Mutluluktan kaçıyor olabilir misin? | Kendini sabote etmek (Self Sabotaj)

tarihinde Damla , Wengood yazarı tarafından güncellendi

Yıllardır hatta çocukluğumdan beri hayalini kurduğum bölüme girmek için bir üniversitenin sınavlarını geçtim ve son aşamaya geldim. En büyük hayalimi gerçekleştirmek ve yıllarca verdiğim emeğin karşılığını almak için tek yapmam gereken şey okulda gerçekleşecek mülakata katılmak. Mülakattan önceki gün yakın bir arkadaşımla biraz kafa dağıtmak ve gerginligimi azaltmak için bir şeyler içmeye çıktım. Önce sadece bir kadeh içerim dediğim gecenin sonucu tahmin ettiğiniz gibi bir felaketle sonuçlandı. 🥴 Sabah uyandığımda gözlerimi zor acıyordum, boğazım tamamen şişmiş haldeydi ve yataktan kalkabilecek gücüm yoktu. Ve evet, mülakatı kaçırdım ve yıllarca hayalini kurduğum okula giremedim… Kendini sabote etmek : Neden bazen işleri « bile isteye » batırırız ?

Mutluluktan kaçıyor olabilir misin? | Kendini sabote etmek (Self Sabotaj)
Özet

"Her şeyi berbat etmekte üstüme yok" duygusu

Bu birçoğumuza tanıdık gelecek bir durum aslında. Hayalini kurduğumuz iş görüşmesinde kendimiz ile dalga geçmek ve neredeyse durduk yere aşağılayıcı yorumlar yapmak, yani tabiri caizse bile isteye kendini rezil etmek… Ya da ilk randevuda potansiyel partnerine eski sevgililerden ya da sorunlu aile ilişkilerinden detaylıca bahsetmek. Sonuç kendi ellerimle berbat ettiğim onca an! « Al işte, yine her şeyi berbat ettim » duygusu… 

Bu bahsedilenler sana çok mu tanıdık geldi ? Endişe etme, her birimizin içinde birer küçük sabotajcı var zaten. Kendimizi karalamak için elimizde bir çok sebep var ama aslında hepsinin ortak noktası özgüven eksikliği veya doğru gelişmemiş bir duygusal iç dünya.

Duygusal gelişim demişken çocukluk dönemini anmadan geçmek olmaz. Sorunlu aile ilişkileri, toksik anne veya baba ilişkisi, yine toksik ilişki modellerini konforlu/tanıdık bulmamıza neden olup kendimize zarar verdiğimiz yetişkinlik dönemlerine kapı açabiliyor. Kendimizi toksik arkadaşlıklara veya toksik maskülen erkekler ile ilişkiye layık görmek de kendini sabote etmenin bir parçası.

Bu tanıma uyuyorsanız Toksik ilişkiden kurtulmak için 3 adım başlıklı yazıyı kaçırmayın! 

Self Sabotaj nedir? | Kendini sabote etmek

Bilişsel çarpıtmalar ile ilgili yazımıza daha önce göz attıysanız, kendi kendini sabote etme mekanizması nasıl çalışır, daha rahat anlayacaksınızdır. Çünkü kendi kendini sabote etmek de aslında çoğunlukla "bilinçsizce" gerçekleştirdiğimiz eylemlerden oluşur. 

Yani örneğin, içinde sıkışıp kaldığımız mutsuzlukların veya başarısızlıklarımızın sebebi aslında bilinçaltı mekanizmalarımızın birer ürünü. Söz konusu davranış kalıpları bilinçsizce ortaya çıktığında, haliyle durum biraz daha karmaşık ve zor. Çünkü kendi kendini sabote edip etmediğini kendi başına "farkına varmak" daha güç. Farkındalık oluşmadığında ise bu durumu kontrol altına alıp bundan kurtulmak da zorlaşıyor elbette. Makaleyi kaleme almamdaki en önemli motivasyon da buydu zaten. Farkındalığın yolunu açmak!

İnsan neden kendi kendini sabote eder? 

Hepimizin hayalini kurduğu, idealize ettiği şeyler vardır. Hayalini kurduğumuz bir iş, içinde olmayı arzuladığımız sağlıklı romantik ilişki, değer gördüğümüz, onaylanma hissi veren, bizi seven ve bize saygı duyan arkadaşlıklar, ve sağlıklı, dinamik bir beden. 

