Anksiyete nedir? Anksiyete belirtileri nelerdir?

Hayatı olduğu gibi kabul eden ve anı yaşamaktan keyif almak için uğraşmak zorunda kalmayan insanlara imreniyorum çünkü ne yazık ki bu benim asla yapamadığım bir şey. Kendiliğindenlik muhtemelen benim en büyük düşmanım, diğer insanların tamamen akışta kalabildiğini görmek beni imrendiriyor.

➡️ Anksiyete nedir? 

Çoğu insan zaman zaman endişeli hisseder. Özellikle hayatınız üzerinde büyük bir etkisi olabilecek, stresli olaylarla veya değişikliklerle başa çıkarken kaygı yaşamak normaldir. 😰 Anksiyete, aslında vücudunuzun strese verdiği doğal bir tepki. Vücudunuzun gerçek veya algılanan tehditlere verdiği bir yanıttır. Nefes alma hızınız artabilir, kalbiniz daha hızlı çarpmaya başlayabilir, midenizde kelebekler uçuşabilir ve düşüncelerinizi veya duygularınızı kontrol etmekte zorlandığınızı hissedersiniz. 

Belirli düzeyde kaygı veya anksiyete normaldir ve hatta bazı durumlarda faydalıdır. Çünkü anksiyete, vücudunuzun sizi güvende tutmak 🛡️ için devreye soktuğu bir sistemin ürünü. 

Ancak anksiyete bir ruh sağlığı problemi olarak karşımıza çıktığında işler değişir💣. Zaman zaman hissedebileceğiniz olağan kaygı ve korku duygularının ötesine geçer. Bir şey hakkında aşırı endişe duymak veya bariz bir zorlukla bağlantılı olmayan bir endişe hissetmek size yardımcı olmak yerine günlük aktivitelerinizin önüne geçebilir ve yaşam kalitenizi etkileyebilir. 

Anksiyete neden olur? 

Herkes farklı sebeplerle farklı şiddette anksiyete hissedebilir. Bu nedenle kaygı sorunlarına neyin neden olduğunu tam olarak bilmek zordur. Ancak birçok faktör var ki kaygı sorunlarının ortaya çıkma olasılığını artırmakta olduğu söylenebilir. 

• Aile geçmişi - zihinsel sağlık sorunları olan aile üyeleriniz varsa, anksiyete bozukluğu geliştirme olasılığınız daha yüksektir.
• Başka bir psikolojik hastalığa sahip olmak.
• Devam eden stresli durumlar, örneğin: iş ve barınma sorunları, aile ya da ilişkinin bozulması, yas, geçim sıkıntısı
• Şiddet ve istismar geçmişi (fiziksel, cinsel, sözlü taciz veya aile içi şiddet öyküsü gibi)
• Hayatı tehdit eden travmatik olaylar (birincil aile üyelerini kaybetmek, araba kazaları, vb.)
• Hamilelik ve doğum (hamile kişi veya eşi için)
• Tiroid sorunları ve diğer kronik sağlık sorunları
• Madde kullanımı — özellikle esrar, amfetaminler, alkol ve yatıştırıcılar.
• Belirli bir kişilik tipine sahip olmak, örneğin: mükemmeliyetçi olmak, düşük özgüvene sahip olmak veya kontrol manyaklığı.

🚩 Anksiyete belirtileri

Anksiyete belirtileri zamanla gelişebilir. Hepimiz endişeli duygular yaşadığımız için, ne zaman destek aramamız gerektiğini bilmek zor olabilir. Ancak bazı belirtiler var ki anksiyete bozukluğum olabilir mi? diye düşünmenize neden olabilir. 

Örneğin anksiyete, sizi endişeli hissettiren durumlardan kaçınmanıza yol açabilir. Bu, eğitim, çalışma, ilişkilerinizi ve günlük aktivitelerinizi etkilemeye başlar. Ayrıca anksiyete sizi duygusal ve fiziksel olarak da etkiler. Örneğin, aşırı korku, evham, huzursuzluk, gergin ve sinirli hissetmek, takıntılı düşünceler, sürekli en kötüsünü düşünme eğilimi. 

Son olarak anksiyete vücudunuzu farklı şekillerde etkiliyor olabilir. Panik ataklar, sıcak ve soğuk basması, kalp çarpıntısı, göğüs sıkışması, hızlı nefes alma veya nefes darlığı, uyku öncesi kaygılı düşüncelere bağlı uyku düzensizliği, baş ağrısı, baş dönmesi, kas gerginliği vb. 

🧠 Anksiyete ne zaman bir ruh sağlığı problemine dönüşür?

