Merak ve insana kattığı değer! | İnsan kalitesi olarak "merak"

tarihinde Gözde , Wengood yazarı tarafından güncellendi

"Fazla merak, iyi değil!" Sanırım hepimiz bu cümleyi zaman zaman duymuşuzdur. Toplumumuzda merakın kusur olarak görüldüğü doğrudur. Pek çok olumsuz duyguya yol açabilir, ancak bu, merakın ne kadar faydalı olabileceğini inkar etmek olur. Merak, canlıları yeni şeyler öğrenmeye yönlendiren bir histir. Doğuştan gelen temel bir duygu olan bu his, bir güdü olarak sınıflandırılamaz. Çünkü merak sonucunda oluşan belirli bir davranış biçimi yoktur. Bu yüzden meraklı insan kötüdür gibi bir çıkarım temelden yanlış ve mesnetsizdir! Merak, önemli bir insan kalitesidir ve insana değer katar!

Merak ve insana kattığı değer! | İnsan kalitesi olarak "merak"
Özet

👀 Neden merak ederiz? 

Kimi insanların meraklı, kimilerinin meraksız olduğu doğrudur ama aslında herkes dünyaya geldiğinde aynı merak dürtüsüne sahiptir. Hepimiz sonsuz bir merak dürtüsüyle doğarız ama çoğumuz hem ailede hem de okullarda aldığımız eğitimle, zaman içinde bu merak dürtümüzü yitiririz.

Çocuklar tıpkı bilim insanlarının sordukları gibi, kolay kolay cevaplanamayacak sorular sorarlar. Ama onların bu merak dürtülerini, içinde bulundukları çevre,  köreltir. Çocuklar zamanla özgün özelliklerini kaybedip yetişkinler gibi normlara uyum sağlarlar. 

Merak etme içgüdüleri yerini,  çevrelerine uymaya, sorgulamamaya, fazla kurcalamamaya, “icat çıkarmamaya” ve kendilerinden beklenileni yapmaya bırakır. Uyum dürtüsü, merak dürtüsünü bastırır.

📣
Merak ve öğrenmek birbirinin sebep sonucudur. İnsan, zihnindeki sorulara, belirsizliklere ve çelişkilere son vermek için çaba gösterir; araştırır, keşfeder, öğrenir. Merak, insanı ilerletir.

🧠 3 farklı kuram! 

👉 En yaygın görüş olarak karşımıza çıkan kuram şuna dayanıyor: 📕 yeni ve karmaşık şeyler beyinde belirsizlik hissine neden olur. 

Merak ise canlıların kendilerini hoşnutsuz hissetmesine neden olan bu histen kurtulmayı sağlıyor. Yeni ve karmaşık şeyler hakkında daha fazla bilgi edinmek, bunların sebep olduğu hoşnutsuzluğu azaltıyor. Bu kuramın en büyük eksiği, insanların yeni ve karmaşık şeylerle karşılaşmadıkları zaman da meraklanmalarını açıklayamaması. Örneğin canı sıkılan birinin kendisini eğlendirecek ilginç şeyler bulmaya çalışması bu kuram ile açıklanamıyor.

👉 Merak duyusunun nedenini açıklamak için öne sürülen başka bir kuram ise “en uygun uyarılma modeli" olarak da geçiyor ve şuna dayanıyor: 📕 beyin her zaman en uygun uyarılma düzeyinde olmaya çalışır. 

O halde, yeteri kadar uyarılma olmadığı durumlarda ise merak yeni şeyler öğrenerek uyarılma düzeyini artırır. Dolayısıyla merak ederiz. Bu kuram daha önce bahsedilen kuramın açıklayamadığı durumları -canı sıkılan insanların yeni şeyler öğrenmeye çalışmasını- başarı ile açıklıyor. Fakat eğer beyin en uygun uyarılma düzeyinde bulunmaya çalışıyorsa, bu duruma ulaştıktan sonra neden yeni şeyler öğrenerek en uygun düzeyden uzaklaşsın? Kuram bu soruya cevap veremiyor.

👉 Son kuram meraklı olmanın nedeninin, 📕 merak sonucu yapılan hareketlerin beyin tarafından ödül olarak algılanması olduğunu söylüyor. 

