Pasif agresifleri tanıma kılavuzu

🤐 Sessizlikte gizlenen öfke: "Pasif agresiflik" 

Pasif agresiflik, öfke veya kızgınlık gibi olumsuz duyguları doğrudan ifade etmek yerine dolaylı olarak ifade etmeden kaynaklanan çarpık duygu-düşünce-davranış ağına bağlı olarak gelişir. Pasif-agresif davranışların tanımlanması genellikle zordur ve self sabotaj veya toksik kişiler arası ilişkilere veya iletişime yol açar. Pasif-agresif davranış, görünüşte zararsız durabilir ancak dolaylı olarak bilinçsiz bir saldırganlık güdüsü sergileyen davranış olarak tanımlanır ki bu durum sizi toksik bir insan yapabilmektedir. 

Pasif-agresif davranış, doğrudan çatışma yaşamaktan kaçınan ancak yine de olumsuz duyguları ifade etmekten geri durmayan bir tutumu ifade eder. Bu olduğunda, kişi karışık sinyaller gönderebilir ve gerçekte neler olup bittiğini anlamak zorlaşır veya kişinin gerçekten nasıl hissettiğini sorgulamaya başlarsınız. Kendinizden şüphe etmenize veya nasıl tepki vereceğinizi bilemez hale getiren bu davranışlar, pasif agresif kişiyi toksik bir insan yapar ve sağlıksız iletişim kurmanıza neden olur. 

Bir şey ters gidiyormuş gibi geliyorsa veya kişisel alanınızın saldırıya uğradığınızı hissediyorsanız ve bu tekrar tekrar oluyorsa, burada pasif-agresif davranış söz konusu olabilir. Özellikle birinin söylediği ile yaptığı arasında bir kopukluk varsa ve bu konuşmaları ve deneyimleri kafanız karışmış, yönünü şaşırmış veya incinmiş halde yaşıyorsanız pasif-agresif davranışlar yüzünden sağlıklı iletişim kuramadığınızı söylemek mümkün.  

Pasif-agresif olmanın ne anlama geldiği, ardındaki sebeplerin neler olduğu ve tipik pasif-agresif eylem türleri hakkında daha fazla bilgi edinmeniz için aşağıda tipik pasif agresif davranışlar ve nedenlerini kısaca özetlemeye çalışacağım.  

Pasif agresifliğin nedenleri nelerdir?  

Pasif saldırganlık, bir kişinin herhangi bir nedenle doğrudan ifade etmekten çekindiği derin öfke, düşmanlık ve hayal kırıklığı gibi olumsuz duygularla nasıl başa çıkacağını bilememekten kaynaklanır. Pasif-agresif davranışlarla uğraşırken, tüm bu küçümseyici sözlerin altında derin bir mutsuzluk ve üzüntü yattığını anlamak önemli. Aksi halde bu davranışları değiştirmek ve dönüştürmek mümkün olmazdı. 

👉 Yetiştirilme tarzı 

Pasif agresiflik öğrenilmiş bir davranış olabilir. Yine ve yeniden yetişkinlikte yaşadığımız problemlerin çoğunda bizi yetiştiren ailenin rolü büyük. Duygularını ifade etmesine izin verilmemiş, varsa kardeşi, onunla sürekli kıyaslanmış çocuklar yetişkinlik dönemlerinde pasif agresif davranışlar gösterebilmektedirler. Bu çocuklar büyüdüğünde gerçek duygularını daha açık bir şekilde ifade edemeyeceklerini hissedebiliyor ve bunun yerine öfkelerini veya hayal kırıklıklarını gizli bir şekilde ifade etmenin yollarını pasif agresif davranışlarda arıyor. 

👉 Ruh sağlığı durumu

Ruh sağlığımız, bizim tutum ve davranışlarımızı etkiler, olumsuz durumları nasıl açıkladığımızı ve nasıl tepki verdiğimizi değiştirir. Pasif agresif davranış kendi başına bir ruh sağlığı problemi olarak tanımlanmıyor, ancak çeşitli ruh sağlığı durumlarına bağlı olarak ortaya çıkabileceği düşünülüyor. Narsisistik kişilik bozukluğu veya borderline kişilik bozukluğu gibi durumlarla ilişkili olabilir. 

