Empati nedir, ne işe yarar? Empati kurmak ne demek?

tarihinde Yudum , Wengood yazarı tarafından güncellendi

Empati: kendisini karşısındaki kişinin yerine koyarak, onun bakış açışıyla bakmak becerisini ifade etmek için kullanılır. Sosyal ilişkilerde empati kurmak, hem kendi duygularını hem de karşındaki kişinin duygularını farkında olmayı sağlar. Bu da sağlıklık ilişkiler kurmanın temel unsurlarından biri. Empati genellikle yardımseverlikle karıştırılır veya her zaman yalnızca olumlu olarak kabul edilir, ama aslında "empati" bundan biraz daha karmaşık... Peki empati kurmayı öğrenmek ne işe yarar? Empatinin fazlası zararlı mı?

Empati nedir, ne işe yarar? Empati kurmak ne demek?
Özet

Empati ne demek? | Bağ kurmak için bir araç

Empati, kendisini karşısındaki insanın yerine koyarak onun yani bir başkasının inançlarını, arzularını, duygu ve düşüncelerini hesaba katabilme becerisi. Peki, kendimizi başkasının yerine koyabilme yeteneği ne işe yarar? Spesifik olarak, bir başkasının duygusu karşısında uygun bir duygu hissedebilmek ve kendini ve başkasını ayırt edebilmek için elzemdir. 

Duygusal zeka 5 temel unsurdan oluşur ve empati bunlardan biridir. Aslında hayatımızın ilk dakikalarından itibaren empati kurabilmekte başarılıyızdır çünkü bu beden tarafından deneyimlenen bir şeydir. Yeni doğmuş bir bebek, kendi fiziksel duyularına sahip ve kendi bedeni ile annesinin bedeni arasındaki farkı anlayabiliyor. Yetişkinlikte de aslında bu böyle. Kendimizin nerede durduğunu/duracağını/durması gerektiğini sosyal ilişkiler kurarken empati ile ölçeriz. Aralarında empatik bir ilişki bulunan iki insan birbiri ile bağ kurmaya başlar. 

Bizde doğuştan varolan bu yetenek, geliştirilebilir, ve hatta sürekli öğrenilmeli ve teşvik edilmelidir.

👉 Daha huzurlu yaşamak için duygularınızı günlük olarak nasıl daha iyi yönetirsiniz?

📖

Etimolojisi

Onları daha iyi anlamak için kelimelerin etimolojisine ve kökenine bakmak her zaman ilginçtir. Empati sözcüğünün iki ayrı kökeni bulunmakta. Biri duygu, ıstırap veya acıma anlamına gelen Yunanca "pathos" kelimesi iken, diğeri  "duygu içinde olmak" veya "içten hissetmek" anlamına gelen Almanca "Einfuhlung" kelimesidir. Einfuhlung kelimesi, ilk olarak Alman filozof Robert Vischer'in 1873'te estetik üzerine yazdığı doktora tezinde görülmüştür. Vischer bu kelimeyi, insanın bir sanat eserine veya edebiyat eseri karşısında hissettiklerini ifade etmek ve sanatçının temsil etmeye çalıştığı duyguları hissetmek anlamında kullanmıştır.

Empati türleri

Empati yeteneği 3'e ayrılır. 

1) İçgüdüsel Empati: bu empati çeşidi doğuştan sahip olduğumuz empatidir. Başkalarının yaşadığı duygular ile bağ kurmaya yarar. Örneğin; üzüntü, sevinç, mutluluk gibi duyguları aynı diğerleri gibi yaşayabilmemizi sağlar. Duygusal bir film izlerken istemsizce döktüğünüz gözyaşı işte bu türe bir örnektir.

2) İlişkisel Empati: ilişki içerisinde olan tarafların birbirlerinin duygularına karşı kurduğu empati. İki insan arasındaki ilişki yakınlaştıkça aralarındaki empati gücü de o denli kuvvetli olacaktır. Sevgiliniz evde sıkılırken siz dışarda eğleniyorsanız ve içiniz cız ediyorsa, ilişkisel empati deneyimliyorsunuz demektir. 

