Şizofreni nedir? Belirtileri, Türleri, Nedenleri, Tedavisi

tarihinde Gözde , Wengood yazarı tarafından güncellendi

Şizofreni, çarpık düşünceler, düzensiz konuşma, düzensiz motor hareket, ajitasyon ve anti-sosyal davranışlarla karakterize olan kronik, zorlayıcı ve oldukça yorucu bir beyin rahatsızlığıdır. Bu psikiyatrik hastalık genel olarak halüsinasyonlar, korku ve paranoyalardan oluşur. Şizofreni hastalığında alevlenme ve yatışma dönemleri mevcuttur. Alevlenme döneminde psikoz gibi zor epizodlar atlatan hastalar, birçok psikiyatrik hastalığa göre daha fazla olumsuz etkiyi mesleki ve sosyal yaşamlarında hissedebilirler. Toplumda şizofreni hastalarını saldırgan ve tehlikeli görmek gibi gerçek dışı bir önyargı var. Hastaların büyük bir kısmında şiddet eğilimi söz konusu değil. Ayrıca, tedavi gördükleri takdirde aile ve arkadaşları ile sağlıklı bir yaşam sürdürebilir ve tek başlarına hayata devam edebilirler.

Şizofreni nedir? Belirtileri, Türleri, Nedenleri, Tedavisi

🩺 Şizofreni nedir? 

Şizofreni, insanların gerçek ile gerçek dışı olanı ayırt edememesine yol açan bir beyin hastalığı. Şizofreni hastalığı kişinin düşünme, hareket etme, duygularını ifade etme, gerçekliği algılama ve başkalarıyla ilişki kurma biçimini etkileyen kronik ve şiddetli bir psikiyatrik hastalık. Ömür boyu süren bu hastalık tamamen geçmez, ancak erken aşamada uygun tedavi ile kontrol altına alınabilirse hastanın hayatı sağlıklı bir insanınkinden farklı olmayacaktır.

Zaman zaman, psikotik atak geçiren hastalar gerçeklikle bağlarını kaybederler. Dünya kafa karıştırıcı düşünceler, görüntüler ve seslerden oluşan bir karmaşa gibi görünebilir. Davranışları çok garip ve hatta şok edici olabilir. Kişilik ve davranışta meydana gelen ani bir değişiklik, buna sahip olan kişilerin gerçeklikle bağlarını kaybetmelerine neden olur ve bu durum psikoz olarak adlandırılır.

Şizofreni semptomları, nüksetme (relaps) ve duraksama (remisyon) olarak bilinen döngüler şeklinde kötüleşir ve iyileşir. Şizofreninin ne kadar şiddetli olduğu kişiden kişiye değişir. Bazı insanlar yalnızca psikotik atak geçirirken, diğerleri yaşamları boyunca pek çok dönem geçirir, ancak arada nispeten normal bir yaşam sürerler. Yine de diğerleri, tamamen gelişmiş psikotik dönemler arasında çok az iyileşme ile zaman içinde daha fazla sorun yaşayabilir. 

Şizofreni 3 evreden oluşur... 

Şizofreni, sırayla 3 evrede seyreder. Bu döngüleri bir doktorun yardımı olmadan durdurmak zordur.

👉 Prodrom Dönem

İlk prodromal aşamada, arkadaşlar ve aile garip davranışları fark edebilir. Çoğu zaman yalnız kalmak isteyebilir ve yalnızca din, siyaset veya belirli bir tanınmış kişi gibi belirli konular hakkında konuşmaya başlayabilirsiniz. Bu aşama haftalar da sürebilmektedir, yıllar da. Bazı şizofreni hastaları bu evreden öteye geçmeyebilir, ama çoğu geçer.

👉 Akut Dönem veya Alevlenme

Akut dönem olarak adlandırılan alevlenme evresi, arkadaşlar ve aile için en endişe verici işaretlerin ortaya çıktığı dönem olabilir. Sanrılar, halüsinasyonlar ve karışık konuşma ve düşünceler gibi psikoz semptomlarına neden olur. Bazen bu aşama, prodromal bir aşama olmadan aniden ortaya çıkar.

👉 İyileşme Dönemi 

Doktorlar buna "iyileşme" aşaması diyorlar. Birçok yönden, prodromal evreyi yansıtıyor. Halüsinasyonlar gibi daha yoğun belirtiler azalmaya başlar. Ama yine de bazı tuhaf inançlarınız olabilir. Ayrıca muhtemelen kendi içine kapanacak ve daha az konuşacaksınız. Konsantre olmakta veya düşüncelerinizi düzenlemekte zorluk çekebilirsiniz. Evrenin farkına vardıkça depresyon deneyimleyebilirsiniz.

