| Özet: |
Anne Baba olmak | İyi bir ebeveyn ...
Evet aslında tüm derdimiz bu... "İyi bir ebeveyn ..." cümlesindeki boşluğu doğru şekilde doldurmak. Ve itiraf edelim, anne baba olmak kolay değil. Bu bir gerçek.
Emzirme nöbetleri, uyku eğitimi, 3 yaş sendromu, nerede olduğunuza bakmaksızın patlak veren öfke nöbetleri... Sürekli değişen, gelişen, büyüyen ve eşlik etmeniz gereken minik insanlar yetiştirmek zor...
Çocuklar, anne ve babalar için önemli bir tatmin ve neşe kaynağı. Bunu reddetmek olmaz. Aynı zamanda bir bitkinlik kaynağı da olabiliyorlar. Bunu da reddetmek olmaz! Çoğu insan bunu çelişkili bir açıklama olarak görüyor ancak durum öyle değil. Doyum ve tükenmişlik bir arada var olabilir; kişi çocuklarını sevebilir ve yine de ebeveyn rolünde kendini bitkin hissedebilir.
Hele ki, (sürekli olarak) çocuğunuzun ihtiyaçlarını kendinizin önüne koyuyorsanız -ki çoğumuz bunu yapıyoruz- ebeveynlik çok daha karmaşık hale gelir. Ebeveyn tükenmişliği (parental burnout) ile ilgili en anlaşılması gereken nokta bu: anne veya baba, kendi ihtiyaçlarını ihmal eder, mükemmel ebeveyn olma ideali altında kendine yatırım yapmayı bıraktığı anda bir süre sonra bu dengesiz yaşam döngüsü insanın fiziksel ve duygusal olarak tükenmesine yol açabilir.
O kadar bitkin hissedersiniz ki, çocuğunuza bile verecek hiçbir şeyiniz kalmadığını hissedersiniz.
Ebeveyn tükenmişliği (Parental burnout) nedir?
| 📌 Ebeveynlerde tükenmişlik sendromu; ebeveyn sorumluluklarını yerine getirirken kronik strese maruz kalan ve bu stresle başa çıkacak kaynaklara (çevre sosyal desteği, zaman vb.) sahip olmayan anne babaları etkileyen bir sendromdur. |
Ebeveyn tükenmişliğinin gündelik hayatta nasıl kendini belli ettiğini kısaca açıklayalım. Belki kendinizden bir şeyler bulursunuz ve yalnız olmadığınızı görmek iyi gelir.
"Çocuklarımı seviyorum ama artık onların yanında olmaya dayanamıyorum."
Ebeveyn rolünden kaynaklanan bitkinlik, genellikle ortaya çıkan ilk belirtidir. Ebeveyn bitkin, yıpranmış ve artık verecek bir şeyinin kalmadığını hisseder. Bu bitkinlik duygusal düzeyde (artık baş edemiyormuş gibi hissetme), bilişsel düzeyde (düzgün düşünememe hissi) ve/veya fiziksel düzeyde (kronik yorgunluk) ile kendini gösterebilir.
Aşırı zihinsel yük ve hayattan keyif almamak ise en belirgin ikinci semptom. Bu noktada depresiflik ile tükenmişlik hissi birbirine karışır. Ebeveyn artık ebeveyn olmayı kaldıramaz, bunalır ve ebeveynlikten artık herhangi bir zevk almaz. Kendine yabancılaşır ve sanki çocuklar için yaşıyormuş gibi hisseder.
“Anne, anne, anne acıktım, anne susadım, anne tuvalete gitmeliyim, şunu yapmalıyım, bunu yapmalıyım. Artık “anne” kelimesini duymaya dayanamıyorum."
Bir sonraki adım kişinin çocuklarından duygusal olarak uzaklaşması. Ebeveynin çocuklarıyla ilişkisine ayıracak enerjisi kalmaz ya da en azından her zamanki kadar kalmamıştır. Motivasyon eksikliği, yaşam enerjisinde düşüklük... Çocukların ne söylediğine daha az dikkat etmek, dinlermiş gibi yapmak, çocukların deneyimlerini ve duygularını eskisi kadar önemsemeyi bırakmak, olumlu ebeveynlik dürtüsünü kaybetmek veya çocuğa sevgi gösterme konusunda yetersiz kalmak.
"Kendimi artık tanıyamıyorum. Kendimi sevmiyorum."
Ebeveyn olarak yapmaları gerekeni yapmak üzerine kurulu yaşanan bu süreç sürekli stres ve baskı altında kendisinden beklenenleri verme üzerine devam eder. Kişi, ne olmak istediği ebeveyn olmayı başarabilir, ne de eskisi gibi bir ebeveyn olmayı...
"Artık mutsuz bir insanım, mutsuz bir çalışan ve en önemlisi kötü bir anneyim"
Bunu farkettiği anda, yetersizlik hissi, kendini suçlama ve kendi ile ilgili sınırlayıcı düşünceler kişiyi sarar. Kendine yabancılaşma ve dönüştüğü ebeveynden utanma hali.