3) Deneyimsel Empati: Adı üstünde, deneyimler ışığında gelişen empati türü. Örneğin, aldatıldıysanız, bu durumun insanın duygu dünyasını nasıl etkileyeceğini bilirsiniz. Ve aynı şeyi yaşayan birine artık empatik davranırsınız.

Empati, Sempati ve Merhamet/Acıma arasındaki farklar

Bu başlıkta gördüğümüz her kavram duygulanım özellik taşır. Empati de duygu temelli bir tepkidir ancak sempati, merhamet veya acıma tepkilerinden ayrışır. Peki ne farklı?

Sempati, birine yakınlık hissetmek anlamına gelir. Ancak empati için o kişiye yakınlık hissetmeniz aranmaz. Sempati de duygulanımsal bir özelliğe sahiptir çünkü birine sempati duyduğumuzda, ayna nöronlarımız aktive olur. Ayna nöronlar ve mimetik süreç sayesinde, karşımızda bir gülümseme gördüğümüzde sempati duygumuz gelişir. Empati ile, ayna nöronlar aktive edildiği gibi bir başka nöron ağı olan zihinselleştirme de sürece eklenir. Zihinselleştirme, kişinin kendisinin ve başkalarının zihinsel durumlarını fark etmesi ve bunları anlamlandırması anlamına gelir. Bu, diğerinin ne hissettiğini hissetmemize izin verir, ancak kendi duygularımız tarafından boğulmamızı engeller. Merhamet ve acıma ise işte bu noktada empatiden ayrışır. Ek olarak, merhamet çoğu zaman acıyla bağlantılıdır.

Daha iyi ayırt etmek için aşağıdaki örneklere bir göz atalım;

  • Biri bana gülümserse mutlu olurum, ben de gülümserim ➡️sempati
  • Bir arkadaşım iyi bir haber duyarsa, sevinçten havalara uçarsa, onun adına sevinirim. Sevincini hissedebiliyorum ama aynı zamanda kendimi onun yerine koyup ona bir bardak su ikram edebiliyorum ki heyecanını bastırsın. ➡️ empati.
  • Diğeriyle birlikte acı çekmek ve onun acılarını azaltmak için harekete geçmek istiyorum. Örneğin, arkadaşımın kaybı için ben de yas tutuyorum. Onunla beraber acı çekiyorum. ➡️ merhamet.

👉 Duyguları anlamak | Temel ve karmaşık duygu türleri nelerdir?

Neden empati kurarız? Empati ne işe yarar? 

Empati ne işe yarar sorusuna cevap verirken, muhtemelen ilk kez duymadığınız ve son olmayacak bir söz ile başlamak gerek. İnsan, sosyal bir varlıktır. Çok yalnızım deseniz de gerçek şu ki, yalnız değilsiniz. Her zaman başkalarıyla ilişki halindeyiz ve bu şekilde kendimizi var ediyor ve gelişiyoruz. Şu an kanepede yalnız oturuyor olabilirsin ama bugüne kadar karşılaştığın tüm sosyal deneyimler seninle beraber o koltukta etrafa bakıyor. Empati bu nedenle çok önemli bir sosyal rol oynuyor. Aslında, tek başımıza bu işleve ihtiyacımız yok, ancak kalabalığın içinde kendimizi ve çevremizi anlamlandırmak için empati elzem. 

Empati kurmak sosyal ilişkilerde bir çok kolaylık sağlamaktadır:

Empati yeteneğini geliştirmek bugün çok önemli olabilir. Gerçekten de, insanlar her zaman kendi gruplarını kayırma eğiliminde olmuşlardır. Bu yüzden ailemize veya sevdiklerimize diğerlerinden daha doğal bir şekilde empati gösteriyoruz 🥰.

Diğerinin duyguları ile özdeşlik kurabilmek, herkese empati göstermek, savaşların kızıştığı, göç dalgalarının söz konusu olduğu bir zamanda düşünülmesi gereken değerli bir seçenek. 🕊️

Empati kurmak: nasıl ve ne kadar? 

