🏳️‍🌈LGBTİ+ ne demek bilmeyenler var mı? LGBTİ+ açılımı nedir?

LGBTI + ne demek?

Kimileri onların var olmadığını iddia etse de, "LGBT" kısaltması ile mutlaka herhangi bir yerde herhangi bir zamanda karşılaşmışsınızdır. Bu harflerin neye karşılık geldiği herkesçe bilinmese de genel olarak gey ve lezbiyen camiasını yani homoseksüel bireyleri temsil ettiği biliniyordu.

Bununla birlikte, bu kısaltma yani LGBT, topluluğu temsil etmek adına indirgeyici bulunduğundan zamanla daha kapsayıcı olacak şekilde evrildi ve trans bireyleri, non-binary bireyleri veya interseksleri kapsayacak hale geldi. Topluluğun en kapsayıcı versiyonu LGBTQIA+ kısaltması ile ifade edilebilir. Türkiye’de ise sivil toplum örgütlerince kabul gören hali, LGBTI+’dır.

Zamanla cinsiyet çalışmaları sayesinde bireyin cinselliğini oluşturan farklı kavramlar da ortaya çıktı. Cinsiyet ve cinsiyete bağlı bireyin kimliğini ve varoluşunu etkileyen kavramları daha net anlamak adına şu üç unsur önemli;

• Cinsiyet : Bu, doğuştan sahip olduğumuz biyolojik cinsel organa atanmış cinsel kimliğe denk gelir, yani bir penis, bir rahim, vulva ve vajina veya bazen ikisi birden ya da hiç olmayacak şekilde içine doğduğunuz bedene karşılık gelir.
• Cinsiyet rolü : Cinsiyet rolleri toplumsal kavramlardır. Bunlar, toplum tarafından kadın ve erkek için inşa edilen roller, davranışlar, ifadeler, kimliklerdir. Cinsiyetiniz sosyal yapı içerisinde yorumlanır.
• Cinsel yönelim : Cinsel yönelim, farklı veya aynı cinsiyetten bir kişiye karşı duyulan fiziksel ve duygusal çekimi ifade eder.

LGBTI+ bayrağı

LGBTI+ açılımı nedir?

👉 L - Lezbiyen : Bir kadına duygusal veya cinsel çekim hisseden bir başka kadın anlamına gelir.

👉 G - Gey : Bir erkeğe duygusal veya cinsel çekim hisseden bir başka erkek anlamına gelir.

👉 B - Biseksüel : Cinsiyet rolleri farketmeksizin, bir kadın veya erkeğe duygusal veya cinsel çekim hisseden birey anlamına gelir.

👉 T - Trans : Bu, bir kişinin doğumda kendisine atanan cinsiyetle bilişsel uyumsuzluk yaşadığı durumu ifade eder. Trans bireyler biyolojik cinsiyetlerinde değişiklik yapmamış olabilirler, ancak bu onları biyolojik cinsiyetleriyle özdeşleştirmez.

⚠️ Translar, trans kimliğin cinsellikleriyle değil, cinsiyetleriyle ilgili olduğunu açıklar. Yani transseksüellik ilgi duyulacak cinsiyet ile tanımlanamaz, söz konusu cinsiyet kimliğidir! 

Bir heteroseksüelin anlayacağı dilden ifade etmek gerekirse; trans birey yeryüzündeki tek canlı olsa ve bir partnere sahip olabilmesi söz konusu olmasa dahi; kendi bedeni ile uyumsuz hissederdi.

Türkiye’de son yıllarda trans bireylerin toplumsal yaşamdaki mücadelesinin en net örneği; memuriyetten men edilmesiyle tanınan doktor Larin Kayataş. Armağan Çağlayan’ın kendisini Gör Beni isimli programda konuk ettiği video’yu sizlerle paylaşalım.

👉 Q - Queer : Queer, kendini "non-binary" olarak tanımlayan insanlar için kullanılan bir çatı terim aslında. “Non-binary” sözcüğü, sözlükte “iki şeyden oluşmayan, iki şeye işaret etmeyen ve iki şey içermeyen” olarak tanımlanıyor. Queer kişi, heteroseksüellikle kendini özdeşleştirmeyen kişidir. Bir nevi cinsiyetsizlik de diyebiliriz. Queer'ler cinsiyeti cinsellikle karıştırmamak gerektiğine inanırlar. 

👉 İ - İnterseks : İnterseks insanlar ; genital organ , kromozom yapısı vb. açıdan tipik dişi ve erkek özelliklerini tam olarak göstermeyen cinsiyet karakteristiğiyle doğan insan anlamına gelir. Bu kişiler aynı anda bir penis ve bir vajina ile doğmuş olabilir.

