Anoreksiya veya anoreksiya nervoza, insanların genellikle aşırı kilo kaybı sonucunda yaşlarına ve boylarına oranla sağlıklı kabul edilenden daha az kiloda olmalarına neden olan bir yeme bozukluğudur. Anoreksiyanın bazı yaygın belirtileri arasında şişmanlıktan korkma veya zayıf olma arayışı, vücut ağırlığıyla takıntılı derecede meşgul olma ve vücut şekli veya ağırlığına ilişkin çarpık bilişsel algı yer alır. Anoreksiya, açlığın vücut üzerindeki etkilerinden dolayı ciddi fiziksel sorunlara neden olabilir. Susuz kalma, yetersiz beslenme, böbrek yetmezliği veya düzensiz kalp atışı gibi yaşam için risk teşkil eden sonuçlara gebe olan bu hastalıktan muzdaripseniz acilen bir sağlık uzmanı ile görüşme ihtiyacınız olabilir.
Birçok insan çok fazla kilo almaktan endişe duyar. Ancak bazı insanlarda endişe takıntılı hale gelir ve anoreksiya nervoza adı verilen bir yeme bozukluğu ile sonuçlanır. Anoreksiya nervoza, anormal derecede kilo kaybı, kilo alma korkusu, ve vücut yapısı, boy ve yaşa göre doğru vücut ağırlığında kalamama sorunu olarak özetlenebilir.
Yaygın olarak ergenlik çağındaki kadınlarda teşhis edilirken, erken ergenlik dönemi, ergenlik, genç yetişkin kadın ve erkeklerde de görülebilmektedir (genelde 15-25 yaş aralığı).
Anoreksiyalı bir kişi kalori hesaplama, aşırı egzersiz ve vücut ağırlığı veya şekli ile ilgili anormal derecede saplantılı olma gibi belirtiler gösterir. Belirtiler, fiziksel belirtilerden önce davranışsal olarak ortaya çıkar, bu yüzden bu hastalığı anlamak erken teşhiş ve müdahale açısından çok önemli.
Anoreksiya kişinin beslenme düzenini etkileyen ciddi bir psikolojik bozukluk içerir. Anoreksiya hastalarının kendilerini görme biçimleri, başkalarının onları görme biçiminden çok farklı olabilir. Genellikle kendileri hakkında çarpık bir özimaja sahiptirler ve gerçekte olduklarından daha büyük olduklarını düşünürler.
Anormal derecede zayıf olmalarına rağmen genellikle kilo almaları gerektiği fikrine meydan okurlar. Durumun fiziksel ve duygusal sonuçlarının ciddiyeti genellikle kabul edilmez veya mağdurlar genellikle yardım istemezler. Hastalar davranışlarını ailelerinden ve arkadaşlarından büyük çaba harcayarak gizleyebilirler ve bazen kendilerinin de farkında olmayabilirler.
Anoreksiya (veya anoreksiya nervoza) hastanın kilo alma korkusu ile yemek yemekten kaçınması, yediklerini düzenli olarak kusması gibi davranışlar geliştirmesine sebep olmaktadır. Anoreksik kişi, yetersiz beslenmeye bağlı enerji alımını sınırlayarak düşük vücut ağırlığını korumaya gayret eder.
Açlığın vücut üzerindeki etkileri dolayısıyla ciddi sağlık sorunlarına neden olabilir, örneğin: kas gücü kaybı, kemik erimesi, böbrek rahatsızlığı, bağışıklık sistemi düşüklüğü ile sonuçlanabilir. Hormonal dengenin bozulması ile daha önce regl dönemleri başlamış kişiler adetlerinin durduğunu fark edebilirler. Ayrıca cinsel aktivitenin azaldığını farkedebilir ve libido düşüklüğü yaşadıklarını görebilirler.
