| Özet |
Obsesif kompülsif bozukluk (OKB) nedir?
OKB olarak da adlandırılan obsesif-kompulsif bozukluk, bir anksiyete bozukluğudur. Başka bir deyişle bu yaygın anksiyeteden kaynaklanan bir psikiyatrik hastalıktır.
OKB, bizi korkularımızdan ve kaygılarımızdan kaynaklanan saplantılı düşüncelere sevk eder. Bu takıntılardan dolayı kendimizi sakinleştirmek için tekrarlayan alışkanlıklar veya tekrar eden zihinsel eylemlere yöneliriz. Bununla birlikte, herhangi bir nedenle bu geliştirdiğimiz alışkanlıklarımızı engelleyecek şeylerle karşılaşırsak da, bu kaygı dayanılmaz bir düzeye ulaşır ve panik atak dahil, şiddetli depresyon gibi şeylere yol açabilir…
Örneğin, OKB tanısı alan bir yakınım vardı. O kadar ki evde bir sorun olmadığına ikna olmak için evdeki her şeyi kontrol etmek için saatlerini harcayabilirdi 🤯.
(OKB) Obsesif kompülsif bozukluk bir psikolojik rahatsızlık mıdır?
Evet, bu bir psikolojik hastalıktır fakat, diğer hastalıklar gibi doğal ve normaldir. Çevrenizden bu nedenle asla utanmamalısınız. Ruh sağlığı bozuk olan çoğu insan, sağlık profesyonellerinin desteğiyle normal bir şekilde yaşar. Bu meselede sorun, OKB'nin sıklıkla olumsuz bir şekilde yaftalanması ve bu insanların başkalarının gözünde “deli” gibi görünmelerinden korkmalarıdır.
(OKB) Obsesif kompülsif bozukluk riskli bir rahatsızlık mıdır?
Bu “ciddi” ya da hayati bir rahatsızlık değildir fakat günlük hayata etkileri büyüktür. Aşırı kaygılı düşünceler o kadar bunaltıcı hale gelir ki, bundan muzdarip olanın da onun etrafındaki insanların da hayatını olumsuz etkileyebilir.
OKB genelde kendini yavaş yavaş göstermeye başlar. Beyin, kompulsif reflekslerin kaygıyı azalttığını fark eder ve bu nedenle daha da sakinleşmek için onu tekrar tekrar üretmeye çalışır ve bu da kontrol edilemez hale gelen, sosyal ve mesleki yaşamı zorlaştıran kısır bir döngüye yol açar 😥.
Obsesif kompülsif bozukluk (OKB) neden olur?
İster kendiniz için ister sevdiğiniz biri için olsun, OKB'nin kökenini anlamak toplum için önemlidir. Genellikle obsesif kişi, orantısız düşüncelere sahip olduğunu bilir, ancak onları kontrol edemez. Çok fazla korku içinde yaşadığı için, kendini sakinleştirmek için alışkanlıklar ve zorlayıcı davranışlar ortaya koymak zorundadır. OKB'nin kişiye yaptırdığı, somut eylemler (temizleme, ışıkları söndürme, kapıları kapatma vb.) ve tekrar eden sıralı davranışlar (örneğin sayma) yoluyla kaygıyı azaltmaktır.
OKB'si olan kişilerin kaçınma gibi belirli savunma mekanizmaları vardır. Bu, huzursuzluğu tetikleyebilecek bir duruma düşmemek için her şeyi yapmak demektir.
Obsesif kompülsif bozukluk belirtileri ve farklı tipleri
Obsesif-kompulsif bozukluğun hepsi aynı şekilde seyretmez. Takıntılı kişiliğin kaygısına göre farklı tiplerden söz edebiliriz. En çok tekrarlayan ve en iyi bilinen dört tane tür vardır :
- Temizlik takıntısı: Bu temelde bakteri ve virüs korkusundan kaynaklanır. Bu kişilerin yaşam alanları kusursuz bir şekilde temiz olmalıdır. Günde birkaç saat temizlik yapmak bu insanlar için neredeyse zorunluluktur ve örneğin metroda bir yere tutunmak ya da asansör düğmesine basmak gibi şeyler imkansızdır 😨.
- Hata yapma korkusu: Zaman zaman evden çıkarken ütüyü fişte unuttuğumuz hissine kapılırız. Bunun gibi düşünceler nedeniyle kişi her şeyi birkaç kez (5 kez, 10 kez, 15 kez ...) kontrol etmeye zorlayan kalıcı bir korkuya sahip olur.
