Ebeveynlerde tükenmişlik sendromu | Anne baba olmak

tarihinde Yudum , Wengood yazarı tarafından güncellendi

Tükenmişlik, yaşamın herhangi bir alanında birikmiş stresin psikolojik ve fiziksel yansımalarıdır. Ebeveyn olarak çocukların gelişimi bizim için her şeyden önemli. Bu yüzden bazen kendimize aşırı yüklendiğimizi görmeyiz. İyi bir ebeveyn olmak ve mutlu çocuklara sahip olmak amacı ile ebeveynin kendi ihtiyaçlarını ihmal ettiğini fark etmemesi sıklıkla yaşanan bir durum. Kronik stres ve sürekli fiziksel ve duygusal yorgunluk hali anne babaları tükenmişliğe karşı uyarmalı. Ebeveyn tükenmişlik sendromuna göz attıktan sonra risk faktörleri ve neler yapılması gerektiğine dair kısa bir özet geçeceğim.

Ebeveynlerde tükenmişlik sendromu | Anne baba olmak
Özet:

Anne Baba olmak | İyi bir ebeveyn ...

Evet aslında tüm derdimiz bu... "İyi bir ebeveyn ..." cümlesindeki boşluğu doğru şekilde doldurmak. Ve itiraf edelim, anne baba olmak kolay değil. Bu bir gerçek.

Emzirme nöbetleri, uyku eğitimi, 3 yaş sendromu, nerede olduğunuza bakmaksızın patlak veren öfke nöbetleri... Sürekli değişen, gelişen, büyüyen ve eşlik etmeniz gereken minik insanlar yetiştirmek zor... 

Çocuklar, anne ve babalar için önemli bir tatmin ve neşe kaynağı. Bunu reddetmek olmaz. Aynı zamanda bir bitkinlik kaynağı da olabiliyorlar. Bunu da reddetmek olmaz! Çoğu insan bunu çelişkili bir açıklama olarak görüyor ancak durum öyle değil. Doyum ve tükenmişlik bir arada var olabilir; kişi çocuklarını sevebilir ve yine de ebeveyn rolünde kendini bitkin hissedebilir. 

Hele ki, (sürekli olarak) çocuğunuzun ihtiyaçlarını kendinizin önüne koyuyorsanız -ki çoğumuz bunu yapıyoruz- ebeveynlik çok daha karmaşık hale gelir. Ebeveyn tükenmişliği (parental burnout) ile ilgili en anlaşılması gereken nokta bu: anne veya baba, kendi ihtiyaçlarını ihmal eder, mükemmel ebeveyn olma ideali altında kendine yatırım yapmayı bıraktığı anda bir süre sonra bu dengesiz yaşam döngüsü insanın fiziksel ve duygusal olarak tükenmesine yol açabilir.  

O kadar bitkin hissedersiniz ki, çocuğunuza bile verecek hiçbir şeyiniz kalmadığını hissedersiniz. 

Ebeveyn tükenmişliği (Parental burnout) nedir? 

📌
Ebeveynlerde tükenmişlik sendromu; ebeveyn sorumluluklarını yerine getirirken kronik strese maruz kalan ve bu stresle başa çıkacak kaynaklara (çevre sosyal desteği, zaman vb.) sahip olmayan anne babaları  etkileyen bir sendromdur.

Ebeveyn tükenmişliğinin gündelik hayatta nasıl kendini belli ettiğini kısaca açıklayalım. Belki kendinizden bir şeyler bulursunuz ve yalnız olmadığınızı görmek iyi gelir. 

"Çocuklarımı seviyorum ama artık onların yanında olmaya dayanamıyorum."

Ebeveyn rolünden kaynaklanan bitkinlik, genellikle ortaya çıkan ilk belirtidir. Ebeveyn bitkin, yıpranmış ve artık verecek bir şeyinin kalmadığını hisseder. Bu bitkinlik duygusal düzeyde (artık baş edemiyormuş gibi hissetme), bilişsel düzeyde (düzgün düşünememe hissi) ve/veya fiziksel düzeyde (kronik yorgunluk) ile kendini gösterebilir.

