Ebeveynlerde tükenmişlik sendromu | Anne baba olmak

tarihinde Yudum , Wengood yazarı tarafından güncellendi

Tükenmişlik, yaşamın herhangi bir alanında birikmiş stresin psikolojik ve fiziksel yansımalarıdır. Ebeveyn olarak çocukların gelişimi bizim için her şeyden önemli. Bu yüzden bazen kendimize aşırı yüklendiğimizi görmeyiz. İyi bir ebeveyn olmak ve mutlu çocuklara sahip olmak amacı ile ebeveynin kendi ihtiyaçlarını ihmal ettiğini fark etmemesi sıklıkla yaşanan bir durum. Kronik stres ve sürekli fiziksel ve duygusal yorgunluk hali anne babaları tükenmişliğe karşı uyarmalı. Ebeveyn tükenmişlik sendromuna göz attıktan sonra risk faktörleri ve neler yapılması gerektiğine dair kısa bir özet geçeceğim.

Ebeveynlerde tükenmişlik sendromu | Anne baba olmak
Özet:

Anne Baba olmak | İyi bir ebeveyn ...

Evet aslında tüm derdimiz bu... "İyi bir ebeveyn ..." cümlesindeki boşluğu doğru şekilde doldurmak. Ve itiraf edelim, anne baba olmak kolay değil. Bu bir gerçek.

Emzirme nöbetleri, uyku eğitimi, 3 yaş sendromu, nerede olduğunuza bakmaksızın patlak veren öfke nöbetleri... Sürekli değişen, gelişen, büyüyen ve eşlik etmeniz gereken minik insanlar yetiştirmek zor... 

Çocuklar, anne ve babalar için önemli bir tatmin ve neşe kaynağı. Bunu reddetmek olmaz. Aynı zamanda bir bitkinlik kaynağı da olabiliyorlar. Bunu da reddetmek olmaz! Çoğu insan bunu çelişkili bir açıklama olarak görüyor ancak durum öyle değil. Doyum ve tükenmişlik bir arada var olabilir; kişi çocuklarını sevebilir ve yine de ebeveyn rolünde kendini bitkin hissedebilir. 

Hele ki, (sürekli olarak) çocuğunuzun ihtiyaçlarını kendinizin önüne koyuyorsanız -ki çoğumuz bunu yapıyoruz- ebeveynlik çok daha karmaşık hale gelir. Ebeveyn tükenmişliği (parental burnout) ile ilgili en anlaşılması gereken nokta bu: anne veya baba, kendi ihtiyaçlarını ihmal eder, mükemmel ebeveyn olma ideali altında kendine yatırım yapmayı bıraktığı anda bir süre sonra bu dengesiz yaşam döngüsü insanın fiziksel ve duygusal olarak tükenmesine yol açabilir.  

O kadar bitkin hissedersiniz ki, çocuğunuza bile verecek hiçbir şeyiniz kalmadığını hissedersiniz. 

Ebeveyn tükenmişliği (Parental burnout) nedir? 

📌
Ebeveynlerde tükenmişlik sendromu; ebeveyn sorumluluklarını yerine getirirken kronik strese maruz kalan ve bu stresle başa çıkacak kaynaklara (çevre sosyal desteği, zaman vb.) sahip olmayan anne babaları  etkileyen bir sendromdur.

Ebeveyn tükenmişliğinin gündelik hayatta nasıl kendini belli ettiğini kısaca açıklayalım. Belki kendinizden bir şeyler bulursunuz ve yalnız olmadığınızı görmek iyi gelir. 

"Çocuklarımı seviyorum ama artık onların yanında olmaya dayanamıyorum."

Ebeveyn rolünden kaynaklanan bitkinlik, genellikle ortaya çıkan ilk belirtidir. Ebeveyn bitkin, yıpranmış ve artık verecek bir şeyinin kalmadığını hisseder. Bu bitkinlik duygusal düzeyde (artık baş edemiyormuş gibi hissetme), bilişsel düzeyde (düzgün düşünememe hissi) ve/veya fiziksel düzeyde (kronik yorgunluk) ile kendini gösterebilir.

