🧠 Borderline nedir?
Duygusal dengesizlik ile karakterize olan borderline, bir kişilik bozukluğu tanısıdır. Türkçe'de sınır kişilik olarak da bilinen bu psikolojik rahatsızlık, kendimiz ve başkaları hakkındaki düşüncelerimizi ve hislerimizi etkileyen, günlük yaşamda işlevsel bozukluklara ve öz sabotaja yol açabilen, benlik imajı sorunları, duygu ve davranışları yönetme güçlüğü, dürtüsellik ve istikrarsız ilişkiler gibi patternleri taşımamıza neden olabilen bir durum.
🙌 Borderline kişilik bozukluğunuz varsa veya olduğundan şüpheleniyorsanız cesaretiniz kırılmasın. Bu bozukluğa sahip birçok kişi uygun tedavilerle zamanla iyileşebilir ve tatmin edici hayatlar yaşamayı öğrenebilirler. Önemli olan kendinizi tanımak, kabul etmek ve onunla uyumlu bir hayat yaşamak!
Bordeline olmak nasıl bir şey?
Borderline kişilik bozukluğu ile ilgili hap bilgileri verdim ancak ben bu yazıda borderline ile yaşamanın günlük hayatta neye benzediğini tarif etmek istiyorum.
Borderline bir insan, hem kendine yönelik zor duygular hem de başkalarına yönelik zor duygular deneyimlediğinden dolayı işlevsel olmayan düşünce ve davranışlarla mücadele etmek durumundadır. Kişilik bozukluğu nasıl hissettiğimizi ve düşündüğümüzü etkiler, sonucunda kendimiz için olumsuz sonuçları olabilecek davranışlarda bulunabiliriz.
👉 Nasıl düşünebileceğiniz veya hissedebileceğiniz
| 👉 Sonuç olarak nasıl davranışlar geliştirebileceğiniz
|
Duyguların genelde çok yoğun ve aşırı değişken, bazen sen bile ne yapacağını bilemiyorsun Sanki sende doğuştan bir sorun varmış ve başına kötü şeyler gelirse bu senin hatanmış veya bunları hak ediyormuşsun gibi düşünüyorsun Kötü bir insan olduğuna inanıyorsun ya da gerçek bir benlik anlayışın yokmuş gibi Hayattan ne istediğini, neyi sevip neyi sevmediğini bilmiyorsun Boş, uyuşmuş ya da hiçbir amacın yokmuş gibi hissedebiliyorsun Duygularını anlamak veya tarif etmek imkansız gibi Sanki yetişkinlerin dünyasında bir çocukmuşsun gibi hissediyorsun Yalnızlık hissin çok baskın
| Duygularınla baş etmeye çalışmak için aşırı harcama veya aşırı yemek yeme gibi alışkanlıkların var Duygularınla baş etmeye çalışmak için eğlence amaçlı uyuşturucu, alkol veya sigara kullanıyorsun Kendine iyi bakmak konusunda istikrarlı bir şekilde istekli değilsin Bir şeyi başarmadan hemen önce vazgeçebiliyorsun Başarısız olabileceğini, hayal kırıklığına uğrayabileceğini düşündüğün faaliyetlerden kaçınıyorsun Sık sık iş, hobi, hedef veya plan değiştirebiliyorsun Yalnız kalmamak için sürekli çok meşgul oluyorsun Kendine zarar verme veya intihar düşünceleri deneyimleyebiliyorsun
|
Belirtiler
Aşağıdakilerden en az beşini yaşıyorsanız size borderline tanısı konulabilir demektir;
🚩 Bu belirtileri kendinizde uzun yıllardır gözlemliyor ve yaşamınızı etkilediğini düşünüyorsanız vakit kaybetmeden gerekli psikolojik desteğe başvurun ve kendinize değer verdiğinizi gösterin!
✅ | İnsanların beni terk etmesinden genelde endişe duyarım. Bu ihtimalin oluşmaması için çaba harcarım. |
✅
| Birkaç saat aralıkla veya birkaç gün aralıkla, genelde aniden değişebilen yoğun duygulara sahip olurum. (çok mutlu ve kendinden emin hissetmekten aniden keyifsiz ve özgüvensiz hissetmek gibi)
|
✅ | Kim olduğum konusunda güvensiz hissederim, kendimi tanımlamak konusunda güçlük çekebilirim. Ayrıca kimle birlikte olduğuma bağlı olarak benlik duygumda önemli ölçüde değişiklik olabiliyor. |
✅ | İstikrarlı ilişkiler kurmayı ve sürdürmeyi gerçekten zor buluyorum. Çoğu zaman ilişkileri tamamen mükemmel veya tamamen kötü olarak görme gibi bir özelliğim var. |
✅ | Çoğu zaman içimde bir boşluk hissi olduğunu fark ederim. |
✅ | Dürtüsel davranışlarım olduğunu fark ediyorum. Örneğin, aşırı yemek yemek, uyuşturucu ve alkol kullanmak veya tehlikeli şekilde araç kullanmak gibi kendime zarar verebilecek şeyler yapabilirim. |
✅ | Olumsuz duygularımı yönetmekte zorlanıyorum. Bazen intihar düşünceleri veya kendine zarar verme isteği ortaya çıkabiliyor. |
✅ | Kontrol edilmesi zor olan yoğun öfke patlamaları yaşarım. |
✅ | Aşırı stres anlarında paranoya veya dissosiasyon yaşadığımı farkına varıyorum. |
Boderline neden olur?