Aşırı zihinsel yük ve hayattan keyif almamak ise en belirgin ikinci semptom. Bu noktada depresiflik ile tükenmişlik hissi birbirine karışır. Ebeveyn artık ebeveyn olmayı kaldıramaz, bunalır ve ebeveynlikten artık herhangi bir zevk almaz. Kendine yabancılaşır ve sanki çocuklar için yaşıyormuş gibi hisseder.  

“Anne, anne, anne acıktım, anne susadım, anne tuvalete gitmeliyim, şunu yapmalıyım, bunu yapmalıyım. Artık “anne” kelimesini duymaya dayanamıyorum."

Bir sonraki adım kişinin çocuklarından duygusal olarak uzaklaşması. Ebeveynin çocuklarıyla ilişkisine ayıracak enerjisi kalmaz ya da en azından her zamanki kadar kalmamıştır. Motivasyon eksikliği, yaşam enerjisinde düşüklük... Çocukların ne söylediğine daha az dikkat etmek, dinlermiş gibi yapmak, çocukların deneyimlerini ve duygularını eskisi kadar önemsemeyi bırakmak, olumlu ebeveynlik dürtüsünü kaybetmek veya çocuğa sevgi gösterme konusunda yetersiz kalmak. 

"Kendimi artık tanıyamıyorum. Kendimi sevmiyorum."

Ebeveyn olarak yapmaları gerekeni yapmak üzerine kurulu yaşanan bu süreç sürekli stres ve baskı altında kendisinden beklenenleri verme üzerine devam eder. Kişi, ne olmak istediği ebeveyn olmayı başarabilir, ne de eskisi gibi bir ebeveyn olmayı... 

"Artık mutsuz bir insanım, mutsuz bir çalışan ve en önemlisi kötü bir anneyim" 

Bunu farkettiği anda, yetersizlik hissi, kendini suçlama ve kendi ile ilgili sınırlayıcı düşünceler kişiyi sarar. Kendine yabancılaşma ve dönüştüğü ebeveynden utanma hali. 

"Çocukları kaldır, yedir, okula götür, akşam al, ödev yaptır, besle, duşa sok ve yatır. Ama daha fazlasına gelince tükenmiş hisset. Artık kendimin gölgesiyim sanki. Kendimi tanıyamıyorum. Ben eski ben değilim. Aynı zamanda, o kadar yorgunum ki kendimden kopmuş hissediyorum. Kendimi boşlukta hissediyorum. Öfke, tahammülsüzlük, durduk yere ağlama isteği, artık devam edemeyeceğimi hissediyorum ve çaresizim." 

Kendinizde az çok benzerlikler seziyor musunuz? Sakin olun, farkındalık yolunda ilk adımı attınız ve içinizde bulunduğunuz durumun ne olduğunu anladınız. Şimdi kendiniz için bir şey yapın ve tükenmiş ebeveyn sendromundan muzdarip olduğunuzda kendinize nasıl yardımcı olabilirsiniz?, ona bakın! 

Ebeveyn tükenmişliği ile nasıl baş edilir? 

Ebeveyn tükenmişliği deneyimlememek için veya bu durumdan kurtulmak için yapabileceklerinizi 5 adımda topladım. 

1) Partnerinizle konuşun

Tükenmiş hissediyorsanız yapabileceğiniz (ve yapmanız gereken) ilk şeylerden biri eşiniz, diğer ebeveyn veya sevdiğiniz kişi veya partnerinizle konuşmak olacaktır.

Neyle uğraştığınızı ve nasıl hissettiğinizi açıklayın. Dürüst olun. Mücadele ettiğinizi veya fazla çalıştığınızı ve bunalmış olduğunuzu kabul etmekten korkmayın. Mümkünse somut adımların ana hatlarını çizerek onlara neye ihtiyacınız olduğunu söylemekten çekinmeyin.

Romantik ilişkilerde iletişim: pozitif dil ve önemi

Romantik ilişkilerde şiddetsiz iletişim nasıl kullanılır?

