Bipolar bozukluk: nedir ve ne yapmalı?

tarihinde Damla , Wengood yazarı tarafından güncellendi

Aşırı mutluluk, derin üzüntü, coşkulu sevinç, kaygılar… Bunların hepsi bipolar bozukluktan muzdarip bir insanın yaşayabileceği çelişkili duygulardır. Bu ruhsal bozukluk, depresif ve manik dönemlerle kendini gösterir. İki kutupluluğu oluşturan iki evreyi yönetmek kolay değildir. Bu bozukluğun ayırt edici özelliği nedir? Bipolar kişi nasıl davranır?

Bipolar bozukluk: nedir ve ne yapmalı?
Özet

Bipolar bozukluk nedir?

Bir zamanlar manik-depresif psikoz olarak bilinen bipolar bozukluk, duygudurum değişikliklerine neden olan uzun vadeli bir ruhsal bozukluktur. Bu bozukluk farklı şekillerde görülebilir ancak en yaygın olanı, iki dönemin arasında gidip gelmektir:

● ⤴️ Manik dönem : Bu evrede kişi son derece aktif, hatta huzursuz ve coşkuludur. Bu sebeple akıllarında pek çok proje belirir. Dikkat! Bu süre zarfında sinirli de olabilirler.

● ⤵️Depresif dönem: Bipolar bozukluğu olan kişi, büyük bir üzüntü yaşar ve aktif olma isteğini tamamen kaybeder. Çoğu zaman içine kapanır. Bu iki evre arasında ruh hali normale dönebilir, buna remisyon aralıkları denir.

Bu kronik duygudurum bozukluğunun Türkiye’de ortalama başlangıç yaşı 23-28 yaş aralığı olarak belirlenmiştir. Yine Türkiye'de istatistiklere göre bipolar bozukluğun toplumda görülme sıklığı yüzde beştir.

Bipolar bozukluğun sebepleri

Bu bozukluk, sebepleri gibi kendisi de çok faktörlü olan, karmaşık patolojidir. Bu yüzden bu ruhsal bozukluğun ortaya çıkış sebeplerini kesin olarak belirlemek zordur. Genetik, biyolojik ve psikolojik faktörler gibi pek faktör neden olabilir.

Genetik faktörler söz konusuysa: Aile üyelerinden birinde bu bozukluk mevcutsa kişinin bu bozukluğu geliştirme ihtimali 10 kat daha fazladır. 

Biyolojik faktörlere gelince; yapılan çalışmalar, bipolar hastaların beyninde nerotransmitter seviyesinde anormallikler olduğunu ortaya koymaktadır. Bunlar, norepinefrin ve serotonin iletiminden sorumludur. 

Ayrıca sevilen birini kaybetmek gibi duygusal şoklar da psikolojik anlamda tetikleyici bir faktör olabilir.

Bipolar bozukluğun belirtileri

Manik veya depresif olmak üzere epizoda bağlı olarak semptomlar son derece değişken olur. Bipolar kişi, mani veya depresif dönemlerinde çok farklı davranacaktır.

Mani evresinde bipolar semptomlar:

  • mutluluk hissi ve çok yoğun zevk veya tam tersine aşırı sinirlilik;
  • hiperaktivite, huzursuzluk ve taşkın enerji;
  • yücelik fikri (aşırı özgüven, narsist duygular gibi);
  • konuşma hızında artış (kişi durmadan konuşur, söz keser vb.);
  • meslek, okul, sosyal veya aile faaliyetlerinde önemli ölçüde artış;
  • uyku ihtiyacında azalma (örneğin sadece 3 ila 4 saat uyku);
  • düşüncenin hızlanması (kişi bazen fikirlerinin içinde kaybolabilir);
  • muhakeme yapamama;
  • önemli ölçüde dikkat dağınıklığı (dikkatini verememe, dürtüsel alışverişler vb.).

