Tripofobi, halk arasında delik fobisi, küçük delikler, oyuk veya kabarcık kümelerinden tiksinme, bu görüntü veya hissiyat ile karşılaşınca rahatsızlık duyma şeklinde tanımlanır. Delik fobisi olan insanlar genelde, ayçiçekleri, petekler, süngerler ve çekirdekli meyveler görünce tiksinir veya huzursuz olur. Örneğin kabarcıklı yüzeylere bakmak veya dokunmak onlara korku ve endişe verir. Çoğu fobi çeşidi gibi, delik fobisinin tedavisi de mümkündür. Psikoterapi ile bu fobi aşılabilir ve hastanın yaşam kalitesi iyileşebilir.
Delik fobisi, tıp dilinde tripofobi olarak geçer. Tripofobi kelimesi, Yunanca "trypa" (delik) ve "phobia" (korku) kelimelerinden türemiştir.
En ilginç fobiler listesi 📃 arasında yerini alan bu fobi çeşidi, adından da anlaşılacağı üzere birbirine yakın, toplanmış veya kümeler halinde bulunan küçük deliklerden oluşan görüntü ve yüzeyler karşısında iğrenme, tiksinme ve yoğun bir huzursuzluk ile kendini belli eder.
📌 Bazı araştırmalara göre çocuk ve yetişkinlerin %17'sinde, yani yaklaşık altı kişiden birinde bir dereceye kadar delik fobisi gözlenmektedir. Ayrıca delik fobisi erkeklere oranla kadınlarda daha yaygın olarak görülmektedir. |
Bilimsel çalışmalar henüz tripofobinin nedenleri tam olarak nedir ortaya koymuş değil, ancak birkaç olası açıklama söz konusu. Aşağıda açıkladığım her bir tezin bence ortak noktası, delik fobisinin ilkel atalarımızdan kalma bir kaçınma davranışı olduğu.
Delik korkusunda diğer yaygın fobiler ile ayrışan bir nokta var. Fobileri genellikle korku ile ilişkilendirebilirsiniz, ancak 2018'de yapılan bir araştırma tripofobisi olan çoğu insanın birincil semptom olarak korku değil iğrenme yaşadığını öne sürüyor.
Tripofobiniz varsa, küçük delik kümeleri veya deliklere benzeyen şekiller içeren bir nesneye veya yüzeye bakarken genellikle iğrenme ve rahatsızlık duygularını fark edeceksiniz. 🤢 Oradan veya nesneden uzaklaşmak isteyecek, tüylerinizin ürperdiğini hissedeceksiniz.
Amerikan Psikiyatri Birliği (APA), Zihinsel Bozuklukların Tanısal ve İstatistiksel El Kitabında (DSM-5) delik fobisini bir bozukluk olarak tanımıyor. Bir bozukluk olarak tanınmadığı için, onu teşhis etmek için belirlenmiş kriterler yok. Ancak, online tripofobi testi çözmek mümkün.
👉 Online tripofobi testi uygulamaları aşağıdaki şekilde gerçekleştirilir.
İkiden yüksek bir oran, delik fobisi olduğunu gösterir. Bir ruh sağlığı uzmanıyla test bulguları ve delikli kümelere karşı olumsuz tepkileriniz hakkında konuşmak faydalı olacaktır.
⚠️ Sadece ruh sağlığı uzmanları, delik korkusuna sahip olup olmadığınızı söyleyebilir. Resmi bir tripofobi teşhis kriteri olmadığından bu bir tanı olarak kabul edilmez ancak yine de, profesyonel yardım, yaşam kalitesini olumsuz etkileyen belirtiler üzerine çalışmak için rehberlik ve destek sağlayabilir.
Tripofobi her ne kadar diğer fobi türlerinden ayrışsa da bireyin yaşamını tehdit etme bakımından farklı değildir. Hastanın yaşam standartında düşüşe yol açabilir ve onu zor durumlarda bırakabilir. Aşırı vakalarda, tripofobi iş hayatı, okul hayatı veya sosyal hayatı olumsuz etkileyebilir. Tedavi edilmeyen ileri vakalarda delik fobisi, kaygı bozukluğu veya obsesif kompulsif bozukluğa dönüşebilir.
