Sürekli suçu kendimde aramaktan nasıl kurtulurum?

tarihinde Gözde , Wengood yazarı tarafından güncellendi

Suçluluk duygusu, önemsiz olmasa da oldukça basittir. Neden suçluluk duyarız? Suçluluk duygusu, ideal olarak olmak istediğiniz kişi ile gerçekte yaptığınız eylemler arasındaki boşluktan kaynaklanır. Bu duygu herkes tarafından deneyimlenebilir. Çaresizliğimizin bir işareti olan suçluluk duygusu, mümkün olduğunca çabuk kurtulmak istediğimiz hoş olmayan bir duygu hali olmasına rağmen aynı zamanda sıkı sıkıya tutunmak için de müsaittir. Daha iyi hissetmek ve suçluluk duygusundan kurtulmak için bir liste hazırladık.

Sürekli suçu kendimde aramaktan nasıl kurtulurum?
Özet

Suçluluk duygusu üzerine... 

😟 Suçluluk bir şeyleri yanlış yaptığımıza inandığımızda ortaya çıkan bir duygu. Yani yanlış bir şey yaptıktan sonra veya kendinizi kötü hissetmenize sebep olan bir durumda kendinizi suçlu hissedersiniz. Herkesin yaptıklarından suçluluk duyma hali eğitimine, inançlarına, sosyal çevreye, ahlak ve içinde yaşadığımız toplumun veya dinin kurallarına bağlıdır. 

Suçluluk psikolojisi pişmanlık duygusu ile çoğu zaman ilintilidir ve yanlış kararlar, hata veya sorunlu davranışı yani kötü eylemi düzeltme arzusunu doğurur. Bu nedenle kendinizi suçlu hissederseniz, bu durum size aynı hatayı tekrarlamama, eylemlerimizin sorumluluğunu alma ve hatayı düzeltmeye zorladığı için çoğu zaman yararlıdır diyebiliriz

Her nasılsa, suçluluk kendimizi geliştirmemize izin veriyor, hayatınıza devam ederken hataları kabul etmek ve onlarla baş etmek için gelecekte yapmam gereken nedir sorusuna yanıt aramaya sizi teşvik ediyor.

Empati ve kendini suçlama eğilimi

Suçluluk, bilinçli veya bilinçsiz, ayrılmaz bir şekilde empati ile de bağlantılıdır. Diğerinin hissettiği acıyı hissettiğinizden dolayı kendinizi suçluluk duygusunun ortasında bulursunuz. Bu yüzden kendini suçlu hissetmek hem bir davranış biçimini, belirli değerleri korumamıza hem de başkalarıyla olan ilişkilerimizi korumamıza izin verir. Bu nedenle, canımızı acıtsa ve bize ağırlık yapsa bile, suçluluk iyi insan olduğumuzu işaret eder. Burada önemli olan suçluluk duygusunun hissedilip hissedilmediği değil o duygunun yoğunluğu ve süresidir. Özellikle uzun sürdüğü sürece bu duygu ile baş etmenin önemi ortaya çıkar.

🤯 Sürekli kendini suçlamak, daha sonra anksiyete bozukluğu, kronik stres, ve hatta depresyon gibi psikolojik bozukluklara dönüşür.

Sürekli kendini suçlamaktan kurtulmanın yolları

1. Suçluluk duygusunu anlamaya çalışmak

İlk olarak, bu duygudan uzaklaşmaya çalışmak gerek ki bunun yolu yaşadığın duyguyu tanımlayabilmekten geçer. Suçluluk duygusunun nasıl bir şey olduğunu farkına varmak, onun doğasını sorgulamayı mümkün kılar. Haklı bir duygulanım mı? Orantısız düşünceler mi? Tam olarak neden suçluyum? Bu soruları sormak önemlidir, çünkü bazen suçluluk duygusu çok gerçek olsa da, suçlu hissetmenize neden olan şey pek de gerçek değildir. Örneğin narsist bir sevgili veya toksik bir insan ile  ilişki sırasında manipülasyon yoluyla tetiklenmiş bir suçluyum düşüncesi de olabilir bu.