Empati, iyilikseverliğe giden bir yoldur, ama iyilikseverlik değildir. Empati kararlaştırılamaz. Empati, ben büyüdükçe doğal olarak gelişir, ancak diğer insanların duygularını ve dolayısıyla onlardan kaynaklanan ihtiyaçları anlayabilirsem, onlara yardım da edebilirim, onları manipüle de edebilirim. Bakınız; kendini sizin yerinize koyabilmek ve sizi analiz edebilmek için eğitim gören insan kaynakları çalışanları. 😋 

Empati nasıl kurulur? 

Empatinin tam anlamıyla kusursuz olarak kurulabilmesi için 3 şey gereklidir;

  • Karşısındaki insanın yerine kendimizi koymak ve olay ve eylemleri onun bakış açısıyla değerlendirip tarafsız bakabilmek
  • Karşısındaki insanın tüm duygu ve düşüncelerini doğru değerlendirmek ve tam anlamıyla hissedebilmek
  • Karşısındaki insanın tüm duygu ve düşüncelerinin tam anlamıyla anlayabildiğini ona ifade edebilmek.

Empati zararlı hale geldiğinde...

Ah evet unutmuşum, empati sadece yardım ve cömertlik ile sonuçlanmayabiliyor. Aramızdaki en sadistlerin gizli silahı olarak da ortaya çıkabiliyor. Duygusal şantajcılar merhaba! Ayrıca aşırı empatik biri olduğunuzda da işler çığrından çıkabilir. Örneğin diğerleri ile empati kurmakta zorlanmıyorsanız ve bunun yanı sıra başka duygusal yetenekleriniz zayıf ise, narsistlerin en sevdiği insan tipleri arasında naif insanlar kategorisinde yerinizi alabilirsiniz.  

👉Aşırı duyarlı insanlar ve günlük hayat

👉Herkesi memnun etmeye çalışanlar

Olumlu empati geliştirebilir misiniz?

Olumlu empati geliştirmenin ilk adımı, kendini soyutlamayı öğrenebilmektir. Değerlerimizi, bazı inançlarımızı, bazı önyargılarımızı esnetmeyi öğrenmeliyiz ... Öte yandan, sosyal ilişkilerimizi; işbirliği, aktif dinleme, kahkaha , nezaket, sevgi ve saygı gibi kavramlarla destekleyebiliriz.

Arzu, haset ve kıskançlık tarafında da yapılacak çok iş var. Bu kavramlar genellikle rekabete yol açar. Bilgelik, başkalarının sahip olduklarını arzulamaktansa, elimizdekileri arzulamaya devam etmemizi ve şükran duymamızı dikte eder. Birbirimize yalan söylemeyeceğiz, bilgelik hepimizin sahip olduğu bir şey değil.😜 Ancak birlikte deneyebiliriz, çünkü kıskançlık ve kin olmadan  bizi daha mutlu ve dolayısıyla daha empatik sosyal çevreler bekliyor. Daha empatik olmak bizi sevdiklerimize ve henüz tanımadıklarımıza yaklaştırır ve bu da son tahlilde önce bizi mutlu eder!

Yazı işleri ekibinin görüşü: üzerinde çalışılabilecek iyi bir kalite

Empati, üzerinde çalışmak için harika bir niteliktir. Bu noktada yapacak işiniz olduğunu düşünüyorsanız, bu konuyu birlikte tartışmak için bir yaşam koçu ile görüşmeniz ilginç olabilir. Seanslar boyunca, empatinizi geliştirmenize ve dolayısıyla ilişkilerinizi geliştirmenize olanak sağlayacak yeni alışkanlıklar edineceksiniz.

🤗"KENDİNİ DİNLE, KABUL ET VE MUTLU OL! HEMEN ŞİMDİ, BAŞLA..."
#BornToBeMe

Kaleme alan Yudum , Wengood yazarı

🤩Hayatımı fiziksel ve zihinsel harekete adadım. 🖋️Yazmayı, 💭düşünmeyi, 📖okumayı ve 🔎araştırmayı çok seviyorum. 😺💕🧘‍♀️Kedim ve yoga matım vazgeçilmezim.

En yeni makaleler

Narsist düzelir mi? Bir narsist değişebilir mi?

