| Özet |
Seksizm nedir? 🤷♀️ #cinsiyetçilik #seksizm
Seksizm ve cinsiyetçilik, toplumsal cinsiyetler arasında eşitsiz güç ilişkileri oluşturmak için kullanılan ve insanları sekslere, cinsiyetlere, cinsiyet rollerine göre algılamaya yönelik bir yaklaşımdır. Seksizm günlük hayatımızda çok yaygın olarak ve günlük yaşamımızın her alanında karşımıza çıkabiliyor. Bu nedenle seksizm konusunda farkındalık geliştirmemiz çok önemlidir.
Seksizm, özellikle kadınları hedef alan ayrımcılığı içerir ancak kavram "cinsiyet, cinsel kimlik, cinsel yönelim ve cinsiyet ifade biçimleri" üzerinden ortaya çıkan bir ayrımcılık biçimini vurgular. Kısaca, seksizm, aslında cinsiyetçilik ve kadın haklarının önemini vurgulayan feminist bir yaklaşım, ancak son yıllarda insan hakları temelinde eşitlik ⚖️ fikrini savunur.
Cinsiyet rolü kavramı ve bireyin varoluşunu sınırlayan etkisini daha iyi anlamak için kısaca cinsiyet üzerine 3 tanım paylaşmak isterim;
👉 Cinsiyet nedir?Bu, doğuştan sahip olduğumuz biyolojik cinsel organa atanmış cinsel kimliğe denk gelir, yani bir penis, bir rahim, vulva ve vajina veya bazen ikisi birden ya da hiç olmayacak şekilde, "içine doğduğunuz" bedene karşılık gelir.👉 Cinsiyet rolü nedir?Cinsiyet rolleri toplumsal kavramlardır. Bunlar, toplum tarafından kadın ve erkek için inşa edilen roller, davranışlar, ifadeler, kimliklerdir. Cinsiyetiniz sosyal yapı içerisinde yorumlanır. Örneğin; annelik ve kadın, güç ve erkek olmak.👉 Cinsel yönelim nedir?LGBT+ bireylerin yaşadığı ayrımcılığın sınırlarını belirlemek adına ortaya çıkan "cinsel yönelim" kavramı, farklı veya aynı cinsiyetten bir kişiye karşı duyulan fiziksel ve duygusal çekimi ifade eder. |
⚠️ Seksist şeyler ?!
Gündelik cinsiyetçilik farklı biçimlerde kendini gösterebilir, fakat önce literatürün tanımladığı 3 tip seksizm nedir?, bir bakalım...
🚩 Geleneksel seksizm:Geleneksel cinsiyet rollerini desteklemek, kadınlara erkeklerden daha kötü muamele etmek, kadınları erkeklerden daha az yetkin gösteren geleneksel klişeleri kullanmak.🚩 Modern seksizm:Cinsiyet ayrımcılığını reddetmek (“artık sorun değil”), kadın haklarına karşı olumsuz bir tutum içinde olmak, kadınların iddialarının geçerliliğini reddetmek🚩 Neoseksizm:Bu kavram, kadınlara yönelik doğrudan ayrımcılığa değil, örneğin yönetim veya liderlik pozisyonlarında - 'erkekler bazı şeyler için etkin bir şekilde daha yetkindir' - kadınlara yönelik ayrımcılığı meşrulaştıran ideolojilere atıfta bulunur. Bu fikirlerin savunucuları, 'yeterlikler' üzerinde etkisi olduğu için toplumda kadınların karşılaştığı zorlukları görmezden gelme veya inkar etme eğilimindedir. |
Günlük hayatta seksizm örnekleri
Yukarıda da belirttiğim gibi, seksizm günlük hayatımızda her gün karşılaşabileceğimiz bir olgu. Seksizm konusunda farkındalık geliştirmek için öncelikle seksizmden örnekler vererek başlayalım.
Sevdiğimiz kişiler arasında, sosyal medya platformlarında 🔴 siber zorbalık şeklinde, çalışma hayatında, okul ve üniversitelerde 🔴 akran zorbalığı şeklinde karşılaşabileceğimiz seksizm olgusu kadınları hedef alan ayrımcılıklardan tutun günlük yaşamda bazı mesleklerin kadınlara verilmemesi gibi durumlara kadar uzanabilir.