⚠️ Şizofrenik Belirtiler

Şizofreni, düşünme (biliş), davranış ve duygularla ilgili bir dizi sorunu içerir. Belirti ve semptomlar değişebilir, ancak genellikle sanrılar, halüsinasyonlar veya düzensiz konuşma ve işlev bozukluğunu yansıtır. 

Şizofreni kriterlerini karşılamak için, bir bireyin aşağıdaki semptomlardan iki veya daha fazlasını yaşaması gerekir (listedeki ilk üç maddeden en az biri dahil) :

🚩 Sanrı 

Sanrılar, gerçekliğe dayanmayan yanlış inançlardır. Örneğin, zarar göreceğinizi veya tehdit edildiğinizi düşünürsünüz; ajitasyona bağlı olarak belirli hareketler, işaretler veya sözler sizi irite edebilir; herhangi bir kanıt olmamasına rağmen birisi, ünlü isimler, siyasetçiler, iş adamları veya uzaylılar belirli bir radyo programı aracılığıyla sizinle konuşuyor gibi gelebilir. Veya birinin sizi gözetlediğine inanabilirsiniz. Sanrılar şizofreni hastalarının çoğunda görülür.

🚩 Halüsinasyon

Halüsinasyon, genellikle var olmayan şeyleri görmeyi veya duymayı içerir. Şizofreni hastası için halüsinasyonlar tıpkı gerçekmiş kadar güçlü ve etkilidir. Halüsinasyonlar herhangi bir duyuda gerçekleşebilir, başkalarının görmediği şeyleri görebilir, kimsenin duymadığı şeyleri duyabilir veya kimsenin koklamadığı şeyleri koklayabilirsiniz. Ancak sesler duymak en yaygın halüsinasyondur.

🚩 Çarpık düşünceler ve düzensiz konuşma

Düzensiz düşünme ve dağınık cümleler kurma ile anlaşılır. Sağlıklı iletişim kurmak imkansızlaşır ve sorulara verilen cevaplar kısmen veya tamamen ilgisiz olabilir. Sessizlik ve nadiren konuşma üzerine bazen kelime salatası olarak bilinen, anlaşılamayan anlamsız kelimeleri bir araya getirmeyi içerebilir. Yalnızca kişi için anlamı olan uydurma sözcükler veya deyimler kullanmayı, aynı sözcükleri veya ifadeleri tekrarlama, anlamsız kafiyeli sözcükleri birlikte kullanma veya bir sohbeti sürdüremeden konudan konuya atlama gözlemleyebilirsiniz. 

🚩 Katatonik davranış, anormal motor davranışlar

Katatonik olan bir kişi konuşamayabilir veya hareket edemeyebilir, ancak yine de bilinçli ve farkındadır. Katatonik durumdaki bir kişi de yoğun duygu ve kaygı duyguları yaşayabilir ancak yaşadıklarını ifade edemeyebilir.

Bu duruma sahip bir kişi katılık veya uyuşukluk yaşayabilir veya konuşamaz, yanıt veremez ve hatta hareket edemez. Bu, tedavi edilmezse saatlerce hatta günlerce sürebilir. Katatoni ayrıca bir kişinin garip hareketler yapmasına neden olabilir. Daha rahat veya doğal pozisyonlara geçmeye çalışmadan rahatsız görünen pozisyonlarda kaldıkları katatonik duruş da yaşayabilirler. 

Hareket eksikliğine ek olarak, katatonik davranışta düzensiz ve aşırı hareket mümkündür. Örneğin, bir kişi sebepsiz yere (yani çevresel bir uyarana veya olaya tepki olarak değil) tekrarlanan bir düzende adım atabilir ve yüksek sesle sesler çıkarabilir. Ekolali olarak bilinen sözcüklerin papağan benzeri tekrarı veya yankılanması da yaygın bir durumdur.

🚩 Negatif belirtiler 

Şizofreni hastaları, sağlıklı insanların gösterdiği belirli duygusal tepki türlerini sergilemeyebilir. Örneğin, şizofreni hastası bir birey sosyal olarak etkileşime girmeyebilir veya birey ne iyi habere ne de kötü habere duygusal bir tepki göstermeyebilir. Örneğin; göz teması kurmaz, yüz ifadelerini değiştirmez veya monoton konuşur. 

