Dissosiasyon, psikolojide çok önemli bir kavram!

tarihinde Yudum , Wengood yazarı tarafından güncellendi

Dissosiasyon kavramını tanımama neden olan bir yakınım olmuştu. Psikolojide ne kadar önemli olsa da bu kavramı daha önce duymamıştım. Bana bunu çok az kişinin bildiğini ve dissosiyatif kişilik bozukluğunun sosyal zorluklarla karşılaşmaya neden olabilecek ciddi bir ruhsal bozukluk olduğunu anlattı. Bir travma nedeniyle gerçeklikten kopmak... Peki ama bu ne anlama geliyor? Dissosiyatif kişilik bozukluğunun farklı türleri nelerdir? Bu durumla daha önce karşılaşıp karşılaşmadığımızı nasıl bilebiliriz?

Dissosiasyon, psikolojide çok önemli bir kavram!
Özet

Psikolojide dissosiasyon nedir?

Dissosiyasyon 'ayrılma, dağılma, çözülme, kopma' anlamına gelir

Kimlik, bellek, algı ve çevre ile ilgili duyumlar normalde kişide bütüncül şekilde çalışan işlevlerdir. Disosiyatif bozukluklar, normalde bir bütün halinde çalışan işlevlerin bütünlüğünün bozulmasıdır. Bu kulağa belirsiz gelebilir, peki bu gerçekten ne anlama geliyor 🤔?

Bir kişinin benliği 'çözüldüğünde' gerçeklik ile bağı tamamen engellenir. Düşünceler, yargılar, duygular değişir çünkü kişi artık fiziksel olarak orada olma hissine sahip değildir. Gerçeklikten kopmuştur.

Dissosiyasyon çoğunlukla travmatik bir deneyimden kendini korumak için ortaya çıkar. Örneğin, taciz mağduru, psikolojik olarak şiddetten korunmak için dissosiyatif duruma girecektir. Duygusal veya bilişsel ayrışma, kişi baş edemediğinde bir savunma mekanizması olarak karşımıza çıkacaktır. Dissosiyatif kişilik bozukluğu, geçici olabileceği gibi uzun süreli de olabilir.

Dissosiyasyon ve farklı dereceleri

Herkes aynı düzeyde dissosiyasyon yaşamaz. Kişilik bölünmesinin türüne bağlı olarak nedenler değişecektir. 3 farklı neden sıralayabiliriz:

  • Travma ve duygusal şok veya travma sonrası stres bozukluğuna bağlı birincil  ayrışma,
  • Bir "gözlemleyen benlik" ile deneyimin derealizasyonunun olduğu ikincil ayrışma ,
  • Bölünmüş kişilik olarak adlandırılan, üçüncül ayrışma. DKB yani dissosiyatif kimlik bozukluğu ⚠️ Düşünce ve benlik algısında bozulmalarla karakterize bir psikiyatrik bozukluk olan şizofreni ile karıştırılmaması gereken bir başka ruhsal bozukluk.

⚠️ Psikoz, dissosiyatif durumla bu kadar ilişkilendirilmemelidir, çünkü psikoz gerçeklikle tamamen temas kaybı anlamına gelir. Dissosiyasyonda farklı kimlikler söz konusudur.

Dissosiyatif bozukluk türleri

Arkadaşım bana dissosiyatif bozukluğunu anlattığında, bunun hayatını nasıl etkileyebileceğini anlamakta zorlandım. Aslında, dissosiyatif bozukluk 3 alt kategoride incelenir:

👉 Depersonalizasyon: Kişi, sanki gözlerinin önünde gerçekleşen eylem bir izleyici açısından yaşanmış gibi, kendisinden ve çevresinden kopma hissi yaşayacaktır.

👉 Dissosiyatif füg : Kişi, genellikle travmatik bir olayla bağlantılı olarak önemli bilgileri hatırlayamayacaktır. Yani bazı bilgilerin unutulduğu türdür. Tecavüz kurbanlarının ne olduğunu anlayamamalarının nedenlerinden biri de budur. Kişi kısmen ya da tamamen yeni bir kimliğe bürünür.

👉 Dissosiyatif amnezi  : Kişi, sanki önemli deneyim anları yokmuş veya kişi tarafından yaşanmamış gibi, kimliğin parçalanmasına yol açan derealizasyon anları nedeniyle parçalanmış bir belleğe sahip olacaktır.