⚠️ Davranışlarınız sizi endişelendiriyorsa veya sosyal ilişkileriniz kötüye gidiyorsa, pasif agresif davranışınızın temel nedenini bulmak için terapiye başlayabilirsiniz. 👩🏻‍⚕️ Özellikle bilişsel davranışçı terapi sayesinde kendinizi daha iyi tanıyabilir ve sosyal iletişim becerilerinizi güçlendirebilirsiniz. Bu durum daha iyi seçimler yapmanıza yardımcı olabilir ve tepkiselliğinizi kontrol altına almanızı sağlayabilir. 

🤔 Psikolojim bozuk mu? Nasıl anlarım? Ne yapmalıyım?

👉 Yüzleşme veya Çatışma Kaygısı

Duyguları ifade etmek veya düşündüğünü açıkça dile getirmek bazı insanlar için kolay olmayabilir. Kendinizi savunmak zor ve hatta korkutucu olduğunda, pasif agresif davranmak, öfkenizin kaynağıyla yüzleşmek zorunda kalmadan duygularınızla başa çıkmanın daha kolay bir yolu gibi görünebilir. 

🔗 Hayır demeyi öğrenmek: Hayır diyememek neden kaynaklanır?

Pasif agresif insanlar nasıl olur? 

Pasif-agresif davranışı tespit etmek zor olsa da uzmanlar, endişeleri açıkça belirtmekte zorlanmak, doğrudan tartışmayı reddetmek, sorumluluktan kaçınmak ve kasıtlı olarak verimsiz olma gibi en yaygın işaretler üzerinde hemfikir. Pasif agresif kişi genellikle bir işi yarım bırakır veya “neredeyse” tamamlar. Sık sık geç kalır ve başkalarını sabote etmekte ustadırlar. Sessizliği tercih etme, ghosting veya ters iltifatlara başvurmak bir diğer özellikleri. Ayrıca inatçı, sürekli şikayet eden, hatalarını kabul etmekte zorlanan, eleştirilerle başa çıkamayan insanlar olurlar. Başlarına gelen şeyler için başkalarını suçlamayı tercih ederler. 

Tipik pasif agresif davranışlar | 📋 5 örnek 

1. Sözünde durmama ve bahaneler üretme

Onlardan bir şey yapmalarını istersiniz ve size yapacaklarını söylerler, ancak ayaklarını sürürler, bunu asla yapmazlar veya size alaycı bir yanıt verip geçiştirirler. Bahaneler bulurlar. 

2. Sessiz Muamele 

Onları rahatsız eden şey hakkında konuşmaya çalıştığınızda, size nasıl hissettiklerini söylemezler. Kızgın görünüyorlar ama onları neyin rahatsız ettiğini sorduğunuzda, "Ben iyiyim" veya "hiçbir şey" diyerek tepkisiz kalıyorlar. 

3. Surat asmalar ve iç çekişler

Pasif-agresif bir kişi bazen hoşnutsuzluğunu mutsuzluğunu açıkça gösteren şekillerde, örneğin iç çekerek, somurtarak veya aşırı tepkiler vererek ifade eder, ancak bunu gerçekten anlamlı yollarla ele almazlar.

4. Sürekli şikayet etme

Aynı durumlar sizde de meydana geldiğinde dolaylı olarak mutsuz olduklarını söylemenin bir yolu olarak, diğer insanların kendilerini rahatsız eden durumlarından şikayet ederler. Bu başkaları suçlamanın da bir diğer tezahürüdür aslında. "O böyle davranmasaydı" ya da "bu böyle gelişmeseydi ben mutsuz olmazdım!" gibi. 

5. Kıskançlık, imrenme, karşılaştırma

Diğer insanları örnek göstererek kendilerinin aslında pek çok şeyi nasıl yaptıklarından, ancak karşılığında aynı muameleyi görmediklerinden bahsederek "skor tutuyor" gibi görünürler. Şanssız olduklarına dair bir inancın arkasına sığınırlar. 

🌟 Bu içeriği okuyanlar bunları da mutlaka okuyor! 

🔗 Narsistlerin zayıf yönleri | Top 10

🔗 Kendinden şüphe etmene neden olan 16 gaslighting cümlesi

🔗 Bipolar sevgili: bipolar bozukluk, aşk hayatı için engel mi?

Kaynakça

Davranış bilimleri enstitüsü, Özge Berçin Keleş, Profesyonel Koç, Eğitmen ve Danışman

Hall-Flayin, D.K. (2019). How to spot passive-aggressive behavior.

Öztürk MO. Ruh Sağlığı ve Bozuklukları 8. baskı. Ankara: Nobel Tıp Kitapevi 2001 : 305-310., 427-440.