⚠️ Semptomların türü ve şiddeti zaman içinde değişebilir, semptomların kötüleştiği ve hafiflediği dönemler vardır. Günlük hayattan zevk alamama, sosyal aktivitelerden geri çekilme gibi bazı belirtiler de depresyon taklit edebilir ancak şizofrenik belirtiler olabilir. 

ruh sağlığı

Ruh sağlığı ihmale gelmez!

📋Şizofreni çeşitleri

Beş tür şizofreni vardır ve kişinin değerlendirildiğinde sergilediği semptom türlerine göre kategorize edilirler:

👉 Paranoid Şizofreni

Paranoid tip şizofreni, sanrılar ve işitsel halüsinasyonlar dahil olmak üzere paranoid davranışlar ile ayırt edilir. Paranoid davranış zulüm görme, izlenme duygularıyla sergilenir. Paranoid tip şizofreni hastaları öfke, kaygı, korku ve düşmanlık hissedebilir. Kişi genellikle nispeten normal bir zihinsel işleve ve duygulanım ifadesine sahiptir.

👉 Dezorganize (hebefrenik) Şizofreni

"Düzensiz şizofreni" olarak da bilinen bu şizofreni türü, tipik olarak 15-25 yaşlarında gelişir. Semptomlar, kısa süreli sanrılar ve halüsinasyonların yanı sıra düzensiz davranış ve düşünceleri içerir. Düzensiz konuşma kalıplarınız olabilir ve başkaları sizi anlamakta zorluk çekebilir. Düzensiz şizofreni ile yaşayan insanlar genellikle yüz ifadelerinde, ses tonlarında veya tavırlarında çok az duygu gösterirler veya hiç göstermezler.

👉 Katatonik Şizofreni

Bu, alışılmadık, sınırlı ve ani hareketlerle karakterize edilen en nadir şizofreni tanısıdır. Sıklıkla çok aktif veya çok hareketsiz olmak arasında geçiş yapabilirsiniz. Çok konuşamayabilirsiniz ve başkalarının konuşmalarını ve hareketlerini taklit edebilirsiniz.

👉 Farklılaşmamış Şizofreni

Teşhisiniz bazı paranoid, hebefrenik veya katatonik şizofreni belirtileri içerebilir, ancak tek başına bu tiplerden birine uymadığı açıktır.

👉 Rezidüel Şizofreni

Bir kişinin geçmişte en az bir psikoz öyküsü varsa, ancak şu anda hiçbir semptomu yoksa (sanrılar, halüsinasyonlar, karmaşık konuşma veya davranış), bu kişinin rezidüel tip şizofreni olduğu kabul edilir. Kişi tamamen remisyonda olabilir veya bir noktada semptomlara devam edebilir.

Şizofreni risk faktörleri nelerdir? 🚨

Bilim adamları şizofreninin nedeni hakkında net bir kaynak göstermiyorlar. Bir kişinin şizofreni hastalığına yakalanmasında genetik öykü, yaşam deneyimleri ve çevresel koşullar dahil olmak üzere bir çok faktör etkili olabilir. 

Bazı bilimsel araştırmalar, beynin belirli bölgelerinin ne kadar aktif ve ne kadar iyi çalıştığının yanı sıra dopamin ve glutamat gibi beyin kimyasallarıyla ilgili dengesizliklerin etkili olduğunu göstermiştir. Beyinde daha büyük sıvı dolu boşluklar veya "ventriküller" ile sonuçlanan sinir hücrelerinin kaybı gibi yapısal farklılıklar da beyin yapısı ve işlevine bağlı şizofreni nedenlerinden biri olarak sayılmaktadır.

🧬 Genetik faktörler

Şizofreni bazen ailenin genetik öyküsünde karşımıza çıkar. Ancak, aile üyelerinden birinin şizofreni hastası olması, ailenin diğer üyelerinin de şizofreni olacağı anlamına gelmez. Çalışmalar, birçok farklı genin bir kişinin şizofreni geliştirme şansını artırabileceğini, ancak tek bir genin hastalığa tek başına neden olmadığını göstermektedir. Doktorlar, genetik değişikliklerin şizofreniye nasıl yol açtığından hala tam olarak emin değiller. Ancak, bozukluğu olan kişilerin genlerinde beyin gelişimine müdahale edebilecek problemlere sahip olma ihtimalinin daha yüksek olabileceğini bulmuşlardır.

