Deprem korkusu yaşıyoruz! Peki nasıl etkileniyoruz?

Eko anksiyete zamanında yaşamak

İklim, jeofizik ve doğa koşullarının hızlı değişimler geçirdiği yorgun dünyamızda 🌍 eko anksiyete aramızdan pek çoğunu etkisi almış durumda. Bunu artık günlük hayatımızda şakaya vurarak bence bir nevi psikolojik savunma mekanizması kullanır hale geldik. Bu doğa felaketleri ile her ülke, her an karşı karşıya... Felaket piyangosunun kime çıkacağı da hiç de belli değil… Tedbirsizlik, bilinçsizlik, ve en acısı, olay anlarında yaşanan panik ortamı ise tam bir facia. 😞

Türkiye'de deprem korkusu ile yaşıyoruz! 

⛰️ Yorgun dünyamızın fay hatlarında da aşikâr bir gerginlik yaşanıyor… Her gün ve bazen birkaç depremin haberi yayılıyor dünyaya… Geçmişe özlem duymamak elde değil. 2023’te yaşanan iki büyük depremin yarattığı derin acıyı sarmaya çalışan ülkemizde hepimiz aynı soruyu soruyoruz. Yılbaşı ruhunda bile Türkiye'de "Yeni yılda deprem olur mu?” korkusu hakim. 

Uzmanlar, medyada yayınlanan konuşmalarında deprem uyarıları yapmaya devam ediyor, Anadolu’daki bu fay gerginliğin ülkenin her yerinde arttığına dikkat çekip duruyor. Türkiye’nin mega kenti İstanbul kaç zamandır ciddi bir deprem korkusunun sarmalında… 😥 

Deprem konusu en önemli ilgi odaklarından birine dönüşürken, 🖤 “Asrın felaketi” olarak tarihe geçen o büyük facianın da birinci yıl dönümüne yaklaşıyoruz … 🙏 Bu felaket, anılarımızdaki acısını ve dehşetini tabii ki koruyor…

🔗 Yas tutan birine baş sağlığı mesajları | 🖤 Taziye mesajları 

Deprem Kaygısı Nedir?

Psikologlar, deprem gibi doğal bir felaket meydana geldiğinde kaygının yaygın olduğunu zaten açıklıyor. İster bunun gibi bir duruma bağlı geçmiş anılarınız ya da psikolojik travmalarınız olsun (sevilen birini ya da evini depremde kaybetmek), ister ise medyanın sizi bu tür trajedilerle ilgili o kadar çok habere maruz bırakması sonucu savaş ya da kaç tepkiniz tetiklenmiş halde olsun. 

Bu durumların herhangi birinin sonucu ortak; kaygı, güvensizlik ve korku duyguları. 😥

Savaş ya da kaç tepkisi, kişinin hayatta kalma moduna girmesine ve bunun tekrar olması durumunda hazırlıklı olma isteğine neden olabilir. Diğer tepki ise sadece sıkıntı ve kaygılı düşünceler olabilir. Bu duygular olaydan 6-12 hafta sonra bile devam ediyorsa anksiyete bozuklukları, fobi veya panik atağa bile yol açabilir.

Bu kaygı bizi nasıl etkiliyor?  

Tam da bu yüzden deprem korkusu insanı nasıl etkiler? sorusunu samimi bir şekilde konuşmak istedim. Deprem korkusu ile yaşamak psikolojimizi nasıl etkiliyor konuşursak, kendimizi nasıl koruyabileceğimizi de konuşma fırsatı bulabiliriz diye düşünüyorum. 

Ben kendimi, gün içerisinde ciddi derecede anksiyete hissederken bulabiliyorum. Bir anda aklıma gelen karamsar bir düşünce, olumsuz duyguları yaratıyor. Bu olumsuz duygularla ne yapacağını bilemediği anda, insan moralinin düştüğünü, hayatı yaşama arzusunun, belki enerjisinin düştüğünü hissedebiliyor. Takıntılı düşünce ve paranoyalara yatkın kişiler bu durumu çok daha somut yaşayabiliyor. 

Kısacası her insan bu kaygıyı farklı şekillerde yaşıyor. 