Peki bunlara ulaşmak için taşın altına elimizi koymaya ne kadar gönüllüyüz? Hedefler ve davranışlar birbiri ile ne kadar uyumlu? Örneğin, sağlığınızı veya yaşamınızı etkileyecek işlevsiz kararlar verdiğiniz oluyor mu? Tıbbi randevuları kaçırmak, kişisel bakıma önem vermemek, erteleme davranışı...  İşin aslı, derinlerde bir yerde, hayalini kurduklarımızı hak etmediğimize inanıyoruz. Ve bu öyle derinlerde gizli bir zihinsel aktivite ki bunu tek başına farkına varabilmek neredeyse mümkün değil. 

Peki böyle durumlarda ne yapıyoruz? Bütün bunlarla karşı karşıya kaldığımızda kendimizi yetersiz, çaresiz, değersiz ve başarısız hissediyoruz. Hayata pozitif bakmak, andan keyif almak mümkün olmuyor. Kendini suçlama eğilimi gösteriyoruz. 

  • Ben beceriksizim! 🥺
  • Belki aslında bu göreve zaten hiç uygun değilim? 🙁
  • Ben zaten bu ilişkiyi hiç hak etmiyorum? ❤️‍🩹
  • Benden bir bok olmaz. 💩

Sonuç; eğer yolunda gitmeyen bir şey varsa da, onu çözmek için çabalama motivasyonumuzu da yok ediyoruz. İnsan kendine bunu neden yapar? Çünkü daha konforlu. Aslında başarısızlık hissi veya yetersizlik gibi olumsuz duygular ile yüzleşmek zorunda kalmamak için, en baştan pes etmeyi tercih ediyoruz. Bilinçsizce kestirip attığımız bu durum, derinlerde bir yerde içimizi rahatlatıyor. Korkmak, en kötüsünü öngörmek bu anlamda çok üzücü. Çünkü bizi korkutan şeyi yapmak yerine ondan tamamen kaçınca artık korkacak bir şey de kalmıyor fakat kendimizi boş yere sabote etmiş oluyoruz ve hayattan geri kalmış oluyoruz. 

Başarı kendi içinde bir değişim barındırır, bu yüzden bilinmeyendir. Bir düşünün. Aşkı bulmak, zor bir sınavı geçmek, yeni bir işe girmek aslında korkutucu olabilecek potansiyel bir yaşam değişikliği anlamına gelir. Konfor alanının dışına çıkmak kolay olmadığından, bilinçsizce bunlardan kaçmayı ve şikayet etmeyi tercih ederiz. 

Başarılı veya mutlu olmaktan korkma

"Artık zirvedeyim, bundan sonra sadece düşebilirim." 

Bu sözleri Roméo Elvis🎤'den ödünç alıyorum, çünkü kişisel başarı seruveninizin en üst basamağına ulaştığınızda ortaya çıkabilecek kendi kendini sabote etme davranış modelini oldukça iyi özetlediklerini düşünüyorum. 

Ne kadar yüksekte olursanız, kendinizi dağıtma eğiliminiz o kadar güçlü olur. Sanki her şeyin bu kadar iyi gitmesine dayanamıyormuşuz gibi gelir. Tıpkı kariyerinin zirvesinde, Oscar almaya hazır olan ama attığı tokat ile kendi kendini sabote etmiş olan Will Smith gibi.

Olumsuz öz imaj ve düşük benlik saygısı, bu kadar güzel şeyleri hak etmediğimizi düşünmemize neden olabilir ve bazen başarmanın kendisinden korkarız. Ya da başarılı olmak, zirveden düşme riskini almak anlamına geldiğinden adım atmaya korkarız. 

Bu yazıya da göz atmak ister misin? 👉 Başarı korkusu mu? Başarısızlık korkusu mu?

Çocukluk döneminin etkileri

Kendini sabote etme davranışı, çocukluk dönemiyle oldukça ilişkilidir. 

Örneğin, hoşlandığı bir erkekle her karşılaştığında ona karşı itici davranan bir kadını ele alalım. 

Soğuk ve mesafeli duruyor. Yani potansiyel bir ilişkiye başlamamak için her türlü çabayı gösteriyor. Aslında annesinin hiçbir zaman mutlu bir evliliği olmadığını çocukluğu boyunca görmüş olan bu kadın kendine aynısını hak görmüyor. Tüm ilişkiler mutsuzluğa mahkummuş gibi düşünüyor. Aşk hayatı pek de parlak olmayan annesi, babasından ayrıldıktan sonra bir türlü kendine uygun bir eş bulamamıştı. Bu kadın, ilişkilerini alt üst ederek annesinin ötesine geçmemeye ve aslında bir anlamda ona sadık kalmaya da çalışıyor. Yani annesinin hayatı boyunca tadamadığı mutluluğu, kendine hak olarak görmüyor ve bu nedenle romantik ilişkilerinde kendini sabote etmeye devam ediyor. 💔

Yani çocukluk dönemi bir yandan da kendimizi sabote etmemizin birebir kaynağıdır. Sınırlayıcı inançlar yaratarak az çok farklı düzeylerde hepimizin karşılaştığı çocukluk yaraları, kendimizi sabote etme davranışımızın kendini ürettiği zeminin ta kendisi olabilir. 

