Sürekli kendini suçlamaktan kurtulmanın yolları
1. Suçluluk duygusunu anlamaya çalışmak
İlk olarak, bu duygudan uzaklaşmaya çalışmak gerek ki bunun yolu yaşadığın duyguyu tanımlayabilmekten geçer. Suçluluk duygusunun nasıl bir şey olduğunu farkına varmak, onun doğasını sorgulamayı mümkün kılar. Haklı bir duygulanım mı? Orantısız düşünceler mi? Tam olarak neden suçluyum? Bu soruları sormak önemlidir, çünkü bazen suçluluk duygusu çok gerçek olsa da, suçlu hissetmenize neden olan şey pek de gerçek değildir. Örneğin narsist bir sevgili veya toksik bir insan ile ilişki sırasında manipülasyon yoluyla tetiklenmiş bir suçluyum düşüncesi de olabilir bu.
Suçluluk ayrıca bir dengesizliği veya adaletsizlik duygusunu telafi etmek için de psikolojik olarak ortaya çıkmış olabilir. Örneğin bir felaketten, bir trajediden sonra, hayatta kalanlar bu olaydan sonra kaybettikleri yakınlarının yası ile beraber hayatta oldukları için kendilerini suçlu hissedebilirler.

"Bazen, suçluluk duygusu sizi yanıltıyor olabilir. Bu duygu tüm gerçekliği ile sizi sarsa da, gerekçeleri o kadar geçerli olmayabilir."
2. Bağlamı farkında olmak
Burada, sorunlu davranışın ardında niyetinizin gerçekte ne olduğunu anlamaya çalışırken kendinize karşı dürüst olmanız gerekecek. Can yakmak, eğlenmek veya intikam almak mı istedin? Bu bir kaza mı, bir dürtü mü? Niyetiniz yanlışsa, zevk mi yoksa rahatlama mı hissettiniz? Kendine bunların cevabını dürüstçe sor ve cevapla. İnsansın, kötülük de içinde barınabilir. Bunu kabul etmek zorundayız. Ve son olarak herkesin zaman zaman hata yapabileceğini kendine hatırlat.
3. Ortaya çıkan sonuçları bir kağıda dök
Defterinizi çıkarın ve kendinizi suçlu hissettiren eylemlerinizin sonuçlarını listeleyin. Suçluluk duyduğunuz eylem sonucunda kendi hayatınızda veya etkilenenlerin hayatlarında neler değişti? Bu liste, hatanızı düzeltmenize izin verecektir, bu yüzden her şeyden önce, canınızı yaksalar, sizi rahatsız etseler bile herhangi bir sonucu dürüstçe not etmekten çekinmeyin.
4. Çözüm aramak
Şimdi sorunlu davranışı tespit ettiğinize ve suçluluk duygusunun farkında olduğunuza göre kendinize bu durumu çözmek için “yapmam gereken ne” diye sorun. Sebepleri ve sonuçları analiz ettiniz, şimdi hatanızı düzeltmeniz gerekiyor. Peki nasıl? Cevap koşullara göre ve sizin çıkardığınız tabloya göre değişebilir. Biz size bir kaç örnek verelim
- özür dileyerek
- maddi olarak telafi ederek
- tazmin ederek
- önceliklerinizi tekrar gözden geçirerek (örneğin; stres veya öfkeden kaynaklanan bir hata ise kötü bir iş-yaşam dengesi veya tükenmişlik sendromu buna neden olmuş olabilir)
- bir aldatma veya yalan söyleme durumunda ise bağlılığını veya dürüstlüğünü tekrar kanıtlayarak
- Derin ve travmatik bir sebep var ise bir derneğe bağış yaparak veya bir iyilik yaparak.
👉 Çözümler bir kez yerleştiğinde, elbette ders almak ve belki de yeni davranışlar, yeni alışkanlıklar kazanmak gerekli olacaktır.
5. Affetmek
Suçluluk duygusundan kurtulmak için atılan her adım kadar önemli bir başka adım daha: affetmek. Yararlı ve sağlıklı suçluluk hissi sonsuza kadar sürmez. Bu yüzden size engel olan düşüncelere kapılmayın ve kendinizi affederek bu yaşanmışlık ile bağınızı kesin. Örneğin, terapötik yazı yöntemini kullanabilir ve kendinize gerçekleri anlatan ve "Kendimi affediyorum" ile biten bir mektup yazabilirsiniz.
Bir suçluluk duygusunu hızlı bir şekilde analiz etmek için şu 5 soruyu da cevaplayabilirsiniz:
- Ne hakkında suçlu hissediyorum?
- Neden kendimi suçlu hissediyorum?
- Suçlu hissetmemek için ne yapmalıyım? Bu gerçekçi mi?
- Diğer seçeneklerim neler?
- Suçluluğumu nasıl sorumlu davranışa dönüştürebilirim?
Bu makaleyi beğendiniz mi?
Daha fazla bilgi almak ister misiniz 🤔 ?
Doğrudan yazara yazınBanu Karadeniz, Psikolog !
Banu Karadeniz'e bir soru sor
Düşüncelerinizi paylaşmak ister misiniz? Yorum bırakın