Asperger sendromu, otizm spektrum bozukluğunun daha geniş gelişimsel bozukluk kategorisinin bir parçasıdır. Sosyal etkileşimde zorluklara, tekrarlanan davranışlara ve motor beceriksizliklere yol açabilir. Göz teması, dil becerilerinin gelişmemiş olması sonucu, sosyal beceriler ve sosyal iletişim konularında zorluk yaşayan birey, kendi ilgi alanları veya küçük dünyasında ise tam bir zeka abidesi ve tutkulu olabilir. Asperger sendromlu kişilere daha iyi bakım ve destek sağlamak için bu sendromun ne olduğunu anlamak önemlidir. İşte Asperger Sendromu nedir?, bilmeniz gereken her şey!
Asperger Sendromu, ilk olarak 1944 yılında Avusturya'da Dr. Hans Asperger tarafından tanımlanmıştır. Normal zeka ve dil gelişimi olan birkaç çocukta davranış bozuklukları fark eden Doktor Hans, bu çocukların otistik benzeri davranışlar sergilediğini göz önünde bulundurduğunda bu sendromu fark etmiş oldu. Onları en çok karakterize eden şey, sosyal etkileşim ve iletişimde belirgin bir bozukluk.
Otistik bozukluklar açısından Asperger sendromu otistik spektrumun üst kısmında yer alır ve otistik bozuklukların en hafif şeklidir. Erkeklerde kızlardan daha sık görülür, ancak asperger sendromunun nedeni tam olarak bilinmemektedir. Sorunlar genellikle 3 yaşına kadar barizdir, ancak çocuklara genellikle 7 yaşına kadar Asperger sendromu teşhisi konmaz.
Asperger sendromlu bireyin beyni diğer beyinlerinden farklı çalışıyor. Sosyal ilişkiler ve sağlıklı iletişim kurma konusunda zorluk çekiyorlar. Örneğin Asperger sendromlu kişilerin tek bir nesneye veya konuya takıntılı hale gelmek, belirli bir konu var ise onunla ilgili her şeyi bilmek istemek ve bunun dışında çok az şey konuşabilmek gibi belirgin özellikleri vardır. Asperger sendromlu bir çocuk, klasik otizmli birinin yaptığı gibi dünyadan kopmaz. Ancak sosyal izolasyona yol açacak şekilde sosyal iletişim becerilerinin gelişmemesinden ötürü sorun yaşayabilirler. Göz teması, beden dilini okuma, ses tonunu kullanma veya mecaz ve mizah ifadeleri anlayamama gibi...
⚠️ Asperger sendromlu çocukların ve yetişkinlerin çoğu iyi yaşıyor, hayattan zevk alıyor ve nörotipik insanların yapabileceği pek çok şeyi yapabiliyor. Birçok insan, bazı günlük görevlerde veya etkileşimlerde bir miktar zorluk yaşayacaktır ancak bu onların hayatlarının kötü olmaya mahkum olduğu anlamına gelmez!
Kendi kendine teşhis genellikle kötülenir, ancak bazen hiçbir profesyonel bizi Asperger sendromu testine yönlendirmediyse kendi kendini analiz edebilmek yararlıdır. Bizde mi yoksa etrafımızda birisinde olup olmadığını anlamak için kolayca tanımlanabilen birkaç belirti mevcuttur.
Asperger Sendromlu bir kişinin akıl hastalığı yoktur. Bu sendrom, genetik kökenli bir nörolojik gelişim bozukluğudur. Bu nedenle, Asperger'lerin ana rahatsızlıkları sosyal hayatı, ilişki ve sosyal etkileşimi etkiler.
Asperger'li bir kişi, çevresi hakkında bilgi toplayamayacak, onu çözemeyecek ve uyum sağlayamayacaktır . Etrafını saran "kakofoni" tarafından ezileceği için bizim gibi düşünemeyecektir. Dağınık olacak, mesajları belirsiz olacak ve iletişimi harikulade olmayacak.
Asperger sendromu olan kişilerin genelde oldukça zeki, mükemmeliyetçi ve talepkar olduğunu gözlemleyebiliriz. Başkalarının gözden kaçırabileceği küçük ayrıntılara büyük önem verirler. Kendilerini aşan ve onsuz yapamayacakları özel ilgi merkezleri vardır. Hafıza ve mantık en iyi müttefikleridir, beyinlerinin analize adanmış sol kısmı çok gelişmiştir.