Bazı insanların neden borderline olduğuna dair net bir bilgi yok. Ancak her cinsiyetten ve her kökenden insanı etkileyebildiğini biliyoruz. Araştırmacılar ve ruh sağlığı çalışanları borderline kişilik bozukluğunun oluşumuna etki eden iki faktör olduğunu söylüyor: Stresli veya travmatik yaşam olayları ve genetik faktörler
Yakın aile üyelerinizde bulunan borderline öyküsü genetik olarak rol oynayabilir. Ancak içinde büyüdüğümüz çevrenin ve erken dönem ilişkilerimizin yetişkinler olarak düşünme, hissetme ve davranış biçimimizi etkileyebileceğini bildiğimizden, hangisinin tam olarak ne kadar rol oynadığını bilmesi zor. Genetik sizi borderline geliştirmeye karşı daha savunmasız hale getirebilir. Stresli, zor veya travmatik yaşam deneyimleri bu kırılganlıkları tetikleyebilir.
Çocukluk travmaları
Zor çocukluk deneyimleri, kendiniz ve diğer insanlar hakkında belirli başa çıkma stratejileri ( savunma mekanizmaları ) veya inançlar ( sınırlayıcı düşünceler ve bilişsel çarpıtmalar ) geliştirmenize neden olabilir.
Çocuklukta gerçekleşen ruhsal yaralar, yetişkinliğimizde karşımıza başka formlarda çıkabilir. Geliştirdiğimiz stratejiler ve inançlar zamanla daha az işe yarayabilir ve sıkıntı yaşamanıza neden olabilir. Ayrıca öfke, kaygı ve depresyon duygularıyla da mücadele ediyor olabilirsiniz.
Örneğin, çocukluğunuzda çoğu zaman korkmuş, üzgün, desteklenmemiş ya da ihmal edilmiş hissetmek, bir ebeveyni kaybetmek, terk edilmek veya duygusal istismara uğramış olmak borderline kişilik bozukluğu geliştirmenize neden olmuş olabilir.
Borderline olduğum için dezavantajlı mıyım?
Borderline kişilik bozukluğu, hayatta dezavantajlı bir birey olmak ile etiketleniyor ve çoğu hastanın güvenini ve inancını sarsıyor. Doğru, borderline kişilik bozukluğu kişinin yaşamını farklı şekillerde etkileyebilir ama bu sizin dezavantajlı bir gruba sıkışıp kalacağınız anlamına gelmez. Bu hastalık kişinin kendi çabaları ile kontrol altına alınabilen ve yaşamda tatmin edici anlar yaşamanıza engel olmaz.
Borderline olduğumu insanlardan saklamalı mıyım?
Borderline, herkesin iyi anlayamadığı karmaşık bir teşhis olduğundan, bazı insanların bu konuda olumsuz bir imaja sahip olduğunu gözlemlemek mümkün. Borderline ile yaşayan biri için hakkında yanlış kanılara sahip olduğunuzu düşünmek duygusal açıdan aşırı yorucu hale gelebiliyor.
Bazı insanlar, hatta sağlık uzmanları bile, borderline kişilik bozukluğunu tedavi edilemeyen veya insanlara yardım etmeyi 'zor' hale getiren bir şey olarak görebiliyor. Bu ne adil ne de doğru bir yaklaşım! Geçmişte insanlardan kaynaklanan güvensizlik, yargılanma veya empati eksikliği deneyimlemiş olabilirsiniz.
Eğer size bu şekilde davranıldıysa, yardım arama veya teşhisinizi insanlara söyleme konusunda endişeleriniz olması anlaşılabilir bir durum. Ancak, yalnız olmadığınızı ve yanlış anlamalara katlanmak zorunda olmadığınızı hatırlamak önemlidir.
Borderline biri iyileşebilir mi?
Evet. Psikoterapi ve ilaçlar ile borderline olan kişiler duygusal dalgalanmaların neden olduğu sorunlu davranış ve düşünce kalıplarını düzeltebilir, özellikle bilişsel davranışçı terapi teknikleri ile çözüm sağlanabilir.
Yazar notu: Sosyal çevre en önemlisiBorderline kişilik bozukluğu, kişinin çevresini de son derece etkiler. Hasta, sevdiklerini kaybetme korkusuyla yaşar. Bu aşırı ve abartılı korku, birçok çatışmanın kaynağıdır. Çevresi, borderline kişilik bozukluğundan mustarip kişiye devamlı güvence vermelidir. Genellikle krizler karşısında güçsüz kalan hasta, günlük yaşamının bir parçası olan korku, ıstırap, öfke ve suçluluk duyguları içinde yaşar. Bu nedenle yardım ve destek istemekten asla çekinmemelidir.
🤗"KENDİNİ DİNLE, KABUL ET VE MUTLU OL! HEMEN ŞİMDİ, BAŞLA..." #BornToBeMe
|
Kaynak
- Starcevic V, et al. Pharmacotherapy of borderline personality disorder: Replacing confusion with prudent pragmatism. Current Opinion in Psychiatry. 2018;31:69.
- Newlin E, et al. Personality disorders. Continuum: Lifelong Learning in Neurology. 2015;21:806.
- Borderline personality disorder. In: Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders DSM-5. 5th ed. Arlington, Va.: American Psychiatric Association; 2013. https://dsm.psychiatryonline.org