🌐 Çevresel faktörler

Doğmadan önce belirli viral enfeksiyonlara maruz kaldıysanız, araştırmalar şansınızın artabileceğini gösteriyor. Bu, anneniz size hamileyken, özellikle de hamileliğin ilk 6 ayında doğru beslenmediyseniz de geçerli olabilir. Bunların ikisi de teoridir; bilimsel çalışmalarla kanıtlanmamıştır.

Araştırmalar, metamfetamin veya LSD gibi psikoaktif maddeler olarak adlandırılan bazı zihin değiştiren ilaçları almanın şizofreniye yakalanma olasılığınızı artırabileceğini gösteriyor. Bazı araştırmalar esrar kullanımının da benzer bir risk taşıdığını göstermiştir. Bu ilaçları ne kadar genç yaşta kullanmaya başlarsanız ve ne kadar sık kullanırsanız, halüsinasyonlar, sanrılar, karmaşık duygular ve net düşünememe gibi belirtilere sahip olma olasılığınız o kadar artar.

Ayrıca, çocukluk travmaları da bu hastalığın ortaya çıkmasında etkili olabilir. İstismar, düzensiz ev hayatı, yoksulluk içinde yaşamak veya ırkçılığa maruz kalmak gibi çocukluk çağı travmaları riski artırabilir.

🧠 Beyin yapısı ve işlevi

Araştırmalar, şizofreni hastalarının belirli beyin alanlarının boyutunda ve beyin alanları arasındaki bağlantılarda farklılıklara sahip olma ihtimalinin daha yüksek olduğunu gösteriyor. Bu beyin farklılıklarının bazıları doğumdan önce gelişebilir. 

Bilim adamları, şizofrenisi olan ve olmayan kişilerde beyin yapısı ve işlevindeki olası farklılıkları araştırmak üzere yaptığı araştırmalarda, beyindeki ventrikül adı verilen boşlukların daha büyük oluşu, beynin medial temporal loblar olarak bilinen hafızayla ilgili kısımlarının daha küçük olması ve beyin hücreleri arasında daha az bağlantı olması durumunun şizofreniyi etkilediğini görmüşlerdir. 

⁉️ Şizofreni başlangıcı nasıl anlaşılır ⁉️

Başlangıç (prodrom) aşamasında meydana gelen şizofreninin erken belirtileri, genellikle şizofreni teşhisi için yeterince şiddetli değildir, ancak yine de endişe nedenidir. Bu aşama bazen hızlı bir şekilde gerçekleşir, bir sonraki aşamaya geçmeden önce sadece haftalar sürer.

Şizofreni başlangıçı için en yaygın belirtiler veya değişiklikler şunları içerir; 

  • Duygusal durumdaki değişiklikler: 

Bu aşamadaki insanlar genellikle korkar, şüphelenir veya paranoyak hissederler.

  • Başkalarıyla ilişkilerindeki değişiklikler: 

Ayrıca sıklıkla sosyalleşmeyi, arkadaşlar ve aile ile konuşmayı veya onlarla vakit geçirmeyi bırakırlar.

  • Davranışsal değişiklikler: 

Düşünmek ve odaklanmakta zorlanabilirler, kişisel bakımlarını aksatırlar. Ders çalışmak veya çalışmak için motive olamazlar ve duyguları daha az görünürdür.

Şizofreni kimleri etkiler? 👤

Şizofreni hastalığı cinsiyete bağlı olarak farklı yaşlarda başlar. Genellikle erkeklerde 15-25, kadınlarda 25-35 yaşları arasında başlar ve erkekleri ve kadınları eşit oranda etkilemektedir. 

Çocuklarda, özellikle 18 yaşından önce şizofreni mümkündür, ancak nadirdir. Ancak bu vakalar genellikle çok şiddetlidir. Daha erken başlangıç, daha şiddetli, tedavisi daha zor bir duruma yol açma eğilimindedir.

Yeni şizofreni vakalarının yaklaşık %20'si 45 yaş üstü kişilerde görülür. Bu vakalar daha çok kadınlarda görülür. Sanrı belirtileri bu vakalarda daha güçlüdür, olumsuz belirtiler daha az şiddetlidir ve düşünme ve odaklanma yeteneği üzerinde etkileri vardır.

📊 Şizofreni ne kadar yaygın?  