Suçluluk ayrıca bir dengesizliği veya adaletsizlik duygusunu telafi etmek için de psikolojik olarak ortaya çıkmış olabilir. Örneğin bir felaketten, bir trajediden sonra, hayatta kalanlar bu olaydan sonra kaybettikleri yakınlarının yası ile beraber hayatta oldukları için kendilerini suçlu hissedebilirler.

"Bazen, suçluluk duygusu sizi yanıltıyor olabilir. Bu duygu tüm gerçekliği ile sizi sarsa da, gerekçeleri o kadar geçerli olmayabilir."

2. Bağlamı farkında olmak

Burada, sorunlu davranışın ardında niyetinizin gerçekte ne olduğunu anlamaya çalışırken kendinize karşı dürüst olmanız gerekecek. Can yakmak, eğlenmek veya intikam almak mı istedin? Bu bir kaza mı, bir dürtü mü? Niyetiniz yanlışsa, zevk mi yoksa rahatlama mı hissettiniz? Kendine bunların cevabını dürüstçe sor ve cevapla. İnsansın, kötülük de içinde barınabilir. Bunu kabul etmek zorundayız. Ve son olarak herkesin zaman zaman hata yapabileceğini kendine hatırlat.

3. Ortaya çıkan sonuçları bir kağıda dök

Defterinizi çıkarın ve kendinizi suçlu hissettiren eylemlerinizin sonuçlarını listeleyin. Suçluluk duyduğunuz eylem sonucunda kendi hayatınızda veya etkilenenlerin hayatlarında neler değişti? Bu liste, hatanızı düzeltmenize izin verecektir, bu yüzden her şeyden önce, canınızı yaksalar, sizi rahatsız etseler bile herhangi bir sonucu dürüstçe not etmekten çekinmeyin.

4. Çözüm aramak

Şimdi sorunlu davranışı tespit ettiğinize ve suçluluk duygusunun farkında olduğunuza göre kendinize bu durumu çözmek için “yapmam gereken ne” diye sorun. Sebepleri ve sonuçları analiz ettiniz, şimdi hatanızı düzeltmeniz gerekiyor. Peki nasıl? Cevap koşullara göre ve sizin çıkardığınız tabloya göre değişebilir. Biz size bir kaç örnek verelim

  • özür dileyerek
  • maddi olarak telafi ederek
  • tazmin ederek
  • önceliklerinizi tekrar gözden geçirerek (örneğin; stres veya öfkeden kaynaklanan bir hata ise kötü bir iş-yaşam dengesi veya tükenmişlik sendromu buna neden olmuş olabilir)
  • bir aldatma veya yalan söyleme durumunda ise bağlılığını veya dürüstlüğünü tekrar kanıtlayarak
  • Derin ve travmatik bir sebep var ise bir derneğe bağış yaparak veya bir iyilik yaparak.

👉 Çözümler bir kez yerleştiğinde, elbette ders almak ve belki de yeni davranışlar, yeni alışkanlıklar kazanmak gerekli olacaktır.

5. Affetmek

Suçluluk duygusundan kurtulmak için atılan her adım kadar önemli bir başka adım daha: affetmek. Yararlı ve sağlıklı suçluluk hissi sonsuza kadar sürmez. Bu yüzden size engel olan düşüncelere kapılmayın ve kendinizi affederek bu yaşanmışlık ile bağınızı kesin. Örneğin, terapötik yazı yöntemini kullanabilir ve kendinize gerçekleri anlatan ve "Kendimi affediyorum" ile biten bir mektup yazabilirsiniz.

Bir suçluluk duygusunu hızlı bir şekilde analiz etmek için şu 5 soruyu da cevaplayabilirsiniz:

  • Ne hakkında suçlu hissediyorum?
  • Neden kendimi suçlu hissediyorum?
  • Suçlu hissetmemek için ne yapmalıyım? Bu gerçekçi mi?
  • Diğer seçeneklerim neler?
  • Suçluluğumu nasıl sorumlu davranışa dönüştürebilirim?