Ruh sağlığının önemi her geçen yıl daha da anlaşılıyor. Özellikle pandemi ile birlikte modern yaşamın sürekli stres ile mücadele etmeye zorlayan doğası daha fazla insanın anksiyeteyi bir ruh sağlığı bozukluğu şeklinde deneyimlemesine neden oluyor. 

Anksiyete bozuklukları ve normal anksiyete duyguları iki farklı şeydir. Çoğumuz stresli bulduğumuz belirli durumlarla karşılaştığımızda kaygılanırız, ancak bu duygular azalmazsa kaygı daha kronik hale gelebilir. Anksiyete, hayatınızı istediğiniz gibi dolu dolu yaşamanıza engel oluyor ve akışta kalma yeteneğinizi etkiliyorsa, bir ruh sağlığı problemi haline gelebilir. 

Örneğin; 

• kaygılı hissettiğinizde bu duygu çok güçlü veya uzun sürüyor
• korku veya endişeleriniz mevcut duruma göre orantısız kalıyor
• endişeli hissetmenize neden olabilecek durumlarda kaçınma davranışı eğilimindesiniz
• kaygı duygusu ile başa çıkmak sizin için aşırı stresli veya kontrol edilmesi zor bir durum haline geliyor
• panik atak gibi anksiyete belirtilerini yaşamaya başladınız
• günlük hayatınızı sürdürmekte veya zevk aldığınız şeyleri yapmakta anksiyete nedeniyle zorlanıyorsunuz

Anksiyete bozukluğu nedir? 

Anksiyete bozukluğu, kaygı kişinin hayatını etkilemeye başladığında ve onun arkadaşları, ailesi, işi veya okulu ile ilişki kurmasını engellediğinde ortaya çıkar. Anksiyete bozukluğu olan biri, gerçek bir tehlikeye tepki olarak endişeli hissetmek yerine, tehlikeli olarak algıladığı durumlarda (örneğin, yeni insanlarla tanışırken veya toplu taşıma araçlarını kullanırken) aynı semptomları yaşayacaktır.

Anksiyete bozukluğu türleri

Anksiyeteye bağlı ruh sağlığı problemleri tek bir kategoriye sığmaz ve bazı insanlar farklı türlerin bir karmasını yaşayabilmektedir. En sık görülen anksiyete hastalıkları ise şöyle sıralanabilir.

Anksiyete nasıl tedavi edilir? 

Anksiyete bozuklukları genelde psikoterapi (konuşma terapisi) ve/veya ilaçlar ile tedavi edilir. Ancak en önemli unsur hastanın hayatında yaptığı değişiklikler oluyor. Kendinizle uyumlu yaşamanın yollarını keşfetmek ve bu yönde yaşam tarzınızı düzenlemek kendinize yardımcı olabilmenin en etkili yöntemi. 

Psikoterapi

Bilişsel davranışçı terapi (BDT), anksiyete bozukluklarını tedavi etmek için sıklıkla kullanılan bir psikoterapi türüdür. BDT size farklı düşünme ve davranma biçimlerini öğretir. Korku ve endişe duymanıza neden olan şeylere nasıl tepki verdiğinizi değiştirmenize yardımcı olabilir. 

Örneğin fobi söz konusu olduğunda, maruz kalma tekniği ile ruh sağlığı uzmanı eşliğinde kaçındığınız veya anksiyete hissettiğiniz şeyleri yapabilmeniz için korkularınızla yüzleşmeye odaklanabilirsiniz.

İlaçlar

Anksiyete bozukluklarını tedavi etmek için kullanılan ilaçlar, anti-anksiyete ilaçları ve bazı antidepresanlar içerir. Bazı ilaç türleri, belirli anksiyete bozukluğu türleri için daha iyi sonuç verebilir. Hangi ilacın sizin için en iyi olduğunu belirlemek için sağlık uzmanınızla yakın bir şekilde çalışmalısınız. Doğru ilacı bulmadan önce birden fazla ilaç denemeniz gerekebilir.

Yaşam tarzı değişiklikleri

Yaşam tarzı değişiklikleri, her gün başa çıkabileceğiniz stres ve kaygının bir kısmını etkili bir şekilde azaltabilir. Çoğu doğal yöntem, vücudunuza özen göstermek ve sağlıksız alışkanlıklardan kurtulmak gibi, size iyi gelecektir. 

Örneğin; 

• yeterince uyumak
• yoga yapmak veya meditasyon
• düzenli egzersiz yapmak
• sağlıklı beslenme
• alkolden kaçınmak
• kafeinden kaçınmak
• sigara içiyorsanız sigarayı bırakmak

Kaynak 

MedLinePlus

Cleveland Clinic