Asperger sendromu nedir?
Asperger Sendromu, ilk olarak 1944 yılında Avusturya'da Dr. Hans Asperger tarafından tanımlanmıştır. Normal zeka ve dil gelişimi olan birkaç çocukta davranış bozuklukları fark eden Doktor Hans, bu çocukların otistik benzeri davranışlar sergilediğini göz önünde bulundurduğunda bu sendromu fark etmiş oldu. Onları en çok karakterize eden şey, sosyal etkileşim ve iletişimde belirgin bir bozukluk.
Otistik bozukluklar açısından Asperger sendromu otistik spektrumun üst kısmında yer alır ve otistik bozuklukların en hafif şeklidir. Erkeklerde kızlardan daha sık görülür, ancak asperger sendromunun nedeni tam olarak bilinmemektedir. Sorunlar genellikle 3 yaşına kadar barizdir, ancak çocuklara genellikle 7 yaşına kadar Asperger sendromu teşhisi konmaz.
Asperger sendromlu bireyin beyni diğer beyinlerinden farklı çalışıyor. Sosyal ilişkiler ve sağlıklı iletişim kurma konusunda zorluk çekiyorlar. Örneğin Asperger sendromlu kişilerin tek bir nesneye veya konuya takıntılı hale gelmek, belirli bir konu var ise onunla ilgili her şeyi bilmek istemek ve bunun dışında çok az şey konuşabilmek gibi belirgin özellikleri vardır. Asperger sendromlu bir çocuk, klasik otizmli birinin yaptığı gibi dünyadan kopmaz. Ancak sosyal izolasyona yol açacak şekilde sosyal iletişim becerilerinin gelişmemesinden ötürü sorun yaşayabilirler. Göz teması, beden dilini okuma, ses tonunu kullanma veya mecaz ve mizah ifadeleri anlayamama gibi...
⚠️ Asperger sendromlu çocukların ve yetişkinlerin çoğu iyi yaşıyor, hayattan zevk alıyor ve nörotipik insanların yapabileceği pek çok şeyi yapabiliyor. Birçok insan, bazı günlük görevlerde veya etkileşimlerde bir miktar zorluk yaşayacaktır ancak bu onların hayatlarının kötü olmaya mahkum olduğu anlamına gelmez!
Asperger sendromu belirtileri | Nasıl anlarım?
Kendi kendine teşhis genellikle kötülenir, ancak bazen hiçbir profesyonel bizi Asperger sendromu testine yönlendirmediyse kendi kendini analiz edebilmek yararlıdır. Bizde mi yoksa etrafımızda birisinde olup olmadığını anlamak için kolayca tanımlanabilen birkaç belirti mevcuttur.
- Asperger sendromlu kişilerin beden dillerinin bozuk olabileceği gözlemlenebilir. Motor zorluklar, Asperger'li kişilerde hareketlerin koordinasyonunu zayıflatabilir. Bu durum, aşırı sakarlık ve sporda zorluk ile karakterize olur.
- Tekdüze bir sesle konuşabilirler.
- Başkalarının yorumlarına veya duygularına yanıt veremeyebilirler.
- Mizahtan veya mecazdan anlamamak
- Sosyal ortamlarda çok yüksek sesle konuşma, vurgu ve tonlamada yanlışlık
- Göz teması, yüz ifadeleri veya vücut dili ile ilgili sorunlar
- Arkadaş edinmede zorluk : çünkü Asperger sendromlu bir kişi toplum tarafından dayatılan söylenmemiş kuralları anlamaz.
- Sohbet etme becerileri gelişmemiştir. İlgi alanları hakkında çok fazla şey bilir, ancak başka konulara ilgi göstermekte zorlanırlar.
- Açıklanamayan mutizm (seçici konuşmamazlık): kişiye veya sosyal bağlama bağlı olarak, seçici ve açıklanamayan mutizm yani konuşmama davranışı ortaya çıkabilir.
- Empati yetenekleri yoktur, çünkü başka birinin duygusal durumunu hayal edemiyor ve kendininkileri seçmekte güçlük çekiyor.
- Geçici takıntılar : Bir konunun takıntılı hale gelmesi için onu etkilemesi yeterlidir. Örneğin: ülke tutkusu (dil öğrenmek, orada yeneni yemek, saatlerce fotoğraflara bakmak vs.).
