Terk edilme korkusu: Nedir? Neden olur? Nasıl geçer?

tarihinde Damla , Wengood yazarı tarafından güncellendi

Terk edilme korkusu bazı insanların birini kaybetme düşüncesiyle karşı karşıya kaldıklarında yaşadıkları sürekli korku ve kaygı hali ile tanımlanır. Bunu yaşayan kişi bile bunu farkında olmayabilir ancak tartışmasız en yaygın ve zarar veren korkulardan biri. Terk edilme korkusu yaşayan kişiler, ilişkilerini etkileyen davranış ve düşünce kalıplarını sergileme eğilimindedirler ve bu durum hem kişi açısından hem de insan ilişkileri açısından olumsuz sonuçlara gebedir.

Terk edilme korkusu: Nedir? Neden olur? Nasıl geçer?

Terk edilme korkusu nedir? 

Terk edilme korkusu, sevdiğiniz insanların sizi fiziksel ve/veya duygusal olarak terk edeceğine dair karşı konulmaz ama yersiz bir korku halidir. 

Bazı insanların birini kaybetme düşüncesiyle karşı karşıya kaldıklarında yaşadıkları bu korku, bir tür kaygı problemidir. Herkes yaşamı boyunca ölümle ya da ilişkilerin son bulması ile uğraşır. Kayıp hayatın doğal bir parçasıdır. Ancak terk edilme sorunu yaşayan kişiler bu kayıpların korkusuyla yaşarlar. 

Terk edilme korkusu, kendi başına tanınmış bir hastalık veya ruh sağlığı bozukluğu değildir. Bunun yerine, bir tür kaygı olarak kabul edilir ve bu şekilde ele alınmalıdır. Bu davranışın sağlıksız hem kişi açısından hem de insan ilişkileri açısından sonuçları olabilir. Zamanla ilişkileri mahvedebilir. Ayrıca sağlıklı bağların gelişmesini de engelleyebilir. Terk edilme sorunlarını tedavi etmenin anahtarı psikolojik tedavi veya terapi bulmaktır.

Bu korkuların nasıl geliştiğini ve nasıl durdurulabileceğini öğrenmek için okumaya devam edin.

Neden olur? 

Terk edilme korkusu, kayıp ve yas, veya diğer psikolojik travmalar da dahil olmak üzere, çeşitli gelişimsel deneyimlerden kaynaklanabilen karmaşık bir olgudur. Terk edilme korkusunun neden oluştuğunun ardındaki teoriler arasında belirli bilişsel ve duygusal kapasitelerin normal gelişimindeki bozukluklar, geçmiş ilişkilerdeki zorluklar ve diğer sorunlu sosyal ve yaşam deneyimleri yer alır. 

Örneğin; çocukluk çağı travmaları, ebeveynlerin boşanması, başka bir şehre taşınmak, ihmal edilmek, okul değişikliği gibi yaşantılar yetişkinlikte terkedilme korkusunu tetikleyebilir. 

Çocukluk döneminden sonra da başımızdan geçmiş bir duygusal travma da buna neden olabilir. Örneğin, yaşadığınız bir ayrılık sonrası terkedilmişlik duygusu, sizde bir bilişsel ve duygusal bozukluğa neden olmuş olabilir. Bilinçli veya değil, bu deneyimden sonra dış dünyada terkedilmişlik duygusundan kaçmaya yönelik davranış kalıpları belirlemiş olabilirsiniz. 

Yukarıda bahsettiğim yaşantılar insanda ortak bir duyguya sebep olur. Hepsinde gerçekleşen bir eylem ve o eylemin taşıdığı duygu ortaktır. “terk edilmişlik” ve “kaygılı düşünce ve duygular”.

"Terkedilme korkusu yaşamak, sürekli güvensiz hissetmek gibidir. Kişi sürekli ilgi ve şefkat arayışındadır, böylece içindeki boşluğu telafi etmek istemektedir. Bu durum psikolojik olarak aşırı yorucu hale gelebilir."