Sürekli kendini suçlama belirtileri

Gördüğümüz gibi, sağlıklı suçluluk bir pişmanlık olarak, kendine karşı bir sitem olarak deneyimlenir, ancak her zaman sağlıklı suçluluk söz konusu olmayabilir. Sağlıksız suçluluk, mutlaka tam olarak farkında olmadığımız rahatsızlık yaratan, kendine karşı bir suçlamadır ve kişinin kötü hissetmenize sebep olur. Bu nedenle, bu baskı unsuru olarak işlev gören suçluluk zorunlu olarak size zarar verecektir, çünkü kendi kendini sabote etmeye, kaygıya, melankoliye, depresyona ve hatta hak ettiğimizi düşündüğümüz bir cezayı hedefleyen davranışa yol açabilir.

Sağlıksız suçluluk duygusu davranışları nelerdir?

  • Zevk almakta, kendine zaman ayırmakta, tatil yapmakta güçlük çekme.
  • Kendini cezalandırmak ve kendini sabote etmek için meslek seçimi veya uygunsuz bir eş seçimi, her mutluluğu mutsuzluğa dönüştürmek.
  • Bir iltifat, işaret veya sevgi sözü alamama
  • Başkaları hakkında güvensizlik, onlar tarafından sevilmediğini hissetmek
  • Hayır diyememek. Bireysel özgürlükleri, ihtiyaçları reddetmeye yönelik tüm taleplere evet demek.
  • Kendi hatalarınızı aşırı derecede eleştirerek başkalarına yansıtmak
  • Hediyeler vermek ve uzun bir ayrılık, öfke vb. yüzünden affedilmeye çok (çok) özen göstermek, çaba harcamak ve enerji ayırmak.

👉 Sağlıksız suçluluk durumunda, yaşanan öfkeyi veya travmayı ifade edebilmek ve böylece kendinizi bu yıkıcı suçluluktan kurtarabilmek için bir terapiste danışmak önemlidir. İstismar, adaletsizlik veya travma karşısında öfke, üzüntü, korku ve suçluluk duymamamız gerektiğini anlamak önemlidir.

Suçluluk duygusu bize zarar vermeye başladığında

Suçluluk duygusundan nasıl kurtulacağımızı gördük, ancak suçluluk içimizi kemirdiğinde, her zaman gerçekten suçlu hissetmek için nedenlerimiz olup olmadığını belirlememiz gerekir. Sık sık suçlu hissetme eğilimindeysek, kendimizi sorgulamak da iyidir. Kolayca suçlu hissetmek, başkalarını çok fazla hesaba kattığımızın, onların yargılarına çok fazla önem verdiğimizin bir işareti olabilir. Bu yüzden kendinize yüklenmemeli ve özgüven kazanmalısınız.

Suçluluk duygusuna kapılmaktan kaçınmak için en iyi çözüm, suçluluğa yol açan durumlardan kaçınmaktır. Bunu yapmak için durumlara, eylemlerinize ve sözlerinize dikkat edin. Öfkeyle aceleci davranmaktan kaçınmak için duygularınızı yönetmeyi öğrenmek gerekir. Geri adım atmak ve ilkelerinize, değerlerinize ve duygularınıza göre hareket etmek size güç ve büyük bir dinginlik verecek ve suçluluk duygusunun sizi tüketmesini engelleyecektir.

Yazar notu: Bu duygu çok fazla ortaya çıkarsa bir psikoloğa danışmaktan çekinmeyin.

Suçluluk duygusu çok fazla, çok sık veya çok yoğun hale geldiğinde, bir psikolog eşliğinde kendi üzerinizde çalışmaya başlamak gerekir. Bilişsel davranışçı terapi yani BDT bu tür problemlerde çok iyi sonuçlar verir.

Ayrıca çoğu zaman bu suçluluğun arkasına gizlenen başka bir duygu olduğuna dikkat edin, bilinçli bir korku olabilir ya da olmayabilir. Örneğin, artık sevilmeme veya terk edilme korkusu. Bu nedenle, onu tanımlamak ve sorunun kalbine odaklanmak faydalıdır.

🤗"KENDİNİ DİNLE, KABUL ET VE MUTLU OL! HEMEN ŞİMDİ, BAŞLA..."
#BornToBeMe

Kaynak

Özdemir, Nida & Düzgüner, Sevde. “Psikolojik Açıdan Suçluluk, Pişmanlık ve Günahkarlığın Kapsamı ve Yakın Kavramlar Arasındaki Yeri”

Kaleme alan Gözde , Wengood yazarı

🍂Modern zamanlarda bir adet romantik.

