Mitomani: patolojik yalan nedir? Mitomanyak kime denir?

Her iki lafından biri yalan! Bir mitoman ile karşı karşıya olabilir misiniz? Söyledikleri hakkında hiçbir şüpheniz yok iken küçük bir araştırma sonucu dünyanız başınıza yıkıldı ve her söylediğinin yalan olduğunu mu öğrendiniz? Başından beri sizi kandırmış ve baştan aşağıya uydurma bir hayattan mı bahsetmiş? Peki ama neden yapsın? Mitomanları nasıl tanırsınız ve kendinizi nasıl korursunuz?

Mitomani nedir?

Mitomani veya mitomanya yunanca muthos (efsane) ve latince mania (delilik) kelimelerinin birleştirilmesinden meydana gelmiştir. Patolojik yalan söyleme alışkanlığıdır. Psikiyatride mitomani olarak tanımlanır. Hastalığa sahip kişilere ise mitoman veya mitomanyak denir.

Mitomanlar hayal gücüyle ürettikleri düşünceler ile yaşanmış deneyimleri ve gerçekliği karıştırırlar. Yalanın sahibi “yazarımız”, yanlış ifadelerine öylesine inanır ki, büyük kararlılığıyla çevresindekileri de ikna etmeyi başarır. Hayal gücü, hiçbir zaman gerçekleşmemiş olayları veya eylemleri en küçük ayrıntısına kadar yaratır ve gerçekliğin bir parçası ile birleştirir.

Mitomaninin kökeninde düşük öz benlik saygısı ve kendine güvensizlik yatar. Bu eksiklikleri kişi yalan söyleyerek doldurmaya çalışır. Mitomani hastalarında sahte benlik duygusu, gerçek benliği sahte benlikten korumak için idealizasyon, mükemmellik ve görkem yaratma mekanizmalarını kullanır.

Bir mitomani hastası, hikayelerinde genellikle kendisini ya bir kurban ya da kahraman olarak yerleştirir. Buna dikkat edin.

4 tip mitomanya:

Kırılgan ve aşırı duygusal olan mitomanyaklar, başkalarının onları nasıl gördüğüne özel önem veriler. Yine de mitomaninin 4 farklı türü mevcuttur:

• Kendini beğenmiş: Burada mitomani hastası kendini değerli hissetmek için övünecektir. Örneğin, sadece ikramiye aldığında, "Terfi aldım, şimdi kıdemli müdürüm" diyecektir.
• Kaçak: Kişi "Benim hatam değil" diyerek gerçeklerden kaçmayı tercih etmektedir.
• Kötü niyetli: gıybet sayesinde, kişi kendindeki aşağılık kompleksini telafi eder. Kolayca olumsuz eleştirip geçer. Örneğin "Abartma, senden önce ben çok daha fazla başarılı oldum"
• Sapkın: mitomani hastası, "Daha fazla param yok, bana yardım edebilir misin?" gibi cümleler ile parası olduğu halde sizi dolandırmak için hikayeler uyduracaktır.

Mitomanlar birer manipülator mü?

Çocukların tamamı hayal güçleri ve deneyimsizlikleri nedeni ile mitomanyaktırlar. Bilinçsizce gerçeği değiştirirler. Mitomani hastaları da yalan söylediklerinin farkında değildirler. Düşünce tarzlarına ''büyüsel düşünce'' denir. Bu anlamda mitomanlar narsist manipülator olarak görülmemelidir. Çocuklarda normal karşılanan bu durum yetişkinler için patolojik kabul edilir. Yetişkin mitomanlar çocuksu bir taraflarını korumak isterken büyümeye direnirler. Çocuklukta sıkışıp kalmışlardır.

İster kurban, ister kahraman rolünü oynuyor olsun, mitomani hastası kendisi için A'dan Z'ye bir yaşam icat edebilir ve bu durum çok ciddi sonuçlar doğurabilir. Fantezilerimizin fanteziler olarak kaldığını biz ne kadar farkında isek, mitomanyaklar her ikisini de oldukça karmaşık yaşarlar. Peki mitomanlar neden yalan söylerler?

Mitomaninin nedenleri

• Narsisizm: mitomani hastaları gerçekliğe veya gerçek kimliklerine yani kendilerine dayanamazlar. Bu anlamda narsisizm veya kendini sevmenin patolojisi ile kesişirler..
• Başarısızlık: Duygusal şok veya mesleki başarısızlık gibi herhangi bir olumsuz olay ile baş edebilmek mitomanlar için imkansız görünmektedir. Bu yüzden kendilerine gerçekliği saptırarak daha dingin bir dünya icat ederler.

Bir mitomana yardım edebilmeniz için 4 adım

1. Özgüvenini tekrar kazanması için ona yardım edin

Mitomani hastası düşük özgüven sahibidir ve bu nedenle gerçekliği çarpıtır. Özgüvenleri üzerinde çalışmaları ve  onu geliştirmeleri çok önemlidir.

2. Durum hakkında onunla konuşun

Bir güven ortamı oluşturduktan sonra, durumunu ve yaşananları onunla birlikte tartışın. İyileşme sürecinde onun da destek ve yardımını sağlamak esastır.

3. Gerçekliğe geri dönüşünü teşvik edin

Gerçekleri olduğu gibi ele alarak, onun yavaş yavaş onlarla barışmasını ve gerçekliğe geri dönmesini teşvik edersiniz. Kendi gerçekliğinin yanlışlığının farkına varması önemlidir. Fakat söylediklerine şiddetle karşı çıkmamaya dikkat edin, yoksa direnç göstererek yalanlarına daha da hapsolma riskleri vardır.

4. Bir uzmandan yardım alması için cesaretlendirin

Bir terapist veya psikolog ile çalışma fikrini ona açın. Genellikle, mitomani hastası konsültasyona kendi başına gelmez. Aynı zamanda hasta tarafsız bir profesyonelle karşılaştığında, yeniden kendisi olmak daha kolaydır. Bu tedavi bilişsel ve davranışçı terapi ile de birleştirilebilir.

Kaynak:

MedicalPark