| Özet |
Öz Bakımın Psikolojisi
Özbakım, zihin, beden, ruh sağlığı açısından kendine özen göstermek ve kendine iyi bakmak demektir. Yaygın olarak bilinen öz bakım becerileri yalnızca beden (cilt, saç gibi) odaklı olarak tanımlanıyor, ancak; zihin ve ruhu beslemek de öz bakım bileşenleri arasındadır.
Öz bakım eksikliği
Özellikle yetiştirilirken ebeveynlerinden iyi alışkanlıklar gözlemlemiş olmayan çocuklar/kişiler, kendi ihtiyaçlarını fark etmek ve ihtiyaçlarını karşılamak söz konusu olduğunda yetersiz kalabiliyorlar.
Neyse ki, yetişkin hali ile kişi kendi ihtiyaçlarını dinleme ve kendine bakım verme becerisi geliştirebilir. 💪 Böylece, sağlığını çok yönlü olarak destekleyebilir ve yaşamında olumlu deneyimleri arttırabilir.🥰
Öz bakımın her boyutunda kendini önceliklendirme vardır. Bu yüzden, önyargılar ve tanıdık olmaması dolayısıyla, öz bakım rutinlerine başlarda bencilce, şımarıklık ya da gereksiz gibi yaklaşılabiliyor. Bu tarz düşüncelerde toplum ve aile etkisi de yok sayılamayacak kadar etkili. Başkalarını memnun etmek üzerine kurulu bir nezaket anlayışımız var. 😉
💌 Yaşam kalitemizi belirleyen birçok şey var, bunlardan bir kısmı kontrol edemediğimiz şeylerden oluşurken bir kısmı da kontrol edebileceğimiz ve değişim yaratabilecegimiz şeylerdir. Öz bakım, tam da kontrol edebildiklerimizin ortasında düzenli küçük alışkanlıklarla mümkündür, böylece ortaya bilinçli seçimlerimizle yaptıklarımızın ürünleri çıkar. |
Öz Bakım Boyutları
Öz bakımın her bir alanına örneklerle ve amaçlarıyla yaklaşalım:
Hayatımızın büyük parçası zihinsel olaylar yani duygular ve düşünceler, devamlı ortaya çıkar ve geçip giderler. Ancak bazı zamanlar belli bir duyguya ya da düşünceye takılı kaldığınızı fark ediyor olabilirsiniz.
Bilişsel Öz bakım
Stres, kaygı, öfke gibi olumsuz duygular ve tekrar eden soru düşünceleri gelip geçmiyor olabilir. Kişi kendi zihnine bakım verebilir hem de birden fazla yol ile ancak önce farkındalığa ihtiyaç duyar. Bir süredir belli bir duyguyu hissettiğini ve bunun zor olduğunu fark ederek kendine bakım verebilir. Görmezden gelmek ya da yok saymak kaçıngan ve kısa süreli rahatlatan davranışlar yerine, öz bakım aktiviteleri ile uzun süreli ve sağlıklı çözümler tercih edebiriz.
Fikirler ve süreleri
- Meditasyon yap: 10 dk
- Duygularını yaz: 10 dk
- Telefonsuz zamanlar yarat: 60 dk
- Yeni bir şey dene: 30 dk
- Bir bölüm kitap oku: 20 dk
- Odanı düzenle: 20 dk
- Sosyal medya hesaplarını dönüştür: 15 dk
- Küçük hedefler belirle: 15 dk
- Sınırlar koy: Yaşam boyu
Beden ve zihin geçmişin aksine son yıllarda bütün olarak ele alınıyor ve terapi sürecinde yalnızca zihinde kalan çalışmalar azalıyor. Özellikle cilt ve saç gibi bakımının ticari kaygısı ön planda olan yaklaşımlardansa, "duyumlara" odaklanılıyor. Bedeni dinlemeye başladığınızda ortaya çıkan duygu yansımalarını fark edebilirsiniz.
🔗Duyguları anlamak | Temel duygu türleri
Fiziksel Öz Bakım
Bedene bakım vermek belki en başta bağlantıda olduğunuzu fark etmek ile başlıyor, gevşetmek ve dinlenmesine izin vermek ile devam ediyor. Beden algısı bozukluğu yaşayan, travma deneyimi olan kişiler yoga ile bedeni fark etmeyi ve dinlemeyi öğrenebiliyor. "Beden Kayıt Tutar" kitabını tavsiye ederim.