Terk edilme korkusu belirtileri

Terk edilme korkusu gerçek bir fobi olmasa da tartışmasız en yaygın ve zarar veren korkulardan biridir. Terk edilme korkusu yaşayan kişiler, ilişkilerini etkileyen davranış ve düşünce kalıplarını sergileme eğilimindedirler. Sonuçta bu, bilişsel çarpıtmalar ve uyumsuz psikolojik başa çıkma stratejileri, korktukları terk edilmeyle sonuçlanabilir. Sonuç olarak, insan ilişkilerimizde ve iç dünyamızda mutluluğu bulmakta zorlanabiliriz. 

Terk edilme korkusu ile ilişkili 2 yaygın davranış şeması

İlişkilerde, terk edilme korkusu yaşayan insanların davranış eğilimleri aslında iki yaygın şema ile değerlendirilebilir. Çünkü terk edilmişlik duygusu insanda 2 farklı tepkiye neden olur. 

  • Ya kişi kendini korumaya alır ve bir daha terk edilmemek adına bağ kurmaz.
  • Ya da kişi kendini terk edilme ihtimalinden korumak adına aşırı bağlanır. 
1. Duygusal bağımlılık şeması
2. Kaçınan veya reddeden şeması
Ayrılık korkusu nedeniyle karşınızdakine aşırı verici olmak ve onu kendi ihtiyaçlarından önce tutmak. Hayır demekte zorlanma ve sınır koyamama, ilgi ve onaylanma ihtiyacı, değersizlik hissi, özgüven problemleri
Kendinizi her şeyden korumak istercesine ve dolayısıyla acı çekmemek için manipülatif ve soğuk davranmak. Terk edilmemek için başkalarıyla yakın ilişki kurmaktan kaçınmak hatta aşık olmaktan korkmak.
  • Hızlı bağlanma (karşınızdaki kişi duygularınıza yeterince karşılık vermese bile)
  • Sevilmeye değmez ve güvensiz hissetmek
  • Yoğun ayrılık kaygısı hislerini yaşamak
  • Ne kadar sağlıksız olursa olsun ilişkileri sürdürme çabası
  • Güven problemleri 
  • Sevgiye layık olmadığınızı hissetme
  • Bir şeyleri fazla düşünme ve gizli anlamları ortaya çıkarmak için çok çalışma eğiliminde olma
  • Kendini suçlama eğilimi
  • Eleştiriye aşırı duyarlılık
  • Yakın ilişkiler kurmaktan çekinmek
  • Duygusal yakınlık kurmakta zorlanmak
  • Tek gecelik ilişkiler tercih etmek.
  • Gelecek için plan yapmakta güçlük çekme ve sözler vermekte tedirgin olmak
  • Güven problemleri
  • Duyguları bastırma eğilimi
  • Uzun ilişkiden sıkılma
  • Bastırılmış öfke ve kontrol sorunları

Terk edilme korkusunu yenmek

Korkunuz hafifse ve iyi kontrol ediliyorsa, eğilimleriniz konusunda araştırma yaparak ve yeni davranış stratejileri öğrenerek bununla başa çıkabilirsiniz. Ancak çoğu insan için terk edilme korkusu, tek başına çözülmesi zor olan derin meselelerden kaynaklanmaktadır. Bu korkunun üstesinden gelmek ve düşüncelerinizi ve davranışlarınızı gerçekten değiştirmek için genellikle profesyonel yardıma ihtiyaç vardır.

Korkunun kendisini tedavi etmek kritik olsa da, bir aidiyet duygusu oluşturmak da önemlidir. Tüm enerjinizi ve bağlılığınızı tek bir ortağa odaklamak yerine bir topluluk oluşturmaya odaklanın. Hiç kimse bütün sorunlarımızı çözemez, bütün ihtiyaçlarımızı karşılayamaz. Ancak birkaç yakın arkadaştan oluşan sağlam bir grup, her biri hayatımızda önemli bir rol oynayabilir.