Hastalık, insanların aile ve arkadaşlarla olan ilişkilerini etkileyerek geri çekilmelerine neden olabilir; aynı zamanda işlerini veya eğitimlerini de etkileyebilir. Diğer yeme bozukluklarında olduğu gibi anoreksiya, depresyon, düşük benlik saygısı, alkol ve maddenin kötüye kullanımı ve kendine zarar verme isteği ile ilişkilendirilebilir.
Hastalar genelde, neleri yiyip neleri yiyemeyeceklerine ve ne zaman ve nerede yiyeceklerine dair “kurallar” geliştirebilirler. Ne kadar yediklerini sınırlamanın yanı sıra, çok fazla egzersiz yapabilir, kendilerini hasta edebilir veya yenen yiyeceklerden kurtulmak için müshil veya lavman gibi yöntemleri kötüye kullanabilirler. Anoreksiyalı bazı kişiler, tıkınırcasına yemek yeme (tek seferde çok miktarda yemek yeme) ve ardından kusma döngüleri yaşayabilirler.
Anoreksiyalı biri için ağırlık ve şekil öz-değer duygusu için büyük bir faktör olabilir. Bu durum, hastaların vücutlarını düzenli olarak kontrol etmelerine veya tartı ve aynalardan kaçınmaya çalışmalarına yol açabilir. Anoreksiyanın bir takım belirgin belirtileri vardır, ancak hastanın bunlardan hepsine sahip olması gerekmez.
Birisi anoreksiya geliştiriyorsa, genellikle fiziksel görünümdeki değişikliklerden önce davranıştaki değişiklikler fark edilir. Ayrıca, kişinin duygu ve düşüncelerinde değişiklikler fark edebilirsiniz.
Açlık, beyin ve kas dokusu da dahil olmak üzere vücudun tüm organlarını etkiler. Anoreksiya nervozalı kişiler fiziksel olarak genellikle aşağıdakileri belirtileri yaşarlar:
Ergenlik öncesi dönemde, ergenlikte veya genç yetişkinlerde anoreksiya, belirtisel özellikleri açısından yetişkinlerdekine benzer. Ancak çocuklar ve gençler, düşük kilolu olmalarının yanı sıra, kendi yaşlarındaki diğer insanlara göre daha kısa boylu olabilir ve fiziksel olarak daha yavaş gelişebilirler.
Birinin yeme bozukluğu olduğu her zaman açık değildir. Unutmayın, hastalar doğru düşünememektedir. Kendiniz veya bir başkası için endişeleniyorsanız, bu sayfadaki belirtilerden yalnızca bazıları mevcut olsa bile, mümkün olan en kısa sürede yardım istemek her zaman en iyisidir, çünkü bu tam bir iyileşme için en büyük şans olacaktır. İlk adım genellikle aile hekiminden randevu almaktır.
🔗 Anoreksik birine nasıl davranılmalı?
Anoreksiya nervoza tedavisindeki en büyük zorluk, kişinin bir hastalığı olduğunu fark etmesine yardımcı olmaktır. Anoreksiyalı çoğu insan yeme bozukluğu olduğunu inkar etme eğiliminde olur. Bu yüzden çoğunlukla yalnızca durumları ciddi olduğunda tedavi ararlar. Tedavinin hedefi normal vücut ağırlığını ve yeme alışkanlıklarını geri kazandırmaktır.
Anoreksi tedavisine yardımcı olmak için kullanılabilecek birçok farklı konuşma terapisi yöntemi vardır. Konuşma terapilerinin amacı, fiziksel ve psikolojik sağlığınız üzerindeki riskleri azaltmak, sağlıklı beslenmeyi teşvik etmek ve yeme bozukluğunuzun ardındaki düşünce ve duygularla sağlıklı başa çıkma yolları geliştirmenize yardımcı olmaktır. Örneğin; Bilişsel davranışçı terapi (BDT), Bilişsel analitik terapi (BAT), Kişilerarası psikoterapi (IPT), Odak psikodinamik terapi (FPT)
Ayrıca, benzer deneyimler yaşayan başkalarıyla konuşabileceğiniz kendi kendine yardım ve destek grupları, tedavi boyunca ve iyileşmeyi sürdürmede hem hastalar hem de aileleri için yararlı olabilir.