- Mutsuzluk takıntısı: Bu OKB'nin özelliklerinden en önemlisi sürekli kötü bir şey olacağına dair bir dürtüye sahip olmaktır. 😞 Kişi “kötü bir işareti”e denk gelirse örneğin: 13 sayısı, merdiven altından geçmek, kara kedi vb. Bu dürtüler çok tehlikelidir çünkü takıntılı kişi, riskli olduğu düşünülen herhangi bir davranışı (araba kullanmak, işe gitmek vb gibi) yapmamaya karar verebilir ve belki uzun süre de yapamaz.
- Simetri takıntısı: Yamuk duran bir masa, yanlış hizalanmış biblolar, dağınık halde dizilmiş kitaplar... Bu, Diogenes sendromunun tersi olan simetri takıntısıdır. Bu OKB türüne sahip olan kişiler için her şeyin muazzam bir şekilde düzenlenmiş olması gereklidir ve aksi halde ciddi bir kaygıya neden olur.
Bunlar en temel OKB tipleridir, ancak saldırgan düşüncelerden, fiziksel korkulardan, cinsel benzetmelerden vb. kaynaklanan başka takıntılı bozukluklar da var. Bu anlatılanlarda kendinizi buluyorsanız, bunların çok istilacı olmaları ve uzun zaman içinde kendini gösterdiğini tekrar belirtmek isterim. Yani hepimizin tuhaflıkları olabilir, ancak bunlar mutlaka OKB’siniz demek değildir.
Obsesif kompülsif bozukluk tedavisi
OKB'nin beyinde "mutluluk hormonu" adı verilen hormon, serotonin eksikliğinden kaynaklandığını belirtmek gerekir. OKB ve depresyonun bu kadar yakından bağlantılı olmasının ve sadece "irade" ile tedavi edilmesinin mümkün olmamasının nedeni budur. Bu nedenle serotonin 🧠 düzenlenmesine yardımcı olmak için antidepresan tedavisi önerilir.
İlaç almak çoğu hasta için zorunluluk olsa bile, hastaların üçte ikisi psikolojik tedavi ile rahatsızlıklarının azaldığını görecektir 👏. Gerçekten de, etkili bir şekilde tedavi olmak ve nüksetmesini önlemek için bu iki çözümün bir arada uygulanması önerilir. Bu, obsesif bozukluklardan oldukça etkilenen hastaların izlenmesi çeşitli çalışmalarla da kanıtlanmıştır.
(BDT) Bilişsel Davranışçı Terapi: OKB tedavisi için en uygun terapi Bilişsel Davranışçı Terapidir (BDT). Korkuları ve endişeleri tedavi etmek için özel olarak uyarlanmıştır. Yavaş yavaş alışkanlıklarını değiştirerek beynin “yeniden programlamasını” sağlar. BDT ile tedavi olan kişi, hareketlerini kontrol ederek yapmak istemediği şeyleri yapmak zorunda kalmamayı öğrenecektir.
OKB'yi kendi başıma yenmem mümkün mü?
Peki, Obsesif kompülsif bozukluk tek başına tedavi edilebilir mi? OKB tabiki tedavi edilebilir bir hastalıktır ama bunu tek başınıza yapmanız mümkün değildir😕. Gerçekten de böyle durumlarda sadece bir psikiyatristin koyduğu teşhis geçerlidir. Bu zihinsel faktörlere bağlı bir akıl hastalığı olduğu için, kendinize teşhis koyamaz ve onu tek başınıza tedavi edemezsiniz. Bipolarite veya yeme bozuklukları gibi OKB ile ilişkili diğer bozuklukların araştırılması genellikle profesyoneller tarafından yapılır.
🤗 Bu nedenle OKB hastasıysanız veya bu yolda bir yakınınıza eşlik etmek isterseniz yardım almaktan asla çekinmeyin. Ben böyle yaptım ve çok faydasını gördüm. Türkiye Psikiyatri Derneği , obsesif bozukluklar konusunda size tavsiyelerde bulunabilir.
Yazar NotuOKB günlük hayatınızı olumsuz etkileyebilir, bu yüzden onu tedavi etmek için bir profesyonelden yardım çok önemlidir. Sizde veya bir yakınınızda bu şikayetlervarsa randevu almak için beklemeyin.#BornToBeMe |
Kaynak