İşte şizofreninin dünya çapında ne kadar yaygın olduğuna dair bazı istatistikler:

👉 Yeni vaka sayısı
Dünya çapında her yıl yaklaşık 2,77 milyon yeni şizofreni teşhisi konuyor.
👉 Dünya çapındaki ortalama vaka sayısı
Dünya çapında herhangi bir zamanda yaklaşık 22,1 milyon vaka vardır (her 100.000 kişiden 221'i).
👉 Yaşamınızın bir noktasında ortaya çıkma olasılığı
Dünya nüfusunun yaklaşık %0,85'i (her 100.000 kişiden 850'si) hayatlarının bir noktasında şizofreni yaşayacaktır.

👩‍⚕️ Nasıl tedavi edilir veya tedavisi var mıdır?

Şizofreni zaman içinde kendiliğinden geçen bir durum değildir. Hayat boyu yoğun bir tedavi süreci gerektiren, bireyin kendisinin farkında olmasa bile yakınlarının desteğine ihtiyaç duyduğu kalıcı bir durumdur. 

Şizofreni tedavisi genellikle ilaç, terapi ve öz-denetim tekniklerinin bir kombinasyonunu içerir. Tek başına terapi, çoğu ruh sağlığı durumunun tedavisinde genellikle etkili olsa da, şizofreniyi yönetmek genellikle ilaç gerektirir. 

Erken tanı ve tedavi önemlidir, çünkü daha iyi bir sonuç alma şansını arttırırlar.

💊 İlaçlar

Şizofreni tedavisinde iki ana ilaç türü vardır. 

Tipik antipsikotikler. Birinci nesil antipsikotikler olarak da bilinen bu ilaçlar, beyninizin hücreden hücreye iletişim için kullandığı bir kimyasal olan dopamini kullanma şeklini bloke eder. 

Atipik antipsikotikler ise ikinci kuşak antipsikotikler olarak da adlandırılır ve birinci kuşak antipsikotiklerden farklı çalışır. Bunlar, beyninizdeki iki temel iletişim kimyasalı olan dopamin ve serotonini bloke eder. Klozapin, diğer ilaçlar işe yaramadığında şizofreni semptomlarını tedavi edebilen özellikle etkili bir ilaçtır. Bununla birlikte, insanları güvende tutmak için sık sık kan takibi gerektiren ciddi bir yan etkisi vardır, bu nedenle sağlık hizmeti sağlayıcıları genellikle önce diğer antipsikotikleri önerir.

Şizofreni belirtilerinizle birlikte veya bu belirtilerden dolayı ortaya çıkan diğer belirtileri tedavi etmek için sağlık uzmanınızın reçete edebileceği başka ilaçlar da vardır. Ayrıca, titreme gibi antipsikotik ilaçların yan etkilerini azaltmaya yardımcı olacak ilaçları da reçete edebilirler.

📣 Genel olarak, sağlık uzmanınız, yazabilecekleri ilaçlar hakkında konuşabileceğiniz en iyi kişidir. Yaşam koşullarınız, tıbbi geçmişiniz ve kişisel tercihleriniz dahil olmak üzere, size özel durumunuzla ilgili daha spesifik bilgiler verebilirler.

🛋️ Psikoterapi

Bilişsel davranışçı terapi (BDT) gibi psikoterapi yöntemleri, şizofreni hastalarının durumlar ile başa çıkmalarında yardımcı olabilir. Uzun süreli terapi, şizofreninin yanı sıra kaygı, depresyon veya madde kullanımı sorunları gibi ikincil sorunlara da yardımcı olabilir.

Terapinin yardımcı olduğu bir başka anahtar nokta ise tedaviye bağlılıktır. Yukarıda bahsedildiği gibi, şizofreni hastaları genellikle semptomlarını anlamaz veya tanımaz, bu nedenle tedaviye ihtiyaçları yokmuş gibi hissederler. Terapiye devam eden şizofreni hastalarının, tedavi planlarını ve doktor eşliğini takip etme olasılığı daha yüksektir.

Yardımcı olabilecek diğer terapi yöntemleri arasında, motivasyon kaybına ve kişinin semptomlarını tanıma yeteneğine yardımcı olabilecek teknikler kullanılır. Ayrıca sosyal becerilere yardımcı olmaya, kişisel bakım rutinleri oluşturmaya ve daha fazlasına odaklanan teknikler önerebilir. 