2) Stresi azaltın

Ebeveyn tükenmişliğinde, ebeveynliği bırakmak gibi bir seçenek yoktur, bu yüzden stresten kaçmanız mümkün olmayacaktır ancak stresi azaltmanın yolları mevcut. 

  • Düzenli uyku, ruh sağlığı için çok önemlidir. Bu bir gerçek. Örneğin, yirmi dakikalık şekerlemeler onarıcı olabilir ve stresi azaltabilir. Ayrıca odaklanmanızı geliştirebilir ve duygularınızı daha iyi düzenlemenize yardımcı olabilirler.
  • Egzersiz yapmak için zaman bulmak (ve yaratmak), özellikle kendinizi bitkin veya tükenmiş hissediyorsanız, gülünç bir öneri gibi görünebilir, ancak egzersiz aslında enerji seviyenizi artırabilir. Ayrıca stresi azaltabilir.
  • Mümkünse ve ne zaman müsaitse dinlenin. İhtiyacınız olduğunda mola vermek, dinlenmek için birkaç dakika ayırın.

3) Destek alın

Destekleyici bir partnere veya eşe sahip olmak harikadır, ancak daha fazla yardıma ihtiyacınız da olabilir. Diğer anne babalar? Ebeveynlik grupları, benzer düşünen bireylerle tanışmak için harika bir yoldur. Ayrıca duyulduğunuzu, görüldüğünüzü ve anlaşıldığınızı hissetmenize yardımcı olabilirler.

4) Kendinize karşı sabırlı olun! #özşefkat

Çocuk yetiştirmek hem zorlayıcı hem de ödüllendirici. Hayal kırıklığı ve bitkinlik duyguları meydana gelebilir (ve gelir). Bu normal. Çoğu kişi ebeveyn tükenmişliği yaşar. Ama kendine nasıl davrandığın çok önemli. 

👉Her şeyle tek başına yüzleşmek ya da süper bir anne ya da baba olmak zorunda değilsin. Bir insan olduğunu unutma. Hepsine yetişmekte zorlanman normal, kendine karşı sabırlı ol, nazik ol.

5) Kendinize zaman ayırın! #özbakım

Bazen imkansız gibi görünse de, her gün kişisel bakım uygulamanız önemlidir. Her sabah 2 dakikanızı sadece nefes almak ve kendinizi düşünmek için ayırın. Günün sonunda banyo yapmak fiziksel ve zihinsel olarak rahatlamanıza yardımcı olabilir. Vaktiniz varsa meditasyon, kısa bir yoga rutini veya sadece yürümek, hepsi mükemmel öz bakım fikirleri olabilir. 

Yazar notu: kendinize yüklenmeyi bırakın! 

Yaklaşan tükenmişlik belirtilerinin farkında olsanız da, kırılma noktasını çoktan geçmiş olsanız da, şunu bilin: Siz kötü bir insan değilsiniz. Ayrıca böyle yaşamak zorunda değilsin. Başa çıkmanın yolları var. Özellikle molaya ihtiyacınız varsa, bir çocuk bakıcısı veya bakıcısı bulmak iyi bir seçenektir.

Hâlâ bunalmış hissediyorsanız, bir psikolog veya terapistle iletişime geçmek isteyebilirsiniz. Bazen sadece konuşmak, daha neşeli olmamızı destekleyen daha büyük bir bakış açısı veya yeni içgörüler kazanmamıza yardımcı olabilir.

🔗Ücretsiz psikolojik destek almanın yolları

🤗"KENDİNİ DİNLE, KABUL ET VE MUTLU OL! HEMEN ŞİMDİ, BAŞLA..."
#BornToBeMe

Kaynak

burnoutparental.com

Kaleme alan Yudum , Wengood yazarı

🤩Hayatımı fiziksel ve zihinsel harekete adadım. 🖋️Yazmayı, 💭düşünmeyi, 📖okumayı ve 🔎araştırmayı çok seviyorum. 😺💕🧘‍♀️Kedim ve yoga matım vazgeçilmezim.

En yeni makaleler

50 soruluk arkadaşlık testi ✅ | Arkadaşını ne kadar tanıyorsun?