En yeni makaleler

Hayal kırıklığı yaşamaktan korkmak (benim hikayemden notlar)

Hayal kırıklığına uğramaktan korkuyorum. Başarısız olmaktan korktuğum için hiçbir şey yapmıyorum. Ya da içim rahat bir şekilde hiçbir şey yaşayamıyor, andan ve hayattan keyif almak konusunda kendimi sabote etmekten vazgeçemiyorum. İnsanların bana bakış şeklini saplantı haline getiriyor ve kendim olmakta zorlanıyorum... Peki hayatın bir rekabet olduğunu kim söyledi? Her şekilde mükemmel olmak zorunda mısın? Bir adım geri atarak, özgüven kazanarak ve zihnimi tekrar düzenleyerek hayal kırıklığına uğramaktan korkma eğilimine bir son vermek mümkün. Benim hikayem şöyle…

Narsist düzelir mi? Bir narsist değişebilir mi?

Narsist bir insanla tanışıp onu sevmiş bulunduysanız, muhtemelen yukarıdaki soru aklınızdan geçiyordur. Narsist kişilik bozukluğu tanısı olan insanlar empatiden yoksundur, kendisini başkalarından üstün görür. Bu durum, narsistlerle yakın ilişki kuran diğer insanları ruh sağlığı ve duygusal olarak yıpratabilir. Gerçek şu ki, narsistik kişilik bozukluğu olan bir insanda, toksik özellikler o kadar derinlere işlemiştir ki, değişme ve daha iyi insanlar olma ihtimalleri yoktur. Bir narsistin değişemeyecek olduğunu kabul etmek, ve kişinin kendine bunu itiraf etmesi, kendi psikolojik sağlığı için oldukça önemlidir.

⚠️ Narsist insanı tanımak için bu işaretlere dikkat edin!

Patronunuz, eşiniz, veya sevdiğimiz bir yakınımız... Gün gelir hepimiz narsist bir sapkınla karşılaşabilir ve yıkıcı bir sarmalın içine çekilebiliriz. Peki kimdir bu narsistler? Onları nasıl tanıyabiliriz? İşte çevrenizdeki narsist biri varsa tespit etmek için 10 işaret!

Obsesif Kompulsif Bozukluk (OKB) hakkında bilmeniz gerekenler

Ben OKB olan insanlar arasında değilim, ancak bu oldukça yaygın bir hastalık. Türkiye’de büyük toplum kesimlerinde yapılan araştırmalarda OKB'nin her 100 kişiden 2-3'ünde görüldüğü saptanmış. Obsesif kompülsif bozukluk sahibi değilim fakat, sevdiğim bir yakınım ile bu sınavı beraber verince, bir yazı kaleme almak istedim. Endişeleri nedeniyle, bir takım şeylerin uzun süre takıntılı bir şekilde kafasını meşgul ettiğine şahit oldum. OKB'yi tanımlayan şey işte budur, bu hislere neden olan anksiyete ve atakları. Peki OKB nasıl tedavi edilir? Obsesif Kompulsif Bozukluğa neler sebep olur? Hadi açıklayalım!

Kendini sınırlamana neden olan inanç kalıpları | 🚫 TOP15

"Ben zaten şöyleyim", "Ben zaten böyleyim", "Ben yapamam...", “Benden olmaz…” Kendi kendini sabote etmene neden olan sınırlayıcı düşünceler, gerçek potansiyelini küçümsemene neden olur. Kendine farketmeden koyduğun bu sınırlar, öz motivasyonunu ve kendini gerçekleştirme girişimlerini engeller. Kısacası, kendin olmanı engeller. Herkesin deneyimi kendine, ama sınırlayıcı düşünce kalıpları az çok aynı. En yaygın 15 sınırlayıcı düşünce ve inançları kendinizden uzak tutmak için önce farkına varın.