Bu düşünceye göre yeni bilgiler öğrenmeye çalışmak dopamin ve serotonin salgılanmasına neden oluyor. Beyin tarafından ödül olarak algılanan bu madde insanların kendilerini daha iyi hissetmesine neden oluyor. Bu yüzden insan sürekli merak ederek yeni şeyler keşfederek aslında haz duyuyor! 

💡Merak neden önemli bir insan niteliği? 

Bizim kültürümüz maalesef, merak dürtüsünü yücelten bir kültür değil. Bildiğim kadarıyla merakı öven hiç bir atasözümüz, hiç bir deyimimiz yok. Aksine çoğunluk, merakın gereksiz olduğunu düşünür ve çocuklarına fazla meraklı olmamasını öğütler. Genel kanı, merakın insanın başına kötü işler açacağı yönündedir.

Oysa meraklı bir doğaya sahip olmak, karmaşık durumları anlamanın yanı sıra yeni içgörüler ve bakış açıları keşfetmemize yardımcı olabilir. Yaratıcılığı teşvik eder ve sorunlara çözüm bulmamızı sağlar. Aynı zamanda ilerleme kaydetmenin ve bilgimizi genişletmenin 🗝️ anahtarıdır.

✅Merak geliştirmek önemlidir çünkü bizi risk almaya ve yeni deneyimler aramaya teşvik eder.
Çevremizi keşfetmemizi ve yeni bilgiler edinmemizi sağlar.
✅Ayrıca eleştirel düşünmemize ve etrafımızdaki dünya hakkında sorular sormamıza yardımcı olur.
✅Merak, mevcut inançlarımıza meydan okuduğu ve bizi alışılmışın dışında düşünmeye teşvik ettiği için yenilik ve problem çözme için gereklidir.

Merak etme ile ilgili şaşırtıcı olan şey , dikkatimizi toplamamıza ve duyularımızı keskinleştirmemize  izin vermesidir, böylece gözlerimiz ve kulaklarımız ardına kadar açık olur. Tamamen anda olmanın, akışa bırakabilmenin ve bize sunulanları karşılamanın bir yolu 🤗.

➕ Meraklı olmak bize ne kazandırır? 

Merak geliştirmenin birçok faydası vardır. İşte bu kaliteyi geliştirmenin gerekli olmasının bana göre beş temel nedeni:

1. Eleştirel düşünmeyi ve problem çözmeyi teşvik eder.

Merak, bizi soru sormaya teşvik ederek eleştirel düşünmemizi ve sorunlara yaratıcı çözümler bulmamızı sağlar.

2. Yeni anlayışlar ve bakış açıları bulmamıza yardımcı olur.

Merak, bizi çevremizi keşfetmeye ve bilgimizi genişletmeye teşvik eder. Olaylar hakkında yeni içgörüler ve bakış açıları kazanmamıza yardımcı olabilir.

3. Yeni beceriler geliştirmemize yardımcı olur.

Yeni şeyler keşfederek yeni beceriler ve bilgiler geliştirebiliriz. Örneğin, hayattakini tutkunu keşfetmek için meraklı olmak birinci adım! 

4. Yaratıcılığı teşvik eder.

Merak, mevcut inançlarımıza meydan okuyarak, bizi alışılmışın dışında düşünmeye ve yaratıcı çözümler bulmaya teşvik eder.

5. Motivasyonumuzu korumamıza yardımcı olur.

Merak, bizi motive eder ve yeni şeyler öğrenmeye ilgi duymamızı sağlar. Bağlı ve azimli kalmamıza yardımcı olur.

🔗 Motivasyonumu nasıl artırabilirim? Günlük motivasyon teknikleri

🙅 İyi bir şey olmasına rağmen, merak neden hep kötülenir? 

Merakın birçok avantajını sunmuş olmama rağmen, toplumumuzda hala aşağılayıcı bir şeyle ilişkilendiriliyor. 

Mitler ve tarihsel öyküler

Gerçekten de, eğer çocuklara bunun korkunç bir alışkanlık olduğu ve yetişkinlere merakın onların sonu olacağı anlatılıyorsa, bu tarih ve yüzyıllardır nesilden nesile aktarılan mitler yüzündendir. Buna en iyi örnek, insanlığın tüm kötülüklerini içeren ve başkası tarafından açılmayan bir kutu efsanesidir... Pandora'nın kutusu 😅. Bu yüzden fazla meraklı insanların üzerine binen tehlikeleri ve tehditleri gösteren pek çok temsil var. 

