İnsanlar neden yalan söyler?

tarihinde Gözde , Wengood yazarı tarafından güncellendi

Haydi kendimizi kandırmayalım (bir kez olsun), hepimiz belli noktalarda hakikati daha uygun hale getirmeye çalışmışızdır! Kabul edin, inkar edersek yalan söylemiş oluruz! İster farkında olmadan hikayeleri abartan insanlardan biri olun, ister ara sıra küçük beyaz bir yalanı ağzınızdan kaçırmış olun, hepimiz yalan söyleriz. Peki insan neden yalan söyler? Yalan söyleme davranışının ardındaki psikoloji nedir?

İnsanlar neden yalan söyler?

Yalan söylemek doğuştan gelen bir insan eylemi

Yalan söylemek, rol yapmak, aldatmak vb. hepimizin ortak yaşadığı insan davranışlarıdır, ancak bu sürekli olarak birbirimizi manipüle ettiğimiz anlamına gelmez. Aksine, toplumsal yaşam bazen katı ve acımasız gerçekleri içerir ve bu da çoğu zaman gerçeği manipüle etmemize yol açar.

Aslında yalan söylemek; oldukça doğal ve insan doğasına ait bir davranış. Doğuştan geliştirebildiğimiz bir eylem, öyle ki çocuk gelişiminin bir parçası. 0-3 yaş arası çocuklar için yalan söylemek gibi bir şey yok. Çünkü bu yaş aralığında gerçek ve hayal arasındaki fark belirgin değil. Dolayısıyla en fazla abartmalar veya yetişkinleri güldüren gerçek dışı şeyler ekliyoruz hikayelerimize. Yani yalan söylemiyoruz ancak gerçeği abartılı biçimde ifade ediyoruz. 

4 yaşından sonraysa daha çok cezadan kaçınmak ya da istediğimiz bir şeyi elde edebilmek amacıyla yalan söylemeye başlıyoruz. Küçük manipülatörler büyüyor kısacası. Çocuk, okul çağına gelip aileden ziyade toplum ile karşılaşmaya başladığı sıralarda, mesela 7 yaşlarında kendisi ile başkaları arasındaki farklılıkları anlamaya başlar. Başka bir deyişle, “söylememesi gerekenleri” veya "falanca görünmemesi gerektiğini" özümser. Örneğin okuldaki kötü notlar gibi, bazı gerçekleri gizleyebileceğini veya yetişkinlerden bazı şeyleri saklayabileceğini de anlar. İnkar mekanizmasının mucizesi ile tanışma anı gelmiş çatmıştır. (bkz. 🔗İnkar: ideal bir savunma mekanizması mı?)

Aslında bu aynı zamanda sosyal gelişimin önemli bir parçası. Aslında yalan söyleyebilmek, çocuğun başkalarının ne düşündüğünü ve onların kendisininkilerden farklı olabileceğini anlayabilme, onları etkileyebileceğini fark etme ve kendi davranışlarını bu amaca uygun bir şekilde kontrol etme becerilerinin de geliştiğinin göstergesi. Ama neticede bu davranış eğer bazı sınırları geçiyorsa toksik insan özelliği olarak bunu saymak mümkün! 

Neden yalan söyleme ihtiyacı hissediyoruz? — Çünkü faydalı olabilir!

Özgecil yalan (Karşındaki düşünerek yalan söylemek)

Yalan söylemek çoğu zaman olumsuz bir eylem olarak görülse de toplumda her gün kullanılmaktadır. Çünkü, beyaz yalanlar veya özgecil yalanlar günlük yaşamda bize yardımcı olur.

Muhatabı olduğunuz kişiyi korumak, insanları üzüntü ve utanç gibi kötü deneyimlerden kaçındırmak isteriz. Bazen diğer insanların duygularını korumak için gerçekten ne düşündüğümüzü saklamamıza neden olan şey budur: “Evet, bu pantolon sana çok yakışmış”, “Yeni saç kesimini çok sevdim” gibi.

Aynı şekilde, bazı insanları yönlendiren de aynı mekanizmadır. Sevmediğin bir hediyenin önünde seviniyormuş gibi yapmak, çok komik olmayan bir şakaya gülmek için kendini zorlamak veya orgazm taklidi yapmak gibi.