- Rutine duyulan ihtiyaç: değişikliklere veya öngörülemeyen olaylara uyum sağlamayı mümkün kılmaz, bu nedenle Asperger'in kıyaslama ölçütlerine ihtiyacı vardır.
- Hobi ve ilgi alanlarına kapanma : video oyunları, çizim, arabalar… O kadar çok tutku Asperger'in kaçmasına ve depresif bir duruma sahip olmamasına izin verebilir .
Asperger sendromu olmak neye benziyor?
Asperger Sendromlu bir kişinin akıl hastalığı yoktur. Bu sendrom, genetik kökenli bir nörolojik gelişim bozukluğudur. Bu nedenle, Asperger'lerin ana rahatsızlıkları sosyal hayatı, ilişki ve sosyal etkileşimi etkiler.
Asperger'li bir kişi, çevresi hakkında bilgi toplayamayacak, onu çözemeyecek ve uyum sağlayamayacaktır . Etrafını saran "kakofoni" tarafından ezileceği için bizim gibi düşünemeyecektir. Dağınık olacak, mesajları belirsiz olacak ve iletişimi harikulade olmayacak.
Asperger sendromu olan kişilerin genelde oldukça zeki, mükemmeliyetçi ve talepkar olduğunu gözlemleyebiliriz. Başkalarının gözden kaçırabileceği küçük ayrıntılara büyük önem verirler. Kendilerini aşan ve onsuz yapamayacakları özel ilgi merkezleri vardır. Hafıza ve mantık en iyi müttefikleridir, beyinlerinin analize adanmış sol kısmı çok gelişmiştir.
👀 BİLİYOR MUYDUNUZ? Asperger sendromlu ünlüler listesi!1) Elon MUSK 👨🏼🚀 Dehasının yanı sıra tuhaf tavırları ve garip konuşmasıyla da dikkat çeken Elon Musk, 2021 yılında Amerika’nın en ünlü showlarından bir tanesi olan Saturday Night Live’da Asperger sendromuna sahip olduğunu açıklamış ve oldukça ilgi toplamıştır.2) Dan HARMON 🎥Farklılıklarını yalnızca kişiliğine değil işine de yansıtan Harmon, birkaç unutulmaz yapıma imza atmıştır. Bu yapımların başında 2013 yılından beri yayınlanan yetişkin animasyon dizisi Rick and Morty gelmektedir.3) Anthony HOPKINS 🎬 Sir Philip Anthony Hopkins’in Asperger sendromuna sahip olması sinema tarihinin en değerli isimlerinden bir tanesi olmasına hiçbir zaman engel olmamış, hatta işine karşı duyduğu tutku onun her geçen gün daha da ilerlemesini sağlamıştır.4) Wolfang Amadeus MOZART 🎹 Sosyal hayatı hiç sevmeyen ve bundan dolayı da bütün yaşamını müzik ve notalarla geçiren Mozart, bu sayede dünyanın en tanınmış bestecilerinden biri olmuştur.5) Temple GRANDIN 🔬 Dünyanın en tanınmış zooloji (hayvan bilimi) uzmanlarından Temple Grandin de çocuk yaşlarından beri otizm ve Asperger sendromundan muzdarip bilim insanlarından bir tanesidir. Önemli bir otizm aktivisti olan Grandin ayrıca hayatı boyunca yaptığı önemli araştırmalar sayesinde hayvan davranışları alanında da önemli çalışmalara imza atmıştır. Merak edenler için tavsiye edebileceğim bir film ile öyküsünü keşfetmek mümkün!
|
🚩 Asperger sendromu olan birine nasıl davranmalı?
Asperger Sendromu belirtilerinin en belirgini iletişim becerilerinin gelişmemiş olmasıdır. Bu yüzden Asperger Sendromu yaşayan biri ile ilişki kurarken dinlemek ve anlamak davranışlarımızın merkezinde yer almalıdır! Uyum sağlamak Asperger sendromlu kişiye değil, bize bağlıdır.
Örneğin aşağıdaki davranışlardan kesinlikle kaçınmalısınız:
- sosyal iletişim gerektiren etkileşim alanlarında buluşmak istemek;
- ona çok fazla bilgi vermek;
- yüksek sesle konuşmak;
- rutinini bozmak, son dakika plan değiştirmek vb.