Aşırı zihinsel yük ve hayattan keyif almamak ise en belirgin ikinci semptom. Bu noktada depresiflik ile tükenmişlik hissi birbirine karışır. Ebeveyn artık ebeveyn olmayı kaldıramaz, bunalır ve ebeveynlikten artık herhangi bir zevk almaz. Kendine yabancılaşır ve sanki çocuklar için yaşıyormuş gibi hisseder.  

“Anne, anne, anne acıktım, anne susadım, anne tuvalete gitmeliyim, şunu yapmalıyım, bunu yapmalıyım. Artık “anne” kelimesini duymaya dayanamıyorum."

Bir sonraki adım kişinin çocuklarından duygusal olarak uzaklaşması. Ebeveynin çocuklarıyla ilişkisine ayıracak enerjisi kalmaz ya da en azından her zamanki kadar kalmamıştır. Motivasyon eksikliği, yaşam enerjisinde düşüklük... Çocukların ne söylediğine daha az dikkat etmek, dinlermiş gibi yapmak, çocukların deneyimlerini ve duygularını eskisi kadar önemsemeyi bırakmak, olumlu ebeveynlik dürtüsünü kaybetmek veya çocuğa sevgi gösterme konusunda yetersiz kalmak. 

"Kendimi artık tanıyamıyorum. Kendimi sevmiyorum."

Ebeveyn olarak yapmaları gerekeni yapmak üzerine kurulu yaşanan bu süreç sürekli stres ve baskı altında kendisinden beklenenleri verme üzerine devam eder. Kişi, ne olmak istediği ebeveyn olmayı başarabilir, ne de eskisi gibi bir ebeveyn olmayı... 

"Artık mutsuz bir insanım, mutsuz bir çalışan ve en önemlisi kötü bir anneyim" 

Bunu farkettiği anda, yetersizlik hissi, kendini suçlama ve kendi ile ilgili sınırlayıcı düşünceler kişiyi sarar. Kendine yabancılaşma ve dönüştüğü ebeveynden utanma hali. 

"Çocukları kaldır, yedir, okula götür, akşam al, ödev yaptır, besle, duşa sok ve yatır. Ama daha fazlasına gelince tükenmiş hisset. Artık kendimin gölgesiyim sanki. Kendimi tanıyamıyorum. Ben eski ben değilim. Aynı zamanda, o kadar yorgunum ki kendimden kopmuş hissediyorum. Kendimi boşlukta hissediyorum. Öfke, tahammülsüzlük, durduk yere ağlama isteği, artık devam edemeyeceğimi hissediyorum ve çaresizim." 

Kendinizde az çok benzerlikler seziyor musunuz? Sakin olun, farkındalık yolunda ilk adımı attınız ve içinizde bulunduğunuz durumun ne olduğunu anladınız. Şimdi kendiniz için bir şey yapın ve tükenmiş ebeveyn sendromundan muzdarip olduğunuzda kendinize nasıl yardımcı olabilirsiniz?, ona bakın! 

Ebeveyn tükenmişliği ile nasıl baş edilir? 

Ebeveyn tükenmişliği deneyimlememek için veya bu durumdan kurtulmak için yapabileceklerinizi 5 adımda topladım. 

1) Partnerinizle konuşun

Tükenmiş hissediyorsanız yapabileceğiniz (ve yapmanız gereken) ilk şeylerden biri eşiniz, diğer ebeveyn veya sevdiğiniz kişi veya partnerinizle konuşmak olacaktır.

Neyle uğraştığınızı ve nasıl hissettiğinizi açıklayın. Dürüst olun. Mücadele ettiğinizi veya fazla çalıştığınızı ve bunalmış olduğunuzu kabul etmekten korkmayın. Mümkünse somut adımların ana hatlarını çizerek onlara neye ihtiyacınız olduğunu söylemekten çekinmeyin.

Romantik ilişkilerde iletişim: pozitif dil ve önemi

Romantik ilişkilerde şiddetsiz iletişim nasıl kullanılır?

