Dissosiasyon kavramını tanımama neden olan bir yakınım olmuştu. Psikolojide ne kadar önemli olsa da bu kavramı daha önce duymamıştım. Bana bunu çok az kişinin bildiğini ve dissosiyatif kişilik bozukluğunun sosyal zorluklarla karşılaşmaya neden olabilecek ciddi bir ruhsal bozukluk olduğunu anlattı. Bir travma nedeniyle gerçeklikten kopmak... Peki ama bu ne anlama geliyor? Dissosiyatif kişilik bozukluğunun farklı türleri nelerdir? Bu durumla daha önce karşılaşıp karşılaşmadığımızı nasıl bilebiliriz?
Dissosiyasyon 'ayrılma, dağılma, çözülme, kopma' anlamına gelir.
Kimlik, bellek, algı ve çevre ile ilgili duyumlar normalde kişide bütüncül şekilde çalışan işlevlerdir. Disosiyatif bozukluklar, normalde bir bütün halinde çalışan işlevlerin bütünlüğünün bozulmasıdır. Bu kulağa belirsiz gelebilir, peki bu gerçekten ne anlama geliyor 🤔?
Bir kişinin benliği 'çözüldüğünde' gerçeklik ile bağı tamamen engellenir. Düşünceler, yargılar, duygular değişir çünkü kişi artık fiziksel olarak orada olma hissine sahip değildir. Gerçeklikten kopmuştur.
Dissosiyasyon çoğunlukla travmatik bir deneyimden kendini korumak için ortaya çıkar. Örneğin, taciz mağduru, psikolojik olarak şiddetten korunmak için dissosiyatif duruma girecektir. Duygusal veya bilişsel ayrışma, kişi baş edemediğinde bir savunma mekanizması olarak karşımıza çıkacaktır. Dissosiyatif kişilik bozukluğu, geçici olabileceği gibi uzun süreli de olabilir.
Herkes aynı düzeyde dissosiyasyon yaşamaz. Kişilik bölünmesinin türüne bağlı olarak nedenler değişecektir. 3 farklı neden sıralayabiliriz:
⚠️ Psikoz, dissosiyatif durumla bu kadar ilişkilendirilmemelidir, çünkü psikoz gerçeklikle tamamen temas kaybı anlamına gelir. Dissosiyasyonda farklı kimlikler söz konusudur.
Dissosiyatif kimlik bozukluğu yaşamak nasıl bir duygu 🧐?
Hastalar genelde, kimlik bölünmesi yaşadığında kendini boş bir kabuk gibi hissettiğini açıklar. Artık gerçekte mevcut değildir, durumdan o kadar ayrışır ki, artık duygularını hissedemez, bu duyarsızlaşmadır, yani depersonalizasyon. Ayrıca, kişi bilinçli olarak gerçeklikle bağlantısı kesildiği için, sıklıkla dissosiyatif durumla ilişkili hafıza kaybı yaşar.
Dissosiyatif bozukluğu olan kişiler, nedeni bulunmayan fiziksel belirtiler; ağrı, baygınlık, aniden sinirlenme, intihar düşünceleri ve gün içerisinde yaşanan herhangi bir olayı hatırlayamama hali görülebilir.
Bunun yanı sıra bu kişiler ilişkilerinde, ani üzülmeler, gülmeler, agresif olma gibi duruma uygunsuz ve orantısız davranım içerisinde olabilir. En sık görülen belirti, sara nöbetine benzer çırpınma, kasılma şeklinde de olabilen bayılmalardır.
Arkadaşım bana dissosiyatif bozukluğunu anlattığında, bunun hayatını nasıl etkileyebileceğini anlamakta zorlandım. Aslında, dissosiyatif bozukluk 3 alt kategoride incelenir:
👉 Depersonalizasyon: Kişi, sanki gözlerinin önünde gerçekleşen eylem bir izleyici açısından yaşanmış gibi, kendisinden ve çevresinden kopma hissi yaşayacaktır.
👉 Dissosiyatif füg : Kişi, genellikle travmatik bir olayla bağlantılı olarak önemli bilgileri hatırlayamayacaktır. Yani bazı bilgilerin unutulduğu türdür. Tecavüz kurbanlarının ne olduğunu anlayamamalarının nedenlerinden biri de budur. Kişi kısmen ya da tamamen yeni bir kimliğe bürünür.
👉 Dissosiyatif amnezi : Kişi, sanki önemli deneyim anları yokmuş veya kişi tarafından yaşanmamış gibi, kimliğin parçalanmasına yol açan derealizasyon anları nedeniyle parçalanmış bir belleğe sahip olacaktır.
🔗 Şizofreni nedir? Belirtileri, Türleri, Nedenleri, Tedavisi
🔗 Paranoya yapmak veya paranoyak olmak ne anlama gelir?
Onunla bu bozukluk hakkında konuşurken anladığım bir şey, kafa karışıklığını dissosiyasyonla karıştırmamanız gerektiğidir.
