Duygusal travmalar | Neden olur? Belirtileri nelerdir? Çözüm ne?

tarihinde Gözde , Wengood yazarı tarafından güncellendi

Sanırım hepimiz hayatımızın bir noktasında az çok travmatik olaylar yaşamışızdır. Benim ilk travmaya maruz kalışım, annemin ölümüydü. Bu olay karşısında travmanın etkisini azaltmak amacıyle verdiğim duygusal tepkiler tam da travma sonrası stres bozukluğu belirtileri veriyordu. O an anladım ki travmatik bir olaydan sonra nasıl hissettiğinizi asla küçümsememelisiniz. Psikolojik travma insan hayatını derinden etkileyebilir. Duygu ve düşüncelerinin yönünü belirleyebilir, fiziksel ve duygusal rahatsız edici bir çok sonucu olabilir. Duygusal şok, zihnimizin ve vücudumuzun şok edici bir duruma karşı tepkisidir. Devam ederse bazı kişilerde psikiyatrik patolojiye dahi dönüşebilir. Peki ruhsal travma nasıl anlaşılır? Duygusal travma nasıl iyileşir? Atlatamayacak mıyım?

Duygusal travmalar | Neden olur? Belirtileri nelerdir? Çözüm ne?
Özet

Duygusal travmalar 

Duygusal travmalar söz konusu olduğunda duygular ile baş etmek bir yana onları anlamak dahi zorlaşır. Nasıl hissettiğimizi anlamak zor olduğunda kendimize nasıl yardımcı olacağımızı bilmek veya kendi kendimize gerekli bakımı sağlamak imkansızlaşır. 

Duygusal travma veya psikolojik şok dediğimiz ruh sağlığımızı olumsuz etkileyen deneyimler, genellikle doğal afetler, ölüm, yas, ayrılık, aile içi çatışma, kaza, taciz, cinsel saldırı, veya psikolojik şiddet vb. olaylardan sonra deneyimlenir.  

Duygusal travmalar, stres faktörünü hatırlatan herhangi bir olayda kişinin kontrolsüzce tepki vermesine ve travmatik stresin kişiye kalıcı hasarlar vermesine neden olur. Duygusal travmayı tetikleyen şeyler, müdahale edilmezse daha patolojik sorunlara dönüşebilir. Örneğin; uçak kazası yaşamış birinin fobik bir insana dönüşmesi. 

Ruh sağlığı uzmanları, duygusal travmanın yarattığı stresin kronikleşebileceğini ve diğer patolojilerin ortaya çıkmasıyla karmaşık hale gelebileceğini açıklıyor. Örneğin; duygudurum bozuklukları, narsist kişilik bozukluğu, bipolar bozukluk, borderline kişilik bozukluğu, alkol ve madde bağımlılığı veya depresyon ve anksiyete bozukluğu

🧠 Genellikle travmatik duygusal şok birkaç saatten birkaç güne kadar sürer. Travma belirtileri olaydan sonra en az bir ay devam ederse buna travma sonrası stres bozukluğu denir. 

Travma sonrası stres bozukluğu nedir?

⚠️ Duygusal travmaya karşı psikolojik tepkiler; travma sonrası stres bozukluğu olarak adlandırılmaktadır (posttravmatik stres bozukluğu, post-traumatic stress disorder, PTSD). Posttravmatik stres bozukluğu, genellikle savaş, doğal afet veya cinsel - fiziksel taciz gibi son derece stresli bir olaydan sonra meydana gelir. Semptomları kısaca; depresyon, anksiyete (kaygı), geçmişe dönme (flashback) ve tekrarlayan kabusları içerir.

Duygusal travma belirtileri

Travmatik bir olay yaşadığımızda vücudumuz büyük miktarda kortizol, yani stres hormonu salgılayacaktır. İkincisi, bu durum 3 ana reaksiyon tipine neden olabilir. 

  • Önce bir dinginlik, eylemsizlik şoktayız ve şaşkınlıktan donuyoruz. 
  • Sonra devreye psikolojik savunma mekanizmaları girer, örneğin; kaçınma stratejisi, inkar veya yadsıma. Çünkü durumu anlayamıyoruz ve kendimizi korumak istiyoruz. 
  • Sonuç: davranış ve duygu durum bozuklukları, bilinçdışı gelişen rahatsız edici tepkiler. Kafamız karışmış, yönünü şaşırmış, hatta şiddet içeren veya kendimize yabancılaşmış bir şekilde davranırken kendimizi bulmuşuz.