Arkadaş çevremiz bizim için önemli bir sosyal destek alanını oluşturuyor. Arkadaşların seni ne kadar tanıyor? Veya sen arkadaşını ne kadar tanıyorsun? Hiç merak ettin mi? Arkadaşlıklarınızın ne durumda olduğunu öğrenmek veya birbirinizi daha iyi tanımak için çok etkili ve eğlenceli bir yöntem var: Arkadaşın ile birbirinizi yeniden keşfetmek ve yeniden bağ kurmak için 50 soruluk arkadaşlık testi ile tanışın! Ayrıca, arkadaşlarla paylaşmak için mükemmel bir test! 😊😉

Hayal kırıklığı yaşamaktan korkmak (benim hikayemden notlar)

Hayal kırıklığına uğramaktan korkuyorum. Başarısız olmaktan korktuğum için hiçbir şey yapmıyorum. Ya da içim rahat bir şekilde hiçbir şey yaşayamıyor, andan ve hayattan keyif almak konusunda kendimi sabote etmekten vazgeçemiyorum. İnsanların bana bakış şeklini saplantı haline getiriyor ve kendim olmakta zorlanıyorum... Peki hayatın bir rekabet olduğunu kim söyledi? Her şekilde mükemmel olmak zorunda mısın? Bir adım geri atarak, özgüven kazanarak ve zihnimi tekrar düzenleyerek hayal kırıklığına uğramaktan korkma eğilimine bir son vermek mümkün. Benim hikayem şöyle…

Narsist düzelir mi? Bir narsist değişebilir mi?

Narsist bir insanla tanışıp onu sevmiş bulunduysanız, muhtemelen yukarıdaki soru aklınızdan geçiyordur. Narsist kişilik bozukluğu tanısı olan insanlar empatiden yoksundur, kendisini başkalarından üstün görür. Bu durum, narsistlerle yakın ilişki kuran diğer insanları ruh sağlığı ve duygusal olarak yıpratabilir. Gerçek şu ki, narsistik kişilik bozukluğu olan bir insanda, toksik özellikler o kadar derinlere işlemiştir ki, değişme ve daha iyi insanlar olma ihtimalleri yoktur. Bir narsistin değişemeyecek olduğunu kabul etmek, ve kişinin kendine bunu itiraf etmesi, kendi psikolojik sağlığı için oldukça önemlidir.

⚠️ Narsist insanı tanımak için bu işaretlere dikkat edin!

Patronunuz, eşiniz, veya sevdiğimiz bir yakınımız... Gün gelir hepimiz narsist bir sapkınla karşılaşabilir ve yıkıcı bir sarmalın içine çekilebiliriz. Peki kimdir bu narsistler? Onları nasıl tanıyabiliriz? İşte çevrenizdeki narsist biri varsa tespit etmek için 10 işaret!

Obsesif Kompulsif Bozukluk (OKB) hakkında bilmeniz gerekenler

Ben OKB olan insanlar arasında değilim, ancak bu oldukça yaygın bir hastalık. Türkiye’de büyük toplum kesimlerinde yapılan araştırmalarda OKB'nin her 100 kişiden 2-3'ünde görüldüğü saptanmış. Obsesif kompülsif bozukluk sahibi değilim fakat, sevdiğim bir yakınım ile bu sınavı beraber verince, bir yazı kaleme almak istedim. Endişeleri nedeniyle, bir takım şeylerin uzun süre takıntılı bir şekilde kafasını meşgul ettiğine şahit oldum. OKB'yi tanımlayan şey işte budur, bu hislere neden olan anksiyete ve atakları. Peki OKB nasıl tedavi edilir? Obsesif Kompulsif Bozukluğa neler sebep olur? Hadi açıklayalım!

Kendini sınırlamana neden olan inanç kalıpları | 🚫 TOP15

"Ben zaten şöyleyim", "Ben zaten böyleyim", "Ben yapamam...", “Benden olmaz…” Kendi kendini sabote etmene neden olan sınırlayıcı düşünceler, gerçek potansiyelini küçümsemene neden olur. Kendine farketmeden koyduğun bu sınırlar, öz motivasyonunu ve kendini gerçekleştirme girişimlerini engeller. Kısacası, kendin olmanı engeller. Herkesin deneyimi kendine, ama sınırlayıcı düşünce kalıpları az çok aynı. En yaygın 15 sınırlayıcı düşünce ve inançları kendinizden uzak tutmak için önce farkına varın.

