Varoluşsal sancılar nedir? Nasıl geçer?

Varoluşsal sancı nedir?

Varoluşsal sancılar, tanımı gereği, hayatımızın anlamı ve amacı ile ilgili olan duygu ve sorular bütünü anlamına gelir. Bu soruların cevaplarını bulmak kolay değil ve bu durum kendimizi sıkışmış hissetmemize neden olabilir. Nasıl tepki vereceğimizden veya hangi yöne gideceğimizden emin olamamakla ilişkili bu bunalım dönemleri ve hatta bu duyguların devam etmesi veya kötüleşmesi hayatlarımızı olumsuz yönde etkileyebilir.

Evet, varoluşsal sancı genellikle kişinin hayatı üzerinde olumsuz bir etkiyle ilişkilendirilir, ancak bunun yaratabileceği olumlu etkiyi unutuyoruz. Varoluşsal bir kriz, değerlerimizle, amacımızla ve hayatlarımızda yapmak istediklerimizle yeniden bağlantı kurma fırsatına sahip olduğumuz anlamına gelir. 

Bu, istediğimiz ve mutlu olacağımız hayatı sürdürmek için eylemlerimizi ve yönlerimizi değerlendirmemize, planlamamıza ve uyarlamamıza yardımcı olan bir kendini ve hayatı sorgulama dönemidir. Bu duygusal kriz dönemi size "Değişmek istiyorum ve dönüşüme ihtiyacım var." demek istiyordur. Kendinizle uyumlu bir ben'i çağırır. 

Varoluşsal sancı nedenleri 

Gerçek şu ki, varoluşsal krizler sandığınızdan daha yaygın ve yaş ya da cinsiyet açısından herhangi bir sınırlaması yok. Herkes bir noktada varoluşsal bir kriz yaşayabilir. 

Varoluşsal sancı nedenleri kişiden kişiye, kişinin yaşamına, koşullarına, değerlerine ve arzularına bağlı olarak değişir. Ancak aşağıdaki yaşam deneyimleri ile tetiklenmesi muhtemeldir.  

• Yaşamda büyük değişiklikler : İlk çocuğunuzun doğumu, yeni bir ülkeye taşınmak gibi köklü yaşam değişiklikleri varoluşsal sancı tetikleyebilir. Bir yaşam olayının varoluşsal bir krizi tetikleyip tetiklemeyeceği, bu değişimin yönümüz ve amacımız açısından taşıdığı anlamla belirlenir. Eğer değişim amacımıza uygun değilse ya da bizi sorgulamaya bırakıyorsa varoluşsal bir kriz yaşamaya başlayabiliriz.
• Beklenmedik olaylar : Bu, büyük bir yaşam değişikliğine benzer, ancak beklenmedik bir olay, aniden gerçekleşen plansız bir değişiklik anlamına gelir. Örneğin çok ilerleme kaydettiğimizi sandığımız bir işten kovuluyoruz ya da kaçınılmaz bir nedenden dolayı hayat planlarımız erteleniyor (COVID-19 salgını akla gelen en iyi örnek).
• Hayatından memnun olmamak : Bu, herhangi bir durumda, hayatımızı analiz etmeyi bıraktığımızda ve artık belirli bir yöne gitmek istemediğimizi anladığımızda gerçekleşebilir. Örneğin, kariyerimizin artık amacımızı yerine getirmediğini ve bizi yeniden mutlu edecek farklı bir şeye ihtiyacımız olduğunu fark edebiliriz.
• Kontrolden çıkma hissi : Kontrol kaybı, güçlü bir nehir akıntısının ortasındaymışız gibi hissetmemize neden olabilir ve bizi dengede ve suyun üstünde tutacak hiçbir şeye ulaşamayabiliriz. Tıpkı bu metaforda olduğu gibi kontrol eksikliği bize hayatımızın hiçbir kısmına sahip değilmişiz gibi hissettirebilir. Akıntının bizi götürdüğü yön dışında herhangi bir yöne gitmek konusunda çaresiz hissediyoruz.
• Kayıp veya yas süreci : İster bir aile üyesinin vefat etmesi, ister kalbimizi kıran bir ayrılık olsun, sevdiğimiz birinin kaybı varoluşsal bir krize neden olabilir. Bu, özellikle bu kişinin hayatımızın temel dayanağı olduğu durumlarda doğrudur.