Bu davranışlara ek olarak, genellikle fiziksel tepkiler ve belirtiler de vardır. Kişiden kişiye değişebilir ve birden fazla olabilir. Duygusal travma sonrası tepkilere örnek olarak;

Psikolojik travmalar nasıl atlatılır? #tedavi

Özellikle travmatik bir olaydan geçtiğinizde kendinize iyi bakmak veya iyi davranmak kolay değildir. Acılarımıza ve olumsuz duygularımıza o kadar dalmışızdır ki, yardım almamız gerektiğinin farkına varmamız zaman alabilir. Bu nedenle, duygusal travma yönetimi, iyi çevrelenmiş olmak gibi farklı temellere dayanır. 

Bizi seven insanlar bir değişiklik olduğunu ve travmatik bir şeyimiz olduğunu göreceklerdir. Belirtiler, durumunuzdaki veya kişiliğinizdeki bir değişikliğin farkında olmanızı sağlar.

Ve hepsinden önemlisi de inkar aşamasını atlatmaktır. Bizi travmatize eden şeyi sözlü olarak ifade edebilmeliyiz. 

Semptomların hala mevcut olduğunu görürseniz, bir psikologa gitmek gerekir. Ancak şoktan bahsetmenin ötesinde, travmanın üstesinden gelmemize yardımcı olabilecek yöntemler var.

EMDR terapisi

Duygusal şok için en uygun tedavi EMDR'dir (göz hareketleriyle duyarsızlaştırma ve yeniden işleme). 1987 yılında Francine Shapiro tarafından keşfedilen ve WHO tarafından tanınan bir teknik. EMDR, bilinçsiz savunmaları azaltmak için görsel (genellikle göz hareketi) veya sesli uyaranlarla dikkatimizi çeker. Bu yöntem, psişik şok sırasında yaşanan duyguları anlamayı mümkün kılacaktır. Bu egzersizi yaparak, ilerleyebileceğiz ve travmatik anıyı duygusal olarak yeniden yaşamayacağız.

➡ EMDR tek başına yapılmaz, bir terapistin yapması gerekir. Bu nedenle travmatik bir olay yaşadıysanız bir sağlık uzmanına danışmanız önemlidir.

BDT, Bilişssel davranışcı terapi 

Ayrıca BDT’de başvurabileceğiniz diğer bir terapi yöntemidir. Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT) birçok çeşitli hastalığı tedavi etmek için kullanılan bir tür konuşma terapisidir. Hakim olamadığınız olumsuz düşünce, duygu ve davranışlar hayat kalitenizi düşürüyor ise bunları ortaya çıkaran nedenleri ve kalıpları daha iyi anlamak ve kavramak için bilişsel davranışçı terapi oldukça etkili ve bir çok psikoloji uzmanı tarafından benimsenmiş bir yöntem. BDT ile terapist ve danışanın kısa süreli terapi seansları sonunda uzun süreli bir sağlıklı ruh haline kavuşması mümkündür.

EFT tekniği

“Duygusal Özgürleşme Tekniği”, EFT (Emotional Freedom Technique) negatif duyguların arındırılmasına yönelik bir uygulama. Akupunktur noktalarını uyararak enerji meridyenlerinin giriş noktalarına parmak uçlarıyla dokunma uygulaması ile geçişliliğini sağlamak üzerine çalışan bir yöntem. Zihin-beden bağlantısına dayanan bir duygulardan arınma tekniği olan duygusal özgürlük tekniği oldukça başarılı ve günden güne daha sık uygulanıyor.

Yazar notu: destek almak gerek

Duygusal bir şok tedavi gerektirir ve bu tedavi ne kadar hızlı olursa, kronik bir psikiyatrik durum geliştirme riski o kadar düşük olur. Bazıları duymuş olabileceğiniz 200'den fazla sınıflandırılmış ruh sağlığı hastalığı tanısı mevcuttur. Ruhsal hastalıklar sadece hastayı değil, çevresindekileri de etkileyebilir. Dikkatli bir şekilde tedavi edilmezse, hastalık birçok kişiye büyük zarar verebilir.

Online psikolog yardımı alırken güvenilir bir sitede olduğunuzdan ve psikologun bilgilerinin açık bir şekilde beyan edildiğinden emin olun. Uzmanın belgeleri ve sertifikalarını mutlaka isteyebilirsiniz, bu sizin hakkınız. Gerçek bir psikolog ya da terapist ile görüştüğünüze emin olmalısınız.

