Klostrofobi: kapalı alan korkusu | bilgi, test ve tedavi

Klostrofobi nedir?

“Kapalı yer korkusu” anlamına gelen klostrofobi; Latince “claustrum”, yani “kapalı yer” ve Yunanca “phóbos (φόβος)” yani ”korku” kelimelerinden türemiştir. 

Aslında klostrofobi, diğer fobiler gibi anksiyete bozuklukluğu olarak kabul edilir. Klostrofobik kişi, kapalı alanlarda kaldığında panik atak yaşamaya kadar gidebilen aşırı endişe duygusu ile baş etmek zorunda kalır. Örneğin, klostrofobisi olan kişi kapalı bir alanda kaldığında, gerçeğe dayanmayan nedenlere bağlı olarak belirtiler ortaya çıkar; terleme, nefes alamama, çarpıntı, titreme, uyuşma, ölüm düşüncesi vb.

📊Bu korkunun, nüfusun %4 ila 5'ini etkilediğini düşünülmektedir ve mantıklı nedenlere dayanmayan bu durum tedavi edilmezse agorafobi’ye dönüşebilmektedir. 

Klostrofobisi olan kişiler, doğal olarak, endişe ve panik duygusundan kaçınmak için kapalı yerlere girmemeye çalışır. Örneğin, asansörler, metrolar, penceresiz küçük odalar, MR cihazları, uçak, vb. Fakat sizin de tahmin edebileceğiniz gibi uzun vadede kişinin günlük hayattaki akışını sekteye uğratmaya başlar.

Klostrofobi ve nedenleri

Klostrofobinin bir çok farklı nedeni olabilir. Öncelikle, her özgül fobinin çoğunlukla dayandığı gibi geçmiş yaşantılar buna sebep oluyor olabilir; çocukluk travması, duygusal şok veya psikolojik travma.

Klostrofobiden kaynaklanan olumsuz duygular, aynı zamanda, kapalı bir alanda “kilitli kalma” endişesi ile körüklenir. Kendimizi savunmasızlık bağlamında güvensiz bir durumda bulduğumuzda klostrofobik hissederiz. Duygusal beynimiz uyanır ve “Ya…, eğer …, ve acaba?” belirir ve bu anksiyeteye neden olur.

😰 Özgül fobiler, kişinin bir duygu ile patolojik ilişkisi oluştuğunda ortaya çıkar. Duyguları yönetmek konusunda başarılı değilsek, bu tip fobilerin bizi ele geçirmesine daha açık oluruz.

Klostrofobi testi: “klostrofobi miyim?”

Klostrofobik olduğunuzda, bunu hemen anlarsınız. Kendimizi biraz kapalı veya küçük bir yerde bulur bulmaz kaygı ortaya çıkar. Hayal gücümüz, ölüm korkusuyla ilgili düşünceleri tetikleyecektir.

🚡 Örneğin: asansör, klostrofobik biri için oldukça kaygı uyandıran bir yerdir. Elimizde olmadan bizi saran korku ve endişe düşünceleri başlar, örneğini: “Ya asansör bozulursa? Ya çıkamazsam?"

Klostrofobi belirtileri

Kapalı alan korkusunda paniklemeye başladığınız anda, bir takım belirtiler ortaya çıkar:

• Çarpıntı veya hızlı kalp atışı;
• Nefes darlığı veya boğulma hissi;
• Baş dönmesi, bilinç kaybı ve bayılma hissi;
• Terleme, sıcak basması, göğüs kafesinde rahatsızlık;
• Ölüm korkusu, kendini kontrol edememe korkusu.

🙍‍♀️Fiziksel semptomlar, fobi tetiklendiği anda oldukça dayanılmaz hale gelebilir. Klostrofobiye bağlı bir başka kriz daha ortaya çıkabilir: panik atak

Klostrofobi tedavisi: “Klostrofobi nasıl yenilir?”

Bir çok özgül fobi tedavisinde olduğu gibi, bilişsel davranışçı terapi (BDT) klostrofobi tedavisinde en etkili ve yaygın yöntemdir. Gerekli görüldüğü takdirde, ilaç tedavisi de mümkündür, fakat vakaların çoğunda bu gerekli olmaz.

Çözüm odaklı terapi ile terapist “düşüncelerimizi yeniden programlamak” için egzersizler uygular. Aslında, bu teknik, olumsuz algılarımızı daha olumlu fikirlere dönüştürmekle ilgilidir.

Klostrofobi tedavi edilirken korku nesnesi ile yavaş yavaş ve uzman kontrolünde yüzleşerek, onunla ilişkili endişeleri ortadan kaldırabiliriz. Böylece düzenli ve kontrollü bir şekilde korkumuzun üzerine gidip, kapalı alanlarla ilgili endişemizi yeneriz.

🧘‍♀️Sakinleşmek için meditasyon veya yoga da yapabilirsiniz. Bunlar zihnimizi ve doğal olarak duygularımızı daha iyi yönetmek ve stresi azaltmak için birebir egzersizlerdir. Daha önce hiç denemediyseniz, aşağıdaki makalelerimize de bir göz atın deriz!

🔗 Yoga 101

🔗 Farkındalık meditasyonu

Klostrofobisi olan kişiler, klostrofobi ile yaşamak zorunda değilsiniz!

Kendi adıma, uzun süre klostrofobiden dolayı çok zorluk çektim. Çocukken birkaç saat annemle gittiğim çarşıda tuvalette kilitli kaldım. Daha sonra, artık herhangi bir kapı, tutukluk yapmaya görsün, yoğun bir panik ve aşırı endişeye kapılmaya başladım. Aslında dürüst olmak gerekirse her kapıya uzanırken bu düşünce anlık olarak zihnimde beliriyordu zaten.

Her şeye rağmen, profesyonel destek ve yavaş yavaş önce "daha büyük" kapalı yerlere (mesela yer altı otoparkları) giderek kendini sakinleştirme egzersizleri yaptım ve başardım. Bugün, hala, asansöre binmek zorunda kaldığımda hiç rahat olamıyorum belki, ama onlardan eskisi gibi kaçmıyorum ve kendimi yatıştırmayı başarıyorum.

➜ Korkunuz üzerinde çalışmak en azından onu azaltır veya daha da iyi ihtimalle tamamen ortadan kaldırır. Bu yüzden böyle bir zorlukla karşılaştığınızda en azından ne yapabileceğinizi öğrenmek adına ücretsiz psikolojik destek almaktan çekinmeyin!

🤩Bu makale de ilgini çekebilir! 

🔗 En ilginç fobi çeşitleri | Top 15

Yazar notu: çabucak yaşanmaz hale gelebilecek bir fobi Klostrofobik olmak, günlük yaşamı hızla engeller hale gelebilir. Arabınızı park etmek için tek şansınız bir yeraltı otoparkı olduğunda, yurtdışı seyahatleri için bir uçağa binmeniz gerektiğinde, iş yeriniz bir binanın 12.katında olduğunda… daha çok örnek var. Bu yüzden çözümü olan bir şey için harekete geçmemek yalnızca sizi zora sokacaktır. Yardım istemekten çekinmeyin. 🤗"KENDİNİ DİNLE, KABUL ET VE MUTLU OL! HEMEN ŞİMDİ, BAŞLA..." #BornToBeMe

Kaynak

Türkiye Psikiyatri Derneği