1. Bu korkunun kökenini bulun

Korkunun kökeni çoğunlukla çocuklukta başınızdan geçmiş bir ölüm, kayıp veya ebeveynlerde ayrılık, boşanma kaynaklı oluyor. Çocuklukta yaşanan bu travma yetişkin hayatınızı etkiliyor. Terk edilme korkun nerede başlamış olabilir ve böyle hissetmene neden olan şey nedir? O zamanki korkularının dayanağı nedir? Korkularının nerede ve nasıl başladıkları hakkında bir fikrin yoksa psikanaliz gibi terapi yöntemleri kişiliğindeki bu yarayı tespit etmek için yararlı olacaktır.  Eğer bütçeniz elverişli değil ise ilk etapta ücretsiz psikolojik destek imkanlarına başvurabilirsiniz. 

2. İlerlemenizi takip edebilmek adına başlıklar belirleyin

Duygularınızı yönetmek adına kendinize basit ve ulaşılabilir hedefler koymakta tereddüt etmeyin. Kaygı, endişe ve rahatsızlıklarınıza odaklanmak ve bunları deşmek yerine, partnerinizden ayrılırken sizi rahatlatabilecek bir takım bilgiler alın; son varış yeri, saat ve kimler eşlik edecek gibi. Bu bilgileri aldıktan sonra tatmin ve huzurlu hissetmek için kendinize hedef koyun, kendi kendinizi telkin etmeyi öğrenin.

3. Kendinizi sevmeyi öğrenin

Ayrılmak, bir çocuğun aklında tamamen sevilmemek ile eşdeğerdir. Beyni bu durumda kendisini suçlamıştır ve kendisini sevilmeye değer değilmiş gibi kodlamıştır. Tüm başarılarınızı ve kendinizle ilgili sevdiğiniz şeyleri listeleyin, özgüveninizi yeniden kazanın. Bir aynanın karşısına geçip kendinize iltifat edin! Artık yalnızlık konusunda endişelenmenize gerek kalmaması için kendi kendinizle geçirdiğiniz vaktin tadını çıkarın.

4. Durumla aranıza mesafe koyun

Kaçındığınız, korktuğunuz ve negatif olarak kodladığınız durumları dramadan arındırın. Bu durumları düşünün ve kendinizle bu konu hakkında konuşmayı öğrenin. Kendinize "Bu ilişkinin bitmesi o kadar kötü mü?" veya "Onsuz gerçekten yaşayamaz mıyım?" gibi doğru soruları sormalısınız. Belki de yepyeni bir hayata başlamak ve yalnız başınıza kalmak için tüm güç içinizdedir. 

Uzman görüşü - ağır bir bagaj

Terk edilme korkusu, ilişkilerimizi, özellikle romantik ilişkilerimizi karmaşıklaştırabilecek ağır bir bagaj.

"Terk edilme yarası" adlı kitabın yazarı Dr. Daniel Dufour şöyle diyor:
“Bu acının iki yanı var. Bir yandan partnerimizin beklediği kişi gibi olamama hissi, diğer yandan ayrılığın kaçınılmaz olduğu gerçeği. Ayrılık yaşandıktan sonra da korkumuzu tetikleyecek ve besleyecek bir başka neden karşımıza çıkmış oluyor."

Yine psikolog Andréa Filia'ya göre;
 "İlişkilerden kaçmak yerine tam tersine eşliklerden kaçınmayın, devam etmeniz, sorunun sorumluluğunu üstlenmeniz ve terk edilmiş olduğunuz için bir gün kendinizi affetmeniz için bir olanak olacak, dolayısıyla da sevilmeyi hak ettiğinizi görmenize ortam sağlayacaktır. "

🤗"KENDİNİ DİNLE, KABUL ET VE MUTLU OL! HEMEN ŞİMDİ, BAŞLA..."
#BornToBeMe


Kaynak :

Beni Sev, Terk Etme - Yazar: Michelle Skeen, Çeviren: İpek Şenkal Ertürk, Burcu Kömürcü, Nağme Gör, Klinik Psikoloji Araştırmaları Derneği Yayınları, 2019, 144 s.

Kaleme alan Damla , Wengood yazarı

Kahkahası ile meşhur, hayatı olabildiğince tiye alan birisi...