Narsist bir insanla tanışıp onu sevmiş bulunduysanız, muhtemelen yukarıdaki soru aklınızdan geçiyordur. Narsist kişilik bozukluğu tanısı olan insanlar empatiden yoksundur, kendisini başkalarından üstün görür. Bu durum, narsistlerle yakın ilişki kuran diğer insanları ruh sağlığı ve duygusal olarak yıpratabilir. Gerçek şu ki, narsistik kişilik bozukluğu olan bir insanda, toksik özellikler o kadar derinlere işlemiştir ki, değişme ve daha iyi insanlar olma ihtimalleri yoktur. Bir narsistin değişemeyecek olduğunu kabul etmek, ve kişinin kendine bunu itiraf etmesi, kendi psikolojik sağlığı için oldukça önemlidir.

⚠️ Narsist insanı tanımak için bu işaretlere dikkat edin!

Patronunuz, eşiniz, veya sevdiğimiz bir yakınımız... Gün gelir hepimiz narsist bir sapkınla karşılaşabilir ve yıkıcı bir sarmalın içine çekilebiliriz. Peki kimdir bu narsistler? Onları nasıl tanıyabiliriz? İşte çevrenizdeki narsist biri varsa tespit etmek için 10 işaret!

Obsesif Kompulsif Bozukluk (OKB) hakkında bilmeniz gerekenler

Ben OKB olan insanlar arasında değilim, ancak bu oldukça yaygın bir hastalık. Türkiye’de büyük toplum kesimlerinde yapılan araştırmalarda OKB'nin her 100 kişiden 2-3'ünde görüldüğü saptanmış. Obsesif kompülsif bozukluk sahibi değilim fakat, sevdiğim bir yakınım ile bu sınavı beraber verince, bir yazı kaleme almak istedim. Endişeleri nedeniyle, bir takım şeylerin uzun süre takıntılı bir şekilde kafasını meşgul ettiğine şahit oldum. OKB'yi tanımlayan şey işte budur, bu hislere neden olan anksiyete ve atakları. Peki OKB nasıl tedavi edilir? Obsesif Kompulsif Bozukluğa neler sebep olur? Hadi açıklayalım!

Kendini sınırlamana neden olan inanç kalıpları | 🚫 TOP15

"Ben zaten şöyleyim", "Ben zaten böyleyim", "Ben yapamam...", “Benden olmaz…” Kendi kendini sabote etmene neden olan sınırlayıcı düşünceler, gerçek potansiyelini küçümsemene neden olur. Kendine farketmeden koyduğun bu sınırlar, öz motivasyonunu ve kendini gerçekleştirme girişimlerini engeller. Kısacası, kendin olmanı engeller. Herkesin deneyimi kendine, ama sınırlayıcı düşünce kalıpları az çok aynı. En yaygın 15 sınırlayıcı düşünce ve inançları kendinizden uzak tutmak için önce farkına varın.

Varoluşsal sancılar : Rahat atlatmak için yardım almaktan çekinme

Hayatın bir noktasında anlamı ve amacı aramaya başlamak. Varoluşsal bir sancı yaşamak için illa “30 yaş sendromu”nun gelmesini beklemeniz gerekmiyor maalesef, ergenlik desem, lise sıraları desem... Gözünüzde canlandı mı? Varoluşsal sancılar sırasında her şeyi sorgulamak mümkün: romantik ilişkileri, iş hayatını ve hatta yaşadığınız evi, neredeyim? ne yapıyorum? Kendini sorgulamak ve hayatla ilgili tüm bu soruları sormak sizi, kararlar almaya ve her şeyi değiştirmeye yöneltebilir. Peki neden bu sancıları yaşıyoruz? Ve varoluşsal sancıların nasıl üstesinden gelebiliriz?... bunları konuşalım!

🥊 Psikolojik savunma mekanizmaları nelerdir?

Herhangi stresli bir durumdan kaçınmak için kendi kendinizi farkında olmadan "kandırıyor" olabilirsiniz. İnsanlar gündelik hayatlarını yaşarken, psikolojik dengelerini koruyabilmek amacı ile çeşitli psikolojik savunma mekanizmaları kullanırlar. Bu savunma mekanizmaları hali hazırda kişinin kötü duygu ve düşüncelerden kaçınmasını, daha az psikolojik gerilimler yaşamasını sağlıyor olsa da, sorunların asıl kaynağı da olabiliyor. Savunma mekanizmaları egonun üzerindeki baskı ile başa çıkabilmek için oluşturulmuş düşünce, tutum ve davranışlardır... En yaygın örnekleri ise; inkar veya yadsıma, erteleme, bastırma, yön değiştirme, yansıtma, mizahlaştırma, somatizasyon vb.