Dissosiyasyon belirtilerini nasıl anlarız?

Dissosiyatif kimlik bozukluğu yaşamak nasıl bir duygu 🧐?

Hastalar genelde, kimlik bölünmesi yaşadığında kendini boş bir kabuk gibi hissettiğini açıklar. Artık gerçekte mevcut değildir, durumdan o kadar ayrışır ki, artık duygularını hissedemez, bu duyarsızlaşmadır, yani depersonalizasyon. Ayrıca, kişi bilinçli olarak gerçeklikle bağlantısı kesildiği için, sıklıkla dissosiyatif durumla ilişkili hafıza kaybı yaşar.

Dissosiyatif bozukluğu olan kişiler, nedeni bulunmayan fiziksel belirtiler; ağrı, baygınlık,  aniden sinirlenme, intihar düşünceleri ve gün içerisinde yaşanan herhangi bir olayı hatırlayamama hali görülebilir.

Bunun yanı sıra bu kişiler ilişkilerinde, ani üzülmeler, gülmeler, agresif olma gibi duruma uygunsuz ve orantısız davranım içerisinde olabilir. En sık görülen belirti, sara nöbetine benzer çırpınma, kasılma şeklinde de olabilen bayılmalardır.

Unutkanlık mı ve dissosiyasyon mu? Nasıl ayrım yapmalı?

Onunla bu bozukluk hakkında konuşurken anladığım bir şey, kafa karışıklığını dissosiyasyonla karıştırmamanız gerektiğidir.

“Az önce yaptığım araba yolculuğunu artık hatırlamadığım zamanlar oluyor. Gerçekte, çünkü düşüncelerimde boğuluyorum. Eylemi otomatik olarak yapıyorum çünkü kişisel endişelerim ya da küçük iç sesim aklımı meşgul ediyor. Bu, bu rahatsızlığım olduğu anlamına gelmez.”

➜ Dissosiyasyondan mustarip kişiler yaşamlarında amnezi veya kopukluk nedeniyle büyük zorluklar yaşarlar.

Dissosiyatif kimlik ile nasıl başa çıkılır?

Maalesef travmatik olayları silemeyiz, ancak çözülme durumundan kaçınmak için onlar üzerinde çalışmayı seçebiliriz. Bunun için bir psikoterapistin müdahalesi gereklidir. Psikoterapi, kimlikler arasındaki ayrışmayı analiz edecek ve bağlantıyı kurmayı mümkün kılacaktır. Bu bozukluk için önerilen iki tür tedavi vardır:

👉 EFT tekniği : Travmatik olayı , iyileşmek amacıyla tanımlamaya yönelik bir tekniktir;

👉  Hipnoz : Bu, duygusal bir tıkanıklığı anlamak için kendi içine dalmanızı sağlar .

Bu bozuklukla ilişkili depresif belirtiler varsa, ilaç da yazabilecek bir psikiyatriste danışmak gerekir. Disosiyasyonun kökeninde ne olduğunu anlayabilmek ve travmayı deşifre edebilmek derealizasyondan kurtulmanın en iyi yoludur.

Bu makaleler de ilginizi çekebilir;

🔗Şüphe tuzağa dönüşürse: Paranoyak ne demek?

🔗Bipolar bozukluk nedir? Ne yapmalı?

🔗Gestalt terapi nedir? 

Yazar notu: gecikmeden danışın!

Anlayacağınız gibi, bu dissosiyatif durumdan çıkmak için, nedenlerini belirlemek ve tedavi için mutlaka psikoterapiye başvurmak şart. Yol haritası için ücretsiz psikolojik destek almak mümkün! Sizde veya bir yakınınızda olduğunu düşünüyorsanız, randevu almak için beklemeyin.

🤗"KENDİNİ DİNLE, KABUL ET VE MUTLU OL! HEMEN ŞİMDİ, BAŞLA..."
#BornToBeMe

Kaleme alan Yudum , Wengood yazarı

🤩Hayatımı fiziksel ve zihinsel harekete adadım. 🖋️Yazmayı, 💭düşünmeyi, 📖okumayı ve 🔎araştırmayı çok seviyorum. 😺💕🧘‍♀️Kedim ve yoga matım vazgeçilmezim.