⚠️ Çoğu durumda, anoreksiya psikoterapi veya beslenme uzmanı eşliğinde ayakta tedavi edilebilir. Durum kötüleşirse, ayakta tedaviye yanıt olarak sağlığınız düzelmezse veya fiziksel sağlığınız için başka yüksek risk ortaya çıkarsa, günübirlik hasta ve yatan hasta birimlerinde daha yoğun tedavi gerekli olabilir.
Anoreksiya nervozanın kesin nedeni bilinmemektedir. Ancak anoreksiya olan kişilerin çoğunlukla bir takım kişisel özelliklere sahip olduğu gözlemlenir. "Olumsuz beden algısı" hemen hemen her hastanın muzdarip olduğu bir nokta. Ayrıca, mükemmelliyetçilik, eleştirilere karşı aşırı duyarlı olma, kontrol etme takıntısı gibi kişisel özellikler de etkili olabiliyor.
Ayrıca anoreksiyanın ortaya çıkışında biyoloji, çevre ve ruh sağlığı gibi faktörlerin de rol oynadığına inanılıyor.
🔵 Biyolojik sebepler
Anoreksiya nervoza gelişiminde genetik ve hormonal dengenin etkisi olabilir. Bazı araştırmalara göre anoreksiya ile beyinde üretilen bir kimyasal olan ve mutluluk hormonu olarak bilinen serotonin arasında bir bağlantı olduğu anlaşılmaktadır. Hastalığın belirtilerinden birinin de depresyon olması bu bakımdan bu bulgularla örtüşmektedir.
🔵 Çevresel faktörler
Toplum baskısı ve güzellik anlayışı da zayıf görünme baskısı ile anoreksiya nervoza gelişimine katkıda bulunabilmektedir. Dergiler, televizyon, reklamlar gibi medya araçlarında gerçekçi olmayan vücut görüntüleri, gençleri büyük ölçüde etkileyebilir ve zayıf olma arzusunu saplantılı hale getirebilir.
🔵 Psikolojik faktörler
Ayrıca, obsesif kompulsif bozukluğu (OKB) olan biri, anoreksiya nervoza hastalarının sıklıkla sürdürdüğü katı diyet ve egzersiz rutinini sürdürmeye daha yatkın olabilir. Bunun nedeni, OKB'si olan kişilerin takıntılı düşünce ve zorlama davranışlara eğilimli olmalarıdır.
Yazar notu: Tam iyileşme mümkünAnoreksiya zamanında tedavi edilmezse ölümcül olabilir. Bununla birlikte, anoreksiyanın birçok fiziksel etkisi tersine çevrilebilir veya kötüleşmesi önlenebilir.#BornToBeMe |
Kaynak
Mayo Clinic. Anorexia nervosa mayoclinic.com/health/anorexia/DS00606
Kaleme alan Yudum , Wengood yazarı
🤩Hayatımı fiziksel ve zihinsel harekete adadım. 🖋️Yazmayı, 💭düşünmeyi, 📖okumayı ve 🔎araştırmayı çok seviyorum. 😺💕🧘♀️Kedim ve yoga matım vazgeçilmezim.
Hiç bazı insanlarla zaman geçirdikten sonra kendinizi kaygılı, suçlu, kafası karışmış veya tükenmiş hissettiniz mi? Eğer öyleyse, muhtemelen toksik insanlarla karşılaştınız. Bu yazıda, toksik insan nedir, toksik insan özellikleri nelerdir, hepsini konuşuyoruz. Toksik insanların yaşamınıza etkisini ve ruh sağlığınızı nasıl koruyabileceğinizi öğrenin.