Tüm bunlar asperger sendromu olan bireyi anksiyete ile burun buruna getirebilir. Bu yüzden dikkat etmek zorundayız!
⚠️ Akılda tutulması gereken bir diğer önemli nokta da, Asperger'li kişilerin duyguları tanımlamakta çok zorlanmaları. Bu, iki kişinin arasına çok fazla mesafe koyabilir, bu yüzden ne hissettiğinizi açıklamaktan çekinmeyin, belki anlamakta zorlanır ama empati dili her şeyi çözmeye kadirdir.
🩺 Asperger Sendromu Tedavi Yöntemi
Asperger sendromunun semptomları iyileştirilemez, ancak çoğu davranış yönetimi ve sosyal beceri eğitimi ile iyileşir. Ruhsal bir hastalık olmadığı için tedavisi yoktur ama psikolojik destek faydalı ile kişi günlük yaşamda daha az zorluk çeker.
Konuşma terapisi, kişinin duygularını, tekrarlayan davranışlarını ve takıntılarını yönetmesine yardımcı olabilir. Asperger sendromu özellikle Bilişsel davranışçı terapi (BDT) ile tedavi edilebilmektedir. Dil becerilerinin, göz teması ve ilişki kurmada çekilen güçlüklerin bir psikolojik danışman eşliğinde tam olarak aşılamasa da kontrol altına alınabileceğine inanın!
👉 Çocuk ise motor becerileri ve duyusal sorunlarına yardımcı olması için fiziksel terapiye ihtiyacı olabilir. Konuşma terapisi, çocuğunuzun günlük konuşma becerisini öğrenmesine yardımcı olabilir. Ebeveynler, çocuklarının iyi yetişmiş yetişkinlere dönüşmesine nasıl yardımcı olacaklarını öğrenebilirler. Tedavi ile birçok çocuk ve ailesi Asperger sendromuyla baş etmeyi öğrenebilir. Çocuğunuzun sosyal etkileşim ve kişisel ilişkilerde her zaman sorunları olabilir, ancak Asperger sendromlu birçok çocuk iyi işlere sahip olacak ve bağımsız yaşamlar sürecek şekilde büyüyebilir!
Ayrıca çocuk doktorları erken yaşta otizmi tespit etmek için yetkindir. Çocuğunuzda gözlemlediğiniz farklılıkları mutlaka doktorunuz ile tartışın. Teşhis ne kadar erken yapılırsa sosyal beceriler erkenden kazanılmaya çalışılabilir ve Asperger sendromlu yetişkinin sosyal uyum sağlaması o kadar kolay hale gelebilir.
Kadınlarda Asperger sendromu
Bugün birçok kişi bu sendromun çok az kadını etkilediğini düşünüyor. Ancak bunun nedeni, tarihsel olarak çalışmaların sadece erkekler üzerinde yapılmış olması. Kadınlarla ilgili kültürel ve sosyal farklılıklar göz ardı edildi. Otistik kadınlar daha gelişmiş sosyal taklit stratejilerine sahiptir. Ataerkil toplum nedeniyle duygularını saklamakta daha iyidirler. Aslında, küçük kızlar telkin edilen sosyal davranışlar nedeniyle daha sağduyuludur: “küçük bir kız akıllı ve uslu olmalıdır" gibi.
➜ Bir kız çocuğuna Asperger sendromu tanısı koymak bu sebeplerden dolayı daha zordur .
🤩 Bu içeriği okuyanlar bunları da çok sevdi!
🔗 Narsistlerin zayıf yönleri | Top 10
🔗 En tehlikeli psikolojik hastalıklar | TOP 10
🔗 Okyanus Fobisi, Talassofobi nedir? Talassofobi testi yap!
🔗 Bipolar sevgili: bipolar bozukluk, aşk hayatı için engel mi?
Yazar notu: erken teşhiş fark yaratır!Sizde veya akrabalarınızdan veya çocuklarınızdan birinde bu sendromun olduğunu düşünüyorsanız, tıbbi yardım alın. Sağlık çalışanlarına birkaç muayene, bu teşhisi doğrulayabilir veya geçersiz kılabilir.
🤗"KENDİNİ DİNLE, KABUL ET VE MUTLU OL! HEMEN ŞİMDİ, BAŞLA..."
#BornToBeMe
|