Varoluşsal sancı belirtileri

İnsanlar varoluşsal bir kriz yaşadıklarında kendilerini kaybolmuş, huzursuz ve sanki değerleriyle ve yaşam amaçlarıyla bağlarını kaybetmiş gibi hissederler. Kendini boşlukta hissetmek ile ilişkilendirilebilecek bu duygu durumu yaşadığınız şeyin depresyon mu, yoksa anlam krizi mi olduğunu merak etmenize neden olabilir. Ayırt edebilmek için aşağıdaki en yaygın 5 belirtiyi gözden geçirebilirsiniz. 

1. Sürekli endişe

Günlük hayatınızda bir kenara koyamadığınız düşünceler ve varoluşsal depresyon yaşıyor olabilirsiniz. Sanki dikkatinizi herhangi bir şeye vermediğiniz anda, zihniniz aynı şeyleri sorgulamaya ve aynı olumsuz düşüncelere sahip olmaya eğilimliymiş gibi hissedebilirsiniz. 

🔗 Neden pozitif düşünemiyorum? | Hayatı pozitif yaşamak

2. Anksiyete ve depresyon belirtileri

Bu olumsuz duygular ve kaygılı düşünceler, sürekli endişenin bir sonucu olarak ortaya çıkar. Düşüncelerimiz hissettiğimiz duyguları ve ardından vücudumuzun tepkisini belirler. Dolayısıyla bu tekrarlayan düşünceler bizi kaygılı ve üzgün hissettirir. Bu nedenle ne yazık ki varoluşsal krizlerin kontrolden çıkmasına izin verirsek ruh sağlığımıza gerçekten zarar verebilir.

🔗 Psikolojim bozuk mu? Nasıl anlarım? Ne yapmalıyım?

3. Motivasyon eksikliği

Motivasyonumuzun temeli yaptığımız şeyi "neden" yaptığımızda yatmaktadır. Eğer “neden”imizi sorguluyorsak ve cevabını henüz bilmiyormuş gibi hissediyorsak, kendimizi motivasyon eksikliği yaşarken bulabiliriz. Varoluşsal bir krize eşlik eden kopukluk ve anlamsızlık duygusu, herhangi bir şeyi yapmanın amacını görmeyi zorlaştırır.

🔗 Motivasyonumu nasıl artırabilirim? Günlük motivasyon teknikleri

4. Düşük enerji 

Ruh hali, uyku, beslenme gibi değişkenlere bağlı olarak enerjimiz azalabilir. Ruh halimiz kötüyse, hareket etmek veya normalde yaptığımız kadar çok aktiviteye katılmak istemeyiz. 

Newton'un birinci hareket kanunu şunu belirtir: "Duran bir nesne hareketsiz kalır ve hareket halindeki bir nesne de hareket halinde kalır." Bunu bedenlerimizi anlamak için bir metafor olarak kullanabiliriz. Ne kadar az hareket edersek ve aktivitelerle meşgul olursak, kalkıp bunu yapmak o kadar zorlaşır ve dolayısıyla enerjimiz de o kadar az olur.

🔗 Yorgunluğa ne iyi gelir? | Sürekli yorgunluk, halsizlik

🍏 Düzensiz bir uyku düzenine sahipsek veya dengesiz bir beslenmeye sahipsek enerji seviyelerimiz etkilenecektir. Uykunuza ve beslenmenize öncelik verin çünkü bunlar, diğer birçok değişken gibi zihinsel sağlığınızı da belirleyebilir.

5. Sosyal aktivitede azalma

Bu aynı zamanda motivasyon ve enerji eksikliğinden de kaynaklanabilir ve zihinsel sağlığımız üzerinde çok olumsuz bir etkiye sahip olabilir. Sosyal ilişkilerimiz destek ve bağlılık duygumuzun temel bir parçasıdır ve bunların eksikliği yalnızlık hissi ve hayattan kopukluk hissine neden olabilir. Bu durum anksiyete ve depresyon belirtilerini de besler.

🔗 "Ne yapacağımı bilmiyorum!" | Yaşam motivasyonu eksikliği

Varoluşsal sancı nasıl geçer? 5 adım!

Varoluşsal sancı yaşamak, insanın kabuğuna çekilip olumsuz duygu ve düşünceler sarmalına sürüklendiği bir deneyim olabilir. Ancak aynı zamanda kişinin hayatında bir dönüm noktası da olabilir. Boşluk hissi, hayal kırıklığı ve anlamsızlık duygularının panzehiri, yeniden bağlantı kurmanın yollarını bulmaktır. 

Sevdiklerinizle vakit geçirin, bir terapiste başvurun, hatta bir evcil hayvanla oynayın. Yalnız değilsiniz ve hayatınız sandığınızdan daha değerli. İster 30 yaş krizi, ister varoluşsal kriz  yaşıyor olun, aşağıdaki adımlar size yardımcı olabilir.