Kendini sabote etmek için davranış kalıpları

Kendi kendini baltalamaktan vazgeçmeyen insanların sergilediği bir çok farklı self sabotaj davranış kalıbı vardır, ancak yine de en çok öne çıkan 4 tanesini not edelim. Aşağıdaki davranışların ne kadar sık tekrar ettiği bu davranışın self sabotajcı olup olmadığını belirliyor olacak

  • İşleri yarım bırakmak ➡️ Elimizdeki işleri bitirmemek ve özellikle de tam bitirmeye yaklaşmışken yarıda bırakmak. Örnek: Yazmak için aylarınızı harcadığınız yazının son bölümünü yazmamak, ödevinizin son günü olduğunu bilmenize rağmen teslim etmemek ya da çok önemli bir sınavı bilerek kaçırmak gibi...
  • Ertelemek ➡️ erteleme davranışı tipik bir kendini sabote etme aracı. Erteleme genelde hayal kırıklığına uğramaktan korkmak anlamına da gelir. Örnek: Bir tanışma uygulamasında eşleştiğiniz ve sohbetini sevdiğiniz kişiyle buluşmayı ertelemek
  • Mükemmeliyetçi olmak ➡️ Mükemmelliyetçilik özellikle kaçmak ve bir şeyi bitirmemek veya bir projeye başlamamak için şahane bir bahaneye sahip olmak anlamına gelir. Örnek: Özgeçmişinizi yeterince mükemmel bulmadığınız için işlere başvuru yapmamak
  • Bahaneler bulmak ➡️ İşte tam bir kendini sabote etme klasiği. Davranışlarımızın sonuçları ve onların sorumluluğundan kaçınmak için bahaneler uydurmak. Örnek: "Gücüm yok", "Çok şanssızım", "İnsanlar beni anlamıyor", vb.

Kendini sabote etmeye son vermek için ne yapmalı?

Kendini sabote etmeye son vermek için çözüm basit, fakat uzun bir süreç gerektirebilir. Sonuçta alışkanlıklar kolay değişmiyor, hele ki bu alışkanlık bilişsel boyutta gerçekleşiyorsa. 

👉Öncelikle tek kelimeyle kendine güvenmelisin. Ne kadar değerli olduğunun farkında oldukça, kendini değersiz hissetmemek için o kadar çok sebebin olacak. 

👉Yine her şeyden önce, bu kendi kendini sabote eden davranışın farkında olmalısın. Peki nasıl ? Hayattaki her başarısızlığında kendine su soruyu sor: Hedefime ulaşmak için her şeyi yaptım mi? Şanssız olduğum için kaderin kurbanı mıyım yoksa gerçekten elimden gelenin tamamını yapmadım mı? Bu iç gözlemle, kendini sorgulayarak veya kendine doğru soruları sorarak sonunda seni üzen ve başarısızlığa götüren yinelenen bu davranışı belirleyebilir ve kontrol altına almaya çalışabilirsin!

İç farkındalık bazen bir şok etkisi yaratabilir ve bu nedenle çoğu zaman bir psikologun yardımına ihtiyaç duyulabilir. Gerçekten de bu tür davranışların temelinde, tedavi edilmesi gereken bir çocukluk yarası olabileceğini unutmamalıyız. Bunu bir terapistle kelimelere dökmek, kendi kendini sabote etmeyi anlamaya ve düzeltmeye yardımcı olacaktır.

Yazar notu: kendini olduğun gibi kabul etmek, sevebilmek ve mutlu olmak! 

Yazıda söz ettiğimiz gibi, bu kendini sabote etme davranışının arkasında özgüven eksikliği, başarı veya başarısızlık korkusu, yerleşmiş sınırlayıcı inançlar, veya hala zihnimizde çarpıklığa sebep olan atlatılamamış psikolojik travma veya çocukluk dönemi deneyimleri vardır.
 