🧠 Elektrokonvülsif terapi (EKT) veya elektroşok tedavisi

Bir kişinin şizofrenisinin belirli ilaçları denedikten sonra düzelmediği ve kişinin kendine zarar verme veya başkalarına zarar verme riski altında olduğu durumlarda, sağlık uzmanınız elektroşok tedavisi eklenmesini önerebilir. Bu tedavi, ilacın tek başına etkisinin çok uzun sürmesi durumunda hızlı iyileşmeler sağlayabilmektedir.

Diğer tedaviler işe yaramadığında, EKT genellikle işe yarayan tek tedavidir ve insanlar yüksek intihar riski altındayken hayat kurtarıcı olabilir. Buna rağmen, EKT kullanımı yaygın değildir. 

Bu tedavi, kafa derinize uygulanan ve beyninizin belirli kısımlarını uyaran bir elektrik akımı kullanmayı içerir. Bu stimülasyon, şiddetli depresyon, ajitasyon ve diğer sorunları olan kişilerde beyin işlevini iyileştirmeye yardımcı olabilecek kısa bir nöbete neden olur. EKT alan kişiler anestezi alırlar, bu nedenle bu işlem gerçekleşirken hasta uyur ve acı veya ağrı hissetmez. 

Şizofreni ile çoklu kişilik bozukluğu arasındaki fark nedir?

Şizofreni ve çoklu kişilik bozukluğu, insanların sıklıkla birbiriyle karıştırdığı karmaşık zihinsel sağlık durumlarıdır. Bazı örtüşen semptomları olsa da, farklı durumlardır. Önemli bir fark, çoklu kişilik bozukluğu olan birinin, bazen alternatif kimlikler veya alterler olarak bilinen iki veya daha fazla farklı kimlik durumuna sahip olmasıdır. Şizofrenide bu yoktur. 

"Şizofreni" terimi, Yunanca "bölünme" (şizo) ve "akıl" (phren) sözcüklerinden türetilmiştir, bu nedenle bazı insanlar bunu "bölünmüş kişilik" anlamında almıştır. Şizofreni hastaları düşüncelerini, davranışlarını ve duygularını etkileyen semptomlar yaşarlar, ancak birden fazla farklı kişiliğe sahip değildirler.

Şizofreni ve psikoz arasındaki fark nedir?

Şizofreni ve psikoz birbiriyle güçlü bir şekilde bağlantılı iki terimdir, ancak aynı zamanda önemli farklılıkları da vardır.

Psikoz, gerçeklikten ve çevrenizdeki dünyadan kopmayı içeren bir grup semptomdur ve diğer tıbbi durumlar ve bipolar bozukluk gibi ruh sağlığı bozuklukları ile ortaya çıkabilmektedir. Şizofreni ise aynı psikotik semptomları içeren bir koşullar yelpazesidir (veya aralığıdır).

🔗 En tehlikeli psikolojik hastalıklar

🔗 Depresyon: belirtileri, nedenleri ve tedavisi #depresyon

🔗 Neden psikoloğa gitmeliyiz? | Psikolojik destek almak

Yazar notu: Psikososyal destek çok önemli! 

Maalesef hastalar açısından oldukça zorlayıcı olan şizofreni toplumda çok yanlış bilinen doğrular ile anıldığından hastaların rehabilitasyon süreci daha da uzayabilmekte. Toplum içerisinde hastalardan korkmak, onları deli veya tehlikeli insanlar olarak değerlendirmek oldukça gerçek dışı inançlara dayanıyor.
 
Ayrıca, hasta aileleri tarafından kuvvetli bir şekilde ifade edilen duygular, talepler, beklentiler, aile içerisinde yüksek  duygusal ifadelerle kritik yorum yapılması, aşırı ve sert eleştirel tutumlar şizofreni hastalarını zorlar. Amaç şizofrenlerin yaşantılarının sıkıntısını azaltmak, kişisel ihtiyaçlarının düzenlenmesini sağlamak, becerilerini geliştirmek, stresi az bir ortam hazırlamaktır.

İntihar riski, genç hastalarda hastalığın ilk dönemlerinde, içgörü bozukluğunda, umutsuzluk ve hastalık etkilerinin sürekliliğinde yüksektir. Ve araştırılıp, fark edilmesi önemlidir ayrıca önleyicidir. Bu yüzden özellikle başlangıç dönemindeki belirtilere karşı hassas ve bilinçli olmak erken teşhiş ile tedavi süresini kısaltır ve etkisini arttırır.
 