Ücretsiz psikolojik destek almanın yolları

🤗"KENDİNİ DİNLE, KABUL ET VE MUTLU OL! HEMEN ŞİMDİ, BAŞLA..."
#BornToBeMe

Kaleme alan Gözde , Wengood yazarı

🍂Modern zamanlarda bir adet romantik.

En yeni makaleler

Hayal kırıklığı yaşamaktan korkmak (benim hikayemden notlar)

Hayal kırıklığına uğramaktan korkuyorum. Başarısız olmaktan korktuğum için hiçbir şey yapmıyorum. Ya da içim rahat bir şekilde hiçbir şey yaşayamıyor, andan ve hayattan keyif almak konusunda kendimi sabote etmekten vazgeçemiyorum. İnsanların bana bakış şeklini saplantı haline getiriyor ve kendim olmakta zorlanıyorum... Peki hayatın bir rekabet olduğunu kim söyledi? Her şekilde mükemmel olmak zorunda mısın? Bir adım geri atarak, özgüven kazanarak ve zihnimi tekrar düzenleyerek hayal kırıklığına uğramaktan korkma eğilimine bir son vermek mümkün. Benim hikayem şöyle…

Narsist düzelir mi? Bir narsist değişebilir mi?

Narsist bir insanla tanışıp onu sevmiş bulunduysanız, muhtemelen yukarıdaki soru aklınızdan geçiyordur. Narsist kişilik bozukluğu tanısı olan insanlar empatiden yoksundur, kendisini başkalarından üstün görür. Bu durum, narsistlerle yakın ilişki kuran diğer insanları ruh sağlığı ve duygusal olarak yıpratabilir. Gerçek şu ki, narsistik kişilik bozukluğu olan bir insanda, toksik özellikler o kadar derinlere işlemiştir ki, değişme ve daha iyi insanlar olma ihtimalleri yoktur. Bir narsistin değişemeyecek olduğunu kabul etmek, ve kişinin kendine bunu itiraf etmesi, kendi psikolojik sağlığı için oldukça önemlidir.

⚠️ Narsist insanı tanımak için bu işaretlere dikkat edin!

Patronunuz, eşiniz, veya sevdiğimiz bir yakınımız... Gün gelir hepimiz narsist bir sapkınla karşılaşabilir ve yıkıcı bir sarmalın içine çekilebiliriz. Peki kimdir bu narsistler? Onları nasıl tanıyabiliriz? İşte çevrenizdeki narsist biri varsa tespit etmek için 10 işaret!

Obsesif Kompulsif Bozukluk (OKB) hakkında bilmeniz gerekenler

Ben OKB olan insanlar arasında değilim, ancak bu oldukça yaygın bir hastalık. Türkiye’de büyük toplum kesimlerinde yapılan araştırmalarda OKB'nin her 100 kişiden 2-3'ünde görüldüğü saptanmış. Obsesif kompülsif bozukluk sahibi değilim fakat, sevdiğim bir yakınım ile bu sınavı beraber verince, bir yazı kaleme almak istedim. Endişeleri nedeniyle, bir takım şeylerin uzun süre takıntılı bir şekilde kafasını meşgul ettiğine şahit oldum. OKB'yi tanımlayan şey işte budur, bu hislere neden olan anksiyete ve atakları. Peki OKB nasıl tedavi edilir? Obsesif Kompulsif Bozukluğa neler sebep olur? Hadi açıklayalım!

Kendini sınırlamana neden olan inanç kalıpları | 🚫 TOP15

"Ben zaten şöyleyim", "Ben zaten böyleyim", "Ben yapamam...", “Benden olmaz…” Kendi kendini sabote etmene neden olan sınırlayıcı düşünceler, gerçek potansiyelini küçümsemene neden olur. Kendine farketmeden koyduğun bu sınırlar, öz motivasyonunu ve kendini gerçekleştirme girişimlerini engeller. Kısacası, kendin olmanı engeller. Herkesin deneyimi kendine, ama sınırlayıcı düşünce kalıpları az çok aynı. En yaygın 15 sınırlayıcı düşünce ve inançları kendinizden uzak tutmak için önce farkına varın.