Bu tür küçük yalanlar veya gerçeği çarpıtma eylemi çok ciddi görünmese de, aslında arkadaşlıklarınıza veya aşk ilişkilerinize zarar verebilir. Örneğin; ihanet ve sonrasında bunu karşı tarafı kaybetmemek için saklamak. Bu yüzden fazla ileri gitmemeye dikkat edin çünkü zararsız görünseler de uzun vadede iletişim uyumsuzlukları yaratacağından zararlı olabilirler.

yalan söylemek

Bencil yalan (Kendini korumak için yalan)

Özgecil yalanın aksine, bencil yalan, adından da anlaşılacağı gibi kişisel bir amaca hizmet eder. Kendini korumakla (örneğin yaptığın bir hatayı gizlemek) veya başkasından bir şey elde etmekle ilgilidir. 

Bencil yalan her zaman çok ciddi olmak zorunda değildir. Örneğin; Bir akşam yemeği davetinden kaçınmak için ani bir migren ağrısı sizi bulabilir.

Ancak, bazı bağlamlarda bencil yalanların ciddi sonuçları olabilir. Bazen bir sözleşmede, özgeçmişte vb. yalan söylemeniz cezai olarak kınanabilir. O kadar ileri gitmeden, utancınızdan veya aşağıladığınızdan gerçeği doktorunuzdan sakladığınızda sağlığınızı etkileyebilir.

Her iki durumda da, kendinizi yalan söylemekten alıkoymakta güçlük çekiyorsanız veya yalan söylemenin hayatınızda çok önemli hale geldiğini düşünüyorsanız, bunu sevdiğiniz biriyle veya bir psikologla konuşmaktan çekinmeyin. Çok ciddi bir sorun olmasına gerek yok… Çoğu zaman özgüven eksikliğinden kaynaklanıyor oluyor!

Patolojik yalan söyleme (Mitomani ve Mitomanyak)

%100 dürüst olmamak insanidir ve küçük dozlarda yalan söylemek normaldir. Bununla birlikte, bazı insanlar tekrar tekrar yalan söylerler ve bu mitomani adı verilen bir psikiyatrik bozukluğa işaret edebilir. Mitomani yani patolojik yalan, her birimizin zaman zaman sığındığı uydurulmuş gerçeklerden çok daha farklıdır. 

Mitomanyak insanlar, sürekli hikayeler uydururlar. Mitomanyaklar bilinçsizce gerçeklikten kaçmaya çalışırlar ama yapmaya çalıştıkları aslında sizi aldatmak değildir. Bir nevi kendini savunma mekanizması diyebiliriz buna. Bu nadir patoloji genellikle diğer kişilik bozuklukları (şizofren, paranoyak vb.) ile ilişkilidir.

💯 Bu içeriği okuyanlar bunları da mutlaka okuyor!

👉 Toksik insan ne demek? Toksik insan özellikleri neler?

👉 Mesajına cevap vermiyorsa ne yapmalı?

👉 Narsistlerin zayıf yönleri | Top 10

👉 MBTİ Kişilik Tipleri ve Özellikleri Nedir?

👉 Kendinden şüphe etmene neden olan 16 gaslighting cümlesi

Yazar notu: Mecburen yalan söylemek

İster toplumsal alan, ister romantik ilişkiler söz konusu olsun, yalan söylemek gereklidir. Bu bir refleks, içgüdüsel bir hareket ama aynı zamanda daha iyi iletişim kurmanın bir yolu. Aklımızdan geçen her şeyi sansürsüz ve başkalarının ne düşündüğünü umursamadan söylemek yerine, etrafımızdakileri dikkate alır ve yalan söyleriz.

🤗"KENDİNİ DİNLE, KABUL ET VE MUTLU OL! HEMEN ŞİMDİ, BAŞLA..."
#BornToBeMe

Kaleme alan Gözde , Wengood yazarı

🍂Modern zamanlarda bir adet romantik.

En yeni makaleler

Toksik insan ne demek? Toksik insan özellikleri neler?

Hiç bazı insanlarla zaman geçirdikten sonra kendinizi kaygılı, suçlu, kafası karışmış veya tükenmiş hissettiniz mi? Eğer öyleyse, muhtemelen toksik insanlarla karşılaştınız. Bu yazıda, toksik insan nedir, toksik insan özellikleri nelerdir, hepsini konuşuyoruz. Toksik insanların yaşamınıza etkisini ve ruh sağlığınızı nasıl koruyabileceğinizi öğrenin.

Anksiyete (Kaygı) Bozukluğu nedir? Ne yapmalı?