Varoluşsal sancılar : Rahat atlatmak için yardım almaktan çekinme

Hayatın bir noktasında anlamı ve amacı aramaya başlamak. Varoluşsal bir sancı yaşamak için illa “30 yaş sendromu”nun gelmesini beklemeniz gerekmiyor maalesef, ergenlik desem, lise sıraları desem... Gözünüzde canlandı mı? Varoluşsal sancılar sırasında her şeyi sorgulamak mümkün: romantik ilişkileri, iş hayatını ve hatta yaşadığınız evi, neredeyim? ne yapıyorum? Kendini sorgulamak ve hayatla ilgili tüm bu soruları sormak sizi, kararlar almaya ve her şeyi değiştirmeye yöneltebilir. Peki neden bu sancıları yaşıyoruz? Ve varoluşsal sancıların nasıl üstesinden gelebiliriz?... bunları konuşalım!

🥊 Psikolojik savunma mekanizmaları nelerdir?

Herhangi stresli bir durumdan kaçınmak için kendi kendinizi farkında olmadan "kandırıyor" olabilirsiniz. İnsanlar gündelik hayatlarını yaşarken, psikolojik dengelerini koruyabilmek amacı ile çeşitli psikolojik savunma mekanizmaları kullanırlar. Bu savunma mekanizmaları hali hazırda kişinin kötü duygu ve düşüncelerden kaçınmasını, daha az psikolojik gerilimler yaşamasını sağlıyor olsa da, sorunların asıl kaynağı da olabiliyor. Savunma mekanizmaları egonun üzerindeki baskı ile başa çıkabilmek için oluşturulmuş düşünce, tutum ve davranışlardır... En yaygın örnekleri ise; inkar veya yadsıma, erteleme, bastırma, yön değiştirme, yansıtma, mizahlaştırma, somatizasyon vb.

Yas tutan birine baş sağlığı mesajları | 🖤 Taziye mesajları

Yaşam öyle yaratılmıştır ki sonunda hep bir son/başlangıç vardır. Doğadaki tomurcuklar gibi döngümüz, devir daim mi, bilmiyorum ama ne yazık ki ölüm bizi sevdiklerimizden ayırabiliyor. Geride kalanlara ne diyeceğini bilmek zor. Yakını vefat eden birine nasıl baş sağlığı dilenir? Kelimeler bazen kifayetsiz hissettirse de güçlüdür. Bir acıyı dindirmiyorsa da en azından biraz olsun yatıştırabilir. Sıradan bir “başın sağolsun” yerine çok daha içten, doğal ve samimi taziye mesajları örnekleri baş sağlığı dileklerinizi iletmek için size yardımcı olabilir.

Toksik romantik ilişkilere dair 10 kırmızı çizgi 🚩

Toksik bir ilişki aslında sinyallerini tanışma veya flirt aşamasında veriyor. Bu yüzden toksik bir ilişkiye başlamamak için tehlikeli sinyallerin bir listesini yapalım dedik. İçinde bulunduğun ilişkinin toksik olduğunu gösteren 10 kırmızı çizgi! 🚩

İlişkimde mutsuzum, ne yapmalıyım?

Cicim aylarının büyüsü ortadan kalktı, karnındaki kelebekler yok oldu ve heyacan azaldı. Bir ilişki içinde olmak, bizi yükselten bir hayat arkadaşına sahip olmak anlamına gelir. Sen nasıl hissediyorsun? Mutsuz, umutsuz, depresif, yorgun? Veya anlaşılmadığını düşünüyorsun? Hayat arkadaşınızın sizi güldürmekten çok ağlattığını anladığınız anda, ilişkiyi sorgulamak meşrudur... Ama gemileri yakmadan ve çekip gitmeden önce, bilin ki çözümler de mümkün! İlişkimde mutlu değilim, ne yapmalıyım diye soruyorsan doğru yerdesin.

🎧 Spotify

İşe gidip gelirken, yürüyüşe çıkarken, yemek yaparken veya uyumadan önce size eşlik etsin. Wengood Podcast serisi: RDV Coaching'i kaçırma! 

🎥 Youtube

Aslı ile Yoga seansları!

Mentor Özlem Şen ile RDVCoaching serisi Youtube'da da devam ediyor olacak! 

Kanala 💜abone ol , 🔔 bildirim zilini aç ve tabii, 👍videoları beğenmeyi ve ✍🏻 bize yorumlardan ulaşarak hangi konularda içerik istediğini söylemeyi unutma!

Ayrıca: En sevilen içerikler, günlük mutluluk, destek ve motivasyon dozları için; 

Instagram📸

📍Pinterest