“Utangaç biri olmak” | Utangaçlık nasıl yenilir? 6 ipucu

Utangaç olmak | Neden bazı insanlar daha çekingen? 

Utangaç insanlar, sosyal etkileşimi başlatmada zorluk yaşarlar. 🫣 Başkalarının bulunduğu durumlarda kendilerini rahatsız hissederler ve bunun sonucunda da sosyal ortamlarda oldukça çekingen ve suskun davranış sergilerler. İçe kapanık olmak ile genelde karıştırılan utangaçlık aslında farklılık gösterir. İçe dönük insan sosyalleşemediği için kendini kötü hissetmez. Onun doğası, yapısı budur. Ancak utangaçlar için durum o kadar basit değil. 

Utangaç kişilerin anlaşılmadığını hissetmek, kendini ortaya koyamamak ve kendini ifade etmekte zorlanmak gibi sosyal hayat ile aralarındaki mesafeyi git gide açıyor olan olumsuz duyguları ve düşünceleri vardır. Utangaçlara kaygı veren şey sosyalleşmenin ta kendisidir. Sağlıklı iletişim ve etkileşim kurmakta çekindikleri için diğer insanlar onlar hakkında gerçek fikir edinmekte zorlanabilir ve bu çevresinden çok utangaçları yaralayan bir durumdur.

Utangaç olmak, genellikle karşımıza olumsuz bir özellik olarak çıkar, fakat utangaçlığın olumsuz bir özellik olarak algılanmasının temelinde asıl yine utangaç kişilerin çoğunun bu özelliklerini değiştirmek istemesi yatar. Yapılan bir bilimsel araştırmaya göre, kendini utangaç olarak tanımlayan bireylerin %87'si "değişmek istiyorum" diyor.  

Belki toplumsal yapı ve kapitalist sistem söz konusu olduğunda utangaçlık olumsuz bir özellik olarak anılabilir olsa da, olumlu yönlerine de biraz odaklanmak lazım. Zaman zaman utangaçlık karşımıza olumlu yönleri ile de çıkabilir. Örneğin utangaç kişiler genelde dışarıdan ağır başlı, sessiz, uyumlu olarak görür. Çok iyi bir dinleyici olmaları da onları çekici kılan şey. 

Yine de neden utangaçların %87'si değişmek ister? Fazlaca sebepleri var... 

Utangaç olmak kötü bir şey mi? 

İçinde bulunduğun sosyal ortamda en popüler ve en gözde kişiyle kendini kıyaslamak ve bunun sonucunda “ben utangaç birisiyim” ya da "ben hiç hoş sohbet birisi değilim” gibi sınırlayıcı düşünceler ile kendini baltalamak benim için günlük bir rutin.🙄

Özgüven ve sağlıklı iletişimin temel koşulları arasında bulunan "kendini ifade edebilme yeteneği utangaç bireyin yalnızca sosyal hayatını değil, diğer bir çok alanı da olumsuz etkiliyor. Örneğin, girdiğim bir mülakat, sınıfta öğretmenin sorduğu soruyu bilip cevap verememek... Bunlar bugün başarı denen şeyi tanımlayan bir çok alan için gerekli yetkinlikler. 

Utangaç insanlar, korkularının yaşamlarını kontrol altına almasına izin verirler. Bu korkular bir topluluk ortasında konuşmaktan, sınava girme korkusuna ya da birisine arkadaşlık teklif etmeye kadar çok geniş bir yelpazeyi içerir. Utangaç kişiler sürekli olarak başkalarının kendilerini nasıl değerlendirecekleri konusunda endişelenir ve sonuçta anlamlı ilişkiler kurma, farkedilme, yeni şeyler öğrenme ve kendilerini geliştirme şansını kaybederler.

Utangaç kişilerin problemlerinden bir diğeri ise anda kalmak. Sürekli geçmişle, gelecekle ya da her ikisiyle meşgul olduklarından ve tıpkı sosyal fobi gibi sürekli başkalarının onlar hakkında ne düşüneceği ile ilgili kaygı bozukluğu yaşarlar. O anda söylenenle değil, geçmişteki konuşmanın nasıl geçtiğiyle ya da gelecekte nasıl davranması gerektiğiyle ilgilenir. Bu da bireyin tedirginliğini artırır ve akışta kalmak mümkün olmaz.

Utangaçlık nasıl yenilir? 6 ipucu

1. Önce kendine “utangaç” etiketini yapıştırmaktan vazgeç

Seni sen yapan kişilik özelliklerine başka bir açıdan bakmayı denesene? Kendini tek bir etiket ile tanımlamak kendi kendini sınırlamak anlamına gelir. 