🤗"KENDİNİ DİNLE, KABUL ET VE MUTLU OL! HEMEN ŞİMDİ, BAŞLA..."
#BornToBeMe

Kaynak 

DSÖ

Stilo, S.A., Murray, R.M. Non-Genetic Factors in Schizophrenia. Curr Psychiatry Rep 21, 100 (2019). https://doi.org/10.1007/s11920-019-1091-3

Kaleme alan Gözde , Wengood yazarı

🍂Modern zamanlarda bir adet romantik.

En yeni makaleler

Psikolojik şiddete örnekler ve korunma yolları

Küçük düşürücü “şakalar”, duygularımızı görmezden gelen, küçümseyen ifadeler, kendimizden şüphe etmemize veya kendimizi suçlamamıza neden olacak cümleler… Bu tür pek çok küçük detay bize psikolojik şiddete maruz kaldığımızı gösteriyor. Önemsiz görünebilirler, zaten asıl sorun bu. Psikolojik şiddet unsurlarının bu kadar basitleştirilmesi ve önemsiz, gündelik detaylara indirgenmesi, onu en yaygın şiddet türü yapıyor. Peki duygusal istismarı nasıl tanımlarsınız? Mağdur olduğunuzda ne yapmalısınız? Açıklamaya çalışacağım.

Terk edilme korkusu: Nedir? Neden olur? Nasıl geçer?

Terk edilme korkusu bazı insanların birini kaybetme düşüncesiyle karşı karşıya kaldıklarında yaşadıkları sürekli korku ve kaygı hali ile tanımlanır. Bunu yaşayan kişi bile bunu farkında olmayabilir ancak tartışmasız en yaygın ve zarar veren korkulardan biri. Terk edilme korkusu yaşayan kişiler, ilişkilerini etkileyen davranış ve düşünce kalıplarını sergileme eğilimindedirler ve bu durum hem kişi açısından hem de insan ilişkileri açısından olumsuz sonuçlara gebedir.

Orgazm olmak için ne yapmak lazım?

Türkiye’de 10 kadından 9’u cinsel organını tanımıyor. Hal böyle olunca aramızda kaç şanslı orgazm deneyimleyebiliyor siz hesaplayın. Oysa orgazm sanıldığı gibi kompleks, ayıp veya pis bir şey değil. Orgazm en basit hali ile cinsel deneyim sırasında yaşanan heyecanın ani şekilde deşarj olmasıdır ve otonom sinir sistemi tarafından kontrol edilir. Hormonlar sayesinde de oldukça rahatlatıcı bir deneyimdir. Haydi o zaman sihirli parmaklar, arzu edilen partnerler veya seks oyuncaklarınız hazırsa, orgazm olmak için neler gerekir bakalım.

Karpman drama üçgeni | Kısır döngüden kaçınmak

Steven Karpman tarafından 1968 yılında oluşturulan bu drama üçgeni, insanlar arası etkileşimleri inceleyen bir ilişki modelidir. Gerçek hayatta, iş hayatında, aile ilişkilerinde veya arkadaşlıklarda izlerine rastlayabileceğiniz bu drama üçgeninde 3 rol vardır: zalim, kurtarıcı ve kurban. Bu üçgen içerisinde bir kısır döngü söz konusudur ve kişilerin yaşamının her alanını etkiler. Sonuç: gelişim ve dönüşümün mümkün olmaması ve ilerlemekten bizi alıkoyması. Karpman drama üçgeninde olup olmadığımızı nasıl anlarız? Veya bu rollerin dışına nasıl çıkarız?

Narsist erkek belirtileri: 10 özellik

Bağlanmadan önce erken uyarı işaretlerini öğrenin. Narsist bir erkek söz konusu olduğunda, ilk başta sizi etkilemek için harika görünmesi tüm hikayenin böyle gideceği anlamına gelmiyor. Peki sağlıklı bir erkekle mi yoksa bir narsist ile mi karşı karşıyasınız, nasıl anlayacaksınız? Narsisizmin cinsiyet tanımadığının çok iyi farkında olsak da, bu yazıda narsist bir erkek için en belirgin özellikleri inceliyoruz. İşte dikkat etmeniz gereken on uyarı işareti:

"Pick me girl" nedir? Pick me ne anlama gelir?