Neyse ki bu sarmaldan çıkmak, yeni alışkanlıklar ve yeni bir düşünme biçimi kazanmak oldukça mümkün. Ancak bunun için kendinizi anlamak, kendinizi kabul etmek ve sonunda mutluluğu hakettiğinize inanmak için bir uzmandan yardım almak çok önemlidir ! Randevu almayı unutmayın.

Ücretsiz psikolojik destek almanın yolları

🤗"KENDİNİ DİNLE, KABUL ET VE MUTLU OL! HEMEN ŞİMDİ, BAŞLA..."

Kaleme alan Damla , Wengood yazarı

Kahkahası ile meşhur, hayatı olabildiğince tiye alan birisi... Sloganı: aslında çok basit... Ne istiyor: Herşeyin çok ciddiye alınmadığı ve hayat sevincinin esas alındığı bir dünya...

En yeni makaleler

50 soruluk arkadaşlık testi ✅ | Arkadaşını ne kadar tanıyorsun?

Arkadaş çevremiz bizim için önemli bir sosyal destek alanını oluşturuyor. Arkadaşların seni ne kadar tanıyor? Veya sen arkadaşını ne kadar tanıyorsun? Hiç merak ettin mi? Arkadaşlıklarınızın ne durumda olduğunu öğrenmek veya birbirinizi daha iyi tanımak için çok etkili ve eğlenceli bir yöntem var: Arkadaşın ile birbirinizi yeniden keşfetmek ve yeniden bağ kurmak için 50 soruluk arkadaşlık testi ile tanışın! Ayrıca, arkadaşlarla paylaşmak için mükemmel bir test! 😊😉

Hayal kırıklığı yaşamaktan korkmak (benim hikayemden notlar)

Hayal kırıklığına uğramaktan korkuyorum. Başarısız olmaktan korktuğum için hiçbir şey yapmıyorum. Ya da içim rahat bir şekilde hiçbir şey yaşayamıyor, andan ve hayattan keyif almak konusunda kendimi sabote etmekten vazgeçemiyorum. İnsanların bana bakış şeklini saplantı haline getiriyor ve kendim olmakta zorlanıyorum... Peki hayatın bir rekabet olduğunu kim söyledi? Her şekilde mükemmel olmak zorunda mısın? Bir adım geri atarak, özgüven kazanarak ve zihnimi tekrar düzenleyerek hayal kırıklığına uğramaktan korkma eğilimine bir son vermek mümkün. Benim hikayem şöyle…

Narsist düzelir mi? Bir narsist değişebilir mi?

Narsist bir insanla tanışıp onu sevmiş bulunduysanız, muhtemelen yukarıdaki soru aklınızdan geçiyordur. Narsist kişilik bozukluğu tanısı olan insanlar empatiden yoksundur, kendisini başkalarından üstün görür. Bu durum, narsistlerle yakın ilişki kuran diğer insanları ruh sağlığı ve duygusal olarak yıpratabilir. Gerçek şu ki, narsistik kişilik bozukluğu olan bir insanda, toksik özellikler o kadar derinlere işlemiştir ki, değişme ve daha iyi insanlar olma ihtimalleri yoktur. Bir narsistin değişemeyecek olduğunu kabul etmek, ve kişinin kendine bunu itiraf etmesi, kendi psikolojik sağlığı için oldukça önemlidir.

⚠️ Narsist insanı tanımak için bu işaretlere dikkat edin!

Patronunuz, eşiniz, veya sevdiğimiz bir yakınımız... Gün gelir hepimiz narsist bir sapkınla karşılaşabilir ve yıkıcı bir sarmalın içine çekilebiliriz. Peki kimdir bu narsistler? Onları nasıl tanıyabiliriz? İşte çevrenizdeki narsist biri varsa tespit etmek için 10 işaret!

Obsesif Kompulsif Bozukluk (OKB) hakkında bilmeniz gerekenler

Ben OKB olan insanlar arasında değilim, ancak bu oldukça yaygın bir hastalık. Türkiye’de büyük toplum kesimlerinde yapılan araştırmalarda OKB'nin her 100 kişiden 2-3'ünde görüldüğü saptanmış. Obsesif kompülsif bozukluk sahibi değilim fakat, sevdiğim bir yakınım ile bu sınavı beraber verince, bir yazı kaleme almak istedim. Endişeleri nedeniyle, bir takım şeylerin uzun süre takıntılı bir şekilde kafasını meşgul ettiğine şahit oldum. OKB'yi tanımlayan şey işte budur, bu hislere neden olan anksiyete ve atakları. Peki OKB nasıl tedavi edilir? Obsesif Kompulsif Bozukluğa neler sebep olur? Hadi açıklayalım!