Varoluşsal sancılar : Rahat atlatmak için yardım almaktan çekinme

Hayatın bir noktasında anlamı ve amacı aramaya başlamak. Varoluşsal bir sancı yaşamak için illa “30 yaş sendromu”nun gelmesini beklemeniz gerekmiyor maalesef, ergenlik desem, lise sıraları desem... Gözünüzde canlandı mı? Varoluşsal sancılar sırasında her şeyi sorgulamak mümkün: romantik ilişkileri, iş hayatını ve hatta yaşadığınız evi, neredeyim? ne yapıyorum? Kendini sorgulamak ve hayatla ilgili tüm bu soruları sormak sizi, kararlar almaya ve her şeyi değiştirmeye yöneltebilir. Peki neden bu sancıları yaşıyoruz? Ve varoluşsal sancıların nasıl üstesinden gelebiliriz?... bunları konuşalım!

🥊 Psikolojik savunma mekanizmaları nelerdir?

Herhangi stresli bir durumdan kaçınmak için kendi kendinizi farkında olmadan "kandırıyor" olabilirsiniz. İnsanlar gündelik hayatlarını yaşarken, psikolojik dengelerini koruyabilmek amacı ile çeşitli psikolojik savunma mekanizmaları kullanırlar. Bu savunma mekanizmaları hali hazırda kişinin kötü duygu ve düşüncelerden kaçınmasını, daha az psikolojik gerilimler yaşamasını sağlıyor olsa da, sorunların asıl kaynağı da olabiliyor. Savunma mekanizmaları egonun üzerindeki baskı ile başa çıkabilmek için oluşturulmuş düşünce, tutum ve davranışlardır... En yaygın örnekleri ise; inkar veya yadsıma, erteleme, bastırma, yön değiştirme, yansıtma, mizahlaştırma, somatizasyon vb.

Yas tutan birine baş sağlığı mesajları | 🖤 Taziye mesajları

Yaşam öyle yaratılmıştır ki sonunda hep bir son/başlangıç vardır. Doğadaki tomurcuklar gibi döngümüz, devir daim mi, bilmiyorum ama ne yazık ki ölüm bizi sevdiklerimizden ayırabiliyor. Geride kalanlara ne diyeceğini bilmek zor. Yakını vefat eden birine nasıl baş sağlığı dilenir? Kelimeler bazen kifayetsiz hissettirse de güçlüdür. Bir acıyı dindirmiyorsa da en azından biraz olsun yatıştırabilir. Sıradan bir “başın sağolsun” yerine çok daha içten, doğal ve samimi taziye mesajları örnekleri baş sağlığı dileklerinizi iletmek için size yardımcı olabilir.

Toksik romantik ilişkilere dair 10 kırmızı çizgi 🚩

Toksik bir ilişki aslında sinyallerini tanışma veya flirt aşamasında veriyor. Bu yüzden toksik bir ilişkiye başlamamak için tehlikeli sinyallerin bir listesini yapalım dedik. İçinde bulunduğun ilişkinin toksik olduğunu gösteren 10 kırmızı çizgi! 🚩

🎧 Spotify

İşe gidip gelirken, yürüyüşe çıkarken, yemek yaparken veya uyumadan önce size eşlik etsin. Wengood Podcast serisi: RDV Coaching'i kaçırma! 

🎥 Youtube

Aslı ile Yoga seansları!

Mentor Özlem Şen ile RDVCoaching serisi Youtube'da da devam ediyor olacak! 

Kanala 💜abone ol , 🔔 bildirim zilini aç ve tabii, 👍videoları beğenmeyi ve ✍🏻 bize yorumlardan ulaşarak hangi konularda içerik istediğini söylemeyi unutma!

Ayrıca: En sevilen içerikler, günlük mutluluk, destek ve motivasyon dozları için; 

Instagram📸

📍Pinterest