“Az önce yaptığım araba yolculuğunu artık hatırlamadığım zamanlar oluyor. Gerçekte, çünkü düşüncelerimde boğuluyorum. Eylemi otomatik olarak yapıyorum çünkü kişisel endişelerim ya da küçük iç sesim aklımı meşgul ediyor. Bu, bu rahatsızlığım olduğu anlamına gelmez.”
➜ Dissosiyasyondan mustarip kişiler yaşamlarında amnezi veya kopukluk nedeniyle büyük zorluklar yaşarlar.
Maalesef travmatik olayları silemeyiz, ancak çözülme durumundan kaçınmak için onlar üzerinde çalışmayı seçebiliriz. Bunun için bir psikoterapistin müdahalesi gereklidir. Psikoterapi, kimlikler arasındaki ayrışmayı analiz edecek ve bağlantıyı kurmayı mümkün kılacaktır. Bu bozukluk için önerilen iki tür tedavi vardır:
👉 EFT tekniği : Travmatik olayı , iyileşmek amacıyla tanımlamaya yönelik bir tekniktir;
👉 Hipnoz : Bu, duygusal bir tıkanıklığı anlamak için kendi içine dalmanızı sağlar .
Bu bozuklukla ilişkili depresif belirtiler varsa, ilaç da yazabilecek bir psikiyatriste danışmak gerekir. Disosiyasyonun kökeninde ne olduğunu anlayabilmek ve travmayı deşifre edebilmek derealizasyondan kurtulmanın en iyi yoludur.
Bu içeriği okuyanlar bunları da mutlaka okuyor;
🔗 En tehlikeli psikolojik hastalıklar | TOP 10
🔗 Narsistlerin zayıf yönleri | Top 10
🔗 Toksik anne özellikleri | Sınır koymak zorundaysan...
Yazar notu: gecikmeden danışın!Anlayacağınız gibi, bu dissosiyatif durumdan çıkmak için, nedenlerini belirlemek ve tedavi için mutlaka psikoterapiye başvurmak şart. Yol haritası için ücretsiz psikolojik destek almak mümkün! Sizde veya bir yakınınızda olduğunu düşünüyorsanız, randevu almak için beklemeyin.#BornToBeMe |
Kaleme alan Yudum , Wengood yazarı
🤩Hayatımı fiziksel ve zihinsel harekete adadım. 🖋️Yazmayı, 💭düşünmeyi, 📖okumayı ve 🔎araştırmayı çok seviyorum. 😺💕🧘♀️Kedim ve yoga matım vazgeçilmezim.
Kaygı genellikle dört aşamada ortaya çıkar. Çoğu zaman kaygıyla yaşayan insanlar kaygı döngüsü olarak bilinen durumu yaşarlar. Kaygının 4 aşamasının belirtilerini bilmek, kaygı döngüsünün nasıl çalıştığını anlamak belirtilerinizi yönlendirmenize yardımcı olabilir. Bu içerik Kaygı Döngüsünü Kırmak isimli kitap incelemesinden yola çıkarak bu döngüyü nasıl kırabileceğinizi anlatıyor.
"Ama neden hala ağlıyorsun?". Bu cümleyi sürekli duyuyorum, ve kendimi suçlu hissetmeme neden oluyor! Çünkü bu kadar hassas olmanın normal olmadığını düşünmemi sağlıyor. Aşırı duyarlı olduğumuzda, gözyaşları işlev görme şeklimizin bir parçasıdır. Çünkü güçlü yaşadığımız duyguları boşaltmamıza yardımcı olurlar. Bu, içinde bulunduğunuz duruma göre utanç verici olabilir ama aksine bunu bir zayıflık olarak görmemelisiniz! Kendinizi olduğunuz gibi tanıyıp kabul edip duygusallığınızı doğru şekilde kanalize edersek, aşırı duyarlılık bir güç haline bile gelebilir. Aşırı duyarlılığınızı güce nasıl dönüştüreceğinizi bu yazının devamında konuşuyor olacağım.
İnsan doğası; duygu, davranış ve düşünce! Peki duygu ne demek? Temel duygular hangileri? Çocuklara kendi duygularını tanıması için onlar öğretilir, yetişkinlere ise onları nasıl kontrol etmek gerektiği öğretilir, öyle değil mi? Ancak neden bunun gerekli olduğunu hiç düşündünüz mü? Duygular davranışları nasıl etkiliyor? Tüm dünyada aynı yüz ifadesi ile kendini belli eden ve her insanda var olan 6 temel duygu var. Bunlara primer duygu da denir. Gelin duygu durumu, hayal kırıklıkları, mutluluk üzüntü vb. kavramların derinine beraber inelim, duyguları tanımak ve onları kontrol etmek için onlarla yüzleşelim.