👩🏻⚕️Terapist, size yaşadığınız semptomlar, onları tetikleyen şeyler, günlük hayatınızı nasıl etkilediği hakkında sorular sorarak, anksiyete koşulları veya depresyon belirtileri de dahil olmak üzere, yaşadığınız diğer ruh sağlığı semptomlarını belirlemenize yardımcı olabilir.
Tripofobi tedavisi aslında çok basit ve tedavi yöntemi oldukça çeşitli. Psikoterapi sayesinde 10 kişiden dokuzu belirli fobik bozuklukların üstesinden gelebiliyor.
Bilişsel Davranışçı Terapi yöntemi, delik fobisini tetikleyen durumlara karşı algılarınızı ve tepkilerinizi değiştirmenize yardımcı olur. BDT diğer spesifik fobiler için de kullanılan tedavi yöntemlerinden biridir. Seanslarda ruh sağlığı uzmanı ile konuşma terapisi şeklinde ilerlenir. Terapi esnasında kişiye tedavinin mantığı anlatılır. Kişinin rahatsız olduğu durumda kaçmak yerine korku ve kaygı gibi olumsuz duygular ile nasıl başa çıkılacağı öğretilir. Tedavi süresi kişinin rahatsızlığının şiddetine, tedaviye olan katılımına ve iyileşmeye olan isteğine bağlı olarak farklılık gösterebilir.
Davranışçı terapide uygulanan yöntemlerden biri de maruz bırakma terapisidir.
Maruz bırakma terapisi en etkili terapi yöntemidir. Yapılan birçok araştırmada maruz bırakma ile 3 saatlik tek seansta dahi fobilerin tedavi edilebildiği görülmüştür. Tedavi sonrası takip edilen hastaların yaklaşık %90’ında korku ve kaygının kalmadığı, %60’ında ise fobi belirtilerinin tamamen ortadan kalktığı kaydedilmiştir.
Uygulama ise kısaca şöyle;
❤️🔥 Bu içeriği okuyanlar bunları da mutlaka okuyor!
🔗 En tehlikeli psikolojik hastalıklar | TOP 10
🔗 Okyanus Fobisi, Talassofobi nedir? Talassofobi testi yap!
🔗 Klostrofobi: kapalı alan korkusu | bilgi, test ve tedavi
Yazar notu: Tripofobi nasıl geçer?Maruz kalma tedavisini tamamlayan çoğu insan semptomlarında iyileşme görür. Tripofobi tetikleyicilerine hakim olduğunuzda, vücudunuzun tepkilerini yönetmek için nefes alma veya gevşeme yöntemlerini kullanabilirsiniz.#BornToBeMe |
Kaynak
Martínez-Aguayo, J. C., Lanfranco, R. C., Arancibia, M., Sepúlveda, E., & Madrid, E. (2018). Trypophobia: What Do We Know So Far? A Case Report and Comprehensive Review of the Literature. Frontiers in psychiatry, 9, 15. https://doi.org/10.3389/fpsyt.2018.00015
Kaleme alan Gözde , Wengood yazarı
🍂Modern zamanlarda bir adet romantik.
Hiç bazı insanlarla zaman geçirdikten sonra kendinizi kaygılı, suçlu, kafası karışmış veya tükenmiş hissettiniz mi? Eğer öyleyse, muhtemelen toksik insanlarla karşılaştınız. Bu yazıda, toksik insan nedir, toksik insan özellikleri nelerdir, hepsini konuşuyoruz. Toksik insanların yaşamınıza etkisini ve ruh sağlığınızı nasıl koruyabileceğinizi öğrenin.