Pandoranın Kutusu

Pandora'nın merakı, içinde en kötü şeylerin bulunduğu kutuyu açmasına neden oldu...

Farklı bir zihniyet geliştirme ihtimali!

Merakın keşifle ne kadar ilişkili olduğunu görebilirsiniz. Kendini keşfetmek ancak merak edebilme cesareti ile mümkündür. Genel olarak merak bizi bilinen bir yoldan çıkmaya iter, alışkanlıklarımızı sarsar, bu da konfor alanımızdan çıkmamızı sağlar! Yeni şeyler keşfetmek ilham ve yaratıcılık kaynağı olabilir 😲. Bu kaliteyi ne kadar geliştirirsek, o kadar esnek ve açık fikirli oluruz, ki açık fikirlilik de günümüzde en önemli insan niteliklerinden biridir. 

🔗 Açık fikirli olmak | Bir insanda olması gereken en temel nitelik

Merakın insan olarak entelektüel gelişimimizin temeli olduğunu anlamak da önemlidir. Daha ileri gitmek isteyeceğimiz için yenilik yapmamızı sağlayan zengin bir kalitedir. Ancak, özellikle çocukluk döneminde, girişte bahsedilen cümleyi kaçınılmaz olarak duyduğumuz zaman, olumsuz olarak da algılanır. Sonra kötü bir şeyle ilişkilendiririz ve artık merak etmeye cesaret edemiyor hale geliriz 🤐...

Meraklı olun ama istilacı olmayın!

Merakın bir sınırı olduğu açıktır. İnsanların sunacak bir cevabı olmaması gerçekten can sıkıcı olabilir, ve çok ileri gittiğinde mahremiyet ihlali olarak algılanabilir...

Evet, harika bir kalite, ancak yalnızca doğru miktardaysa! Hedefi aşmamalı ve daima bir adım geri gitmelisiniz. Çizginin nerede olduğunu nereden biliyorsun? Sadece şu ünlü sözü hatırlayın: "Sana yapılmasını istemediğin şeyi sen de başkalarına yapma" 😬.

Ölçülü kalarak merakımız, keşif ve öğrenme için gerekli olan sağlıklı bir nitelik olmaya devam eder. Bu, dünyaya inanılmaz bir açılım ve kendimizi kişisel olarak zenginleştirmenin bir yolu! Öyleyse merak edelim ve kelimenin tam anlamıyla büyümek için keşfedilmemiş bölgeleri keşfedelim 🌱!

🎧 Spotify önerisi: " Merak listesi! "

#MerakListesi sürekli öğrenir kalmak isteyen ve bunun için araştırdıklarını öğrendiklerini paylaşmayı seven Çağrı Küpeli'nin, bazen tek başına, bazen alanında uzmanları konuk ettiği öğrenme ve gelişim odaklı bir podcast'tir.

#Merak, peşinden koşulacak şey!


🤩Bu içeriği okuyanlar bunları da çok sevdi! 

🔗 INFP kişilik özellikleri | SWOT analizi, ilişki, meslek...

🔗 Maslow piramidi | İhtiyaçlar piramidi ve açıklaması

🔗 12 adımda "yeniden başlamak" (sıfırdan hayat)

🔗 Empati nedir, ne işe yarar? Empati kurmak ne demek?

🔗 Neden yalan söyleriz? Gerçeği çarpıtma isteği neden kaynaklanır?

Yazar notu: Yaşam boyu öğrenme yolculuğu

Merak, dünyayı keşfetmemizi, başkalarına ve yeni şeylere açık olmamızı ve her gün öğrenmemizi sağlayan harika bir niteliktir. Hatta geliştirilmesi gereken önemli bir niteliktir. Motivasyonumuzu arttırmamıza, yeni beceriler geliştirmemize, yeni anlayışlar ve bakış açıları bulmamıza ve eleştirel ve yaratıcı düşünmemize yardımcı olur. Merak geliştirmek, hayatta daha başarılı olmamıza yardımcı olabilir.

En son ne zaman merak ettin? Ondan ne kazandın? Yorumlarda bize her şeyi anlatın!

🤗"KENDİNİ DİNLE, KABUL ET VE MUTLU OL! HEMEN ŞİMDİ, BAŞLA..."
#BornToBeMe

Kaleme alan Gözde , Wengood yazarı

🍂Modern zamanlarda bir adet romantik.