Hadi bedene bakım verme fikirlerine bakalım...
Fikirler ve süreleri
- Çocuk gibi dans et: 10 dk
- Acelesiz bir banyo yap: 15 dk
- Mahallede yürüyüşe çık: 10 dk
- Maske yap: 10 dk
- Esneme hareketleri yap: 10 dk
- Bol su iç: her gün
- Düzenli uyku: her gün
- Nefes egzersizleri yap: 10 dk
- 5 duyunu kullanarak ana çapa at!
- Kendine sarıl: her ihtiyacın olduğunda!
Duygusal Öz bakım
Ruhunu besleyen bakım veren aktiviteler çok değişken olabilir. Kendini onceliklendirme hali burada çevreyle birleşiyor. Doğa, ilişkiler, küçük detaylar ve içinde çocuk ile etkileşimde olmak öz bakımı sunuyor.
Fikirler ve süreleri
- Doğada zaman geçir: 20 dk
- Küçük detaylara odaklan: 10 dk
- Kuş seslerini dinle: 10 dk
- Yardım et bağış yap, ne zaman istersen
- Kahvenin kokusunu fark et
- Gülümse
- Şefkat meditasyonu dene :10 dk (
- Hayır demek: Bir gün boyunca dene
- Şükran günlüğü yaz: 5 dk
- Gün doğumunu ve batımı izle: Bu hafta sonu
- Hayvanlarla zaman geçir: Bu hafta sonu ya da evdeki dostunla
Kendi içine dönmek, düşüncelere ve duygulara yaklaşmak için kısa ama etkili pratikler için Duygu Ajandası Spotify hesabım üzerinden bana ulaşabilirsiniz!
Hızlı değişen ve akan yaşamda zaman yaratmak kişinin öz kontrolü ve niyeti ile şekillenir. Önceliklerini belirlemek bilinçli bir seçim halidir, her birimiz bambaşka hayatlar yaşıyor olabiliriz ancak kendimize bakım verdiğimiz ortak yerler bulabiliriz.
🤝Bahanelerle ihtiyaçlarınızı yok saymadan, bilgi edinin ve deneyimleyin.
Öz bakım aktiviteleri
Çoğu öz bakım aktivitesi ücretsiz ve kısa sürede mümkündür, ihtiyaçlarınızın farkında olduğunuzda, zaman yalnızca bir kavramdır. Eğer farkına varmakta zorlanıyorsanız, duygularınızı tanımıyor ve öz disiplinde yetersiz kalıyor olabilirsiniz.
Yalnızca depresyonda olduğunuzda terapiye başlamak zorunda değilsiniz, kendinizi tanımak ve gelişmek için terapi derin bir yolculuktur. Mindfulness eğitimi almak ya da günlük tutmak da kendi yolculuğunuzda doğrudan farkındalığınızı besler. Uzman Psikolog ve Mindfulnes eğitmeni olarak tasarladığım Yolculuk günlüğü ile kendi farkındalığınızı arttırabilir ve düzenli olarak öz bakım sağlamış olabilirsiniz.
Öz bakım vizyon panosu
Öz bakım vizyon panosu hazırlamak için ihtiyacın olan kendine bakım vermek istediklerini görsellerle eşleştirmek ve anımsamana destek olması için sıkça görebileceğin bir yerde olmasını sağlamak.
- Bir kâğıda, panoya ya da dijital bir alanda üç bölüm oluştur.
- Beden, zihin ve ruh için ayrı ayrı niyetler belirle, yukarıda verdiğim fikirlerden ilham alabilirsin.
- Bir sonraki adımda bu niyetlere uygun görseller araştırın ve dilerseniz somut olarak keserek ya da Pinterestten kopyalayarak yapıştırın.
Ben Canva uygulamasını kullanıyorum. Ortaya tüm ihtiyaçlarınızı destekleyen bir öz bakım panosu çıkıyor! Ekranınıza ya da odanıza bu panoyu asarak, sık sık hatırlayabilirsiniz. Şimdi yukarıdaki videoyu izleyerek beraber de hazırlayabiliriz!
Sevgiler!
