Açık fikirli olmak | Bir insanda olması gereken en temel nitelik

Açık fikirlilik nedir?

Açık fikirlilik, alıştığımız veya sahip olduğumuz değerler dışında kalan yeni bilgilere de açık olmak demektir. Psikolojide açık fikirlilik alıştığımızın dışında perspektifler ile karşılaştığımızda “açık olabilme” yeteneğidir. Bu yetenek insanı, dış dünyadan beslenebilmesi için destekler. Doğru soruları sorabilmek ve gözlem yapabilmek kolaylaşır.

Çünkü, bildiğimizin ve/veya inandığımızın dışında bir durumla karşı karşıya kaldığımızda, 🧠eleştirel ve akılcı düşünmek başlı başına bir yetenektir. İnsan katılaşırsa ve kendi değer ve yargıları ile sıkı sıkıya bağlı bir çerçeveden çevresi ile ilişkilenirse bu ona yaşamda bazı dezavantajlar ile gelir. Tam da bu yüzden; iş görüşmelerinde açık fikirlilik bir insan kalitesi olarak tarif edilir.

Örneğin; başka türden düşüncelere ve bakış açılarına açık olmadığımızda, çözüm odaklı olmaktan uzaklaşırız ve etkili çözümler bulmakta daha çok zorlanırız. Empati yeteneğimiz gelişememiştir dolayısıyla takım oyuncusu olmakta zorlanırız.

Bizim memlekette kendi deneyimlerime dayanarak söylüyorum ki; açık fikirlilik ne demek tam olarak bilinmiyor. 🫤Zamanında ne olduysa, açık fikirli olmak, modern olmak, batılı gibi düşünmek ile ilişkilendirilip gerçek anlamından soyutlanmış ve kavram toplumsal genlerimizden silinmiş. Halbuki, açık fikirlilik kim olursanız, ne olursanız, nerede olursanız, neye inanır, neyi arzularsanız fark etmez, hepimizin ortak olarak paylaşması gereken bir insani nitelik.

Açık fikirli olmak bize ne kazandırır?

Şimdi insan nerede kimlerin arasına doğdu ise, dünyayı o şekilde algılamaya ve görmeye programlanıyor. Bu bize aidiyet, konfor alanı, güven gibi bir sürü olumlu duygu getiriyor. Dolayısıyla değerlerimize ve inançlarımıza sıkı sıkıya bağlı olabiliyoruz. Bu konuda biraz daha fazla bilgi sahibi olmak için Maslow Piramidi yazımıza göz atabilirsiniz. 

Bu noktada açık fikirli olmak, aslında mutluluk ve hayatı keyif alarak, ondan beslenerek yaşamak ile yakından bağlantılı. Açık fikirli bir kişi, başkalarının fikirlerine, duygularına, bakış açısı ve tutumlarına, kendisinden uzak olsa bile ilgi, merak ve hatta anlayış gösterebilir. Açık fikirli olmak, bize getirilen her yeni fikri benimsemek ve benimsemek anlamına gelmez, ancak bu fikirleri gerçek bir ilgiyle incelemek ve uygun görülürse benimsemek anlamına gelir. Anahtar kelime, “MERAK” ! 👁️‍🗨️

Sadece yaşadığımız çevreyi daha yaşanılır hale getirmekle kalmıyor. Açık fikirlilik aynı zamanda insanın kendine karşı da daha şefkatli olmasına olanak tanıyor. Başkalarına kim oldukları ve ne düşündükleri konusunda hoşgörülü olma ve saygı duyma ve dolayısıyla kendimizi daha çok tanıma ve kesinliklerimizi sorgulama yeteneği, daha ne olsun.