👉 A - Aseksüel : Aseksüeller cinsel ilgi duymazlar. Bir aseksüel için seks ve romantik ilişkiler birbirinden ayrı kavramlar. Kimileri çok yakın romantik ilişki yaşıyor ama cinselliğe yanaşmıyor.

👉 + - diğerleri : bu, cinsiyet kavramını ve cinselliğini sorgulayan tüm insanları temsil eder. Non-binary insanları, varoluş mücadelesindeki tüm müttefikleri, panseksüelleri vb. Herkesi bir araya getirir.

LGBTI+ ile ilgili farkındalık ve önemi

LGBTQIA + topluluğu hakkında konuşmak, heteroseksüelliği norm olarak destekleyen sistemin yapısını sorgulamak ve her bir bireyin varolmak adına eşit şartlara sahip olabilmesi için gereklidir. İşin kötüsü, bazı insanlar LGBTQIA + topluluğuna mensup kişilerin “hasta” olduğunu düşünüyor. Oysa ki yukarıdaki tanımların ötesinde LGBTQIA+ hakları savunmak insan haklarını savunmak anlamına gelir.

Heteronormativite, Homofobi, ve Transfobi

Heteronormativite parçası olmayan insanlar ülkemizde ne yazık ki her geçen gün çok daha olumsuz şartlarda yaşamlarını sürdürmeye mahkum bırakılıyorlar. Sürekli dışlanma, zorbalık, sözlü veya fiziksel şiddet ve taciz hatta ayrımcılıkla yaşamak zorunda kalıyorlar. Birçok LGBTQIA + kişi hayatlarının birçok alanında reddedilmiş hissediyor: iş, barınma, sağlık hizmetlerine erişim vb.

LGBT hakları ve varoluş mücadelesinde bugün neredeyiz?

LGBTI + bireyler ve onların hak mücadelesinden bugün bahsetmenin ve ses çıkarmanın gerekli olmasının en önemli nedeni, bu bireylerin görünmez olması ve bunun da yaşanan şiddeti azaltmaya asla yardımcı olmaması ve hatta bu şiddeti körüklemesidir.

Temsil eksikliği, toplumun dışına itilerek görünmez kılınmak istemeleri, olumlu referans noktalarının yokluğuna neden oluyor ve kimlik inşasını engelliyor. Bir çok çocuk ve genç, büyüme ve gelişim dönemlerinde yalnızlığa ve umutsuzluğa sürükleniyor. Depresyon, psikolojik rahatsızlıklar ve hatta intihar gibi vakalar sıklıkla görülebiliyor.

En yaygın homofobik düşünceden biri, LGBTİ+ bireylerin görünürlüklerinin toplumun ahlaki yapısını bozacağı ve hatta küçük çocukları özendirici olacak şekilde aile kurumunu uzun vadede olumsuz etkileyeceği yönünde. 

Peki, şu soruyu sormamak elde değil! O zaman bugüne kadar hetero normlar içinde büyümüş yetişmiş onca çocuk kimi örnek aldı da kendini bu normların dışında hissetti? Çocuk başkalarını göre göre kendi cinsiyetini keşfediyor olsaydı, hetero bir anne ve bir baba ile büyüyen çocuklar nasıl kendilerini homoseksüel olarak tanımlarlardı ve gizlice "yaşamak için" mücadele etmek zorunda kalırdı?

Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi’nin giriş ifadesinin açıkça ortaya koyduğu gibi: “Bütün insanlar onur ve haklar bakımından özgür ve eşit doğarlar.” Aynı şekilde, Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nın 10. maddesinde yer alan “Herkes, dil, ırk, renk, cinsiyet, siyasi düşünce, felsefi inanç, din, mezhep ve benzeri sebeplerle ayırım gözetilmeksizin kanun önünde eşittir,” hükmü çerçevesinde bugün LGBTİ+ bireylerin hak mücadelesi kendi meşruluğunu çoktan ispat etmiş durumda.

Bu nedenle kendimizi eğitmemiz ve LGBTQIA + bireyler hakkında konuşmamız gerekiyor. Heteronormlar içerisinde kendini tanımlayamayan insanlara destek göstermemiz gerekiyor. 

Kim olduğunuzla uyum içinde olmak hayati önem taşır ve ataerkil bir toplumda bu bir mücadeledir. Ben bu mücadeleyi, kadınların 19. yüzyıldan itibaren verdiği hak, özgürlük ve varoluş mücadelesinden farklı görmüyorum. 

🤩Bu makaleler de ilgini çekebilir! 

🔗 Cinsiyetçilik nedir? Seksizm yapmak ne demektir?

🔗 Bir flirt şiddeti çeşidi: Love Bombing

🔗 Açık ilişki yaşamak, iyi bir fikir mi? 

Kaynak: 

Amnesty International