“Aniden sinirleniyorum.” | Öfkenin zararlı hale gelmesi

🌪️“Ben neden aniden sinirleniyorum?” 

Sık sık, öfkemizi kontrol etmek zorunda olduğumuz söylenir. Ama bunu agresif bir şekilde bastırmaya çalışmak da doğru değil 🤬. Telefondaki bir uygulama değil ki bu “kapat”a bas deyip kapatabilelim. Bu mümkün değil, mümkün olsa da duygularımızı bu şekilde bastırmak doğru değil. Bunu başkaları için de yapmıyoruz, öfke kontrolünün tam olarak bize yararı var. Tek başına kontrol bozukluğu değil söz konusu olan. Ayrıca "aniden sinirlenmek kontrol altına alınmalı" dememizin bir çok geçerli sebebi var.

Sinirlilik hali ruh sağlığı ve bedenimiz için iyi değil! 

Bunu çok sık görüyoruz, öfke gibi güçlü duygular insan bedenini ve ruhunu yoruyor. Sinirlilik duygusu kalp hastalıkları, diyabet, bağışıklık sisteminin zayıflaması gibi birçok kronik hastalığa ve fiziksel rahatsızlığa neden olabiliyor. Stres hormonu, kortizol, artıyor ve kan şekerinde düzensiz değişikliklere sebep oluyor. Keşke sadece bunlarla kalsaydı! 🤯

➜Aniden sinirlenmek ve öfke patlamaları bizi fiziksel olarak yorduğu gibi psikolojimizi de tüketiyor. Tekrar ettiği durumlarda genel kaygı durumuna, panik atak ve stres bozukluğuna hatta depresyon ve diğer ruh sağlığı hastalıklarına da neden olabiliyor.

Sosyal izolasyon ile sonuçlanan durumlar... 

Öfkenin bizim üzerimizdeki etkilerini düşünüyoruz ama bu yalnızca bize zarar vermekle kalmıyor. Çevremizdeki insanlar da bundan muzdarip oluyor. Ve hatta toksik insan olarak anılmamız an meselesi oluyor, çünkü kimse duygusal vampirlere katlanmak zorunda değil. 

Öfke patlamaları problemi olan kişiler, bu duyguya neden olan şeyin başka insanlar olduğunu düşünebilir ama bu çoğu zaman kendi içimizden geliyor. 

Üstelik aşırı sinirlilik hali bizi sevdiğimiz insanlardan uzaklaştırıyor ve suçluluk psikolojisi hissetmemize neden olabiliyor. 😥 Onları da bu olumsuz duygulardan korumak için, öfkemizi kontrol etmeyi öğrenmeliyiz.

Aniden sinirlenmek neyin belirtisi?

Öfke, yaşadığımız olaylarla ilgili ikincil bir duygu aslında. Asıl hissettiğimiz duyguyu saklıyor. Öfkelenen kişi birincil duygudan dolay kızgın hatta kırgındır, fakat çoğu zaman bunu öfkesiyle gizlemek ister. Bu da, hepimizin çoğu zaman yaptığı kaçınma stratejisi anlamına gelir. 

Bu yüzden duygularımızdan kaçmak yerine, duyguları yönetmeyi öğrenmeliyiz. Unutmayın tüm duygular meşrudur.

⚠️ Kişi bazen yetiştirilme tarzından dolayı, bir şeyler ters gittiğinde sadece öfke göstermeyi öğrenir. Böylece sinirlilik hali davranışlarına iyice yerleşmiş olur.

Aniden sinirlenmeyi açıklayabilecek bazı nedenler ise şöyle;

• Uzlaşmada Zorluk : Kişi, her istediğini elde edebildiği bir kalıpla büyümüş olabilir ve yeni bir ortam oluştuğunda uzlaşmayı “savunmasız olmak” olarak algılar ve bundan kaçınır, öfkeyle yanıt verir.
• Ana Duygu : Kişi, asıl duygusunu gizlemek için öfkeyi kullanır.
• Farklı Görüşlere Tahammülsüzlük : Kişi kendini sorgulayamaz ve öfkeyi kullanır.

Aniden sinirlenme problemi olanlar ne yapabilir? 

Öfke; mide düğümlenmesi, çenenin sıkışması, aşırı terleme gibi belirtilerle kendini gösterebilir. Bu sinyaller, öfkenin geldiğini hissetmemize ve buna neden olan duyguyu anlamamıza yardımcı olabilir.

👉 Sinirlenmenize neden olan durumları saptamak

Bu bir kendini dinleme egzersizi. Vücudumuz tarafından gönderilen agresyon sinyallerini; öfkeyi deşifre etmek için kullanabiliriz! Bu güçlü duygunun tekrarlandığı ve tetiklendiği bazı kapsamlı olmayan “kalıp” diyebileceğimiz örnek durumlar vardır.

Stres ve özellikle anksiyete uyandıran durumlar ;

• İnsanların “zorundasın” ve “yapmalısın” gibi dayatmalarda bulunması;
• Hayal kırıklıklarının birikmesi;
• Aceleci davranışlar, diğerinin ne düşündüğünü biliyormuş gibi hissetmemize neden olur;
• Başkalarının genellemeleri, örneğin “sözümü hep yarıda kesiyorsun”
• Ve benzeri…

👉 Sakinleşmeyi Öğrenmek

Öfkeye neden olan durumları belirledikten sonra, sakinleşmek daha kolaydır. Duygularımıza biraz dışarıdan bakmak, daha az acı çekip onları daha iyi gözlemleyip anlamamızı sağlar.

🧘‍♀️Öfke nöbetlerini iyi kontrol edebilmek için yoga ve meditasyon iyi birer silah olabilir.

Ancak bunlar, genelde uzun vadede yapılabilir uygulamalardır. Öfkeli olduğunuzda, dikkatinizi fiziksel duyulara odaklayabilirsiniz. Böylece dikkatimizi duygularımıza değil bedenimize vermiş oluruz. Öfkeyi serbest bırakabilmek için nefes egzersizleri öğrenmek de harika olur. Derin derin nefes alıp verebilirsiniz…

🌬️ Stres ve uygun nefes egzersizleri (4 solunum tekniği)

👉 Fark etmek, görelileştirmek

Tıpkı kendimizi sakinleştirmek gibi, zaman alan bir egzersiz. Baktınız sinir soldan soldan yaklaşıyor, mesafe almak, sakinleşip uzaklaşmak kolay değil evet, ama ne kadar çok yaparsak o kadar kolay olacak. Bir duruma sinirlenmeye ve üzülmeye başladığınızda kendinize şu soruları sorabilirsiniz:

👉 Empati yeteneğini kullanmak

Karşıdaki ister marketteki bir tezgahtar olsun, ister çok yakınımız; bizi üzecek kişinin yerine kendimizi koyabilecek kadar güçlü olmamız mümkün. Bunu yaparken, aktif dinleme yapmak yani durumu ve sözleri çok yorumlamadan olabildiğince objektif olarak karşıdakini dinlemek gereklidir. Ve ek olarak, o an en çok dilediğimiz şeyi bir kenara bırakmak gerek : haklı olmak. 

Sosyal ilişkilerde empati kurmak, hem kendi duygularını hem de karşındaki kişinin duygularını farkında olmayı sağlar. Bu da sağlıklık ilişkiler kurmanın temel unsurlarından biri.

👩‍❤️‍👩 Eğer kendinizi karşınızdakinin yerine koyabilirseniz öfke duygunuzun üstesinden gelmek ve sizi yenmesine karşı koymak daha kolay olacak!