Psikolojim bozuk mu? Nasıl anlarım? Ne yapmalıyım?

Psikolojinin bozuk olduğunu nasıl anlarsın?

Tıp dergisi 'The Lancet'te yayınlanan araştırmaya göre pandeminin sert olumsuz etkilerinin hissedildiği 2020'de, küresel çapta depresyon ve anksiyete bozuklukları sırasıyla yüzde 28 ve yüzde 26 oranında arttı. Türkiye depresyon ve anksiyete vakalarının artışında Avrupa'da ilk sırada yer aldı.

Yani aslında psikolojik bozukluk yaygın şekilde yaşanmakta. Ruh sağlığı insanın bütünsel sağlığından ayrı düşünülemez. Bireyin psikolojik sağlığı, hem özel hayatında, hem içsel dünyasında, hem iş hayatında hem de sosyal hayatında işlevsel hissetmesi, üretken, tatmin ve mutlu hissetmesi için temel gereklilik. Psikolojisi bozulan bazı insanlar, kendini iyi hissetmek isteseler de bu konuda ileri gidemediklerini hissedebilir, uyku düzeninde, iştah vs. gibi günlük alışkanlıkları değişir. Öyle ki kişinin ruh sağlığı bozuk ise bu saydığım alanlarda kişi her geçen gün daha derin sorunlarla karşılaşmaya devam ediyor. 😞

Psikolojisi bozuk olan insan, davranışlarında ve diğer bireylerle olan iletişiminde olan kopukluklardan  dolayı bir süre sonra şikayetlerini farkına varmaya başlayacaktır. Sağlam bir iç görü sahibi ise kişi kendini sorgulamak üzere kendindeki değişimleri, ihtiyaçları farkedebilir. Ancak bu her zaman kolay değil. Bu nedenle bozuk insan psikolojisi belirtileri hakkında bir yazı kaleme alarak "kendimize doğru anda yardım istemeyi" başaralım istedik. 

Psikolojik bozukluk belirtileri nelerdir?

Bir insan psikolojik sorun ile mücadele ediyorsa, bilişsel ve duygusal sisteminde bir değişiklik meydana gelmiş demektir. Yani dış dünyayı ve iç dünyayı gözlemleyen siz, bakış açınızda bir bozukluk ile mücadele ediyorsunuz demektir. Bu da tepkilerinizi, davranışlarınızı, düşüncelerinizi ve ilişkilerinizi etkiler.

Bu kafa karışıklığı, huzursuzluk ve rahatsızlık veren ruh hali, bulunduğu zihinsel anlayış içinde bizi daha stresli ve daha bir insana dönüştürür. Aynı şekilde, eski alışkanlıklarımız bize aynı tadı vermez ve kendimizi diğerlerinden izole etme eğiliminde oluruz. Bu durum, bir nevi yalnızlık ve boşluk duygusu da körükleyecektir. Kendini suçlu hissetme eğilimi de gösteririz. 

Psikolojinizin bozuk olduğunu gösteren genel işaretler ise, şöyle sıralanabilir; 

Duygusal belirtiler

• Kaygı;
• Özgüven kaybı;
• Zorluk korkusu;
• Sürekli başarısızlık hissi;
• Öfke, tahammülsüzlük, sinirlilik;
• Anlaşılmadığını düşünme;
• Tüm faaliyetlere ilgi eksikliği;
• Karanlık düşünceler, hatta intihar düşünceleri vb.

⚠️İnsanın kendi psikolojisinin bozuk olup olmadığını anlaması için bir takım uyarı niteliğinde davranış paternleri de bulunur; tütün, alkol veya uyuşturucu kullanımının artması gibi.

Kişi o kadar incinmiş hisseder ki, tehlikeli davranışlar ve hatta kargaşa yoluyla kendi kendini yok etmeye çalışır. Acı çektiğimizde, bu davranış değişikliğini fark etmeyebiliriz, bu yüzden her birimiz çevremizdeki sevdiklerimizle alakalı bu konuda uyanık olmalıyız.

