Psikolog mu, yaşam koçu mu? | Kime gitmeliyim?

tarihinde Yudum , Wengood yazarı tarafından güncellendi

Wengood’da gezinirken belki fark etmişsinizdir, hemen hemen her yazıda ruh sağlığı uzmanları ile görüşme fikrinin altı çizilir. Peki hangi ruh sağlığı uzmanı, veya psikolojik destek alabileceğiniz profesyonel sizin ihtiyacınıza karşılık geliyor? Psikiyatriste mi gitmeliyim? Psikoloğa mı gitmeliyim? Veya bir yaşam koçu ile görüşsem yeter mi? Neden bir psikolog yerine koça danışmalıyım, ya da tam tersi? Her bir profesyonel, farklı konulara yanıt veriyor, bu yüzden kime başvurmanız gerektiğini bilmelisiniz. Bu makale, bu nedenle, karşılaştığınız sorunlara göre başvurulması gereken destek mekanizmalarının farklılıkları üzerine yoğunlaşacak.

Psikolog mu, yaşam koçu mu? | Kime gitmeliyim?
Özet

Her bir mesleği tek tek anlayalım...

Ruh sağlığı uzmanları ailesi oldukça geniş…

Her şeyden önce, psikolog, psikiyatrist, psikanalist veya psikoterapist gibi meslekler arasındaki ayrımları bir hatırlayalım. Her bir ünvanın hangi rolü üstlenmek üzere eğitim almış olduğunu böylece daha rahat anlayacağız.  

Psikiyatrist nedir?

Tıp uzmanıdır ve akıl hastalıklarını (depresyon, bipolar bozukluk vb.) tedavi eder. Tıbbi tedavi uygulama yetkisi vardır.

Psikolog nedir?  

Belli bir uzmanlık dalında veya seçtiği psikoloji alanında yüksek lisans derecesine sahip kişiye psikolog denir. ( ergenlik, bağımlılık, travma, Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT), vb.)

Psikoterapist nedir?

Psikoloji alanında yüksek lisans eğitiminin yanı sıra bir psikoterapi eğitimleri de almış ruh sağlığı uzmanı. Danışanın şikayet ve beklentilerine göre belirlediği tanıya uygun psikoterapi yöntemleri kullanır. (EFT tekniği, EMDR, vb. yöntemler)

Psikanalist nedir?

Sigmund Freud ekolüne ait bir yöntem olan psikanaliz üzerine eğitimini almış olan psikolog.

Bu yazıda doktorlar ve sosyal sigorta tarafından karşılanan psikiyatristlerden bahsetmeyeceğiz. Buna başka bir yazıda detaylıca eğilmiştik zaten 👉 bakınız. Bu makale daha çok psikolog ve yaşam koçu arasındaki fark üzerine yoğunlaşacak.

Türkiye'de ruh sağlığı ve hizmetleri

Sağlık Bakanlığı, en son 2020 Yılı Sağlık İstatistikleri’ni açıkladı. 💊Rapora göre, antidepresan kullanımı son 10 yılda yüzde 70 oranında arttı.

Milyonlarca kişi de maalesef sağlık desteğine erişemedi veya tedavi olamadı. Türkiye’de şu anda psikolog ve koçluk desteği, sosyal güvenlik tarafından karşılanmamakta.

Bahçeşehir Üniversitesi Tıp Fakültesi Psikiyatri Ana Bilim Dalı Başkanı Prof. Sibel Çakır’ın Oksijen gazetesinde yaptığı bir açıklamadaPandemi sadece fiziksel değil, çok ciddi ruhsal zararlara da sebep oluyor. Özellikle gençler arasında… Avrupa’da 9 ülkede üniversite öğrencileri arasında yapılan araştırmanın sonuçlarına göre, ülkemizde gençlerin yüzde 50’den fazlası depresyonda ve kaygılı. Kaygı oranı Almanya’daki gençlerden 10 kat yüksek.” diye belirtti.

👇
Dünya Sağlık Örgütü, ruh sağlığı ile ilgili uyardı! | Acilen, ruh sağlığı desteği!

Yaşam koçu nedir? Koçluk desteği almak ne demektir?

1960'ların başında Amerika Birleşik Devletleri'nde ortaya çıkan koçluk mesleğinin kökenleri Palo Alto okuluna ve Erickson hipnozunun babası olan Milton Erickson gibi farklı terapistlerin gözlemlerine dayanır

Koçlar, danışanlarına kişisel veya mesleki gelişimlerinde eşlik eder, örneğin; yaşam koçu ve kariyer koçu.

