Toksik anne ile büyümenin psikolojik etkileri | 6 belirti

☣️ Toksik bir annenin çocuğu olmak

Toksik ebeveynler çocuklarının kendi duygularına kendi ihtiyaçlarına kendi hayat seçimlerine sürekli olarak müdahale ederler. Bu durumun çocukları yetişkinlikte etkileyecek ruhsal yaralar açısından olumsuz etkileyeceğini söylemek gerek.

Toksik anne ile büyüyen çocuğun hayatı, yetişkinlikte, çocukken sık sık maruz kaldığı hayal kırıklığı, aşağılanma, reddedilme hissi, haksızlığa uğrama, ihanete uğrama gibi olumsuz duygu deneyimleri veya travmatik yaşantılar, bilişsel, psikolojik ve sosyal problemler ile sonuçlanabilir.

Çocukken, toksik bir anneye sahip olmanın sizi ne kadar derinden etkilediğini fark etmemiş olabilirsiniz. Ancak artık bir yetişkin olduğunuza göre, çocukluğunuzun bir sonucu olan derin ve kalıcı sorunları fark edebilir ve kendi kendinize yardımcı olabilirsiniz.

Ben kötü bir evlat mıyım? #suçlulukduygusu 

İlk olarak, ne olursa olsun kendi duygularını kabul edip toksik bir anneye sahip olmanın senin hatan olmadığını hatırlayarak başlamak gerek. Zaman zaman çocukların aile içi çatışma veya karmaşık aile dinamikleriyle mücadele ettiği bir gerçek! Bugün anneniz ile hala inişli çıkışlı bir ilişkiniz varsa, onun size karşı kötü davranmasına neden olanın siz olmadığını anlayın ve suçluluk duygusundan kurtulun!

Bu, anneleri şeytanlaştırma girişimi olmadığı gibi, kendi annesine karşı nefret duygularını körükleme amacı da taşımamaktadır. Bir annenin ne olursa olsun, çocuklarının iyiliğini isteyeceğini reddetmek ile ilgili değil. Daha çok kendi hayatına sahip çıkmak istemek ile ilgili. Kim olursa olsun toksik insanlar için mazeretler üretmek ve onların potansiyel olarak toksik davranışlarının sizin üzerinizdeki etkisinin boyutunu hafife almak, verimsiz ve hatta zararlı bir tutum olacaktır. 

Toksik bir anne ile büyümüş olabileceğinizin işaretleri 🧠

Toksik anne özellikleri bazı yaygın davranışlar ile özetlenebilecek olsa da, bu davranışlar aileden aileye değişebilir. Belirtiler, narsist kişilik bozukluğu olan bir anneden, OKB ile yaşayan bir anneye veya sosyal fobi eğilimleri olan bir anneye kadar farklılık gösterecektir. 

Toksik bir anneye sahip olduğunuz için deneyimlediğiniz etkiler, annenizin ne kadar toksik olduğuna, onunla ne kadar zaman geçirdiğinize ve hayatınızda başka olumlu yetişkin ilişkilerinin olup olmadığına bağlı olacaktır. Toksik anne ile büyüdüğünüzü gösteren belirtiler aşağıdaki gibi sıralanabilir.

1. Özgüven eksikliği

Anne babalar çocuklarının kendilerine güvenmesini onlara öğretmeliler. Çünkü özgüven kazanılabilen bir şeydir. Çocuğa gördüklerinin, duyduklarının ve hissettiklerinin gerçek olmadığı öğretildiğinde, bu, ömür boyu sürecek bir özgüven mücadelesine yol açabilir. Bu da kendinden şüphe duyma alışkanlığı edinilmesi ile ortaya çıkar.

Psikologlara göre gaslighting ile büyüyen çocuklar, kendi algılarına güvenme, kendi bedensel ipuçlarını fark etme ve kendi somatik deneyimlerine dayanarak net kararlar verme yetilerini kaybederler.

2. Kendini değersiz hissetme

Toksik bir anneye sahip olmak, düşük benlik saygısı geliştirmiş bir birey olarak kendi değerimizden şüphe etmemize neden olabilir. Bu düzeyde bir belirsizlik, kendinden emin olamama hali, toksik annelerin kararlarımızın, fikirlerimizin ve temel kişiliğimizin yanlış olduğu mesajını göndermesinden kaynaklanır.

Toksik anneden gelen sürekli eleştiriler, çocuğun zihninde kalıcı izlenimler yaratır. Şaka ile karışık olsalar bile alaycı, aşağılayıcı veya kaba davranışlar, kendinizi işe yaramaz biri olarak görmenize neden olacaktır. Kendini sevmekte zorlanma veya olumsuz öz imaja sahip bir zihniyet sizi yetişkinlikte de zorluyor olabilir.

💡 Kendi değerinizi fark etmekte zorlanıyorsanız, etrafınızı sizi seven insanlarla çevrelediğinizden emin olun. 

3. Kararsızlık

Tatlı olarak dondurma mı yoksa pasta mı seçeceğinize karar veremeyen biriyseniz, kararsızlığınızın doğuştan gelen özelliklerinden biri olduğunu düşünebilirsiniz. Olabilir ama toksik anne ile büyümenin de bir etkisi de olabilir.

Toksik bir anne ile büyümek karar verme becerilerini etkiler. Kararsızlık, yetişkin yaşamımızın düzenli bir parçası haline gelir. Bilinçaltı, yanlış kararlar alma, hata yapma korkusu, mükemmeliyetçilik geliştirmiş olabilir.