Fiziksel belirtiler

Psikolojik ve davranışsal özelliklerin ötesinde, vücudumuz fiziksel belirtiler yoluyla da psikolojimizin bozuk olduğu konusunda bizi uyarır. Kronik baş ağrıları veya mide ağrıları, kronik sırt ağrısı, insomnia veya diğer uyku bozuklukları.

En önemlisi de, psikolojiniz bozukken kendinizi sürekli yorgun hissetmeniz mümkün. Ayrıca, fiziksel görünüşünüzde ve kişisel bakımınızda daha rahat davranır ve öz bakımınızı erteleme eğiliminde olursunuz.  Yeme bozuklukları nedeniyle kiloda bir değişiklik de meydana gelebilir. Bu beklenmedik kilo artışı olabildiği gibi beklenmedik kilo kaybı da olabilr.

Psikolojim bozuldu, ne yapmalıyım?

“Psikolojim bozuldu.” cümlesi o kadar çok kullanılıyor ki, hepimiz bunun basit veya olağan bir durum olduğunu ve kendiliğinden geçeceğini düşünerek herhangi bir müdahalede bulunmamak eğiliminde oluyor.

Bir de hayatın sonsuz sarmalına bir kapıldığınızda moral bozukluğu veya keyif kaçıklığı gibi bozuk insan psikolojisi belirtilerini tespit etmek zor.🤕 Günler geçiyor, iş yerinde başarılı olmak, ailemize zaman ayırmak vs. için elimizden gelenin en iyisini yapıyoruz. Zaman zaman kendimize de biraz dönüp duygularımızı dinlemeliyiz.

Mutsuzluğun belirtilerini tespit edebilirsek, sorunu çözmeye başlayabiliriz. Nedenleri tespit etmeden, kendimizi anlamak yerine inkar mekanizmasını tercih edersek, psikolojik durumumuz değişemeyecektir. Bu nedenle çevremizdekileri de dinlemeli ve sevdiklerimizin davranışlarımız hakkında söyleyeceklerine açık olmalıyız.👨‍👩‍👦‍👦

Nedenleri belirlemek

Diğer psikolojik problemlerde olduğu gibi, iyileşmenin en önemli adımı, rahatsızlığımızın nedenlerini anlamak ve tanımlamaktır. Çoğu durumda kolayca tanımlanabilir bir nedenden kaynaklanır. 

Örneğin, iş yerinde mutsuzluk, aşırı iş yükü, baskı altında hissetmek, iş-yaşam dengesindeki uyuşmazlıklar veya geçim sıkıntısı.

Ancak psikolojik olarak kendini kötü hissetmek için sadece çalışma hayatı etken değildir. Romantik ilişkiler, aile, arkadaşlıklar da gayet tabii birer neden oluşturabilir. Bazen ne istediğini bilmemek veya boşlukta hissetmek de mümkün😩…

Özetle sebepler çok çeşitli olabilir ve bunları kendi başınıza bulmanız zor olabilir. Kendini sorgulamak kolay iş değil, ancak bu zorlukların üstesinden gelmek ve daha iyiye gitmek için üzerinde durmak esastır.

Yardım istemek

Psikolojim bozuk diye düşünüyorsanız ve nedenlerini belirleyemiyorsanız, bunun hakkında konuşmalısınız. İster güvendiğiniz biri olsun, ister bir psikolog veya psikiyatr.

Psikolojik destek almak, neyin yanlış olduğunu anlamanıza yardımcı olacaktır.

➜ Bize yardım edebilecek en iyi kişi bir terapisttir, çünkü bozuk bir psikolojik durum genellikle iyileşmesi uzun süren bir süreçtir. Her şeyden önce, bir psikolog, rahatsızlığın nedeni olan sorunun üstesinden gelmemize ve çözümler bulmamıza yardımcı olabilir. Sakinleşmenin en iyi yolu budur, bu yüzden danışmaktan çekinmeyin derim.

Kaynak

Euronews