En yeni makaleler

Narsist düzelir mi? Bir narsist değişebilir mi?

Narsist bir insanla tanışıp onu sevmiş bulunduysanız, muhtemelen yukarıdaki soru aklınızdan geçiyordur. Narsist kişilik bozukluğu tanısı olan insanlar empatiden yoksundur, kendisini başkalarından üstün görür. Bu durum, narsistlerle yakın ilişki kuran diğer insanları ruh sağlığı ve duygusal olarak yıpratabilir. Gerçek şu ki, narsistik kişilik bozukluğu olan bir insanda, toksik özellikler o kadar derinlere işlemiştir ki, değişme ve daha iyi insanlar olma ihtimalleri yoktur. Bir narsistin değişemeyecek olduğunu kabul etmek, ve kişinin kendine bunu itiraf etmesi, kendi psikolojik sağlığı için oldukça önemlidir.

⚠️ Narsist insanı tanımak için bu işaretlere dikkat edin!

Patronunuz, eşiniz, veya sevdiğimiz bir yakınımız... Gün gelir hepimiz narsist bir sapkınla karşılaşabilir ve yıkıcı bir sarmalın içine çekilebiliriz. Peki kimdir bu narsistler? Onları nasıl tanıyabiliriz? İşte çevrenizdeki narsist biri varsa tespit etmek için 10 işaret!

Obsesif Kompulsif Bozukluk (OKB) hakkında bilmeniz gerekenler

Ben OKB olan insanlar arasında değilim, ancak bu oldukça yaygın bir hastalık. Türkiye’de büyük toplum kesimlerinde yapılan araştırmalarda OKB'nin her 100 kişiden 2-3'ünde görüldüğü saptanmış. Obsesif kompülsif bozukluk sahibi değilim fakat, sevdiğim bir yakınım ile bu sınavı beraber verince, bir yazı kaleme almak istedim. Endişeleri nedeniyle, bir takım şeylerin uzun süre takıntılı bir şekilde kafasını meşgul ettiğine şahit oldum. OKB'yi tanımlayan şey işte budur, bu hislere neden olan anksiyete ve atakları. Peki OKB nasıl tedavi edilir? Obsesif Kompulsif Bozukluğa neler sebep olur? Hadi açıklayalım!

Kendini sınırlamana neden olan inanç kalıpları | 🚫 TOP15

"Ben zaten şöyleyim", "Ben zaten böyleyim", "Ben yapamam...", “Benden olmaz…” Kendi kendini sabote etmene neden olan sınırlayıcı düşünceler, gerçek potansiyelini küçümsemene neden olur. Kendine farketmeden koyduğun bu sınırlar, öz motivasyonunu ve kendini gerçekleştirme girişimlerini engeller. Kısacası, kendin olmanı engeller. Herkesin deneyimi kendine, ama sınırlayıcı düşünce kalıpları az çok aynı. En yaygın 15 sınırlayıcı düşünce ve inançları kendinizden uzak tutmak için önce farkına varın.

Varoluşsal sancılar : Rahat atlatmak için yardım almaktan çekinme

Hayatın bir noktasında anlamı ve amacı aramaya başlamak. Varoluşsal bir sancı yaşamak için illa “30 yaş sendromu”nun gelmesini beklemeniz gerekmiyor maalesef, ergenlik desem, lise sıraları desem... Gözünüzde canlandı mı? Varoluşsal sancılar sırasında her şeyi sorgulamak mümkün: romantik ilişkileri, iş hayatını ve hatta yaşadığınız evi, neredeyim? ne yapıyorum? Kendini sorgulamak ve hayatla ilgili tüm bu soruları sormak sizi, kararlar almaya ve her şeyi değiştirmeye yöneltebilir. Peki neden bu sancıları yaşıyoruz? Ve varoluşsal sancıların nasıl üstesinden gelebiliriz?... bunları konuşalım!

🥊 Psikolojik savunma mekanizmaları nelerdir?

