| Özet |
Siber zorbalık nedir?
Zorbalık, birine kasıtlı olarak zarar vermek veya birini düzenli olarak rahatsız etme amacıyla gerçekleştirilen eylemlere denir. Amaç, kişiyi korkutmak, incitmek, sindirmek, utandırmak veya karalamak olabilir 💔. Siber zorbalık; bu eylemlerin dijital teknolojiler kullanılarak gerçekleştirilmesine verilen ad.
Dijital platformlar, sosyal medya, kısa mesaj platformları veya oyun platformlarında gerçekleşebilen siber zorbalık, bugün her geçen gün özellikle çocukları ve gençleri tehdit ediyor.
Kişisel bilgileriniz ve aynı zamanda yaşamınız hakkında bilgi barındıran internet teknolojileri bugün bireyler arasında kullanılan en yaygın değiş tokuş aracı denebilir. Youtube veya Instagram videosu altına yapılan şiddet içeren bir yorum, tehdit etmek amacıyla atılan bir tweet veya mobil cihazlar üzerinde oluşturulan bir sohbet odasında sizi rencide eden bir mesaj... Bunların hepsi siber zorbalık örnekleri.
90'larda çocukluğunu geçirmiş bir birey olarak, bu konu ilk başta bana da oldukça yabancıydı. Benim zamanımda, sınıf içi gruplaşmalar, okul çıkışlarında yapılan bencilce şakalar, şakanın kakaya dönüştüğü dalga geçmeler olmak üzere gerçekleşen "akran zorbalığı" araştırmalara bakılırsa, bugün siber zorbalık şeklinde devam ediyor.
InternetSafety101.org'a göre gençlerin %33'ü siber zorbalık kurbanı olurken ebeveynlerin sadece %7'si siber zorbalık konusunda endişe duyuyor. İşin özeti siber zorbalık aslında hafife alınmaması gereken bir şiddet olgusu. |
Siber zorbalık örnekleri nelerdir?
Siber zorbaların en sık gerçekleştirdiği eylemler;
- Dedikodu: Kamuoyunda spekülasyon oluşturma. Çevrimiçi ortamlarda hakkınızda kasıtlı ve alenen dedikodu yapılması.
- Dışlama: Bir grup arkadaştan bir kişiyi ayırma. Özellikle okulda başlayan ve siber ortamda devam eden dışlanma.
- Taciz: Sürekli ve kasıtlı olarak yapılan zarar verici ve rahatsız edici davranışlar.
- Stalk: Her an izlenildiğini hissetme. İnternette başlayıp, gerçek hayata yansıyan takip ediliyormuş hissi.
- Trol: Kasten ve maksatlı olarak yapılan provokasyon (kışkırtma) ve örtülü hakaret, sabote.
- Yorumlar: Yazı, fotoğraf, ekran görüntüsü veya video yoluyla yapılan hakaret ve küfür içeren negatif iletiler.
- Saygısızlık: İletişimde haddi aşmak ve bunu devam ettirmek.
- Sahte Hesap: Kurban adına sahte hesaplar oluşturarak ve bu oluşturulan sahte hesaplar yoluyla tehdit ve zorbalığı sürdürmek.
- Manipülasyon: Kurbanın kendisi gibi davranarak veya başkalarının çeşitli, gizli bilgilerini yayınlayarak ve bunları çarpıtarak insanları aldatmak, dolandırmak.
Siber zorbalık yapan kişiler çoğu zaman ne yaptığını farkında değil...
Çoğu zaman insanlar siber zorbalığın önemsiz, küçük bir detay olduğunu düşünüyor, çünkü onlara göre tek yapabileceğiniz nefret mesajları almayı durdurmak için telefonunuzu veya bilgisayarınızı kapatmaktır. Taciz vakalarında da, şiddeti meşrulaştıran yorumlar aynı kişiler tarafından yapılıyor olmalı, ne dersiniz?
Sorun şu ki, siber tacizde bulunan insanlar yaptıklarının ciddiyetinin farkında değiller. Özellikle eylemlerin sonuçları kurbanların olumsuz etkilenip, korkup utanması nedeniyle farkedilemiyor. Nefret dolu bir mesaj gönderirken yalnız olmadıklarını ve bunun bir dalganın parçası olabileceğini unutuyorlar. Bazen birbirleri arasında "destek olun" şeklinde haberleşerek, toplu trol saldırısı şeklinde yapılan siber zorbalıkların bir suç eylemi olduğunu burada söylememe gerek yok heralde!
👉 Zorbalığın küçüğü büyüğü yok. Kişiye zarar veren davranışların tümü kınanmalı ve farkındalık oluşturulmalı.
