Yetişkinlerde parmak emmenin nedenleri ve tedavisi

Çocuklarda parmak emme 

Herhangi bir patolojik etken sayılmadan çocuklarda parmak emme 3-4 yaşına kadar devam eder. Bazı çocuklarsa 6 yaşına kadar bu alışkanlığı sürdürebilir. 

Aslında emme refleksi doğumdan itibaren ortaya çıkar ve beslenme amacı güder. Bu dönemde bebek parmak emmekten haz alır. Giderek eline geçirdiği her şeyi emmeye başlar. Oyuncaklarını, etrafındaki eşyaları, giysilerini, battaniyesini vb. emmeye başlar. Bebeğin çevresinde gördüğü şeyleri emmesi, onun hem emme iç güdüsünü doyurma hem de dış dünyayı tanıma ihtiyacından kaynaklanmaktadır.

6 yaşından sonra psikolojik sorun ve ruhsal gerginlik işareti 

Anne babanın yeterli ilgi ve sevgi ile büyütemedeği çocuklarda bu davranış sıklıkla gözlemlenmekte. Çocuklar kedilerini yalnız ve güvensiz hissettiklerinde, yeterli ilgi ve sevgi görmediklerini düşündüklerinde parmak emerler. Kendilerini rahat hissettikleri eski dönemlere geri döner ve o dönemde yaptıkları davranışları sergilerler. Parmak emme onların rahatlama ve hissettikleri duyguları ifade etme veya yatıştırma yoludur. 

Yetişkinlerde parmak emmenin nedenleri ve sonuçları

Tıpkı çocuklarda olduğu gibi parmak emen yetişkinlerin de bu davranış ile kendilerini rahatlatmaya çalıştığını söyleyebiliriz. 

Aslında parmak emme gibi, tırnak yeme, tırnak etlerini yolma, saç koparma, saçlarla oynama, parmak kütletme gibi çeşitli davranışların da bundan farkı yok. Hepsinde amaç olumsuz duyguları yatıştırmak. Sigara ve alkol bağımlılığı, duygusal yeme, obsesif kompülsif bozukluk gibi parmak emmenin çok daha ciddi ve sağlıksız versiyonlarını bulmak mümkün.  

Erişkin başparmak emme sebepleri değişiklik gösterebilir ancak çoğu zaman psikolojik nedenlere dayanır; stres, kaygı, korku, psikolojik ve ruhsal sorunlar gibi. Bu kişiler parmaklarını emmekten güçlü bir sakinlik ve yatışma etkisi alırlar. Genelde stres ile baş etme mekanizması olarak kullanılır ve sıklıkla yaşamın zor dönemlerinde ortaya çıkmaktadır. Kendini boşlukta hissetmek, yalnızlık hissi gibi duygular sizi güvensiz hissettirir ve bu dönemlerde bu tip davranışları kendinizde gözlemeniz muhtemeldir. Bazı yetişkinler bunu doğal bir uykuya dalma desteği olarak da kullanabilmekteler.  

Kimseye zararı yoksa, parmak emmenin olumsuz sonuçları nelerdir? 

Parmak emmek, ağız sağlığı problemlerine yol açabilir. Özellikle de yetişkin yaşlarda parmak emmek, dişlerin dizilişini etkileyebilir, damağa zarar verebilir ve hatta çene hattında değişime yol açabilir. Yani parmak emme davranışı bir süre sonra mükemmel gülüşünüzü olumsuz etkileyebilir. 

Ayrıca sosyal anlamda da sizi zor durumda bırakabilir. Genelde, toplum parmak emmeyi çocuksu veya olgunlaşmamış olarak görür.

Yetişkinlerde parmak emmek tuhaf kabul ediliyor...

Bu damga, erişkinlikte parmak emen birçok bireyin parmak emmeyi yalnız veya güvendikleri insanlarla oldukları zamanlarla kısıtlamalarına neden olur. Anne baba veya akranlarından gelen alay şeklindeki toplumsal baskıdan dolayı genelde geç çocuklukta parmak emme davranışı bulunan kişiler bu durumu saklamaya yönelir ki bu alışkanlığın daha da yerleşmesine neden olur. 