En yeni makaleler

Narsist düzelir mi? Bir narsist değişebilir mi?

Narsist bir insanla tanışıp onu sevmiş bulunduysanız, muhtemelen yukarıdaki soru aklınızdan geçiyordur. Narsist kişilik bozukluğu tanısı olan insanlar empatiden yoksundur, kendisini başkalarından üstün görür. Bu durum, narsistlerle yakın ilişki kuran diğer insanları ruh sağlığı ve duygusal olarak yıpratabilir. Gerçek şu ki, narsistik kişilik bozukluğu olan bir insanda, toksik özellikler o kadar derinlere işlemiştir ki, değişme ve daha iyi insanlar olma ihtimalleri yoktur. Bir narsistin değişemeyecek olduğunu kabul etmek, ve kişinin kendine bunu itiraf etmesi, kendi psikolojik sağlığı için oldukça önemlidir.

⚠️ Narsist insanı tanımak için bu işaretlere dikkat edin!

Patronunuz, eşiniz, veya sevdiğimiz bir yakınımız... Gün gelir hepimiz narsist bir sapkınla karşılaşabilir ve yıkıcı bir sarmalın içine çekilebiliriz. Peki kimdir bu narsistler? Onları nasıl tanıyabiliriz? İşte çevrenizdeki narsist biri varsa tespit etmek için 10 işaret!

Obsesif Kompulsif Bozukluk (OKB) hakkında bilmeniz gerekenler

Ben OKB olan insanlar arasında değilim, ancak bu oldukça yaygın bir hastalık. Türkiye’de büyük toplum kesimlerinde yapılan araştırmalarda OKB'nin her 100 kişiden 2-3'ünde görüldüğü saptanmış. Obsesif kompülsif bozukluk sahibi değilim fakat, sevdiğim bir yakınım ile bu sınavı beraber verince, bir yazı kaleme almak istedim. Endişeleri nedeniyle, bir takım şeylerin uzun süre takıntılı bir şekilde kafasını meşgul ettiğine şahit oldum. OKB'yi tanımlayan şey işte budur, bu hislere neden olan anksiyete ve atakları. Peki OKB nasıl tedavi edilir? Obsesif Kompulsif Bozukluğa neler sebep olur? Hadi açıklayalım!

Kendini sınırlamana neden olan inanç kalıpları | 🚫 TOP15

"Ben zaten şöyleyim", "Ben zaten böyleyim", "Ben yapamam...", “Benden olmaz…” Kendi kendini sabote etmene neden olan sınırlayıcı düşünceler, gerçek potansiyelini küçümsemene neden olur. Kendine farketmeden koyduğun bu sınırlar, öz motivasyonunu ve kendini gerçekleştirme girişimlerini engeller. Kısacası, kendin olmanı engeller. Herkesin deneyimi kendine, ama sınırlayıcı düşünce kalıpları az çok aynı. En yaygın 15 sınırlayıcı düşünce ve inançları kendinizden uzak tutmak için önce farkına varın.

Varoluşsal sancılar : Rahat atlatmak için yardım almaktan çekinme

Hayatın bir noktasında anlamı ve amacı aramaya başlamak. Varoluşsal bir sancı yaşamak için illa “30 yaş sendromu”nun gelmesini beklemeniz gerekmiyor maalesef, ergenlik desem, lise sıraları desem... Gözünüzde canlandı mı? Varoluşsal sancılar sırasında her şeyi sorgulamak mümkün: romantik ilişkileri, iş hayatını ve hatta yaşadığınız evi, neredeyim? ne yapıyorum? Kendini sorgulamak ve hayatla ilgili tüm bu soruları sormak sizi, kararlar almaya ve her şeyi değiştirmeye yöneltebilir. Peki neden bu sancıları yaşıyoruz? Ve varoluşsal sancıların nasıl üstesinden gelebiliriz?... bunları konuşalım!

🥊 Psikolojik savunma mekanizmaları nelerdir?