Kişinin kendi potansiyelini keşfetmesi ve kendini gerçekleştirmesi için gerekli kaynakları harekete geçirmesi konusunda koçluk hizmeti destekleyici bir mekanizma olarak çalışır. Yaşam koçu, bir sorunu destek olma, bilgi ve tecrübe aktaramı ve motivasyon yoluyla çözmeyi amaçlar.

Psikolog ve yaşam koçu arasındaki benzerlik

İki meslek arasındaki tek benzerlik : eşlik etme ilkesi

Bu 2 mesleğin ortak tek noktası: kişinin/danışanın mutlu ve tatmin bir hayat yaşaması için ona eşlik ediyor olması! Ayrıca koçluk mesleği, kişisel gelişim gibi, psikoloji alanından çok fazla ilham alır. Bir çok yaklaşım psikolojik ekollere dayanır.

Yaşam koçları, tıpkı psikologlar gibi aynı etik ilkeler dikkate alınarak hizmet sunar, örneğin; gizlilik ilkesi veya danışanın kendi isteği ile destek almaya karar vermiş olması.  

Psikolog ve yaşam koçu arasındaki fark

Psikolog ve yaşam koçu eğitimleri, çalışma alanları, yöntemleri ve yetkinlikleri bakımından önemli farklılıklar gösterir.

Eğitim ve yetkinlik alanları

Bildiğiniz üzere psikolog uzun bir eğitim hayatını tamamlamış olmalıdır, ya psikoloji alanında yüksek lisans derecesi almış ya da en az 5 yıl klinik uzmanlık dönemini bitirmiş olmalıdır.

Yaşam koçluğu ise ICF (Uluslararası Koçluk Federasyonu) onaylı bir sertifika eğitimini tamamlar. Bu sertifikanın yanı sıra yaşam koçları minimum 100 saatlik deneyimi de belgelemek zorundadır.

Bir yaşam koçunun uzmanlığı sertifika ve deneyim (süre veya seans sayısı) ile ölçülebilir. ICF onaylı yaşam koçluğu sertifkasının üç çeşidi bulunmakta;

🎓ACC (Uzman Koç),

🎓 PCC (Profesyonel Koç)

🎓MCC (Usta Koç)

➜ Yaşam koçları eğitimlerini tamamladıkça, her seviyede en az 10 saat bir mentor eşliğinde çalışarak bir nevi staj eğitimi de alırlar.

Çalışma alanları ve yöntemleri

Psikologlar ve yaşam koçları arasındaki en önemli fark, yaşam koçlarının akıl sağlığı ile ilgilenmiyor olmalarıdır, koçlar terapi yapmazlar, böyle bir yetki ve eğitimleri yoktur. Ayrıca çalışma alanları açısından bakıldığında, biri sorunların sebebine değil çözümlerine odaklanırken (yaşam koçu) diğeri sorunun nedenlerini de sorgular (psikolog).

Özetle, yaşam koçu danışana belli bir hedefe ulaşmak için destek olurken, psikolog kişinin doğru hedefler belirlemesi için de destek olacaktır.

Yaşam Koçu mu, Psikolog mu? Hangisini seçmeliyim?

Bir psikolog, neden bugün olduğumuz gibi olduğumuzu anlamak için geçmişe bakacaktır. Bizi rahatsız eden nedir? Bir travma var mı? Çocukluk dönemi öğrenilmişliklerimiz neler? Zihinsel ve duygusal gelişimimizi ne kadar tamamlamışız? Eksikleklerimiz neler? O kadar çok soru var ki, psikolog mevcut rahatsızlığı anlamak ve tedavi etmek için sizi analiz edecektir.

Bir yaşam koçu ise geçmişe değil, şimdiki zamana ve hatta geleceğe odaklanır. Mevcut durumumuz nedir? İdeal durumumuz ne olurdu? Hedefimize ulaşmak için neler yapmalıyız? Genel olarak, özgüven kazanmak, stresi yönetmek, kariyer değişikliği yapmak vb. gibi  destek alanlarında devreye girerler. Herkes bir koça danışabilir, hatta çocuklar ve gençler bile. Örneğin, yaşam koçları gençlerin kariyer ve eğitim yolculuklarında onlara eşlik edebilir.