Çocukla bu alışkanlığı birbirinden ayırmak gerek ve hangi ihtiyacı giderici olarak parmak emmek istediğimize odaklanmak gerek. Birçok insan utanma hissi gibi olumsuz duyguları bu alışkanlık yüzünden çekiyor. Sigmund Freud'a göre "her şeyden önce bu bir otoerotik gösterge eylemi, dolayısıyla bu eylemi şaşırılacak veya tuhaf hale getiren diğer insanların utançları". Halbuki yetişkinlerin parmak emmesi, bireyin olgunluk düzeyi veya hayattaki başarı derecesiyle alakalı değildir. 

Kendi sağlığım ilk sırada gelir, eğer bu beni rahatlatıyorsa, çocukça alay edilmekten kaçmak adına kendimi rahatlatmaktan vazgeçemem. Kendinize şunu söylemekten (ya da onlara söylemekten) çekinmeyin: "asıl kötü ve tuhaf olan onların kendi zihinleri!" Gerçekte bu ne korkunç zararlı bir patoloji ne de ciddi bir davranış problemi! 

"İnsan, hayatının ortalarında yetişkinlik taklidi yapabilen ebedi bir çocuktur. "

Tristan Bernard

Çocukluğa geri dönmek bazen sorun değil... 

Sıklıkla çocukların aralarında zalim olduğu söylenir, ancak bazen yetişkinlerin de kalır yanı yok. Bir yaştan sonra, parmak emme utanç verici bir huy olarak görülür ve bu da alay konusu olur. Böyle bir davranış büyük bir bebek görünümü vermekle kalmaz, kendi içine kapanma eğiliminde olan kırılgan, savunmasız bir kişilik imajı olarak kabul görür.

Ne olursa olsun, kim ne derse desin çocukluğa geri dönmek, kozanıza bir süre sığınmak sorun değildir. Olumsuz duygularla baş etmek, bir annenin kucağında gibi kendini tekrar güvende hissetmek için bazı çocuksu alışkanlıkları sürdürmek dünyanın sonu değil.

Beni ancak hala çizgi film izlemekten büyük keyif alan yetişkinler anlar. İyi haber şu ki psikiyatristler ve psikanalistler de kendinize çocukluğun bir bölümünü yeniden keşfetme izni vermenin kötü bir fikir olmadığını savunuyor. Kendi davranışlarımız üzerinde elbet kontrol sahibi olmalıyız ancak bazen zihni, ruhu ve bedeni kendi haline bırakıp kendini dinlemek de fena fikir değil. 

Yetişkinlerde parmak emme tedavisi

Bu olumlu bir his olduğu için ve genelde gizlilik içinde yapılabileceği için birçok bireyin parmak emmeyi bırakma gibi bir arzusu olmaz. Ancak bazı insanlar için bu davranış kendini sevmeme ve öz saygısını kaybetme ile sonuçlanabiliyor. Eğer parmak emme davranışının sizi olumsuz etkilediğini düşünüyorsanız BDT yani Bilişsel Davranışçı Terapi ile bu alışkanlıktan kurtulmak mümkün. Ayrıca özel bir diş cihazı bunu bırakmakta zorlananlara yardımcı olabilmekte. Eğer parmak emme altta yatan kaygı sorunlarıyla ilişkiliyse psikiyatrik ilaçlar dahi reçete edilebilir.

Çocukluğumuzun izlerini yetişkinliğimiz taşıyor. İşte ilginizi çekebilecek diğer makaleler; 

🔗 Talassofobi nedir? Talassofobi testi yap!

🔗 Psikolojim bozuk mu? Nasıl anlarım? Ne yapmalıyım?

🔗 Gülme krizi: neden olur? İnsan neden gülme krizine girer?

🔗 Durduk yere ağlamak: Sürekli ağlama isteği neden olur?

Kaynak

Psikoterapi Atölyesi