En yeni makaleler

Kaygı döngüsünden çıkmak | ☔ RAIN yöntemi

Kaygı genellikle dört aşamada ortaya çıkar. Çoğu zaman kaygıyla yaşayan insanlar kaygı döngüsü olarak bilinen durumu yaşarlar. Kaygının 4 aşamasının belirtilerini bilmek, kaygı döngüsünün nasıl çalıştığını anlamak belirtilerinizi yönlendirmenize yardımcı olabilir. Bu içerik Kaygı Döngüsünü Kırmak isimli kitap incelemesinden yola çıkarak bu döngüyü nasıl kırabileceğinizi anlatıyor.

Aşırı hassas kişiliği avantaja çevirmek!

"Ama neden hala ağlıyorsun?". Bu cümleyi sürekli duyuyorum, ve kendimi suçlu hissetmeme neden oluyor! Çünkü bu kadar hassas olmanın normal olmadığını düşünmemi sağlıyor. Aşırı duyarlı olduğumuzda, gözyaşları işlev görme şeklimizin bir parçasıdır. Çünkü güçlü yaşadığımız duyguları boşaltmamıza yardımcı olurlar. Bu, içinde bulunduğunuz duruma göre utanç verici olabilir ama aksine bunu bir zayıflık olarak görmemelisiniz! Kendinizi olduğunuz gibi tanıyıp kabul edip duygusallığınızı doğru şekilde kanalize edersek, aşırı duyarlılık bir güç haline bile gelebilir. Aşırı duyarlılığınızı güce nasıl dönüştüreceğinizi bu yazının devamında konuşuyor olacağım.

Temel duygular nelerdir? Duygu çeşitleri

İnsan doğası; duygu, davranış ve düşünce! Peki duygu ne demek? Temel duygular hangileri? Çocuklara kendi duygularını tanıması için onlar öğretilir, yetişkinlere ise onları nasıl kontrol etmek gerektiği öğretilir, öyle değil mi? Ancak neden bunun gerekli olduğunu hiç düşündünüz mü? Duygular davranışları nasıl etkiliyor? Tüm dünyada aynı yüz ifadesi ile kendini belli eden ve her insanda var olan 6 temel duygu var. Bunlara primer duygu da denir. Gelin duygu durumu, hayal kırıklıkları, mutluluk üzüntü vb. kavramların derinine beraber inelim, duyguları tanımak ve onları kontrol etmek için onlarla yüzleşelim.

Türkiye'de "Babalık İzni" Kullanmak

Evet, anne adaylarına tanınan doğum izni babalar için de geçerli. Ebeveynlerin arasında hiç bir fark yok iken, babalık izni hala daha hamile kadınların izin süresinden daha az ve bir çok değişken ile farklılık gösteriyor. Doğumda babalık izni, babaların bebeği tanımasına ve hatta bebek ile bağlılık oluşturmasına olanak tanır. Peki babalık izni kaç gün? Babalık izni ne zaman kullanılır? Babalık izni dilekçesi nereden bulunur? Ve tabii erkeklerde doğum izni en verimli şekilde nasıl kullanılır? Babalık izni hakkında her detayı aşağıda derledik.

Ofiste çıldırdığım gün ve sonrası | İş yerinde öfke patlaması

Ve sonra bir gün, bardağı taşıran son damla! Hissettiğimiz, ama geldiğini tam olarak göremediğimiz o gün. Kariyerini sorgulatan yönetim biçimlerinin hayal kırıklığı. Ve bam! İş yerimizde çıldırıyoruz. Uygunsuz sözler, kontrol edilemeyen tepkiler, gözyaşı, öfke patlaması… Fırtına geçtikten sonra ertesi gün ofise nasıl gidilir? İş yerinde öfke patlaması yaşadıktan sonra ne yapmalı?

Pozitif bir insan olmak istiyorum!