🤐 Özellikle kullandığımız dil, cinsiyet, cinsel kimlik, cinsel yönelim, cinsiyet ifade biçimleri üzerinden kalıplaşmış davranış veya zihniyet kalıpları, cinsiyetçi önyargıların yaygınlaştırılması gibi durumlar seksizm örnekleri olarak karşımıza çok sık şekilde çıkıyor. Örneğin; Şiddetsiz iletişim ilkelerinden tamamen uzak olan aşağıdakli kullanımlar tamamen seksisttir. 🗯️ Kadın dediğin... 🗯️ Adam gibi... 🗯️ Adam akıllı... 🗯️ Kız başına... 🗯️ Elinin hamuru ile... 🗯️ Yuvayı dişi kuş yapar. 🗯️ Erkek adam ağlamaz. 🗯️ Erkek adam aldatır. 🗯️ Kadın dediğin susar. 🗯️ Karı gibi ağlamak vb. |
Yani, "Kadın dediğin güler yüzlü olur!" demek ile, "Erkek adam yumruğunu masaya vurur!" demek aynı derecede seksisttir. Bugün, seksizm hem erkekler hem de kadınlar için geçerli bir ayrımcılık biçimi, ancak kadınların yaşamın her alanında uğradığı seksizm yine de altı özellikle çizilmesi gereken bir sorun oluşturur. Yani kadınlar, erkeklere göre seksizmden daha fazla etkilenir.
👩🏻⚖️ Seksizm ve kadınlar
Seksizmin temelinde, iki cins arasındaki ön yargıların, cinsiyetler arasındaki güç dengelerinin bozulması ve kadınların toplumsal cinsiyetler arasındaki eşitsizliğe maruz kalmaları yatmaktadır.
Örneğin, bir toplulukta kadınların her alanda erkeklerden daha az başarılı olması, seksizmden kaynaklanabilir. Kadınlar için daha az fırsatlar, daha düşük ücretler, daha az terfi veya daha az açılımlar gibi şeyler de seksizmi göstermektedir.
Seksizmin toplumsal düzene etkileri, maddi ya da manevi zararlara, 🔴 psikolojik şiddet, duygusal ya da fiziksel 🔴 taciz gibi sevimsiz bir spektruma kadar uzanabilmektedir.
Seksizmden korunmak için ise öncelikle farkındalık geliştirilmesi, kendi düşüncelerimizi sorgulamamız ve önyargılardan arınmamız, cinsiyetçi söylemlerin kullanılmaması ve ötekileştirmeyi önlemek için dikkatli davranmamız gerekiyor.
🪧 Seksizm ve toplumsal cinsiyetler arasındaki eşitsizlikleri ortadan kaldırmak için ne yapılabilir?
Önce herkesin kendini ifade etme özgürlüğüne saygı gösterilmesi de çok önemlidir. Herkesin cinsiyet eşitliğini kabul etmesi gerekmektedir. Toplumsal cinsiyetler arasındaki eşitsizliği ortadan kaldırmak için, herkesin önyargılarının ve bireysel davranışlarının farkına varması önemlidir.
Seksizme karşı, insanların farkındalık kazanması, kendi düşüncelerini sorgulaması ve önyargılarından arınması gerekiyor. Bunu sağlamak için herkesin çevresindeki insanlarla konuşması, seksizm konularını tartışması, araştırmalar yapması ve seksizm konuları üzerine daha çok bilgi sahibi olması gerekiyor.
Cinsiyet eşitliği gibi, insan hakları mücadelesi özelliği taşıyan hareketlere daha açık fikirli bir tutum ile yaklaşmak ve bu sosyal hareketleri desteklemek gerekir. Ayrıca, medya ve toplumsal iletişim aracıları aracılığıyla cinsiyetçiliğin önlenmesi için çalışmalar yapılmalıdır.
📣 Seksizm konusunda farkındalık sağlamak ve bu konuda çalışmalar yapmak bizlerin elinde. Siz de seksizm konusunda farkındalık geliştirmek için çalışmaya başlayın!
Bireysel olarak ne yapılabilir?
