İnsan ilişkileri ve sosyal çevremiz
İlişki birbirine karşı bağ hisseden iki insanın duygu ve düşüncelerini paylaşmaya devam etmesi hali. Sosyal ilişki veya sosyal etkileşim ise iki ya da daha fazla kişinin birbirleriyle kurduğu ilişkiler bütünü yani iletişim halinde olmaları ve etkileşime girmeleri anlamına geliyor. İnsanlar arasında gerçekleşen bu iletişim ve etkileşimler bütünü, bir süre sonra en az iki insan arasında olmak üzere devam eden, "anlamlı" ve "belirli amaçlar etrafında kurulan" sosyal bağları oluşturuyor.
Sosyal ihtiyaçlar yaşam motivasyonunu etkiler...
Maslow'un ihtiyaçlar piramidi'ndeki sosyal ihtiyaçların bireyin hayatta kalmayı ve güvende olmayı başardıktan sonraki en temel ihtiyaçlarından olduğunu biliyoruz. Yakın arkadaşlıklar ve gerçek dostluklar, belirli gruplara ait olmak, onlarla ortak hedefler doğrultusunda çalışmak... Bu sosyal ortam bizde onaylanma ihtiyacı ve sevilme ihtiyacı karşılıyor.
İnsanlar tek başına yaşayamazlar, yaşamlarını sürdürebilmek için başkalarının varlığına gereksinim duyarlar. Sosyal etkileşim ve insanlarası iletişimde bulunmak kişinin yaşam motivasyonu için gereklidir. Eğer insan duygu ve düşüncelerini başkaları ile paylaşamazsa kendini yalnız, eksik ve terkedilmiş hisseder.
Toplumdaki yerimizin ve değerimizin diğerlerince görüldüğü, fark edildiği, önemsendiği hissi bizde egoyu besler... En nihayetinde birçok insan, sevgi ve saygı görmek ister. Kimse insanlar kendisini kötüye kullansın, itip kaksın istemez. Birey hem özgüven ve özsaygı duymak isterken hem de başkaları tarafından böyle görülmek ister. Başkaları tarafından değer görmek, kişinin de kendine güven duymasına ve başarılı olabileceğine yönelik bir inanç geliştirmesine neden olmaktadır. Bakınız: motivasyon kaynağı!
Sosyal ilişkiler nasıl geliştirilir?
Şimdi bir etrafımıza göz atalım. İlişki türleri ve sosyal bağ çeşitlerimize bir bakalım.
İlişki türleri nelerdir?
- Birincil ilişkiler: Birincil (primary) ilişkiler bireyler arasında yakın, yüz-yüze, samimi, işbirliği içinde yürütülen ilişkiler.
- İkincil ilişkiler: İkincil (secondary) ilişkiler bireyler arasında örgütler, yığın iletişim araçları ya da öteki bilgi ve ileti yollarıyla dolaylı olarak kurulan ilişkiler. (örneğin; sosyal medya)
Peki sosyal bağ çeşitleri neler olabilir?
- Aile
- Arkadaşlar
- İş arkadaşlıkları
- Partner
- Karşılaştığımız insanlar (örneğin; 3. kat komşusu veya köşedeki fırıncı)
Bu sosyal bağları nasıl kurduğumuz ilişkinin sağlıklı olup olmamasını belirliyor. Sağlıklı ilişki insanların özsaygısını, öz yeterliliğini arttıran ve çatışmaları çözmek için onlara fırsat tanıyan ilişkidir. Peki sağlıklı ilişkiler kurmak için neler yapabilirsiniz? İyi bir ilişkinin sahip olduğu ortak unsurlar neler?
Toksik ilişkilerden kurtulmak
Toksik romantik ilişki sinyali veren şeyler
Sağlıklı sosyal ilişkiler neden bu kadar önemli?
Sosyal ilişkileri, en temel ihtiyaçlarımızdan birini besleyen bir damar olarak düşünürsek, ilişkilerin ve etkileşimlerin ne kadar sağlıklı olup olmadığı hayatla baş etme şeklimizi, bakış açımızı, ruh sağlığı durumumuzu etkiliyor. Eğer toksik insanlarla ilişki kuruyorsam sağlıksız besleniyorum demektir. Örneğin hayatımda toksik insanlar varsa, veya bir narsistle mücadele ediyorsam, hayal kırıklığına uğradığım, sağlıklı iletişim kuramadığım insanlarla ilişkileniyorsam bu beni mutsuz ve hayata pozitif bakamayan bir insan haline getirebiliyor.
Bu noktada bakmamız gereken şey sağlıklı ilişkiler kurmanın nasıl mümkün olduğu...
Sağlıklı insan ilişkilerinin olmazsa olmazları | 7 önemli unsur!
İnsanlar arasındaki ilişkilerde olmazsa olmaz bazı unsurlar vardır ki, sağlıklı ilişkiler kurmak için bunlar ortak değerler olarak algılanabilir. Karşı tarafın yakınlık derecesi farketmeksizin ilişkinin temeli açısından bu noktalar oldukça önemlidir.