Hepimiz zaman zaman kaygı hissederiz, fakat genellikle belirtiler hızlıca kaybolur ve sorun yaratmaz. Kaygı belirtileri sürekli ve ciddi bir şekilde devam ettiğinde ise kişi yaşam kalitesinde düşüş hissederek şikayet etmeye başlar. Baskın bir şekilde hissedilen anksiyete, sürekli devam ettiğinde işe gitme, okula gitme, arkadaşlarla görüşme veya günlük yaşantıdaki görevleri yerine getirmek zorlaşır. Bu durum normal bir kaygı olmayabilir. İşte bu noktada devreye "anksiyete (kaygı) bozukluğu" girer. Anksiyete halinin bir hastalığa dönüştüğü bu durum ile ilgili bilmeniz gereken her şey bu yazıda!
1992 yılından beri Dünya Ruh sağlığı federasyonu tarafından 10 Ekim Dünya Ruh Sağlığı Günü olarak kutlanıyor. Ruh sağlığını genel insan sağlığından ayrı düşünemeyiz. Çünkü iyilik hali, bedensel ve ruhsal sağlığın bütününe bağlıdır. Ruh sağlığının önemini anlamak sadece kişiler için önem teşkil etmez, toplumun refahı için de oldukça önemlidir. Mental sağlığımıza dair bilmeniz gereken her şey bu makalede!
Benim aslında sorun olmayan bir sorunum var. Güler yüzlü bir insan değilim. Güler yüzlü olmak bir zorunluluk mu? Bence güler yüzlü olmamak gayet normal; yüzümü illa güldürmeyen duygularım ve fikirlerim var, o kadar! “Erkekler, güler yüzlü kadın sever”, “Kadın dediğin güler yüzlü olur.”, “Öyle asık suratlı olursan, seni beğenmezler”... Bana her şeyi yakıp yıkma isteği veren bir şey varsa o da bu tür seksist yaklaşım ve dayatmalar. Kadınlara yönelik bu dayatmalara artık tahammül edemiyorum. Bize gülümsememizi söylemeyi bırakın! Veya kahkaha atarken nelere dikkat etmemiz gerektiğini söylemeyi! Kadın ve güler yüz beklemek: neden cinsiyetçi bir yaklaşım?
Yaşlandıkça, çocukluk travmalarının bizi hâlâ nasıl etkilediğini ve bazen başa çıkılması gerçekten zor olduğunu daha fazla keşfediyorum. Çocukken yaşanan bu travmalar, genellikle göz ardı edilmiş veya küçümsenmiş olsa da, yetişkin hayatımda büyük bir yer tutuyor. Çocukluğumuzun bizi tamamen nasıl şekillendirdiğini görmek şaşırtıcı bir durum. Bu etkileri daha iyi anlamak ve yönetmek için bu yazıyı mutlaka okuyun!
Motive edici sözler duymaya mı ihtiyacınız var? Güzel sözler söyleyen biri olsa da biraz motivasyon olsa mı diyorsunuz? O zaman doğru yerdesiniz. Motivasyon sözleri kısa ama etkili oluyor. Kişi kendini çıkmazda hissettiğinde motivasyon sözleri birer ışık oluyor. Hiçbir şey, hiçbir zaman senden daha önemli değil. Tek önemli olan şeyi yap ve ne olursa olsun, hayattaki zorlukların seni vazgeçirmesine izin verme. Bir iki güzel söz oku, yeniden güç bul. 💪 İşte arada bir açıp bakmalık 20 maddelik motivasyon sözleri listesi!
İşe gidip gelirken, yürüyüşe çıkarken, yemek yaparken veya uyumadan önce size eşlik etsin. Wengood Podcast serisi: RDV Coaching'i kaçırma!
Aslı ile Yoga seansları!
Mentor Özlem Şen ile RDVCoaching serisi
Kanala 💜abone ol , 🔔 bildirim zilini aç ve tabii, 👍videoları beğenmeyi ve ✍🏻 bize yorumlardan ulaşarak hangi konularda içerik istediğini söylemeyi unutma!
Ayrıca: En sevilen içerikler, günlük mutluluk, destek ve motivasyon dozları için;