Seksizmle mücadele edebilmemiz için öncelikle çevremizdeki herkesi ve kendimizi duyarlı kılmamız gerekiyor. Seksizm konusunda farkındalık sağlamak ve bu konuda daha çok bilgi edinmek için herkesin çevresindeki kişilerle konuşması, seksizm konularını tartışması ve araştırmalar yapması gerekiyor.
Örneğin, kadınlara karşı ayrımcı düşüncelerinin farkına varmalı ve bunlara karşı çıkmalı. Seksizm ve cinsiyetçiliğe karşı çeşitli feminist hareketleri desteklemeli. Ayrıca, kadınlara karşı ayrımcı düşünceleri çevresindeki insanlara da karşı çıkmalıdır. Güçlü kadınlar yetiştirmeye özen göstermek gibi toksik maskülaniteden erkek çocuklarımızı korumak gerekmektedir.
📣 Seksizmin ve cinsiyetçiliğin önlenmesinde, herkesin katkı sağlaması önemlidir. Herkesin cinsiyet eşitliğini savunması ve cinsiyetçiliğe karşı çıkması, toplumsal cinsiyetler arasındaki eşitsizliğin önlenmesine katkıda bulunacaktır.
📰 Seksizm ile ilgili atılmış adımlar
Mart 2019'da, Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi, cinsiyetçiliğin önlenmesi ve bununla mücadeleye ilişkin CM/Rec(2019)1 sayılı Tavsiye Kararını kabul etti.
Tavsiye Kararı cinsiyetçiliği şu şekilde tanımlar:
Bir kişinin veya bir grup kişinin cinsiyetleri nedeniyle daha aşağı olduğu fikrine dayanan, çevrimiçi veya çevrimdışı olsun, kamusal veya özel alanda meydana gelen herhangi bir eylem, jest, görsel temsil, sözlü veya yazılı taciz, uygulama veya davranış. amacı veya etkisi:
- Bir kişinin veya bir grup kişinin doğuştan gelen onurunu veya haklarını ihlal etmek;
- Bir kişiye veya bir grup kişiye fiziksel, cinsel, psikolojik veya sosyo-ekonomik zarar veya ıstırap vermek;
- Göz korkutucu, düşmanca, aşağılayıcı veya saldırgan bir ortam yaratmak;
- Bir kişi veya bir grup insan tarafından özerklik ve insan haklarının tam olarak gerçekleştirilmesine engel oluşturan hareketler.
- Cinsiyet klişelerini korumak ve güçlendirmek.
Tavsiye Kararı, cinsiyetçiliğin, kadın ve erkek arasındaki tarihsel olarak eşitsiz güç ilişkilerinin bir tezahürü olduğunu ve bunun ayrımcılığa yol açtığını ve kadınların toplumda tam olarak ilerlemesini engellediğini vurgular. Bakanlar Komitesi, üye devletlerin hükümetlerinden, cinsiyetçiliği ve cinsiyetçiliğin kamusal ve özel alandaki tezahürlerini önlemek ve bunlarla mücadele etmek için önlemler almalarını ve ilgili paydaşları uygun mevzuat, politika ve programları uygulamaya teşvik etmelerini ister.
🤩Bu makaleler de ilginizi çekebilir;
🔗 Kendinden şüphe etmene neden olan 16 gaslighting cümlesi
🔗 Toksik insan ne demek? Toksik insan özellikleri neler?
🔗 Stalk yapmak ne demek? Stalker kime denir?
Yazar notu: Çok mu abartılıyor?Cinsiyetçi söylemler o kadar her yerde ve artık kanıksanmış ki, bu konuda düzeltmelerin peşinde koşan insanlara abartıyorlarmış gözüyle bakılıyor. Peki şimdi ve burada değilse, değişim ne zaman ve nerede başlamalı? Hem kadını hem de erkeği yani insanı hedef alan seksizm ve kamusal alandaki örnekleri bir son bulmak istiyorsa, farkındalık yaratmak için ne erken ne de abartı söz konusu. Önce kendinizden başlayın ve bu sayıda sonsuz sayıda yayınlanmış kaynaklardan günlük dilinizi değiştirmek ile işe başlayın. Göreceksiniz bir süre sonra dilden kaybolan kavramlar, zihinden ve toplumsal hafızalardan da silinecektir!#BornToBeMe |
Kaynak