👀 BİLİYOR MUYDUNUZ?Asperger sendromlu ünlüler listesi!1) Elon MUSK 👨🏼🚀Dehasının yanı sıra tuhaf tavırları ve garip konuşmasıyla da dikkat çeken Elon Musk, 2021 yılında Amerika’nın en ünlü showlarından bir tanesi olan Saturday Night Live’da Asperger sendromuna sahip olduğunu açıklamış ve oldukça ilgi toplamıştır.2) Dan HARMON 🎥Farklılıklarını yalnızca kişiliğine değil işine de yansıtan Harmon, birkaç unutulmaz yapıma imza atmıştır. Bu yapımların başında 2013 yılından beri yayınlanan yetişkin animasyon dizisi Rick and Morty gelmektedir.3) Anthony HOPKINS 🎬Sir Philip Anthony Hopkins’in Asperger sendromuna sahip olması sinema tarihinin en değerli isimlerinden bir tanesi olmasına hiçbir zaman engel olmamış, hatta işine karşı duyduğu tutku onun her geçen gün daha da ilerlemesini sağlamıştır.4) Wolfang Amadeus MOZART 🎹Sosyal hayatı hiç sevmeyen ve bundan dolayı da bütün yaşamını müzik ve notalarla geçiren Mozart, bu sayede dünyanın en tanınmış bestecilerinden biri olmuştur.5) Temple GRANDIN 🔬Dünyanın en tanınmış zooloji (hayvan bilimi) uzmanlarından Temple Grandin de çocuk yaşlarından beri otizm ve Asperger sendromundan muzdarip bilim insanlarından bir tanesidir. Önemli bir otizm aktivisti olan Grandin ayrıca hayatı boyunca yaptığı önemli araştırmalar sayesinde hayvan davranışları alanında da önemli çalışmalara imza atmıştır. Merak edenler için tavsiye edebileceğim bir film ile öyküsünü keşfetmek mümkün! |
Asperger Sendromu belirtilerinin en belirgini iletişim becerilerinin gelişmemiş olmasıdır. Bu yüzden Asperger Sendromu yaşayan biri ile ilişki kurarken dinlemek ve anlamak davranışlarımızın merkezinde yer almalıdır! Uyum sağlamak Asperger sendromlu kişiye değil, bize bağlıdır.
Örneğin aşağıdaki davranışlardan kesinlikle kaçınmalısınız:
Tüm bunlar asperger sendromu olan bireyi anksiyete ile burun buruna getirebilir. Bu yüzden dikkat etmek zorundayız!
⚠️ Akılda tutulması gereken bir diğer önemli nokta da, Asperger'li kişilerin duyguları tanımlamakta çok zorlanmaları. Bu, iki kişinin arasına çok fazla mesafe koyabilir, bu yüzden ne hissettiğinizi açıklamaktan çekinmeyin, belki anlamakta zorlanır ama empati dili her şeyi çözmeye kadirdir.
Asperger sendromunun semptomları iyileştirilemez, ancak çoğu davranış yönetimi ve sosyal beceri eğitimi ile iyileşir. Ruhsal bir hastalık olmadığı için tedavisi yoktur ama psikolojik destek faydalı ile kişi günlük yaşamda daha az zorluk çeker.
Konuşma terapisi, kişinin duygularını, tekrarlayan davranışlarını ve takıntılarını yönetmesine yardımcı olabilir. Asperger sendromu özellikle Bilişsel davranışçı terapi (BDT) ile tedavi edilebilmektedir. Dil becerilerinin, göz teması ve ilişki kurmada çekilen güçlüklerin bir psikolojik danışman eşliğinde tam olarak aşılamasa da kontrol altına alınabileceğine inanın!
👉 Çocuk ise motor becerileri ve duyusal sorunlarına yardımcı olması için fiziksel terapiye ihtiyacı olabilir. Konuşma terapisi, çocuğunuzun günlük konuşma becerisini öğrenmesine yardımcı olabilir. Ebeveynler, çocuklarının iyi yetişmiş yetişkinlere dönüşmesine nasıl yardımcı olacaklarını öğrenebilirler. Tedavi ile birçok çocuk ve ailesi Asperger sendromuyla baş etmeyi öğrenebilir. Çocuğunuzun sosyal etkileşim ve kişisel ilişkilerde her zaman sorunları olabilir, ancak Asperger sendromlu birçok çocuk iyi işlere sahip olacak ve bağımsız yaşamlar sürecek şekilde büyüyebilir!