2) Stresi azaltın

Ebeveyn tükenmişliğinde, ebeveynliği bırakmak gibi bir seçenek yoktur, bu yüzden stresten kaçmanız mümkün olmayacaktır ancak stresi azaltmanın yolları mevcut. 

  • Düzenli uyku, ruh sağlığı için çok önemlidir. Bu bir gerçek. Örneğin, yirmi dakikalık şekerlemeler onarıcı olabilir ve stresi azaltabilir. Ayrıca odaklanmanızı geliştirebilir ve duygularınızı daha iyi düzenlemenize yardımcı olabilirler.
  • Egzersiz yapmak için zaman bulmak (ve yaratmak), özellikle kendinizi bitkin veya tükenmiş hissediyorsanız, gülünç bir öneri gibi görünebilir, ancak egzersiz aslında enerji seviyenizi artırabilir. Ayrıca stresi azaltabilir.
  • Mümkünse ve ne zaman müsaitse dinlenin. İhtiyacınız olduğunda mola vermek, dinlenmek için birkaç dakika ayırın.

3) Destek alın

Destekleyici bir partnere veya eşe sahip olmak harikadır, ancak daha fazla yardıma ihtiyacınız da olabilir. Diğer anne babalar? Ebeveynlik grupları, benzer düşünen bireylerle tanışmak için harika bir yoldur. Ayrıca duyulduğunuzu, görüldüğünüzü ve anlaşıldığınızı hissetmenize yardımcı olabilirler.

4) Kendinize karşı sabırlı olun! #özşefkat

Çocuk yetiştirmek hem zorlayıcı hem de ödüllendirici. Hayal kırıklığı ve bitkinlik duyguları meydana gelebilir (ve gelir). Bu normal. Çoğu kişi ebeveyn tükenmişliği yaşar. Ama kendine nasıl davrandığın çok önemli. 

👉Her şeyle tek başına yüzleşmek ya da süper bir anne ya da baba olmak zorunda değilsin. Bir insan olduğunu unutma. Hepsine yetişmekte zorlanman normal, kendine karşı sabırlı ol, nazik ol.

5) Kendinize zaman ayırın! #özbakım

Bazen imkansız gibi görünse de, her gün kişisel bakım uygulamanız önemlidir. Her sabah 2 dakikanızı sadece nefes almak ve kendinizi düşünmek için ayırın. Günün sonunda banyo yapmak fiziksel ve zihinsel olarak rahatlamanıza yardımcı olabilir. Vaktiniz varsa meditasyon, kısa bir yoga rutini veya sadece yürümek, hepsi mükemmel öz bakım fikirleri olabilir. 

Yazar notu: kendinize yüklenmeyi bırakın! 

Yaklaşan tükenmişlik belirtilerinin farkında olsanız da, kırılma noktasını çoktan geçmiş olsanız da, şunu bilin: Siz kötü bir insan değilsiniz. Ayrıca böyle yaşamak zorunda değilsin. Başa çıkmanın yolları var. Özellikle molaya ihtiyacınız varsa, bir çocuk bakıcısı veya bakıcısı bulmak iyi bir seçenektir.

Hâlâ bunalmış hissediyorsanız, bir psikolog veya terapistle iletişime geçmek isteyebilirsiniz. Bazen sadece konuşmak, daha neşeli olmamızı destekleyen daha büyük bir bakış açısı veya yeni içgörüler kazanmamıza yardımcı olabilir.

🔗Ücretsiz psikolojik destek almanın yolları

🤗"KENDİNİ DİNLE, KABUL ET VE MUTLU OL! HEMEN ŞİMDİ, BAŞLA..."
#BornToBeMe

Kaynak

burnoutparental.com

Kaleme alan Yudum , Wengood yazarı

🤩Hayatımı fiziksel ve zihinsel harekete adadım. 🖋️Yazmayı, 💭düşünmeyi, 📖okumayı ve 🔎araştırmayı çok seviyorum. 😺💕🧘‍♀️Kedim ve yoga matım vazgeçilmezim.