1. Sevdiklerinize güvenin

Varoluşsal bir krizle karşı karşıya kaldığımızda arkadaşlarımızın ve ailemizin desteği çok önemlidir. Daha az yalnız hissetmemize ve bunun üstesinden gelmemize yardımcı olabilecek dış girdiler almamıza yardımcı olabilir.

🔗 Sağlıklı ilişkiler ve sosyal hayat | Olmazsa olmaz 7 unsur!

2. Nasıl hissettiğinizi ifade edin

Olayları abartmayın veya nasıl hissettiğinizi görmezden gelmeyin. Bu krizin size ne söylediğini ve neden olduğunu dinlemek önemlidir. Eğer ona düşmanınız gibi değil de müttefikinizmiş gibi davranırsanız, ondan büyük faydalar elde edebilirsiniz. Düşüncelerinizi ve varoluşsal sorularınızı yazmayı ve size ne anlatmaya çalıştıklarını anlamak için bunları analiz etmeyi deneyin.

🔗 Sezgilere güvenmek | İç sesi dinlemeyi öğrenmek için ne yapmalı?

3. Küçük şeylerden keyif alın

Herhangi bir krizle karşılaştığımızda her şey grileşmiş gibi hissedilebilir, alıştığımız şeylerden keyif almakta zorlanabiliriz. Bu durumlarda minnettarlığın ne kadar yardımcı olabileceğine şaşıracaksınız. Günün sonunda minnettar olduğunuz şeyleri yazmayı deneyin ve küçük şeylerden keyif alın.

🔗 Anda kalmak ve anın tadını çıkarmayı öğrenin | 5 adım!

4. Neyi kontrol edebileceğinize odaklanın

Varoluşsal bir krizde kontrolden çıkmak kolay olabilir. Bu nedenle kontrol edebileceğiniz şeylere odaklanmak ve olaylara uzaktan bakabilmek çok temel olabilir. Buna odaklandıktan sonra analiz edin ve yapabileceğiniz şeylerin kontrolünü elinize alın. Kontrol edemediğiniz şeylere gelince… bırakın gitsinler.

🔗 Akışa bırakmak veya akışta kalmak için 10 adım

5. Hayatınızın amacıyla yeniden bağlantı kurun

Varoluşsal kaygılarımızın temelinde anlamsız bir hayat yaşadığımıza dair korku vardır . Bu genellikle hayal kırıklığından kaynaklanır. Dünyada yaratmak istediğiniz farkla yeniden bağlantı kurmak varoluşsal kaygılarınızda bir dönüm noktası olabilir. Gönüllülük esaslı aktiviteler, yardımlaşma ve dayanışma grupları gibi sizi amacınızla ve kendi değerlerinizle ilişkilendirebilecek bir şeyler bulmayı deneyebilirsiniz. 

Ne zaman yardıma başvurmalısınız?

Varoluşsal bir kriz, depresyon ve anksiyete gibi diğer ruhsal sağlık sorunlarıyla bir dizi semptomu paylaşır. Depresif veya endişeli dönemlere yatkınsanız, profesyonel yardım olmadan duygularınıza neyin sebep olduğunu söylemek zor olabilir. Aşağıdakilerden herhangi birini hissediyorsanız veya yaşıyorsanız özellikle dikkatli olun:

• Boğuluyormuş gibi hissediyorsun
• Anlamsızlık düşünceleri hayatınızı tüketiyor
• Duygularınız günlük yaşamınızı etkiliyor (hijyen, ilişkiler veya iş dahil)
• Akıl sağlığınız veya refahınız ciddi şekilde etkilenmiş durumda
• Uyuşturucu maddeler veya alkolle ilgili alışkanlıklarınız değişti
• İntihar düşünceleriniz var

Kendinizi bu belirtilerden birinde bile bulursanız, acil yardım için bir ruh sağlığı uzmanına başvurun. Bu süreci kesinlikle tek başınıza geçirmek zorunda değilsiniz. Kendinizi stresli, duygusal açıdan yorgun hissediyorsanız veya krizdeyseniz ve derhal birisiyle konuşmaya ihtiyacınız var.

Varoluşsal kaygı duyguları normaldir ve herkes bunları hayatında bir dereceye kadar deneyimler. Aslında varoluşçu terapi konusunda uzmanlaşmış danışmanlar bile var. Endişelerinizi bir profesyonelle tartışmak, netlik kazanmanıza ve yaşam amacınıza yeniden bağlanmanıza yardımcı olabilir.