Duygusal travmalar
Duygusal travmalar söz konusu olduğunda duygular ile baş etmek bir yana onları anlamak dahi zorlaşır. Nasıl hissettiğimizi anlamak zor olduğunda kendimize nasıl yardımcı olacağımızı bilmek veya kendi kendimize gerekli bakımı vermek imkansızlaşır.
Duygusal travma veya psikolojik şok dediğimiz ruh sağlığımızı olumsuz etkileyen deneyimler, genellikle doğal afetler, ölüm, yas süreci, ayrılık, aile içi çatışma, kaza, taciz, cinsel saldırı, veya psikolojik şiddet vb. olaylardan sonra deneyimlenir.
Duygusal travmalar, stres faktörünü hatırlatan herhangi bir olayda kişinin kontrolsüzce tepki vermesine ve travmatik stresin kişiye kalıcı hasarlar vermesine neden olur. Duygusal travmayı tetikleyen şeyler, müdahale edilmezse daha patolojik sorunlara dönüşebilir. Örneğin; uçak kazası yaşamış birinin fobik bir insana dönüşmesi.
Ruh sağlığı uzmanları, duygusal travmanın yarattığı stresin kronikleşebileceğini ve diğer patolojilerin ortaya çıkmasıyla karmaşık hale gelebileceğini açıklıyor. Örneğin; duygudurum bozuklukları veya kişilik bozuklukları bireyin tüm hayatını kronik şekilde etkileyebilir.
Duygusal travma belirtileri
Travmatik bir olay yaşadığımızda sırasıyla şu şekilde tepki veririz:
1. Önce bir dinginlik, eylemsizlik şoktayız ve şaşkınlıktan donuyoruz.
2. Sonra devreye psikolojik savunma mekanizmaları girer, örneğin; kaçınma stratejisi, inkar veya yadsıma. Çünkü durumu anlayamıyoruz ve kendimizi korumak istiyoruz.
3. Sonuç: davranış ve duygu durum bozuklukları, bilinçdışı gelişen rahatsız edici tepkiler. Kafamız karışmış, yönünü şaşırmış, hatta şiddet içeren veya kendimize yabancılaşmış bir şekilde davranırken kendimizi bulmuşuz.
Bu davranışlara ek olarak, genellikle fiziksel tepkiler ve belirtiler de vardır. Kişiden kişiye değişebilir ve birden fazla olabilir. Duygusal travma sonrası tepkilere örnek olarak;
- Nefes darlığı,
- terleme,
- çarpıntı
- Sindirim sistemi rahatsızlıkları,
- titreme ve kekeleme,
- Durduk yere ağlamak,
- Boşlukta hissetmek
- Depresyon,
- Duygusal yorgunluk
- Uyku bozuklukları (kabus veya gece anksiyetesi),
- Deri döküntüsü,
- Utanç ve suçluluk duygusu,
- Ağrı veya sancı
- Kafa karışıklığı, dalgınlık, unutkanlık.
Travma sonrası stres bozukluğuna dikkat!🧠 Genellikle travmatik duygusal şok birkaç saatten birkaç güne kadar sürer. Travma belirtileri olaydan sonra en az bir ay devam ederse ⚠️ bu travmaya karşı psikolojik tepkiler; travma sonrası stres bozukluğu olarak değerlendirilir, posttravmatik stres bozukluğu. Posttravmatik stres bozukluğu, genellikle savaş, doğal afet veya cinsel - fiziksel taciz gibi son derece stresli bir olaydan sonra meydana gelir. Semptomları kısaca; depresyon, anksiyete (kaygı), geçmişe dönme (flashback) ve tekrarlayan kabusları içerir. |
Bu makaleyi beğendiniz mi?
Daha fazla bilgi almak ister misiniz 🤔 ?
Doğrudan yazara yazınBanu Karadeniz, Psikolog !
Banu Karadeniz'e bir soru sor
Düşüncelerinizi paylaşmak ister misiniz? Yorum bırakın