Herhangi stresli bir durumdan kaçınmak için kendi kendinizi farkında olmadan "kandırıyor" olabilirsiniz. İnsanlar gündelik hayatlarını yaşarken, psikolojik dengelerini koruyabilmek amacı ile çeşitli psikolojik savunma mekanizmaları kullanırlar. Bu savunma mekanizmaları hali hazırda kişinin kötü duygu ve düşüncelerden kaçınmasını, daha az psikolojik gerilimler yaşamasını sağlıyor olsa da, sorunların asıl kaynağı da olabiliyor. Savunma mekanizmaları egonun üzerindeki baskı ile başa çıkabilmek için oluşturulmuş düşünce, tutum ve davranışlardır... En yaygın örnekleri ise; inkar veya yadsıma, erteleme, bastırma, yön değiştirme, yansıtma, mizahlaştırma, somatizasyon vb.

Yas tutan birine baş sağlığı mesajları | 🖤 Taziye mesajları

Yaşam öyle yaratılmıştır ki sonunda hep bir son/başlangıç vardır. Doğadaki tomurcuklar gibi döngümüz, devir daim mi, bilmiyorum ama ne yazık ki ölüm bizi sevdiklerimizden ayırabiliyor. Geride kalanlara ne diyeceğini bilmek zor. Yakını vefat eden birine nasıl baş sağlığı dilenir? Kelimeler bazen kifayetsiz hissettirse de güçlüdür. Bir acıyı dindirmiyorsa da en azından biraz olsun yatıştırabilir. Sıradan bir “başın sağolsun” yerine çok daha içten, doğal ve samimi taziye mesajları örnekleri baş sağlığı dileklerinizi iletmek için size yardımcı olabilir.

Toksik romantik ilişkilere dair 10 kırmızı çizgi 🚩

Toksik bir ilişki aslında sinyallerini tanışma veya flirt aşamasında veriyor. Bu yüzden toksik bir ilişkiye başlamamak için tehlikeli sinyallerin bir listesini yapalım dedik. İçinde bulunduğun ilişkinin toksik olduğunu gösteren 10 kırmızı çizgi! 🚩

İlişkimde mutsuzum, ne yapmalıyım?

Cicim aylarının büyüsü ortadan kalktı, karnındaki kelebekler yok oldu ve heyacan azaldı. Bir ilişki içinde olmak, bizi yükselten bir hayat arkadaşına sahip olmak anlamına gelir. Sen nasıl hissediyorsun? Mutsuz, umutsuz, depresif, yorgun? Veya anlaşılmadığını düşünüyorsun? Hayat arkadaşınızın sizi güldürmekten çok ağlattığını anladığınız anda, ilişkiyi sorgulamak meşrudur... Ama gemileri yakmadan ve çekip gitmeden önce, bilin ki çözümler de mümkün! İlişkimde mutlu değilim, ne yapmalıyım diye soruyorsan doğru yerdesin.

#Seksizm nedir? Seksist kime denir? 🤷‍♀️ #farkındalık

Cinsiyetçilik, insanları yalnızca belirli bir cinsiyete veya cinsiyete ait olmaları temelinde algılamak ve yargılamak anlamına gelir. Aynı temelde "bireyin ayrıştırılmasını" kapsar. Seksizm günlük hayatımızda her gün karşılaşabileceğimiz bir olgu. Özellikle kadınları hedef alan ayrımcılığı içeriyor olsa da, kavram "cinsiyet, cinsel kimlik, cinsel yönelim ve cinsiyet ifade biçimleri" üzerinden ortaya çıkan bir ayrımcılık biçimini vurgulamaktadır. Kısaca, seksizm, aslında cinsiyetçilik ve kadın haklarının önemini vurgulayan feminist bir yaklaşım, ancak son yıllarda insan hakları temelinde bir eşitlik fikrini savunur. Peki nedir bu seksizm veya seksist dedikleri? Hemen açıklayalım!

🎧 Spotify

İşe gidip gelirken, yürüyüşe çıkarken, yemek yaparken veya uyumadan önce size eşlik etsin. Wengood Podcast serisi: RDV Coaching'i kaçırma! 

🎥 Youtube

Aslı ile Yoga seansları!

Mentor Özlem Şen ile RDVCoaching serisi Youtube'da da devam ediyor olacak! 

Kanala 💜abone ol , 🔔 bildirim zilini aç ve tabii, 👍videoları beğenmeyi ve ✍🏻 bize yorumlardan ulaşarak hangi konularda içerik istediğini söylemeyi unutma!

Ayrıca: En sevilen içerikler, günlük mutluluk, destek ve motivasyon dozları için; 

Instagram📸

📍Pinterest