Ayrıca çocuk doktorları erken yaşta otizmi tespit etmek için yetkindir. Çocuğunuzda gözlemlediğiniz farklılıkları mutlaka doktorunuz ile tartışın. Teşhis ne kadar erken yapılırsa sosyal beceriler erkenden kazanılmaya çalışılabilir ve Asperger sendromlu yetişkinin sosyal uyum sağlaması o kadar kolay hale gelebilir.
Bugün birçok kişi bu sendromun çok az kadını etkilediğini düşünüyor. Ancak bunun nedeni, tarihsel olarak çalışmaların sadece erkekler üzerinde yapılmış olması. Kadınlarla ilgili kültürel ve sosyal farklılıklar göz ardı edildi. Otistik kadınlar daha gelişmiş sosyal taklit stratejilerine sahiptir. Ataerkil toplum nedeniyle duygularını saklamakta daha iyidirler. Aslında, küçük kızlar telkin edilen sosyal davranışlar nedeniyle daha sağduyuludur: “küçük bir kız akıllı ve uslu olmalıdır" gibi.
➜ Bir kız çocuğuna Asperger sendromu tanısı koymak bu sebeplerden dolayı daha zordur .
🤩 Bu içeriği okuyanlar bunları da çok sevdi!
🔗 Narsistlerin zayıf yönleri | Top 10
🔗 En tehlikeli psikolojik hastalıklar | TOP 10
🔗 Okyanus Fobisi, Talassofobi nedir? Talassofobi testi yap!
🔗 Bipolar sevgili: bipolar bozukluk, aşk hayatı için engel mi?
Yazar notu: erken teşhiş fark yaratır!Sizde veya akrabalarınızdan veya çocuklarınızdan birinde bu sendromun olduğunu düşünüyorsanız, tıbbi yardım alın. Sağlık çalışanlarına birkaç muayene, bu teşhisi doğrulayabilir veya geçersiz kılabilir.#BornToBeMe |
Kaleme alan Gözde , Wengood yazarı
🍂Modern zamanlarda bir adet romantik.
Kaygı genellikle dört aşamada ortaya çıkar. Çoğu zaman kaygıyla yaşayan insanlar kaygı döngüsü olarak bilinen durumu yaşarlar. Kaygının 4 aşamasının belirtilerini bilmek, kaygı döngüsünün nasıl çalıştığını anlamak belirtilerinizi yönlendirmenize yardımcı olabilir. Bu içerik Kaygı Döngüsünü Kırmak isimli kitap incelemesinden yola çıkarak bu döngüyü nasıl kırabileceğinizi anlatıyor.
"Ama neden hala ağlıyorsun?". Bu cümleyi sürekli duyuyorum, ve kendimi suçlu hissetmeme neden oluyor! Çünkü bu kadar hassas olmanın normal olmadığını düşünmemi sağlıyor. Aşırı duyarlı olduğumuzda, gözyaşları işlev görme şeklimizin bir parçasıdır. Çünkü güçlü yaşadığımız duyguları boşaltmamıza yardımcı olurlar. Bu, içinde bulunduğunuz duruma göre utanç verici olabilir ama aksine bunu bir zayıflık olarak görmemelisiniz! Kendinizi olduğunuz gibi tanıyıp kabul edip duygusallığınızı doğru şekilde kanalize edersek, aşırı duyarlılık bir güç haline bile gelebilir. Aşırı duyarlılığınızı güce nasıl dönüştüreceğinizi bu yazının devamında konuşuyor olacağım.
İnsan doğası; duygu, davranış ve düşünce! Peki duygu ne demek? Temel duygular hangileri? Çocuklara kendi duygularını tanıması için onlar öğretilir, yetişkinlere ise onları nasıl kontrol etmek gerektiği öğretilir, öyle değil mi? Ancak neden bunun gerekli olduğunu hiç düşündünüz mü? Duygular davranışları nasıl etkiliyor? Tüm dünyada aynı yüz ifadesi ile kendini belli eden ve her insanda var olan 6 temel duygu var. Bunlara primer duygu da denir. Gelin duygu durumu, hayal kırıklıkları, mutluluk üzüntü vb. kavramların derinine beraber inelim, duyguları tanımak ve onları kontrol etmek için onlarla yüzleşelim.
Evet, anne adaylarına tanınan doğum izni babalar için de geçerli. Ebeveynlerin arasında hiç bir fark yok iken, babalık izni hala daha hamile kadınların izin süresinden daha az ve bir çok değişken ile farklılık gösteriyor. Doğumda babalık izni, babaların bebeği tanımasına ve hatta bebek ile bağlılık oluşturmasına olanak tanır. Peki babalık izni kaç gün? Babalık izni ne zaman kullanılır? Babalık izni dilekçesi nereden bulunur? Ve tabii erkeklerde doğum izni en verimli şekilde nasıl kullanılır? Babalık izni hakkında her detayı aşağıda derledik.