Depresyon evresinde bipolar semptomlar:

  • yorgunluk;
  • enerji eksikliği veya önemli ölçüde huzursuzluk;
  • uyku bozuklukları: kişi çok fazla veya çok az uyur;
  • kilo kaybı veya kilo alma;
  • libido azalması veya kaybı;
  • baş ağrısı, sırt ağrısı veya mide ağrısı;
  • yoğun üzüntü;
  • suçluluk veya başarısızlık hissi;
  • özgüven kaybı;
  • yapılan işe konsantre olmakta zorluk;
  • karar vermede zorluk;
  • intihar düşünceleri

Buna ek olarak, depresif belirtiler yaşayan kişi gerçeklikle bağını kaybedebilir ve psikotik bozukluklar yaşayabilir. Örneğin sesler duyabilir veya sanrılı fikirlere kapılabilir ve paranoya yaşayabilir. Bu nedenle bipolar bozukluğun stabil tutulabilmesi ve hastanın iyiliği için mutlaka tedaviye başlanmalıdır.

Bipolar bozukluk için olası tedavi yöntemleri nelerdir?

İlaç tedavileri

Lityum veya nöroregülatörler gibi, psikiyatristlerin gitgide daha sık reçete ettikleri duygudurum dengeleyiciler kullanılabilir. Bipolar bozukluğu olan hastalar ayrıca anksiyete tedavisinde kullanılan ilaçlar, uyku hapları veya antipsikotikler sayesinde yaşadıkları zorluklarla daha iyi baş edebilir. Duygudurum düzenleyiciler ve antidepresanlar, beyindeki kimyasal dengeyi yeniden sağlayan ilaçlardır. Fiziksel semptomların yoğunluğunu azaltırlar ve etkilerini şu alanlarda gösterirler:

  • duygular;
  • hafıza;
  • konsantrasyon.

Psikoterapi

Bipolar kişiler ayrıca grup terapisine, psikanalize, psikoterapiye, konuşma gruplarına ve hatta hipnoz seanslarına da başvurabilirler. Bipolar bozukluğu olan kişiler için en uygun ve etkili takip, bilişsel davranışçı terapidir (BDT). Bu terapi türü, kişinin sorunlu düşünce ve davranışlarını değiştirmeyi ve bunların yerine gerçeğe uygun düşünce ve tepkileri kazandırmayı amaçlar. Aynı zamanda kişinin, dengesini yeniden bulmasını sağlayacak adaptasyon stratejilerini uygulamaya koymasına yardımcı olur.

🧐 Ücretsiz psikolojik danışmanlık mümkün mü?

Bipolar bir insanla yaşam

Ruh halinde böyle güçlü dalgalanmalar yaşayan birinin yakınında olmak kolay değil. Elbette kişiyi dinlemek ve desteklemek gerekir ama kendinizi de ihmal etmemelisiniz. Kendinize zaman ayırmanız veya yeni fikirler edinmenizi sağlayacak aktivitelerle uğraşmanız önemlidir.

Yakınınızın hastalığı kendi ruh sağlığını etkiliyorsa profesyonel yardım almak gerekir. Bu bozukluğun aile fertleri veya partner üzerinde birçok yansıması vardır. Çiftin yaşadığı iki kutupluluk, ilişkiyi son derece kırılgan hale getirebilir. Bu sebeple bipolar kişinin veya çevresinin yanında olmak gerekir.

Bu makale de ilginizi çekebilir: Bipolar bozukluk ve romantik ilişkiler! 

Editörün görüşü: Psikiyatrik takibi psikolojik takiple birleştirin

Kendiniz veya sevdiğiniz biri hakkında en ufak bir şüpheye düştüğünüz takdirde bir psikiyatriste danışmaktan çekinmemelisiniz. Danışacağınız doktor, hastalığı tespit edebilir ve bipolar bozukluğa uygun tedaviyi önerebilir. Sonrasında bilişsel davranışçı tedaviye yönelerek (veya yakınımızı buna yönlendirerek) psikolojik takibe başlanabilir. Bu, hafife alınmaması gereken ve bir uzmana görünmeyi gerektiren bir ruhsal bozukluktur.

🤗"KENDİNİ DİNLE, KABUL ET VE MUTLU OL! HEMEN ŞİMDİ, BAŞLA..."
#BornToBeMe


Kaleme alan Damla , Wengood yazarı

Kahkahası ile meşhur, hayatı olabildiğince tiye alan birisi... Sloganı: aslında çok basit... Ne istiyor: Herşeyin çok ciddiye alınmadığı ve hayat sevincinin esas alındığı bir dünya...