Evet, anne adaylarına tanınan doğum izni babalar için de geçerli. Ebeveynlerin arasında hiç bir fark yok iken, babalık izni hala daha hamile kadınların izin süresinden daha az ve bir çok değişken ile farklılık gösteriyor. Doğumda babalık izni, babaların bebeği tanımasına ve hatta bebek ile bağlılık oluşturmasına olanak tanır. Peki babalık izni kaç gün? Babalık izni ne zaman kullanılır? Babalık izni dilekçesi nereden bulunur? Ve tabii erkeklerde doğum izni en verimli şekilde nasıl kullanılır? Babalık izni hakkında her detayı aşağıda derledik.
Ve sonra bir gün, bardağı taşıran son damla! Hissettiğimiz, ama geldiğini tam olarak göremediğimiz o gün. Kariyerini sorgulatan yönetim biçimlerinin hayal kırıklığı. Ve bam! İş yerimizde çıldırıyoruz. Uygunsuz sözler, kontrol edilemeyen tepkiler, gözyaşı, öfke patlaması… Fırtına geçtikten sonra ertesi gün ofise nasıl gidilir? İş yerinde öfke patlaması yaşadıktan sonra ne yapmalı?
Bardağın dolu tarafını görmek veya boş tarafını görmek! Yaygın ama uygulaması nadir görülen bir söylem! İyimserlik seviyemizi belirlemesi açısından bu algılama biçimi, önemli. Ben, bu bardağı boş görenlerdenim! Hatta, moralim bozuk olduğunda ben bu bardaktaki dolu suyu da içip bitiriyorum. Kısacası, yeterince metafor kullandıysam, olumlu düşünmeyi beceremiyorum, her zaman en kötüsünü hayal ediyorum ve her şeyi siyah görüyorum! 😨
Bir kadın dergisinde karşılaştığım soru karşısında farkettim ki; Hayatta hiç bir amacım, hayalim yok! Dergideki soru karşısında, bir anda müthiş bir düşünceler sinsilesine kapıldım! Biraz şaşırdım ve soruya saatlerce baktıktan sonra sayfaya hala tek bir kelime bile yazamamıştım… Nasıl yani, benim yaşamda bir hedefim yok mu? Hayallerim sorulduğunda, aklıma gelecek hiçbir şey olmaz mı? Birkaç seyahat planı ve kısa vadeli öğrenme hedefleri dışında zihnim bomboştu ve aklıma hiçbir şey gelmiyordu. Bu durum beni kaygı ve depresif duygulara sürükledi. Peki hayatta bir amacın olması şart mı? Yoksa ne olacak?
İlişkilerin sınavı 3. yıldır derler. Peki ya evliliğin? TUİK’in son verilerine göre, evlilik süresine göre boşanmalar incelendiğinde, 2021 yılında gerçekleşen boşanmaların %33,6'sı evliliğin ilk 5 yılı, %20,9'u ise evliliğin 6-10 yılı içinde gerçekleşti. İlgisizlik, sadakatsizlik, parasal konular ve daha nicesi evliliklerin sonlanması için neden oluşturabiliyor. Boşanmanın en yaygın 10 nedenini sıraladık!
Günlerimi tek bir kelime bile etmeden kendi köşemde yalnız geçiriyor değilim, bir şeyler içmek için dışarı çıkmak istersem arayabileceğim iki veya üç kişi var tabii. Ama dost diyebileceğim arkadaşım yok! Benim tercihim miydi bu? Ya da insanlar mı benden kaçtı? Etrafımdaki sağlam arkadaş gruplarını gördükçe kendime sormaktan vazgeçemiyorum: neden hiç arkadaşım yok?!
“Daha vakit var…”, “Önce şunu halledeyim, sonra yaparım.”, “Yarın yaparım…” Bilin bakalım ne oldu? Asla yapmadım veya yumurta kapıya dayanınca harekete geçebildim. Kimler bugünün işini yarına erteliyor? 🙌 Modern yaşamın akıl almaz temposu içerisinde, bir şeyleri yapmaya enerjimizin kalmaması normal diyebilirsiniz. Fakat erteleme davranışı sanılanın aksine masum değil ve arkasında bir sürü psikolojik sebep barındırıyor. Yetersizlik hissi, motivasyon eksikliği, stres… İşte erteleme davranışından kurtulmak için 5 ipucumuz! 💪
İşe gidip gelirken, yürüyüşe çıkarken, yemek yaparken veya uyumadan önce size eşlik etsin. Wengood Podcast serisi: RDV Coaching'i kaçırma!
Aslı ile Yoga seansları!
Mentor Özlem Şen ile RDVCoaching serisi
Kanala 💜abone ol , 🔔 bildirim zilini aç ve tabii, 👍videoları beğenmeyi ve ✍🏻 bize yorumlardan ulaşarak hangi konularda içerik istediğini söylemeyi unutma!
Ayrıca: En sevilen içerikler, günlük mutluluk, destek ve motivasyon dozları için;