Şimdi tekrar et: Toplum içinde rahat hissetmediğim bir an yüzünden kendimi yargılayarak, utangaç olmaktan ibaret olduğuma inandım. Ancak bir çok özelliğim var, yaratıcıyım / sportifim / meraklıyım, duygusalım / aşırı duyarlı kişiliğe sahibim gibi… biraz düşününce liste uzuyor değil mi?

Utangaçlık, dünyaya gerçekte kim olduğumu göstermemi geçici olarak engelleyen bir filtre sadece.😉 

Beni tek başına tanımlamıyor, ve farkedildiği sürece değişebilir bir davranış kalıbı anlamına geliyor!

2. Bahanelerin arkasına sığınmaktan vazgeç

"Çok utangacım, bu yüzden diğer insanlarla iletişim kurmakta zorlanıyorum, sıkıcıyım." veya "Utangaç olduğum için hoşlandığım birine yaklaşamıyorum bile, hep yalnız olacağım." gibi düşünceler kişilik özelliği olarak utangaç olmamızı bir engel / yetersizlik / eksiklik olarak zihnimizde kodlar. Ancak bunların hepsi utangaçlık nedeniyle arkasına sığındığımız bahanelerdir. 

Bu yargılar olumsuz otomatik düşünceler gibi çalışır. Eğer onu dinlemeye devam edersem, onu asla yenemem. Bu bahanelerin arkasına saklanarak ilerleyemem, değişime başlayamam. Aynı zamanda iyi günleri, yararlı sosyal durumlarda bulunmayı ve harika insanları ıskalayıp dururum.

3. Başarısızlık ve reddedilme kavramlarını yeniden düşün

Utangaç kişilerin diğer insanlarla etkileşim esnasında korkuları ile yönetildiğini söyledik. Korku ve kaygıların kökenine in. 

Başarısızlık korkusu, reddedilmişlik hissi, yetersizlik endişesi... Hangisi seni en çok geriyor. Denemeden vazgeçmek, kendini aşmaktan çekinmek, kendini gerçekleştirememe riskini almak anlamına gelir ki, insanın temel ihtiyaçlarını ortaya koyan Maslow Piramidi’nin son halkasını bu oluşturur. Yani mutlu ve tatmin bir hayat için kendini serbest bırakabilmelisin.

4. Öz bakım ve öz şefkat şart!

Utangaçlık çoğu zaman kendi imajı ile barışık olmamaktan kaynaklanır. Ardından özgüven eksikliği saklıyor olabilir. Diğerleri varken rahat olamamak genelde kendimize ait olumsuz duygular ve olumsuz düşünceler ile ilgilidir. 

Farkedilmekten korkmamak için önce kendi içsel iletişimim üzerinde çalışmalıyım. Zihnimdeki yetersizlik korkusundan kurtulmalıyım. Kendimle iletişimim ne kadar sağlıklı olursa başkalarının ne düşündüğü veya beni nasıl gördükleri; referans noktası olmaktan çıkacaktır. 

Önce kendini sevmek, öz bakım ve öz şefkat ile ruhu rahatlatmak gerekir. Sonrası minik alıştırmalarla dış dünya ile iletişimi kendiliğinden değiştirecektir. 

👩🏻‍⚕️ Öz Bakım Nedir? | Psikolog Mine Yücel anlatıyor...

5. Diğerleri ile karşılaştırma yapmaktan vazgeç

Diğerlerini takdir edebilirim, saygı duyabilirim ama onlar yarı tanrı değiller. Hepimiz insanız ve bu anlamda ne beni yargılamak ne de beni yetersiz hissettirmek için oradalar. Ne zaman birine cevap vermek için kekelemeye başlasam, şu cümleyi düşüneceğim, "Bir yabancı, henüz tanışmadığım bir arkadaş demek."

6. Kendine günlük hedefler belirle

Değişim bir anda gerçekleşmez. Kendimi adım adım geliştirmeye çalışırsam çabalar karşılıkşızmış gibi görünmekten çıkar. Yavaş yavaş, her gün yeni birine sorular sormak gibi kendime meydan okumalar zihnimdeki imajı değiştirecek. “Saat kaç?”, “Çevredeki en iyi restoran hangisi?” gibi sorularla hiç tanımadığınız insanlara gidip konuşmaktan çekinme huyunuzun üstüne gidin.

Bu makaleler de hoşunuza gidebilir; 

Yeni arkadaş edinmek için ne yapmalıyım?

Nasıl sosyalleşilir? Sohbet etme becerinizi geliştirin 😎