🤔 Bazıları için korku onları kendilerini korumak için adımlar atmaya sevk ediyor: ağır mobilyaları duvara monte etmek, mutfak dolaplarını emniyete almak veya evleri ve apartmanları yenilemek.

🤔 Bazıları için ise korku inkar mekanizmasını tetikliyor; yer sarsılmaya başlayana kadar tehlikelere karşı kasıtlı olarak kayıtsız kalmayı tercih ediyor. Belki kaderciliğe vuruyor. Bence yine de, inkar bugünlerde biraz daha zor hale gelmiş durumda. 

Peki ne yapılabilir?

Deprem kaygısı ile baş etmek için ne yapmalı?  

Gelecekte deprem olma ihtimalini tekrarlayıp durmak bizi daha güvenli yapmıyor! Hatta psikologlar bize belirsiz şeylerin daha korkutucu olduğunu söylüyor. Bir tehlikeyi özellikle korkutucu kılan üç faktör var.

• göremediğiniz bir şey.
• belirsiz olan şey.
• bilinemez gibi görünen bir şey.

Tüm bunlar, ormanda saklanan görünmeyen yırtıcı hayvana dair temel korkularımızı tetikliyor. Bu yüzden durumun iplerini elimize alıp kendi kendimizi yatıştırmanın yollarını konuşmakta fayda var diye düşünüyorum. Kaygı döngüsünden çıkmak için neler yapabileceğiniz ise şöyle; 

1) Haber detoksu yapın.

Doğrudan veya ciddi bir şekilde etkilenmiyorsanız, bunalmamak için felaketle ilgili haberlere ara verin. Dijital detoks deneyebilirsiniz. 

2) Dikkatinizi başka yöne verin.

Rahatlamak ve kendinizi olaydan arındırmak için bir şeyler izleyin. Diğer ilgi alanlarınıza zaman ayırın. Kafanızı dağıtacak aktiviteler ile zaman geçirin. 

3) Çevrenizle iletişime geçin

Durumu sevdiğiniz biriyle konuşun ona duygularınızdan bahsetmekten çekinmeyin. İstanbul Gelişim Üniversitesi'nin yayınladığı Deprem Sonrası Kaygıya Dikkat başlıklı araştırmada, böyle bir olay sonrasında kişinin hissettiği duygular hakkında konuşmanın ve bu duyguları yaşamanın "normal" olduğunu ortaya koymanın "psikolojik riskleri azaltabileceği"ni söyleniyor. 

4) Acil durumlar için hazırlık yapmayı deneyin

Vücudunuzun ve zihninizin hala rahat olmaması durumunda, zaman içinde birkaç basit şey yaparak kendinizi gelecekteki bu tür durumlara hazırlayabilirsiniz. Bu size olayın kontrolünün sizde olduğu hissini vererek sizi rahatlatabilir. Acil durum hazırlık tatbikatlarına katılın, el fenerlerini, pilleri, yiyecekleri/suları ve diğer acil durum malzemelerini sırt çantanızda saklayın.

Bu tür olayların aşırı uyarılmasını önlemek için kendiniz için öngörülebilir bir rutin, korkularınız hakkında konuşabileceğiniz güvenli bir alana sahip olduğunuz toplulukların bir parçası olmak size iyi gelecek! 

👍👍👍 Bu içeriği okuyanlar bunları da mutlaka okuyor! 

🔗 Psikolojim bozuk mu? Nasıl anlarım? 

🔗 Beklentisel kaygı veya anksiyete | Hep en kötüsünü düşünmek 

🔗 Psikolojik destek: ücretsiz psikolog desteği alabilir miyim? 

🔗 Okyanus Fobisi, Talassofobi nedir? Talassofobi testi yap!

Kaynak

Mustafa FİLİZ, Yalçın KARAGÖZ, Yusuf KARAŞİN Depreme Maruz Kalan Bireylerin Psikolojik Durumlarını Belirlemeye Yönelik Ölçek Geliştirme Çalışması Dicle Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Sayı / Issue: 33(2023), Sayfalar / Pages: 236-250 DOI: 10.15182/diclesosbed.1263545