Hepimiz zaman zaman kaygı hissederiz, fakat genellikle belirtiler hızlıca kaybolur ve sorun yaratmaz. Kaygı belirtileri sürekli ve ciddi bir şekilde devam ettiğinde ise kişi yaşam kalitesinde düşüş hissederek şikayet etmeye başlar. Baskın bir şekilde hissedilen anksiyete, sürekli devam ettiğinde işe gitme, okula gitme, arkadaşlarla görüşme veya günlük yaşantıdaki görevleri yerine getirmek zorlaşır. Bu durum normal bir kaygı olmayabilir. İşte bu noktada devreye "anksiyete (kaygı) bozukluğu" girer. Anksiyete halinin bir hastalığa dönüştüğü bu durum ile ilgili bilmeniz gereken her şey bu yazıda!
1992 yılından beri Dünya Ruh sağlığı federasyonu tarafından 10 Ekim Dünya Ruh Sağlığı Günü olarak kutlanıyor. Ruh sağlığını genel insan sağlığından ayrı düşünemeyiz. Çünkü iyilik hali, bedensel ve ruhsal sağlığın bütününe bağlıdır. Ruh sağlığının önemini anlamak sadece kişiler için önem teşkil etmez, toplumun refahı için de oldukça önemlidir. Mental sağlığımıza dair bilmeniz gereken her şey bu makalede!
Benim aslında sorun olmayan bir sorunum var. Güler yüzlü bir insan değilim. Güler yüzlü olmak bir zorunluluk mu? Bence güler yüzlü olmamak gayet normal; yüzümü illa güldürmeyen duygularım ve fikirlerim var, o kadar! “Erkekler, güler yüzlü kadın sever”, “Kadın dediğin güler yüzlü olur.”, “Öyle asık suratlı olursan, seni beğenmezler”... Bana her şeyi yakıp yıkma isteği veren bir şey varsa o da bu tür seksist yaklaşım ve dayatmalar. Kadınlara yönelik bu dayatmalara artık tahammül edemiyorum. Bize gülümsememizi söylemeyi bırakın! Veya kahkaha atarken nelere dikkat etmemiz gerektiğini söylemeyi! Kadın ve güler yüz beklemek: neden cinsiyetçi bir yaklaşım?
Yaşlandıkça, çocukluk travmalarının bizi hâlâ nasıl etkilediğini ve bazen başa çıkılması gerçekten zor olduğunu daha fazla keşfediyorum. Çocukken yaşanan bu travmalar, genellikle göz ardı edilmiş veya küçümsenmiş olsa da, yetişkin hayatımda büyük bir yer tutuyor. Çocukluğumuzun bizi tamamen nasıl şekillendirdiğini görmek şaşırtıcı bir durum. Bu etkileri daha iyi anlamak ve yönetmek için bu yazıyı mutlaka okuyun!
Motive edici sözler duymaya mı ihtiyacınız var? Güzel sözler söyleyen biri olsa da biraz motivasyon olsa mı diyorsunuz? O zaman doğru yerdesiniz. Motivasyon sözleri kısa ama etkili oluyor. Kişi kendini çıkmazda hissettiğinde motivasyon sözleri birer ışık oluyor. Hiçbir şey, hiçbir zaman senden daha önemli değil. Tek önemli olan şeyi yap ve ne olursa olsun, hayattaki zorlukların seni vazgeçirmesine izin verme. Bir iki güzel söz oku, yeniden güç bul. 💪 İşte arada bir açıp bakmalık 20 maddelik motivasyon sözleri listesi!
İşe gidip gelirken, yürüyüşe çıkarken, yemek yaparken veya uyumadan önce size eşlik etsin. Wengood Podcast serisi: RDV Coaching'i kaçırma!
Aslı ile Yoga seansları!
Mentor Özlem Şen ile RDVCoaching serisi
Kanala 💜abone ol , 🔔 bildirim zilini aç ve tabii, 👍videoları beğenmeyi ve ✍🏻 bize yorumlardan ulaşarak hangi konularda içerik istediğini söylemeyi unutma!
Ayrıca: En sevilen içerikler, günlük mutluluk, destek ve motivasyon dozları için;