Herhangi stresli bir durumdan kaçınmak için kendi kendinizi farkında olmadan "kandırıyor" olabilirsiniz. İnsanlar gündelik hayatlarını yaşarken, psikolojik dengelerini koruyabilmek amacı ile çeşitli psikolojik savunma mekanizmaları kullanırlar. Bu savunma mekanizmaları hali hazırda kişinin kötü duygu ve düşüncelerden kaçınmasını, daha az psikolojik gerilimler yaşamasını sağlıyor olsa da, sorunların asıl kaynağı da olabiliyor. Savunma mekanizmaları egonun üzerindeki baskı ile başa çıkabilmek için oluşturulmuş düşünce, tutum ve davranışlardır... En yaygın örnekleri ise; inkar veya yadsıma, erteleme, bastırma, yön değiştirme, yansıtma, mizahlaştırma, somatizasyon vb.

Yas tutan birine baş sağlığı mesajları | 🖤 Taziye mesajları

Yaşam öyle yaratılmıştır ki sonunda hep bir son/başlangıç vardır. Doğadaki tomurcuklar gibi döngümüz, devir daim mi, bilmiyorum ama ne yazık ki ölüm bizi sevdiklerimizden ayırabiliyor. Geride kalanlara ne diyeceğini bilmek zor. Yakını vefat eden birine nasıl baş sağlığı dilenir? Kelimeler bazen kifayetsiz hissettirse de güçlüdür. Bir acıyı dindirmiyorsa da en azından biraz olsun yatıştırabilir. Sıradan bir “başın sağolsun” yerine çok daha içten, doğal ve samimi taziye mesajları örnekleri baş sağlığı dileklerinizi iletmek için size yardımcı olabilir.

Toksik romantik ilişkilere dair 10 kırmızı çizgi 🚩

Toksik bir ilişki aslında sinyallerini tanışma veya flirt aşamasında veriyor. Bu yüzden toksik bir ilişkiye başlamamak için tehlikeli sinyallerin bir listesini yapalım dedik. İçinde bulunduğun ilişkinin toksik olduğunu gösteren 10 kırmızı çizgi! 🚩

İlişkimde mutsuzum, ne yapmalıyım?

Cicim aylarının büyüsü ortadan kalktı, karnındaki kelebekler yok oldu ve heyacan azaldı. Bir ilişki içinde olmak, bizi yükselten bir hayat arkadaşına sahip olmak anlamına gelir. Sen nasıl hissediyorsun? Mutsuz, umutsuz, depresif, yorgun? Veya anlaşılmadığını düşünüyorsun? Hayat arkadaşınızın sizi güldürmekten çok ağlattığını anladığınız anda, ilişkiyi sorgulamak meşrudur... Ama gemileri yakmadan ve çekip gitmeden önce, bilin ki çözümler de mümkün! İlişkimde mutlu değilim, ne yapmalıyım diye soruyorsan doğru yerdesin.

#Seksizm nedir? Seksist kime denir? 🤷‍♀️ #farkındalık

Cinsiyetçilik, insanları yalnızca belirli bir cinsiyete veya cinsiyete ait olmaları temelinde algılamak ve yargılamak anlamına gelir. Aynı temelde "bireyin ayrıştırılmasını" kapsar. Seksizm günlük hayatımızda her gün karşılaşabileceğimiz bir olgu. Özellikle kadınları hedef alan ayrımcılığı içeriyor olsa da, kavram "cinsiyet, cinsel kimlik, cinsel yönelim ve cinsiyet ifade biçimleri" üzerinden ortaya çıkan bir ayrımcılık biçimini vurgulamaktadır. Kısaca, seksizm, aslında cinsiyetçilik ve kadın haklarının önemini vurgulayan feminist bir yaklaşım, ancak son yıllarda insan hakları temelinde bir eşitlik fikrini savunur. Peki nedir bu seksizm veya seksist dedikleri? Hemen açıklayalım!

🎧 Spotify

İşe gidip gelirken, yürüyüşe çıkarken, yemek yaparken veya uyumadan önce size eşlik etsin. Wengood Podcast serisi: RDV Coaching'i kaçırma! 

🎥 Youtube

Aslı ile Yoga seansları!

Mentor Özlem Şen ile RDVCoaching serisi Youtube'da da devam ediyor olacak! 

Kanala 💜abone ol , 🔔 bildirim zilini aç ve tabii, 👍videoları beğenmeyi ve ✍🏻 bize yorumlardan ulaşarak hangi konularda içerik istediğini söylemeyi unutma!

Ayrıca: En sevilen içerikler, günlük mutluluk, destek ve motivasyon dozları için; 

Instagram📸

📍Pinterest