Bardağın dolu tarafını görmek veya boş tarafını görmek! Yaygın ama uygulaması nadir görülen bir söylem! İyimserlik seviyemizi belirlemesi açısından bu algılama biçimi, önemli. Ben, bu bardağı boş görenlerdenim! Hatta, moralim bozuk olduğunda ben bu bardaktaki dolu suyu da içip bitiriyorum. Kısacası, yeterince metafor kullandıysam, olumlu düşünmeyi beceremiyorum, her zaman en kötüsünü hayal ediyorum ve her şeyi siyah görüyorum! 😨

Hiçbir hayalim yok, ne yapacağım?

Bir kadın dergisinde karşılaştığım soru karşısında farkettim ki; Hayatta hiç bir amacım, hayalim yok! Dergideki soru karşısında, bir anda müthiş bir düşünceler sinsilesine kapıldım! Biraz şaşırdım ve soruya saatlerce baktıktan sonra sayfaya hala tek bir kelime bile yazamamıştım… Nasıl yani, benim yaşamda bir hedefim yok mu? Hayallerim sorulduğunda, aklıma gelecek hiçbir şey olmaz mı? Birkaç seyahat planı ve kısa vadeli öğrenme hedefleri dışında zihnim bomboştu ve aklıma hiçbir şey gelmiyordu. Bu durum beni kaygı ve depresif duygulara sürükledi. Peki hayatta bir amacın olması şart mı? Yoksa ne olacak?

Boşanma sebepleri | En yaygın 10 neden

İlişkilerin sınavı 3. yıldır derler. Peki ya evliliğin? TUİK’in son verilerine göre, evlilik süresine göre boşanmalar incelendiğinde, 2021 yılında gerçekleşen boşanmaların %33,6'sı evliliğin ilk 5 yılı, %20,9'u ise evliliğin 6-10 yılı içinde gerçekleşti. İlgisizlik, sadakatsizlik, parasal konular ve daha nicesi evliliklerin sonlanması için neden oluşturabiliyor. Boşanmanın en yaygın 10 nedenini sıraladık!

Hiç arkadaşım yok! Neden?

Günlerimi tek bir kelime bile etmeden kendi köşemde yalnız geçiriyor değilim, bir şeyler içmek için dışarı çıkmak istersem arayabileceğim iki veya üç kişi var tabii. Ama dost diyebileceğim arkadaşım yok! Benim tercihim miydi bu? Ya da insanlar mı benden kaçtı? Etrafımdaki sağlam arkadaş gruplarını gördükçe kendime sormaktan vazgeçemiyorum: neden hiç arkadaşım yok?!

Procrastination (erteleme hastalığı) nasıl yenilir?

“Daha vakit var…”, “Önce şunu halledeyim, sonra yaparım.”, “Yarın yaparım…” Bilin bakalım ne oldu? Asla yapmadım veya yumurta kapıya dayanınca harekete geçebildim. Kimler bugünün işini yarına erteliyor? 🙌 Modern yaşamın akıl almaz temposu içerisinde, bir şeyleri yapmaya enerjimizin kalmaması normal diyebilirsiniz. Fakat erteleme davranışı sanılanın aksine masum değil ve arkasında bir sürü psikolojik sebep barındırıyor. Yetersizlik hissi, motivasyon eksikliği, stres… İşte erteleme davranışından kurtulmak için 5 ipucumuz! 💪

🎧 Spotify

İşe gidip gelirken, yürüyüşe çıkarken, yemek yaparken veya uyumadan önce size eşlik etsin. Wengood Podcast serisi: RDV Coaching'i kaçırma! 

#3 | Algı yönetimi nedir? Uydumculuk psikolojisi ve soru sorma becerisi #algı #ikna #sorgulama

Ekim 2022 · RDV Coaching | Wengood

29:12

🎥 Youtube

Aslı ile Yoga seansları!

🎥 Youtube

Mentor Özlem Şen ile RDVCoaching serisi 

Kanala 💜abone ol , 🔔 bildirim zilini aç ve tabii, 👍videoları beğenmeyi ve ✍🏻 bize yorumlardan ulaşarak hangi konularda içerik istediğini söylemeyi unutma!

Ayrıca: En sevilen içerikler, günlük mutluluk, destek ve motivasyon dozları için; 

Instagram📸

📍Pinterest