1. Sağlıklı iletişim:
Sağlıklı bir ilişkide olumlu veya olumsuz durumlar söz konusu olsun, sağlıklı iletişim kurmak çok önemli. Büyük sorunlar veya ses getiren başarılar olsun, iş ve sosyal hayatta yaşanan stres gibi gündelik hayattaki konulardan ekonomik kaygılar ya da ruhsal problemler gibi büyük problemler hakkında rahatça konuşabildiğiniz bir ilişki sağlıklı olacaktır.
2. Empati:
Empati dünyayı karşıdakinin gözünden görmek ve onun yerine geçebilmektir. Empati aktif dinleme içerir. Empati yapabilen insanlar karşısındakinin eleştirileri haksız olsa bile içinde doğru olan şeyleri görebilir. Duygusal vampirlik yapmazlar. Bakış açıları farklı olsa bile karşıdakinin düşüncesini ve düşünce yapısını anlayabilme becerisine sahiptirler.
Duygusal manipülasyon | Sevimli silahlar
3. Açık fikirlilik:
Farklı bakış açıları sizi ne kadar alakadar ediyor? İnsanların en sık düştüğü hata büyüdükçe katılaşmak. İnsan çevresi ile arasında onu besleyen bir ilişki kurmak istiyorsa esnekliğini ve açık fikirlilik ilkesini hiçbir zaman terketmemeli.
Kişiler ilişkilerinde duygu, düşünce, inanç ve beklentilerini her daim paylaşabilmelidir. Bu paylaşımları yapabilmek için kişinin karşındakine güvenmesi ve inanabilmesi gerekmektedir. Bu paylaşımlar ilişkileri sağlıklı tutar. Bunların paylaşılabildiği ilişkilerde güven, yakınlık duygusu ve tatmin gelişmektedir.
4. Saygı:
Karşıdaki insana sinirli veya kırgın olunsa bile düşünceler saygı ile nazikçe, şefkatli şekilde dile getirilmelidir. Saygı noktasında amaç karşıdakini yenmek veya bir savaşı kazanmak olmamalıdır.
5. Güven:
Güven duygusu, dürüstlük, bütünlük ve tutarlılık içerir. Kişiler eğer kendilerini birbirlerinin yanında rahat ve özgür hissediyorsa güvendedirler. Sosyal bağlarınızın size duygusal, fiziksel ve sosyal olarak zarar vermeyeceğini hissetmek güvenli bir ilişkinin göstergesidir.
Sevgilim beni kullanıyor mu?
Aldatılmak | Affetmeli mi? Affetmemeli mi?
6. Bireyselliğin korunması:
Sağlıklı bir ilişkinin dengeli olması gerekir. Çiftler birbirlerini bağlı olabilirler ama günün sonunda herkesin kendini özgür hissettiği ve kendi kimliğini koruyabildiği bir alanı olmalıdır. Arkadaşlarınızla olan iletişiminiz ve sosyal hayatınız devam etmeli. Örneğin; partneriniz yanınızda yokken de kendi ilgi alanlarınız ve hobileriniz için vakit harcayabilmelisiniz.
Yalnızlığın olumlu yanları
7. Ortak beklentiler:
İnsanların ilişkiden en büyük beklentisi ait hissetmektir. Yalnızlıktan kurtulma, sosyal destek, ve ait olma beklentisi içinde ilişkilere başlanır. Bu sebeple ilişkideyken bu beklentilerin karşılanması oldukça önemlidir. Karşıdaki kişi ile beklentiler aynı olduğunda iki kişi de bu beklentileri karşılayabilmek adına çalışacaktır. Beklenti kelimesi sizi yanıltmasın, ortak hayaller olmak zorunda değil, örneğin; ortak ilgi alanlarına sahip olmak ilişki kendine gün geçtikçe derinlik katabilsin diye önemlidir.
Yazar notu: Kişinin kendi ile ilişkisi: "içsel iletişim"İnsan ilişkilerinin en önemli ve can alıcı yönü sağlıklı iletişim. Sözlü ya da sözsüz olabilir. Bu yüzden davranışlarımızı çevreden bağımsız olarak da ele almak gerekir. Davranışlarımızın önemli bir parçası insanlarla kurduğumuz kişilerarası etkileşimlerden oluşur. İçsel iletişim yani kişinin kendi ile ilişkisi kişilerle kurduğu ilişki sürecini de etkiler.
Örneğin; kendinizle sağlıklı bir ilişkiniz yoksa savunmalı iletişimler kurarsınız. Nevrotik düzlemde savunma mekanizmaları aşırı kullanılır bu noktada etkili iletişimden söz edemeyiz. Bakınız: bilişsel çarpıtmalar yani otomatik olumsuz düşünceler.
Kendinizle iyi bir kimyanız yoksa, dünyanın geri kalanıyla iyi olmasını nasıl istersiniz? Anda kalmayı başaramıyorsanız, akışa bırakmak ve yaşamın tadını çıkarmak için kendinizle olan ilişkinizin de sağlıklı olmasına özen gösterin.
İçinizde hep size ait bir gizli bahçe olsun. Kendinizle kaldığınız, kendinizi keşfedebildiğiniz alanlar yaratmayı unutmayın.
🤗"KENDİNİ DİNLE, KABUL ET VE MUTLU OL! HEMEN ŞİMDİ, BAŞLA..."
#BornToBeMe
|
Kaynak
The 100 Simple Secrets of Great Relationships (İnsan İlişkilerinin 100 Sırrı), Yazar: David Niven