En yeni makaleler

Kaygı döngüsünden çıkmak | ☔ RAIN yöntemi

Kaygı genellikle dört aşamada ortaya çıkar. Çoğu zaman kaygıyla yaşayan insanlar kaygı döngüsü olarak bilinen durumu yaşarlar. Kaygının 4 aşamasının belirtilerini bilmek, kaygı döngüsünün nasıl çalıştığını anlamak belirtilerinizi yönlendirmenize yardımcı olabilir. Bu içerik Kaygı Döngüsünü Kırmak isimli kitap incelemesinden yola çıkarak bu döngüyü nasıl kırabileceğinizi anlatıyor.

Aşırı hassas kişiliği avantaja çevirmek!

"Ama neden hala ağlıyorsun?". Bu cümleyi sürekli duyuyorum, ve kendimi suçlu hissetmeme neden oluyor! Çünkü bu kadar hassas olmanın normal olmadığını düşünmemi sağlıyor. Aşırı duyarlı olduğumuzda, gözyaşları işlev görme şeklimizin bir parçasıdır. Çünkü güçlü yaşadığımız duyguları boşaltmamıza yardımcı olurlar. Bu, içinde bulunduğunuz duruma göre utanç verici olabilir ama aksine bunu bir zayıflık olarak görmemelisiniz! Kendinizi olduğunuz gibi tanıyıp kabul edip duygusallığınızı doğru şekilde kanalize edersek, aşırı duyarlılık bir güç haline bile gelebilir. Aşırı duyarlılığınızı güce nasıl dönüştüreceğinizi bu yazının devamında konuşuyor olacağım.

Temel duygular nelerdir? Duygu çeşitleri

İnsan doğası; duygu, davranış ve düşünce! Peki duygu ne demek? Temel duygular hangileri? Çocuklara kendi duygularını tanıması için onlar öğretilir, yetişkinlere ise onları nasıl kontrol etmek gerektiği öğretilir, öyle değil mi? Ancak neden bunun gerekli olduğunu hiç düşündünüz mü? Duygular davranışları nasıl etkiliyor? Tüm dünyada aynı yüz ifadesi ile kendini belli eden ve her insanda var olan 6 temel duygu var. Bunlara primer duygu da denir. Gelin duygu durumu, hayal kırıklıkları, mutluluk üzüntü vb. kavramların derinine beraber inelim, duyguları tanımak ve onları kontrol etmek için onlarla yüzleşelim.

Türkiye'de "Babalık İzni" Kullanmak

Evet, anne adaylarına tanınan doğum izni babalar için de geçerli. Ebeveynlerin arasında hiç bir fark yok iken, babalık izni hala daha hamile kadınların izin süresinden daha az ve bir çok değişken ile farklılık gösteriyor. Doğumda babalık izni, babaların bebeği tanımasına ve hatta bebek ile bağlılık oluşturmasına olanak tanır. Peki babalık izni kaç gün? Babalık izni ne zaman kullanılır? Babalık izni dilekçesi nereden bulunur? Ve tabii erkeklerde doğum izni en verimli şekilde nasıl kullanılır? Babalık izni hakkında her detayı aşağıda derledik.

Ofiste çıldırdığım gün ve sonrası | İş yerinde öfke patlaması

Ve sonra bir gün, bardağı taşıran son damla! Hissettiğimiz, ama geldiğini tam olarak göremediğimiz o gün. Kariyerini sorgulatan yönetim biçimlerinin hayal kırıklığı. Ve bam! İş yerimizde çıldırıyoruz. Uygunsuz sözler, kontrol edilemeyen tepkiler, gözyaşı, öfke patlaması… Fırtına geçtikten sonra ertesi gün ofise nasıl gidilir? İş yerinde öfke patlaması yaşadıktan sonra ne yapmalı?

Pozitif bir insan olmak istiyorum!