💡Bir şey hakkında karar vermekte güçlük çektiğinizde, kendinize risklerin ne olduğunu sormayı deneyebilirsiniz. Taşınmak veya iş değiştirmek gibi büyük bir karar veriyorsanız, seçeneklerinizi değerlendirmek için kendinize zaman ayırın. Potansiyel ikileminiz, genel olarak hayatınızı etkilemeyecek bir şeyse, içgüdülerinize güvenin. 

4. Duygularla baş etmede zorlanma

Duygularınızla uyumlu biri misiniz? Yoksa kendi duygularınızı tanımakta güçlük mü çekiyorsunuz? Toksik bir anne ile büyümüş olduğunuzda, kendinizle temasa geçmek için biraz yardıma ihtiyaç duyabilirsiniz.

Çocuk annesinin aşırı ihtiyaçları veya yoğun duygusal durumları ile o kadar günlük bir şekilde ilgilenmiştir ki, kendi iç dünyasında hangi sağlıklı duyguların olduğunu gerçekten bilmiyordur. Hiçbir zaman bir yetişkin eşliğinde kendini dinleme egzersizi yapmamış olan çocuk duyguları ile baş etme becerisi kazanamaz. Birçok yetişkin çocuk, ebeveynlerinin duyguları çok büyük olduğu ve büyürken yeterli alan olmadığı için kendi duygularını bastırmayı öğreniyor.

💡 Duyguları hissetmenin ve onlarla başa çıkmanın sağlıklı yollarını yeniden öğrenmek için son derece güzel kitaplar okuyabilir, bir ruh sağlığı uzmanıyla çalışabilirsiniz. Bu hem kendinizle olan ilişkinizi hem de hayatınızdaki insanlarla bağ kurma stili veya yeteneğinizi geliştirecektir.

🔗 Çocukların duyguları da gerçektir, Psk. Esra Orçunlu

5. Eksik benlik algısı 

Toksik anne babalar çocuklarının kendilerini tanımalarına izin vermez. Toksik bir annenin odak noktasının çoğu, çocuğunun büyümesi ve duygusal desteği değil, kendisidir. Böyle bir anne baba çocuklar duygusal olarak gelişmekte zorluk çeker. Duygularını tanıma becerisi gelişmediği gibi, kendini tanıma veya öz farkındalık da gelişemez. Ve birçok yetişkin çocuk geçmişlerinin sadece geçmişte kaldığına inanır ancak, çocukluk deneyimleri "öz-değer" ve "yeterlik" açısından kim oldukları üzerinde etkilidir.

Belki de büyürken anneni memnun etmekle o kadar ilgilendin ki kendi benlik algını geliştirmek için değil, sadece onun onayını almak için seçimler yaparak onaylanma ihtiyacını karşılamayı öğrendin. Ben kimim? Ne hissediyorum? Ne istiyorum? gibi soruları keşfetmek yerine annem nasıl düşünür, annem nasıl hisseder sorularını keşfettin. 

💡 Bu durum kendi ihtiyaçlarını önceliklendirememe ve hep başkalarını memnun etmeye çalışma gibi davranış kalıplarını ortaya çıkarabilir. Annenle olan ilişkiniz kendin olmanı zorlaştırıyorsa, onunla sağlıklı sınırlar koymanın zamanı gelmiş olabilir.

6. Sağlıklı ilişki kurmakta zorlanma (Güven problemleri)

Kendine hiç "ben neden narsist çekiyorum?" diye sordun mu? Sağlıklı ilişkiler sürdüremiyor olmak,  toksik anne ile büyüdüğünün bir işareti olabilir. 

Toksik bir anne, çocukları için sağlıklı insan ilişkileri modellemek adına yeterli duygusal gelişmişliğe sahip değildir. Büyüdüğünüz evin toksik ortamı göz önüne alındığında, güven sorunları geliştirmeniz anlaşılabilir. İnsanlara duyulan güvensizlik, kaçınma davranışına yol açabilir. Bu, bir yetişkin olarak sizi rahatsız etmeye ve ilişkilerinizde hasara yol açmaya devam eder. Romantik ilişkilerde bağlanma stilleri de etkilenir ve aile kurmakta, duygusal ilişkilerde sıkıntı yaşarsınız. 

💡 Artık kendi başınıza olduğunuza göre, sağlıklı iletişim kurmanın yollarını keşfedebilirsiniz.

Toksik bir anne ile büyüdüğünüzde nasıl iyileşirsiniz? ❤️‍🩹

Toksik bir anne tarafından büyütüldüyseniz, iyileşmeniz mümkündür. Büyüdüğünüz koşullar nedeniyle ilişkilerinizin ve hayatınızın başarısızlığa mahkum olduğu konusunda umutsuzluğa kapılmanıza gerek yok. Sonuçlarla kendi başınıza başa çıkmaya çalışmanıza da gerek yok. 

Psikoterapi, çocukluğunuzun kendinize ve başkalarına karşı düşünme, hissetme ve davranma şeklinizi nasıl şekillendirdiğini yansıtmak için bir fırsat sağlar. Kusurlarınızın farkına vardığınızda, olumlu adımlar atabilir ve durumla daha sağlıklı başa çıkmanın yollarını öğrenebilirsiniz. Mevcut en etkili psikoterapi seçenekleri, Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT) veya Duygusal Özgürleşme Tekniği (EFT) olabilir. 

Kaynak

Healing from Hidden Abuse: A Journey Through the Stages of Recovery from Psychological Abuse, Yazar: Shannon Thomas