"Çocukları kaldır, yedir, okula götür, akşam al, ödev yaptır, besle, duşa sok ve yatır. Ama daha fazlasına gelince tükenmiş hisset. Artık kendimin gölgesiyim sanki. Kendimi tanıyamıyorum. Ben eski ben değilim. Aynı zamanda, o kadar yorgunum ki kendimden kopmuş hissediyorum. Kendimi boşlukta hissediyorum. Öfke, tahammülsüzlük, durduk yere ağlama isteği, artık devam edemeyeceğimi hissediyorum ve çaresizim."
Kendinizde az çok benzerlikler seziyor musunuz? Sakin olun, farkındalık yolunda ilk adımı attınız ve içinizde bulunduğunuz durumun ne olduğunu anladınız. Şimdi kendiniz için bir şey yapın ve tükenmiş ebeveyn sendromundan muzdarip olduğunuzda kendinize nasıl yardımcı olabilirsiniz?, ona bakın!
Ebeveyn tükenmişliği ile nasıl baş edilir?
Ebeveyn tükenmişliği deneyimlememek için veya bu durumdan kurtulmak için yapabileceklerinizi 5 adımda topladım.
1) Partnerinizle konuşun
Tükenmiş hissediyorsanız yapabileceğiniz (ve yapmanız gereken) ilk şeylerden biri eşiniz, diğer ebeveyn veya sevdiğiniz kişi veya partnerinizle konuşmak olacaktır.
Neyle uğraştığınızı ve nasıl hissettiğinizi açıklayın. Dürüst olun. Mücadele ettiğinizi veya fazla çalıştığınızı ve bunalmış olduğunuzu kabul etmekten korkmayın. Mümkünse somut adımların ana hatlarını çizerek onlara neye ihtiyacınız olduğunu söylemekten çekinmeyin.
➕ Romantik ilişkilerde iletişim: pozitif dil ve önemi
➕ Romantik ilişkilerde şiddetsiz iletişim nasıl kullanılır?
2) Stresi azaltın
Ebeveyn tükenmişliğinde, ebeveynliği bırakmak gibi bir seçenek yoktur, bu yüzden stresten kaçmanız mümkün olmayacaktır ancak stresi azaltmanın yolları mevcut.
- Düzenli uyku, ruh sağlığı için çok önemlidir. Bu bir gerçek. Örneğin, yirmi dakikalık şekerlemeler onarıcı olabilir ve stresi azaltabilir. Ayrıca odaklanmanızı geliştirebilir ve duygularınızı daha iyi düzenlemenize yardımcı olabilirler.
- Egzersiz yapmak için zaman bulmak (ve yaratmak), özellikle kendinizi bitkin veya tükenmiş hissediyorsanız, gülünç bir öneri gibi görünebilir, ancak egzersiz aslında enerji seviyenizi artırabilir. Ayrıca stresi azaltabilir.
- Mümkünse ve ne zaman müsaitse dinlenin. İhtiyacınız olduğunda mola vermek, dinlenmek için birkaç dakika ayırın.
3) Destek alın
Destekleyici bir partnere veya eşe sahip olmak harikadır, ancak daha fazla yardıma ihtiyacınız da olabilir. Diğer anne babalar? Ebeveynlik grupları, benzer düşünen bireylerle tanışmak için harika bir yoldur. Ayrıca duyulduğunuzu, görüldüğünüzü ve anlaşıldığınızı hissetmenize yardımcı olabilirler.
4) Kendinize karşı sabırlı olun! #özşefkat
Çocuk yetiştirmek hem zorlayıcı hem de ödüllendirici. Hayal kırıklığı ve bitkinlik duyguları meydana gelebilir (ve gelir). Bu normal. Çoğu kişi ebeveyn tükenmişliği yaşar. Ama kendine nasıl davrandığın çok önemli.
👉Her şeyle tek başına yüzleşmek ya da süper bir anne ya da baba olmak zorunda değilsin. Bir insan olduğunu unutma. Hepsine yetişmekte zorlanman normal, kendine karşı sabırlı ol, nazik ol.
5) Kendinize zaman ayırın! #özbakım
Bazen imkansız gibi görünse de, her gün kişisel bakım uygulamanız önemlidir. Her sabah 2 dakikanızı sadece nefes almak ve kendinizi düşünmek için ayırın. Günün sonunda banyo yapmak fiziksel ve zihinsel olarak rahatlamanıza yardımcı olabilir. Vaktiniz varsa meditasyon, kısa bir yoga rutini veya sadece yürümek, hepsi mükemmel öz bakım fikirleri olabilir.
Yazar notu: kendinize yüklenmeyi bırakın!Yaklaşan tükenmişlik belirtilerinin farkında olsanız da, kırılma noktasını çoktan geçmiş olsanız da, şunu bilin: Siz kötü bir insan değilsiniz. Ayrıca böyle yaşamak zorunda değilsin. Başa çıkmanın yolları var. Özellikle molaya ihtiyacınız varsa, bir çocuk bakıcısı veya bakıcısı bulmak iyi bir seçenektir.Hâlâ bunalmış hissediyorsanız, bir psikolog veya terapistle iletişime geçmek isteyebilirsiniz. Bazen sadece konuşmak, daha neşeli olmamızı destekleyen daha büyük bir bakış açısı veya yeni içgörüler kazanmamıza yardımcı olabilir. 🔗Ücretsiz psikolojik destek almanın yolları #BornToBeMe |
Kaynak