Bardağın dolu tarafını görmek veya boş tarafını görmek! Yaygın ama uygulaması nadir görülen bir söylem! İyimserlik seviyemizi belirlemesi açısından bu algılama biçimi, önemli. Ben, bu bardağı boş görenlerdenim! Hatta, moralim bozuk olduğunda ben bu bardaktaki dolu suyu da içip bitiriyorum. Kısacası, yeterince metafor kullandıysam, olumlu düşünmeyi beceremiyorum, her zaman en kötüsünü hayal ediyorum ve her şeyi siyah görüyorum! 😨

Hiçbir hayalim yok, ne yapacağım?

Bir kadın dergisinde karşılaştığım soru karşısında farkettim ki; Hayatta hiç bir amacım, hayalim yok! Dergideki soru karşısında, bir anda müthiş bir düşünceler sinsilesine kapıldım! Biraz şaşırdım ve soruya saatlerce baktıktan sonra sayfaya hala tek bir kelime bile yazamamıştım… Nasıl yani, benim yaşamda bir hedefim yok mu? Hayallerim sorulduğunda, aklıma gelecek hiçbir şey olmaz mı? Birkaç seyahat planı ve kısa vadeli öğrenme hedefleri dışında zihnim bomboştu ve aklıma hiçbir şey gelmiyordu. Bu durum beni kaygı ve depresif duygulara sürükledi. Peki hayatta bir amacın olması şart mı? Yoksa ne olacak?

Boşanma sebepleri | En yaygın 10 neden

İlişkilerin sınavı 3. yıldır derler. Peki ya evliliğin? TUİK’in son verilerine göre, evlilik süresine göre boşanmalar incelendiğinde, 2021 yılında gerçekleşen boşanmaların %33,6'sı evliliğin ilk 5 yılı, %20,9'u ise evliliğin 6-10 yılı içinde gerçekleşti. İlgisizlik, sadakatsizlik, parasal konular ve daha nicesi evliliklerin sonlanması için neden oluşturabiliyor. Boşanmanın en yaygın 10 nedenini sıraladık!

Hiç arkadaşım yok! Neden?

Günlerimi tek bir kelime bile etmeden kendi köşemde yalnız geçiriyor değilim, bir şeyler içmek için dışarı çıkmak istersem arayabileceğim iki veya üç kişi var tabii. Ama dost diyebileceğim arkadaşım yok! Benim tercihim miydi bu? Ya da insanlar mı benden kaçtı? Etrafımdaki sağlam arkadaş gruplarını gördükçe kendime sormaktan vazgeçemiyorum: neden hiç arkadaşım yok?!

Procrastination (erteleme hastalığı) nasıl yenilir?

“Daha vakit var…”, “Önce şunu halledeyim, sonra yaparım.”, “Yarın yaparım…” Bilin bakalım ne oldu? Asla yapmadım veya yumurta kapıya dayanınca harekete geçebildim. Kimler bugünün işini yarına erteliyor? 🙌 Modern yaşamın akıl almaz temposu içerisinde, bir şeyleri yapmaya enerjimizin kalmaması normal diyebilirsiniz. Fakat erteleme davranışı sanılanın aksine masum değil ve arkasında bir sürü psikolojik sebep barındırıyor. Yetersizlik hissi, motivasyon eksikliği, stres… İşte erteleme davranışından kurtulmak için 5 ipucumuz! 💪

🎧 Spotify

İşe gidip gelirken, yürüyüşe çıkarken, yemek yaparken veya uyumadan önce size eşlik etsin. Wengood Podcast serisi: RDV Coaching'i kaçırma! 

#3 | Algı yönetimi nedir? Uydumculuk psikolojisi ve soru sorma becerisi #algı #ikna #sorgulama

Ekim 2022 · RDV Coaching | Wengood

29:12

🎥 Youtube

Aslı ile Yoga seansları!

🎥 Youtube

Mentor Özlem Şen ile RDVCoaching serisi 

Kanala 💜abone ol , 🔔 bildirim zilini aç ve tabii, 👍videoları beğenmeyi ve ✍🏻 bize yorumlardan ulaşarak hangi konularda içerik istediğini söylemeyi unutma!

Ayrıca: En sevilen içerikler, günlük mutluluk, destek ve motivasyon dozları için; 

Instagram📸

📍Pinterest