Varoluşsal sancılar : Rahat atlatmak için yardım almaktan çekinme

Hayatın bir noktasında anlamı ve amacı aramaya başlamak. Varoluşsal bir sancı yaşamak için illa “30 yaş sendromu”nun gelmesini beklemeniz gerekmiyor maalesef, ergenlik desem, lise sıraları desem... Gözünüzde canlandı mı? Varoluşsal sancılar sırasında her şeyi sorgulamak mümkün: romantik ilişkileri, iş hayatını ve hatta yaşadığınız evi, neredeyim? ne yapıyorum? Kendini sorgulamak ve hayatla ilgili tüm bu soruları sormak sizi, kararlar almaya ve her şeyi değiştirmeye yöneltebilir. Peki neden bu sancıları yaşıyoruz? Ve varoluşsal sancıların nasıl üstesinden gelebiliriz?... bunları konuşalım!

🥊 Psikolojik savunma mekanizmaları nelerdir?

Herhangi stresli bir durumdan kaçınmak için kendi kendinizi farkında olmadan "kandırıyor" olabilirsiniz. İnsanlar gündelik hayatlarını yaşarken, psikolojik dengelerini koruyabilmek amacı ile çeşitli psikolojik savunma mekanizmaları kullanırlar. Bu savunma mekanizmaları hali hazırda kişinin kötü duygu ve düşüncelerden kaçınmasını, daha az psikolojik gerilimler yaşamasını sağlıyor olsa da, sorunların asıl kaynağı da olabiliyor. Savunma mekanizmaları egonun üzerindeki baskı ile başa çıkabilmek için oluşturulmuş düşünce, tutum ve davranışlardır... En yaygın örnekleri ise; inkar veya yadsıma, erteleme, bastırma, yön değiştirme, yansıtma, mizahlaştırma, somatizasyon vb.

Yas tutan birine baş sağlığı mesajları | 🖤 Taziye mesajları

Yaşam öyle yaratılmıştır ki sonunda hep bir son/başlangıç vardır. Doğadaki tomurcuklar gibi döngümüz, devir daim mi, bilmiyorum ama ne yazık ki ölüm bizi sevdiklerimizden ayırabiliyor. Geride kalanlara ne diyeceğini bilmek zor. Yakını vefat eden birine nasıl baş sağlığı dilenir? Kelimeler bazen kifayetsiz hissettirse de güçlüdür. Bir acıyı dindirmiyorsa da en azından biraz olsun yatıştırabilir. Sıradan bir “başın sağolsun” yerine çok daha içten, doğal ve samimi taziye mesajları örnekleri baş sağlığı dileklerinizi iletmek için size yardımcı olabilir.

Toksik romantik ilişkilere dair 10 kırmızı çizgi 🚩

Toksik bir ilişki aslında sinyallerini tanışma veya flirt aşamasında veriyor. Bu yüzden toksik bir ilişkiye başlamamak için tehlikeli sinyallerin bir listesini yapalım dedik. İçinde bulunduğun ilişkinin toksik olduğunu gösteren 10 kırmızı çizgi! 🚩

İlişkimde mutsuzum, ne yapmalıyım?

Cicim aylarının büyüsü ortadan kalktı, karnındaki kelebekler yok oldu ve heyacan azaldı. Bir ilişki içinde olmak, bizi yükselten bir hayat arkadaşına sahip olmak anlamına gelir. Sen nasıl hissediyorsun? Mutsuz, umutsuz, depresif, yorgun? Veya anlaşılmadığını düşünüyorsun? Hayat arkadaşınızın sizi güldürmekten çok ağlattığını anladığınız anda, ilişkiyi sorgulamak meşrudur... Ama gemileri yakmadan ve çekip gitmeden önce, bilin ki çözümler de mümkün! İlişkimde mutlu değilim, ne yapmalıyım diye soruyorsan doğru yerdesin.

🎧 Spotify

İşe gidip gelirken, yürüyüşe çıkarken, yemek yaparken veya uyumadan önce size eşlik etsin. Wengood Podcast serisi: RDV Coaching'i kaçırma! 

🎥 Youtube

Aslı ile Yoga seansları!

Mentor Özlem Şen ile RDVCoaching serisi Youtube'da da devam ediyor olacak! 

Kanala 💜abone ol , 🔔 bildirim zilini aç ve tabii, 👍videoları beğenmeyi ve ✍🏻 bize yorumlardan ulaşarak hangi konularda içerik istediğini söylemeyi unutma!

Ayrıca: En sevilen içerikler, günlük mutluluk, destek ve motivasyon dozları için; 

Instagram📸

📍Pinterest