Açık fikirli olmanın yararları

Açık fikirlilik, hayatımızın birçok alanını etkilediği ve günlük olarak bize faydalı olabileceği için geliştirilmesi gereken bir nitelik. Özetlemek gerekirse açık fikirli olmak size şu gibi faydaları sağlar;

• Değişiklikler karşısında işlevsel kalabilme
• Adaptasyon ve uyum becerisi
• Bilinmeyenden daha az korkmak (psikolojik dayanıklılık)
• Yeni alışkanlıklar veya tutumlar benimseyebilme yeteneği
• Daha sağlıklı iletişim ve daha sağlıklı ilişkiler
• Daha yaratıcı olmak
• Çözüm odaklı kalabilme
• Alçakgönüllülük göstermek, bildiklerimiz kadar bilmediğimizi de fark edebilmek ve dolayısıyla kendi tenimizde daha iyi hissederek daha özgüvenli olmak
• Kendini zenginleştirme ve geliştirme imkanı
• Yaşam boyu öğrenci kalabilmek
• Hoşgörü, empati, saygı
• Yeni fırsatlar yakalamak
• Hayata daha pozitif bakabilmek
• Eleştirel düşünebilmek

👉 Kısacası, açık fikirli olmanın sadece avantajları var gibi bir şey. Açık fikirlilikten yoksun bir dünya, kendi önyargılarında, kesinliklerinde, katılıklarında takılıp kalır ve toplumsal, teknik, teknolojik, çevresel değişim ve dönüşümü kabul etmez.

Nasıl açık fikirli olunur?

Açık fikirlilik, daha mutlu ve tatmin hissettiğiniz, zengin bir yaşamın anahtarıdır. İyi olan şey, açık fikirli olma niteliği yaşamınız boyunca geliştirebileceğiniz bir nitelik.

Bu açık fikirlilik fikrine karşı temkinliyseniz, bir şeyi unutmayın: Kesinliklerinizi bırakmak belirsizliğe yol açmaz. Her şeyden önce, başkalarının fikir ve görüşlerine nasıl kulak vereceğinizi ve saygı duyacağınızı bilmelisiniz.

Açık bir zihin geliştirmek için ise şunları yapabilirsiniz:

• meraklı ve dikkatli olmak
• başkaları veya bir şey hakkında yaptığınız yargılara takılıp kalmamak
• sizden farklı düşünen ve davranan insanlarla tartışmak, sohbet etmek ve sosyalleşmek
• çevrenizdeki dünya ile ilgilenmek
• bir durumu çeşitli açılardan inceleme egzersizleri yapmak
• bilmediğinizi karalamayın, tam tersine bilmediğiniz veya daha önce karşılaşmadığınız ile tanışmaya gidin (yeni yemekler tatmak, farklı yollardan geçmek, yeni bir yere gitmek, yeni bir aktivite denemek vb.)
• Konfor alanının dışına çıkmak

Açık fikirli olmak için konfor alanınızın dışına çıkmayı kabul etmelisiniz. Kabul ediyorum, konfor alanında kalmak için sebepler saymakla bitmez. Fakat hem profesyonel hem de kişisel yaşamda gelişmek, keşfetmek ve kendini gerçekleştirebilmek için açık fikirli olmak şarttır. Bu yüzden belki yavaş yavaş gitmeli ve kendinize büyük değişiklikleri bir anda dayatmamalısınız. Yavaş yavaş daha açık bir zihne sahip olabiliriz, zihnimizde ilerlemeyi kabul etmek için yer olduğu sürece tabii.

Türkiye’de açık fikirli olmak nasıl anlaşılıyor?

Başta da söyledim, çevrem tarafından “açık fikirli bir insan” olduğumla ilgili yer yer yorum aldım. Hem açık fikirli hem de overthinker iseniz işler karmaşıklaşabiliyor. İnanın, eleştirel bir zihni nasıl koruyacağınızı bilmelisiniz. Fikirleriniz yer yer aşırı katılaştığı günümüzde, siz bir açık fikirli olarak aklınızdan geçenleri sorduğunuzda veya ifade ettiğinizde, katılaşmış yargılamaların hedefi haline gelebilirsiniz.

Size söylediğim gibi, yeni fikirlere ilgi duymak için kendini sorgulamak esastır. Bunu yaparken kendini başkaları ile kıyaslamaktan ve kendinden şüphe etmen değil amaç.  Kendinizle uyum içinde olmak ve size ulaşan tüm bilgiler karşısında kendinize ait bir bakış açısına sahip olmak da önemli.