En yeni makaleler

Toksik romantik ilişkilere dair 10 kırmızı çizgi 🚩

Toksik bir ilişki aslında sinyallerini tanışma veya flirt aşamasında veriyor. Bu yüzden toksik bir ilişkiye başlamamak için tehlikeli sinyallerin bir listesini yapalım dedik. İçinde bulunduğun ilişkinin toksik olduğunu gösteren 10 kırmızı çizgi! 🚩

İlişkimde mutsuzum, ne yapmalıyım?

Cicim aylarının büyüsü ortadan kalktı, karnındaki kelebekler yok oldu ve heyacan azaldı. Bir ilişki içinde olmak, bizi yükselten bir hayat arkadaşına sahip olmak anlamına gelir. Sen nasıl hissediyorsun? Mutsuz, umutsuz, depresif, yorgun? Veya anlaşılmadığını düşünüyorsun? Hayat arkadaşınızın sizi güldürmekten çok ağlattığını anladığınız anda, ilişkiyi sorgulamak meşrudur... Ama gemileri yakmadan ve çekip gitmeden önce, bilin ki çözümler de mümkün! İlişkimde mutlu değilim, ne yapmalıyım diye soruyorsan doğru yerdesin.

#Seksizm nedir? Seksist kime denir? 🤷‍♀️ #farkındalık

Cinsiyetçilik, insanları yalnızca belirli bir cinsiyete veya cinsiyete ait olmaları temelinde algılamak ve yargılamak anlamına gelir. Aynı temelde "bireyin ayrıştırılmasını" kapsar. Seksizm günlük hayatımızda her gün karşılaşabileceğimiz bir olgu. Özellikle kadınları hedef alan ayrımcılığı içeriyor olsa da, kavram "cinsiyet, cinsel kimlik, cinsel yönelim ve cinsiyet ifade biçimleri" üzerinden ortaya çıkan bir ayrımcılık biçimini vurgulamaktadır. Kısaca, seksizm, aslında cinsiyetçilik ve kadın haklarının önemini vurgulayan feminist bir yaklaşım, ancak son yıllarda insan hakları temelinde bir eşitlik fikrini savunur. Peki nedir bu seksizm veya seksist dedikleri? Hemen açıklayalım!

Sınırlayıcı düşünceler: kendi kendini baltama artık!

“Sky is the limit!” Sınır gökyüzüdür… Ya da değil! Peki, size engel olan düşünceler var ya, onlardan nasıl uzak dururuz? Hepimizde var olan sınırlayıcı düşünceler, önkoşullanma nedeniyle ilerlememizi engeller. Gerçek kabul ettiğimiz sınırlayıcı inançlar ve size engel olan düşünceler artık önünüzde duramasın! Bu söylediklerimiz sizi heyecanlandırdı mı?

Ailemizi sevmek zorunda mıyız? Ben hayırsız evlat mıyım?

Ebeveynlerimiz bizim rol modelimiz, ilham kaynağımız, koruyucularımız. Ergenlikte, kendi kimliğimiz oluşmaya başladığında, insan ailesine karşı aynı duyguları ve hayranlığı hissetmeyebiliyor. Tek başına muhakeme yeteneği kazanıp dünyayı kendi gözünden değerlendirmeye başlayabildiğinde kendine “kimseyi sevmek zorunda değilim.” diyebiliyorsun. İşte tam o anda, üzerinde hak sahibi olduğunu düşündüğün ebeveynlerin ile fikir ayrılığına düştüğünü hissettiğinde kendine kızmaya başlıyorsun. Önemli değil, insan ailesini sevmek zorunda değil ve inan bunu kabul etmek çok iyi hissettiriyor!

Sapyoseksüel ne demek? Kısaca: beyin aşkı!

Latince "zeki, bilge, bilgili" anlamına gelen "sapio" ve cinsel ve cinsellikle ilgili anlamına gelen “seksüel” kelimesinden oluşan “sapyoseksüel” kelimesi, dış görünüş ve fiziksel görünümden önce zeka, entelektüel seviye ve kültür düzeyi gibi kriterlerden etkilenen insanları tanımlamak için kullanılır. Bir sapyoseksüel için zeka, espri ve mizah anlayışı, diyalogların kalitesi önemli bir cinsel çekim aracıdır. Zeki sözcüğü onlar için büyülüdür. Sapyoseksüellik ile ilgili daha fazlası için aşağı kaydır!