Ve sonra bir gün, bardağı taşıran son damla! Hissettiğimiz, ama geldiğini tam olarak göremediğimiz o gün. Kariyerini sorgulatan yönetim biçimlerinin hayal kırıklığı. Ve bam! İş yerimizde çıldırıyoruz. Uygunsuz sözler, kontrol edilemeyen tepkiler, gözyaşı, öfke patlaması… Fırtına geçtikten sonra ertesi gün ofise nasıl gidilir? İş yerinde öfke patlaması yaşadıktan sonra ne yapmalı?
Bardağın dolu tarafını görmek veya boş tarafını görmek! Yaygın ama uygulaması nadir görülen bir söylem! İyimserlik seviyemizi belirlemesi açısından bu algılama biçimi, önemli. Ben, bu bardağı boş görenlerdenim! Hatta, moralim bozuk olduğunda ben bu bardaktaki dolu suyu da içip bitiriyorum. Kısacası, yeterince metafor kullandıysam, olumlu düşünmeyi beceremiyorum, her zaman en kötüsünü hayal ediyorum ve her şeyi siyah görüyorum! 😨
Bir kadın dergisinde karşılaştığım soru karşısında farkettim ki; Hayatta hiç bir amacım, hayalim yok! Dergideki soru karşısında, bir anda müthiş bir düşünceler sinsilesine kapıldım! Biraz şaşırdım ve soruya saatlerce baktıktan sonra sayfaya hala tek bir kelime bile yazamamıştım… Nasıl yani, benim yaşamda bir hedefim yok mu? Hayallerim sorulduğunda, aklıma gelecek hiçbir şey olmaz mı? Birkaç seyahat planı ve kısa vadeli öğrenme hedefleri dışında zihnim bomboştu ve aklıma hiçbir şey gelmiyordu. Bu durum beni kaygı ve depresif duygulara sürükledi. Peki hayatta bir amacın olması şart mı? Yoksa ne olacak?
İlişkilerin sınavı 3. yıldır derler. Peki ya evliliğin? TUİK’in son verilerine göre, evlilik süresine göre boşanmalar incelendiğinde, 2021 yılında gerçekleşen boşanmaların %33,6'sı evliliğin ilk 5 yılı, %20,9'u ise evliliğin 6-10 yılı içinde gerçekleşti. İlgisizlik, sadakatsizlik, parasal konular ve daha nicesi evliliklerin sonlanması için neden oluşturabiliyor. Boşanmanın en yaygın 10 nedenini sıraladık!
Günlerimi tek bir kelime bile etmeden kendi köşemde yalnız geçiriyor değilim, bir şeyler içmek için dışarı çıkmak istersem arayabileceğim iki veya üç kişi var tabii. Ama dost diyebileceğim arkadaşım yok! Benim tercihim miydi bu? Ya da insanlar mı benden kaçtı? Etrafımdaki sağlam arkadaş gruplarını gördükçe kendime sormaktan vazgeçemiyorum: neden hiç arkadaşım yok?!
“Daha vakit var…”, “Önce şunu halledeyim, sonra yaparım.”, “Yarın yaparım…” Bilin bakalım ne oldu? Asla yapmadım veya yumurta kapıya dayanınca harekete geçebildim. Kimler bugünün işini yarına erteliyor? 🙌 Modern yaşamın akıl almaz temposu içerisinde, bir şeyleri yapmaya enerjimizin kalmaması normal diyebilirsiniz. Fakat erteleme davranışı sanılanın aksine masum değil ve arkasında bir sürü psikolojik sebep barındırıyor. Yetersizlik hissi, motivasyon eksikliği, stres… İşte erteleme davranışından kurtulmak için 5 ipucumuz! 💪
İşe gidip gelirken, yürüyüşe çıkarken, yemek yaparken veya uyumadan önce size eşlik etsin. Wengood Podcast serisi: RDV Coaching'i kaçırma!
Aslı ile Yoga seansları!
Mentor Özlem Şen ile RDVCoaching serisi
Kanala 💜abone ol , 🔔 bildirim zilini aç ve tabii, 👍videoları beğenmeyi ve ✍🏻 bize yorumlardan ulaşarak hangi konularda içerik istediğini söylemeyi unutma!
Ayrıca: En sevilen içerikler, günlük mutluluk, destek ve motivasyon dozları için;