Hepimiz zaman zaman kaygı hissederiz, fakat genellikle belirtiler hızlıca kaybolur ve sorun yaratmaz. Kaygı belirtileri sürekli ve ciddi bir şekilde devam ettiğinde ise kişi yaşam kalitesinde düşüş hissederek şikayet etmeye başlar. Baskın bir şekilde hissedilen anksiyete, sürekli devam ettiğinde işe gitme, okula gitme, arkadaşlarla görüşme veya günlük yaşantıdaki görevleri yerine getirmek zorlaşır. Bu durum normal bir kaygı olmayabilir. İşte bu noktada devreye "anksiyete (kaygı) bozukluğu" girer. Anksiyete halinin bir hastalığa dönüştüğü bu durum ile ilgili bilmeniz gereken her şey bu yazıda!

Ruh sağlığımıza hak ettiği özeni gösteriyor muyuz?

1992 yılından beri Dünya Ruh sağlığı federasyonu tarafından 10 Ekim Dünya Ruh Sağlığı Günü olarak kutlanıyor. Ruh sağlığını genel insan sağlığından ayrı düşünemeyiz. Çünkü iyilik hali, bedensel ve ruhsal sağlığın bütününe bağlıdır. Ruh sağlığının önemini anlamak sadece kişiler için önem teşkil etmez, toplumun refahı için de oldukça önemlidir. Mental sağlığımıza dair bilmeniz gereken her şey bu makalede!

Kadından güler yüz beklemek niye? Canım isterse gülerim!

Benim aslında sorun olmayan bir sorunum var. Güler yüzlü bir insan değilim. Güler yüzlü olmak bir zorunluluk mu? Bence güler yüzlü olmamak gayet normal; yüzümü illa güldürmeyen duygularım ve fikirlerim var, o kadar! “Erkekler, güler yüzlü kadın sever”, “Kadın dediğin güler yüzlü olur.”, “Öyle asık suratlı olursan, seni beğenmezler”... Bana her şeyi yakıp yıkma isteği veren bir şey varsa o da bu tür seksist yaklaşım ve dayatmalar. Kadınlara yönelik bu dayatmalara artık tahammül edemiyorum. Bize gülümsememizi söylemeyi bırakın! Veya kahkaha atarken nelere dikkat etmemiz gerektiğini söylemeyi! Kadın ve güler yüz beklemek: neden cinsiyetçi bir yaklaşım?

Çocukluk Travmaları Yetişkinlikte Bizi Nasıl Etkiler?

Yaşlandıkça, çocukluk travmalarının bizi hâlâ nasıl etkilediğini ve bazen başa çıkılması gerçekten zor olduğunu daha fazla keşfediyorum. Çocukken yaşanan bu travmalar, genellikle göz ardı edilmiş veya küçümsenmiş olsa da, yetişkin hayatımda büyük bir yer tutuyor. Çocukluğumuzun bizi tamamen nasıl şekillendirdiğini görmek şaşırtıcı bir durum. Bu etkileri daha iyi anlamak ve yönetmek için bu yazıyı mutlaka okuyun!

En ilham verici motivasyon sözleri! 20 mükemmel söz!

Motive edici sözler duymaya mı ihtiyacınız var? Güzel sözler söyleyen biri olsa da biraz motivasyon olsa mı diyorsunuz? O zaman doğru yerdesiniz. Motivasyon sözleri kısa ama etkili oluyor. Kişi kendini çıkmazda hissettiğinde motivasyon sözleri birer ışık oluyor. Hiçbir şey, hiçbir zaman senden daha önemli değil. Tek önemli olan şeyi yap ve ne olursa olsun, hayattaki zorlukların seni vazgeçirmesine izin verme. Bir iki güzel söz oku, yeniden güç bul. 💪 İşte arada bir açıp bakmalık 20 maddelik motivasyon sözleri listesi!

🎧 Spotify

İşe gidip gelirken, yürüyüşe çıkarken, yemek yaparken veya uyumadan önce size eşlik etsin. Wengood Podcast serisi: RDV Coaching'i kaçırma! 

#3 | Algı yönetimi nedir? Uydumculuk psikolojisi ve soru sorma becerisi #algı #ikna #sorgulama

Ekim 2022 · RDV Coaching | Wengood

29:12

🎥 Youtube

Aslı ile Yoga seansları!

🎥 Youtube

Mentor Özlem Şen ile RDVCoaching serisi 

Kanala 💜abone ol , 🔔 bildirim zilini aç ve tabii, 👍videoları beğenmeyi ve ✍🏻 bize yorumlardan ulaşarak hangi konularda içerik istediğini söylemeyi unutma!

Ayrıca: En sevilen içerikler, günlük mutluluk, destek ve motivasyon dozları için; 

Instagram📸

📍Pinterest