🤐 Gerçek hayatta söylemediğimiz hiçbir şeyi de, internette söylememeliyiz! Gerçek hayattaki davranış biçimleri sanal ortamda da korunmalı ve zorbalığın suç olduğu unutulmamalıdır. |
Siber zorbalığa maruz kalan gruplar
İnternette zorbalık herkesi etkileyebilir. Bu durum sıklıkla internet fenomenleri veya celebrity ünlülerin başına geliyor gibi görünebilir. Fakat tehdit altındaki gruplar çok daha çeşitli ve kalabalık. Kadınlar ve LGBTQ+ bireyler bu tip zorbalıklara erkeklere göre çok daha açık. Kendi adıma, bir mayoyla bir fotoğraf yayınladığım ve vücudum normlara uygun olmadığı için şimdiden iğrenç fobik yorumlar aldım.
👉 Gençler ve çocuklar ise siber zorbalıktan en çok etkilenen gruplar. Sosyal medyadaki varlıkları genç nesiller ve çocuk yaştakiler için çok daha kritik bir öneme sahip. Sosyalleşmenin yerini dijital platformlar aldı, oyunlar bile çocuklar arasında artık mesajlaşma özellikleri ile desteklenerek dijital platformlarda oynanıyor.
Siber zorbalığın etkileri
Siber zorbalık hangi yaş grubunda gözlemlenirse gözlemlensin ruhsal, duygusal ve fiziksel bir çok sonuca sebebiyet verebilir. Özellikle gençler arasında yaşanan zorbalık örnekleri, pek çok gencin hayatını karartabiliyor, yetişkinlikte taşınacak derin yaralara neden olabiliyor.
Ruhsal sonuçlar: depresyon, intihar düşünceleri, bilişsel çarpıtmalar
Duygusal sonuçlar: Özgüven kırılması, mahcubiyet, aptal yerine konma hissi, öfke, utanç ya da sevilen şeylere karşı ilgi kaybı
Fiziksel sonuçlar: yorgunluk (uyuyamama) ya da karın ağrısı ve baş ağrısı gibi semptomlar.
Siber zorbalığa maruz kaldığında ne yapmalısın?
👉Öncelikle sakin ve soğukkanlı olmaya çalışın.
👉Zorbalık yapan kişiye asla karşılık vermeyin.
👉Siber zorbalık şikayet edilebilir. Tüm kanıtlarını saklamaktan (ekran görüntüsü vb.) ve yasal işlem başlatmak için şikayette bulunmaktan çekinmeyin.
👉Aileniz, öğretmeniniz veya size yardım edebilecek bir yakınınıza durumu hemen anlatın.
Türkiye'de başvurabileceğiniz güvenilir adresler neler?
☎️ Siber zorbalık için özellikle çocuk ve gençleri koruma amaçlı ortaya çıkmış bir çok ulusal ve uluslararası kurum mevcut. Pek çok ülkede ücretsiz olarak arayabileceğiniz ve kimliğinizi açıklamadan bir ilgiliyle konuşabileceğiniz yardım hatları bulunmaktadır.
Türkiye'de başvurabileceğiniz güvenilir kaynak ve kurumlar aşağıdaki gibidir.
Kendinizi korumayı ihmal etmeyin!
Çevrimiçi tacize karşı mücadele etmek ve bu belayı durdurmak için eğitim ve farkındalık çalışmaları oldukça önemlidir. Ayrıca, her sosyal ağ, kullanıcıları korumak için önlemler almakta, bunları takip edin.
Tacize uğrayan ama fenomenler gibi sesini çıkarıp hakkını arama şansına sahip olmayan tüm insanları düşünüyorum. Haydi onlara sevgi verelim. İnternette kendinize dikkat edin, hakaret etmenin sıradan olduğunu düşünmeyin. Kendinizi sosyal ağların sebep olduğu mutsuzluktan koruyun. Unutmayın ki, internette yalnızca olumlu şeyler yok.
Yazar notu: psikolojik etkiyi sınırlayınSiber zorbalık psikolojik olarak yönetmek için çok şiddetlidir. Çok yorucu ve sonunda özsaygıyı derinden etkileyen bir doğası var. Çünkü yaşanan olay internet üzerinde uzun zaman erişilebilir kalacaktır. Dolayısıyla sizi her yerde ve her an takip edebilir.🤗"KENDİNİ DİNLE, KABUL ET VE MUTLU OL! HEMEN ŞİMDİ, BAŞLA..." #BornToBeMe |
Kaynak