Twitter, İnstagram, Tiktok ve Facebook gibi sosyal medya platformlarında eminim "pick me girl" veya "pick me boy" ifadesi ile karşılaşmıssınızdır. "Pick me" ifadesi, bir kişinin seçilmek veya tercih edilmek istediğini ifade ediyor ve sosyal medyada kullanıldığında "onaylanmak adına hemcinsini aşağılayarak kendini hemcinslerinden üstün göstermeye çalışan kişi" anlamına geliyor. Yani tercih edilesi olmak için hemcins düşmanlığı yapan tutumlar sergilemek. Peki bu neden sorunlu? Anlamanız için size “pick me girl" nedir?, ve "pick me girl olmak" neden seksizm yapmaktır? açıklayacağım.

Sezgisel beslenme nedir? | Diyet zihniyetinden kurtulmak

15 yılı aşkın diyetler, spor salonları, yeme bozuklukları, sonuç: ter ve gözyaşı… Artık dayanamıyorum! Vücudumla barışmak istiyorum ama kendimi bırakırsam ipin ucunu kaçırağım diye korkuyorum. Yine de popüler diyetler beni her şeyden daha çok incitti. Bunu görmüş biri olarak, hüsranla sonuçlanacak bir diyete daha tahammülüm kalmadı! Bir çözüm var mı? Evet, sezgisel yeme! Hızlı bir şekilde zayıflamaktan ziyade sağlıklı olmayı amaçlayan sezgisel beslenme kültürü hayatımızın kalbinde olmalı, ancak çok az insan bunu farkında.

Kadın ve cinsel fanteziler | Kadınların dünyasından!

Kadın cinsel fantezilerinin, gül yapraklarıyla dolu bir otel odasında, 80'lerin sevimsiz romantik hiti eşliğinde ateşli bir gece geçirmek ile sınırlı olduğunu düşünüyorsanız, tekrar düşünün derim! The Journal of Sexual Medicine dergisi tarafından yürütülen son araştırma, çoğu kadının cinsel arzularına karşı suçluluk duymadan, çok daha açıkça ve kısıtlanma hissetmeden kendilerini ifade edebilmelerine olanak tanımış. Sonuç olarak ortaya oldukça çeşitli yaklaşımlar çıkmış! En yaygın 7 kadın cinsel fantezileri listesi huzurlarınızda!

Sevgilim beni kullanıyor mu? | Nasıl anlarım?

Aşk belki de insanoğlunun tadabileceği en sarhoş edici şey! Aşk gözü kör eder diye boşuna dememişler. Uyandırdığı yoğun duygular o kadar baskın gelir ki bazen bariz şekilde ortada olan gerçekleri bile görmezden gelebiliriz. Kimseyi suçlamayalım doğasında bencillik de bulunduran insanoğlu bazı ilişkilerde kazanan taraf olma işini abartabilir. Kullanılmak denince akla ilk gelen şeyler, para veya cinsel ihtiyaçlar geliyor ama bence en üzücü ve tehlikeli şey duygusal istismar. Partnerinizin samimiyetinden şüphe duyuyorsanız, işte size sevgilinizin sizi kullandığına dair 10 işaret.

Akışa bırakmak veya akışta kalmak için 10 adım

Stres, kaygı, suçluluk, korku, utanç... Bunların hepsi sizi günlük olarak etkileyebilecek olumsuz duygulardır. "Her şeyi çok ciddiye alıyorsun" veya "Bir adım geri adım at, derin nefes al!" diye hep aynı telkinleri tekrarlıyoruz. Ama bunu yapmak o kadar kolay değil, biliyoruz. Bu yüzden akışta kalabilmek için 10 adım sıraladık. Haydi akışına bırak biraz ve sonunda özgür ol!

🎧 Spotify

İşe gidip gelirken, yürüyüşe çıkarken, yemek yaparken veya uyumadan önce size eşlik etsin. Wengood Podcast serisi: RDV Coaching'i kaçırma! 

#3 | Algı yönetimi nedir? Uydumculuk psikolojisi ve soru sorma becerisi #algı #ikna #sorgulama

Ekim 2022 · RDV Coaching | Wengood

29:12

🎥 Youtube

Aslı ile Yoga seansları!

🎥 Youtube

Mentor Özlem Şen ile RDVCoaching serisi 

Kanala 💜abone ol , 🔔 bildirim zilini aç ve tabii, 👍videoları beğenmeyi ve ✍🏻 bize yorumlardan ulaşarak hangi konularda içerik istediğini söylemeyi unutma!

Ayrıca: En sevilen içerikler, günlük mutluluk, destek ve motivasyon dozları için; 

Instagram📸

📍Pinterest