🏳️‍🌈LGBTİ+ ne demek bilmeyenler var mı? LGBTİ+ açılımı nedir?

İnsanların kimlik veya cinsel yönelim farklılıklarını öne sürdüğü, gelişen bir toplum görmekten mutluyum. Heteroseksüel normlar dışında farklı cinsel yönelimlere sahip kişiler kendilerini LGBTI+ topluluğunda bulmaktadır 🏳️‍🌈. Peki LGBTI+ ne demek, açılımı nedir? Bu kısaltmanın her harfi neye karşılık geliyor? LGBTI+ sözlüğü niteliğinde bir yazı sizi bekliyor.

Panseksüel nedir? Panseksüellik: kısaca etiket tanımayan aşk!

Bugün hala ne anlama geldiği herkesçe bilinmeyen "panseksüel" kelimesi yeni bir kavram değil. Ne anlama geldiğini tam olarak bilmeden, sık sık karşımıza çıkan bu terim, medyanın biraz malzemesi haline geliyor. Öyle ki, televizyon programlarında bazı sanatçılar artık heteroseksüellik çerçevesinin ötesine geçemeyen bir cinsellikle, alakalı alakasız, çoğunlukla LBTQIA+ bireylere yönelik mantıksız soruları, açıkça yanıtlamaktan çekinmiyor. Bir cinsel yönelim: panseksüellik. Panseksüel nedir? Ben panseksüel miyim? Panseksüel bayrağı nasıldır? Gelin, Freud'dan Miley Cyrus'a, panseksüellik ile ilgili her şeye beraber göz atalım ve bilinçlenelim.

Monoton ilişki yürür mü? Rutin öldürür mü?

Bir çift olarak rutinden kaçmak, kendinizi sürekli yenilemek ve hem günlük hayatınızı hem de ilişkinizi renklendirmek için çaba gerekir. Kadın dergileri bize monoton ilişki ne demek diye bir kere kodladı. Rutin sanki olumsuz bir şeymiş ve ona karşı savaşmamız gerektiğini, ilişkimize renk katmamız gerektiğini vs. söyleyip durdular. “Evlilik aşkı öldürüyor!” veya “Monoton ilişkiler bir süre sonra bitmeye mahkum.” gibi hurafelerle bizi yıllarca yiyip bitirdiler. Peki ya aslında bir çiftin asıl birleştirici gücü düzen ve rutin ise? Sonuçta ilişkiler biraz da güvenlik ve düzen arayışı değil midir?

Duygusal travmalar | Neden olur? Belirtileri nelerdir? Çözüm ne?

Sanırım hepimiz hayatımızın bir noktasında az çok travmatik olaylar yaşamışızdır. Benim ilk travmaya maruz kalışım, annemin ölümüydü. Bu olay karşısında travmanın etkisini azaltmak amacıyle verdiğim duygusal tepkiler tam da travma sonrası stres bozukluğu belirtileri veriyordu. O an anladım ki travmatik bir olaydan sonra nasıl hissettiğinizi asla küçümsememelisiniz. Psikolojik travma insan hayatını derinden etkileyebilir. Duygu ve düşüncelerinin yönünü belirleyebilir, fiziksel ve duygusal rahatsız edici bir çok sonucu olabilir. Duygusal şok, zihnimizin ve vücudumuzun şok edici bir duruma karşı tepkisidir. Devam ederse bazı kişilerde psikiyatrik patolojiye dahi dönüşebilir. Peki ruhsal travma nasıl anlaşılır? Duygusal travma nasıl iyileşir? Atlatamayacak mıyım?

🎧 Spotify

İşe gidip gelirken, yürüyüşe çıkarken, yemek yaparken veya uyumadan önce size eşlik etsin. Wengood Podcast serisi: RDV Coaching'i kaçırma! 

🎥 Youtube

Aslı ile Yoga seansları!

Mentor Özlem Şen ile RDVCoaching serisi Youtube'da da devam ediyor olacak! 

Kanala 💜abone ol , 🔔 bildirim zilini aç ve tabii, 👍videoları beğenmeyi ve ✍🏻 bize yorumlardan ulaşarak hangi konularda içerik istediğini söylemeyi unutma!

Ayrıca: En sevilen içerikler, günlük mutluluk, destek ve motivasyon dozları için; 

Instagram📸

📍Pinterest