Yas tutan birine baş sağlığı mesajları | 🖤 Taziye mesajları

Yaşam öyle yaratılmıştır ki sonunda hep bir son/başlangıç vardır. Doğadaki tomurcuklar gibi döngümüz, devir daim mi, bilmiyorum ama ne yazık ki ölüm bizi sevdiklerimizden ayırabiliyor. Geride kalanlara ne diyeceğini bilmek zor. Yakını vefat eden birine nasıl baş sağlığı dilenir? Kelimeler bazen kifayetsiz hissettirse de güçlüdür. Bir acıyı dindirmiyorsa da en azından biraz olsun yatıştırabilir. Sıradan bir “başın sağolsun” yerine çok daha içten, doğal ve samimi taziye mesajları örnekleri baş sağlığı dileklerinizi iletmek için size yardımcı olabilir.

Toksik romantik ilişkilere dair 10 kırmızı çizgi 🚩

Toksik bir ilişki aslında sinyallerini tanışma veya flirt aşamasında veriyor. Bu yüzden toksik bir ilişkiye başlamamak için tehlikeli sinyallerin bir listesini yapalım dedik. İçinde bulunduğun ilişkinin toksik olduğunu gösteren 10 kırmızı çizgi! 🚩

İlişkimde mutsuzum, ne yapmalıyım?

Cicim aylarının büyüsü ortadan kalktı, karnındaki kelebekler yok oldu ve heyacan azaldı. Bir ilişki içinde olmak, bizi yükselten bir hayat arkadaşına sahip olmak anlamına gelir. Sen nasıl hissediyorsun? Mutsuz, umutsuz, depresif, yorgun? Veya anlaşılmadığını düşünüyorsun? Hayat arkadaşınızın sizi güldürmekten çok ağlattığını anladığınız anda, ilişkiyi sorgulamak meşrudur... Ama gemileri yakmadan ve çekip gitmeden önce, bilin ki çözümler de mümkün! İlişkimde mutlu değilim, ne yapmalıyım diye soruyorsan doğru yerdesin.

#Seksizm nedir? Seksist kime denir? 🤷‍♀️ #farkındalık

Cinsiyetçilik, insanları yalnızca belirli bir cinsiyete veya cinsiyete ait olmaları temelinde algılamak ve yargılamak anlamına gelir. Aynı temelde "bireyin ayrıştırılmasını" kapsar. Seksizm günlük hayatımızda her gün karşılaşabileceğimiz bir olgu. Özellikle kadınları hedef alan ayrımcılığı içeriyor olsa da, kavram "cinsiyet, cinsel kimlik, cinsel yönelim ve cinsiyet ifade biçimleri" üzerinden ortaya çıkan bir ayrımcılık biçimini vurgulamaktadır. Kısaca, seksizm, aslında cinsiyetçilik ve kadın haklarının önemini vurgulayan feminist bir yaklaşım, ancak son yıllarda insan hakları temelinde bir eşitlik fikrini savunur. Peki nedir bu seksizm veya seksist dedikleri? Hemen açıklayalım!

🎧 Spotify

İşe gidip gelirken, yürüyüşe çıkarken, yemek yaparken veya uyumadan önce size eşlik etsin. Wengood Podcast serisi: RDV Coaching'i kaçırma! 

🎥 Youtube

Aslı ile Yoga seansları!

Mentor Özlem Şen ile RDVCoaching serisi Youtube'da da devam ediyor olacak! 

Kanala 💜abone ol , 🔔 bildirim zilini aç ve tabii, 👍videoları beğenmeyi ve ✍🏻 bize yorumlardan ulaşarak hangi konularda içerik istediğini söylemeyi unutma!

Ayrıca: En sevilen içerikler, günlük mutluluk, destek ve motivasyon dozları için; 

Instagram📸

📍Pinterest