Borderline kişilik bozukluğu: Borderline nedir?

Aşırı hassas mizaç çocukluk dönemi travması gibi dengesiz şartlarla birleşince, sınır kişilik bozukluğu davranışlarını doğurabilir. Bu bozukluk, düşünce ve davranış şeklini etkiler ve kişinin duygularına, davranışlarına, kendi gözündeki imajı ve kimliğine ve başkalarıyla olan ilişkilerine zarar verir. Sağlıklı iletişim kuramadıklarından toksik ilişki tiplerine çok açıktırlar. 

Borderline kişilik bozukluğu nasıl anlaşılır?

🧠Karmaşık bir psikiyatrik hastalık olan borderline kişilik bozukluğu bazen nevroz ve psikoz arasında sınıflandırılır. Genellikle bipolar bozukluk, hiperaktivite, depresyon veya anksiyete bozukluklarının yanı sıra dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu ile de ilişkilendirilir. Bu hastalıktan mustarip olan tüm insanların ortak bir noktası vardır: önemli ölçüde duygusal dengesizlik.

Borderline kişilik bozukluğu belirtileri

Sınır kişilik bozukluğu veya Borderline kişilik bozukluğu tanısı olan kişilerin ortak bir takım özellikleri aşağıdaki gibidir.

• Çok değişken bir ruh hâli. Kişi kahkaha atarken bir anda ağlamaya başlayabilir veya bunun tersi de olabilir.
• Yoğun öfke. Kişinin öfkesini kontrol etmede ve duygularıyla başa çıkmada zorlanması.
• Terk edilmekten ve reddedilmekten korkma. Bu derin korkudan kaynaklı yalnızlıkla başa çıkamama durumu. Bu sebeple kişi, başkalarının fikirlerine karşı önemli ölçüde duyarlıdır.
• Değişen benlik algısı ile birlikte özgüven eksikliği. Kendilerini bir anda mükemmel bir anda berbat olarak gördüklerinden çok sık bocalarlar. Borderline kişilik bozukluğu olan kişi, kimi zaman kendini bir dahi gibi hissederken bir anda boşluğa düşebilir. Olumsuz eleştirilere karşı da çok hassastır.
• Duygusal boşluk hissi. Borderline bozukluğa sahip kişi; hisleri, düşünceleri veya hayalleri olmadığını hissedebilir ve bunu dile getirebilir.
• Dürtüsel veya sapkın davranışlar: alkol, madde kullanımı, uyuşturucu veya ilaç bağımlılığı, aşırı para harcama, hırsızlık, risk içeren cinsel davranışlar vb.

❗Kendine zarar verme ve intihar girişimleri de borderline kişilik bozukluğu olan kişilerde söz konusu olabilir.

Boderline kişilik bozukluğu tedavisi

Psikoterapi

Psikoterapi, borderline olan kişiler için birinci basamak tedavi olarak kabul edilir. Yani, borderline kişilik bozuklukları tedavi yöntemleri genellikle uzun süreli psikoterapilerden oluşur. Duyguların sebep olduğu sorunlu davranış ve düşünceleri düzeltmede bilişsel davranışçı terapi gibi davranışsal bir yaklaşım iyi bir çözüm olabilir. Hem analitik hem de davranışsal bir yaklaşım sunan diyalektik davranış terapisi ise yine bu kişilik bozukluğu tedavisinde etkinliği ile bilinir.

İlaçlar 

İlaçlar, belirli semptomlar için az miktarda ve sistematik olarak kullanıldığında en iyi sonucu verir. Aşağıdaki ilaçlar Borderline Kişilik Bozukluğu'nun semptomlarını iyileştirmede etkili olabilir:

• Antidepresanlar: Borderline Kişilik Bozukluğu nadiren tek başına görüldüğü için beraberinde görülen depresyon sorunu varsa onun için antidepresanlar verilebilir.
• Duygudurum düzenleyiciler: Borderline Kişilik Bozukluğu olan bireylerin depresyon, anksiyete, duygudurum değişikliği ve dürtüsellik gibi durumlarını dengelemek için kullanılırlar.

💊Genellikle antidepresanlar veya başka türlü tıbbi çözümler reçete edilir. Etkin bir tedavi için terapi, her zaman en uygun tedavi yöntemidir.

Borderline ile yaşamak

Kişinin yakınları ön safta yer alır. Borderline kişilik bozukluğu, çevrenizdekilerin davranışlarını ve tepkilerini büyük ölçüde etkiler. Borderline kişilik bozukluğu olan biriyle yaşıyorsanız, anlayışlı olmak ve net sınırlar koymak çok önemlidir. Bu, aşırı yoğun ve karmaşık bir ilişkiden kaçınmaya da yardımcı olur.

Borderline Kişilik Bozukluğu olan bireylerle iletişim kurarken oldukça dikkatli olmak gerekir. Konuşmayı doğru zamanda başlatmak ve birey yoğun öfke patlamasına sahipse konuşmayı ertelemek önemlidir. Sakinleştiklerinde ise, onları aktif olarak dinlemeli ve anlayışlı olmalısınız. Konuşmalarını kesmeniz, suçlama ve eleştirileriniz sert bir geri dönüşe neden olabilir. Söyledikleri tamamen mantıksız olsa ve haksız olsalar bile bu durumu onlara ifade ediş şekliniz tepkilerini belirleyecektir. Kendinizi savunmak ve tartışmayı kazanmaya çalışmak onları sinirlendirir.

Borderline kişilik bozukluğu yaşayan kişinin sergileyebileceği dürtüsel davranışlar hakkında yargıda bulunmamaya dikkat edin. Kişinin aşırı öfkesini dramatize etmemek çok önemlidir. Bunun yerine, nitelikleri konusunda onu rahatlatarak kişiyi teşvik etmeye odaklanın. Böylece özgüvenini yeniden kazanacaktır. Kişi kendini tehlikeye atıyor veya kendine zarar veriyorsa acilen bir doktor veya terapistten yardım alınması şarttır. Borderline krizleriyle daha iyi başa çıkmak için bu kişilerin iletişim bilgilerini her zaman yanınızda bulundurun.

Kaynak

Prof. Dr. Sedat Özkan - Humanite Psikiyatri