Kendini sınırlamana neden olan inanç kalıpları | 🚫 TOP15

"Ben zaten şöyleyim", "Ben zaten böyleyim", "Ben yapamam...", “Benden olmaz…” Kendi kendini sabote etmene neden olan sınırlayıcı düşünceler, gerçek potansiyelini küçümsemene neden olur. Kendine farketmeden koyduğun bu sınırlar, öz motivasyonunu ve kendini gerçekleştirme girişimlerini engeller. Kısacası, kendin olmanı engeller. Herkesin deneyimi kendine, ama sınırlayıcı düşünce kalıpları az çok aynı. En yaygın 15 sınırlayıcı düşünce ve inançları kendinizden uzak tutmak için önce farkına varın.

Varoluşsal sancılar : Rahat atlatmak için yardım almaktan çekinme

Hayatın bir noktasında anlamı ve amacı aramaya başlamak. Varoluşsal bir sancı yaşamak için illa “30 yaş sendromu”nun gelmesini beklemeniz gerekmiyor maalesef, ergenlik desem, lise sıraları desem... Gözünüzde canlandı mı? Varoluşsal sancılar sırasında her şeyi sorgulamak mümkün: romantik ilişkileri, iş hayatını ve hatta yaşadığınız evi, neredeyim? ne yapıyorum? Kendini sorgulamak ve hayatla ilgili tüm bu soruları sormak sizi, kararlar almaya ve her şeyi değiştirmeye yöneltebilir. Peki neden bu sancıları yaşıyoruz? Ve varoluşsal sancıların nasıl üstesinden gelebiliriz?... bunları konuşalım!

🥊 Psikolojik savunma mekanizmaları nelerdir?

Herhangi stresli bir durumdan kaçınmak için kendi kendinizi farkında olmadan "kandırıyor" olabilirsiniz. İnsanlar gündelik hayatlarını yaşarken, psikolojik dengelerini koruyabilmek amacı ile çeşitli psikolojik savunma mekanizmaları kullanırlar. Bu savunma mekanizmaları hali hazırda kişinin kötü duygu ve düşüncelerden kaçınmasını, daha az psikolojik gerilimler yaşamasını sağlıyor olsa da, sorunların asıl kaynağı da olabiliyor. Savunma mekanizmaları egonun üzerindeki baskı ile başa çıkabilmek için oluşturulmuş düşünce, tutum ve davranışlardır... En yaygın örnekleri ise; inkar veya yadsıma, erteleme, bastırma, yön değiştirme, yansıtma, mizahlaştırma, somatizasyon vb.

Yas tutan birine baş sağlığı mesajları | 🖤 Taziye mesajları

Yaşam öyle yaratılmıştır ki sonunda hep bir son/başlangıç vardır. Doğadaki tomurcuklar gibi döngümüz, devir daim mi, bilmiyorum ama ne yazık ki ölüm bizi sevdiklerimizden ayırabiliyor. Geride kalanlara ne diyeceğini bilmek zor. Yakını vefat eden birine nasıl baş sağlığı dilenir? Kelimeler bazen kifayetsiz hissettirse de güçlüdür. Bir acıyı dindirmiyorsa da en azından biraz olsun yatıştırabilir. Sıradan bir “başın sağolsun” yerine çok daha içten, doğal ve samimi taziye mesajları örnekleri baş sağlığı dileklerinizi iletmek için size yardımcı olabilir.

Toksik romantik ilişkilere dair 10 kırmızı çizgi 🚩

Toksik bir ilişki aslında sinyallerini tanışma veya flirt aşamasında veriyor. Bu yüzden toksik bir ilişkiye başlamamak için tehlikeli sinyallerin bir listesini yapalım dedik. İçinde bulunduğun ilişkinin toksik olduğunu gösteren 10 kırmızı çizgi! 🚩

🎧 Spotify

İşe gidip gelirken, yürüyüşe çıkarken, yemek yaparken veya uyumadan önce size eşlik etsin. Wengood Podcast serisi: RDV Coaching'i kaçırma! 

🎥 Youtube

Aslı ile Yoga seansları!

Mentor Özlem Şen ile RDVCoaching serisi Youtube'da da devam ediyor olacak! 

Kanala 💜abone ol , 🔔 bildirim zilini aç ve tabii, 👍videoları beğenmeyi ve ✍🏻 bize yorumlardan ulaşarak hangi konularda içerik istediğini söylemeyi unutma!

Ayrıca: En sevilen içerikler, günlük mutluluk, destek ve motivasyon dozları için; 

Instagram📸

📍Pinterest