Sonuç olarak, sorunlarınıza ve ihtiyaçlarınıza bağlı olarak doğru profesyonele danışmalısınız. Kime başvurmanız ve neden psikoterapiye veya koçluk takibine başlamanız gerektiğini hızlıca öğrenmek için işte bir özet tablo:


Psikolog
Yaşam koçu
Kimler gidebilir? 
  • Belli bir patolojik rahatsızlık, travma veya psikolojik zorluklar yaşayan (üzüntü, yas, kaygı, sosyal problemler, kendini keşfetme vb.)
  • Herkes danışabilir.
  • Hayatında belirli bir noktayı geliştirmek isteyen kişiler (örneğin; özgüven eksikliği, stres yönetimi, fobiler, ilişki problemleri, iş değişikliği vb.)
  • Herkes danışabilir
Neden gidilir?
  • Mevcut davranışları anlamak için genellikle geçmiş üzerinde çalışır
  • Gerçekleştirilmek istenen hedeflere yönelik bugün üzerinde çalışır. Kendine güven, motivasyon, kendini daha yakından tanıma
  • Eğitim, aile, kariyer, insan ilişkileri vb. gibi konularda danışılabilir. 
Çalışma şekli
  • Tıbbi ve bilimsel araştırmalarla doğrulanmış araç ve teknikleri kullanır (BDT, EMDR, vb.)
  • Somut ve kısa çözümler (hedeflerin belirlenmesi, oturumlar arasında gerçekleştirilecek eylemler, eylemler hakkında geri bildirim vb.)
  • Kişisel gelişim egzersizleri vb.
Danışmanlık süresi 
  • Değişkenlik gösterir.
  • Seansların ritmi hastanın ihtiyaçlarına göre belirlenir: haftada bir, 2 haftada bir vb.
  • Kısa süreli (örneğin 12 seans halinde 3 aylık program)
Ücret
  • 45 dakika veya 1 saat süren seanslar, genelde 350-750 Türk lirası arasında değişmektedir. 
  • 45 dakika veya 1 saat süren seanslar, genelde 250-750 Türk lirası arasında değişmektedir. 
  • 8 ila 10 paket şeklinde indirimli fiyatlar yaşam koçları tarafından teklif edilebiliyor. 

Danışmadan önce kendinize doğru soruları sormalısınız , örneğin:

  • Geçmişteki veya belli bir sarsıcı olay sonrası değiştiğinizi ve zorlandığınızı mı hissediyorsunuz?  Bir psikoloğa görünün.
  • Belli bir amaç, istek veya yanlış olan şeyleri görüp değiştirmek istediğimi belirledim. İhtiyaçlarımı biliyorum, yolu görebiliyorum, ama nereden başlayacağımı ve nasıl başlayacağımı bilmiyorum? Bir yaşam koçuna görünün.

👁️ Hangi takibin size en çok yakışacağına karar verebilecek tek kişi sizsiniz. Kendinizi bu profesyonellerden birine yönlendirmeden önce bir iç gözlem çok önemlidir.

Yazar: Kendin için bir adım atmanın önemi...

Umarız bu makale, ihtiyaçlarınıza göre takip edebilmeniz için olayları daha net görmenize yardımcı olmuştur. O zaman önemli olan doğru psikoloğu mu yoksa doğru koçu mu bulduğumuzu bilmek. Psikoterapi sırasında veya hedeflerinizde nasıl ilerlediğiniz, gördüğünüz profesyonelle işlerin iyi gidip gitmediğini bilmenin en iyi yoludur. Yani mutlaka şans verin ve kendinize en uygun profesyoneli bulun.

Ve hepsinden önemlisi, projelerinizi somutlaştırarak çözülmemiş travmaları çözmek için terapötik bir takip ve iç frenlerinizi aşmak için bir koçluk takibi başlatabileceğinizi bilin. İkisi birlikte de mümkün!
👇
🔗Neden psikoloğa gitmeliyim?
🔗Psikolog ne sorar? Her şeyi anlatmak zorunda mıyım?

🤗"KENDİNİ DİNLE, KABUL ET VE MUTLU OL! HEMEN ŞİMDİ, BAŞLA..."
#BornToBeMe

Kaleme alan Yudum , Wengood yazarı

🤩Hayatımı fiziksel ve zihinsel harekete adadım. 🖋️Yazmayı, 💭düşünmeyi, 📖okumayı ve 🔎araştırmayı çok seviyorum. 😺💕🧘‍♀️Kedim ve yoga matım vazgeçilmezim.

En yeni makaleler

Hayal kırıklığı yaşamaktan korkmak (benim hikayemden notlar)

Hayal kırıklığına uğramaktan korkuyorum. Başarısız olmaktan korktuğum için hiçbir şey yapmıyorum. Ya da içim rahat bir şekilde hiçbir şey yaşayamıyor, andan ve hayattan keyif almak konusunda kendimi sabote etmekten vazgeçemiyorum. İnsanların bana bakış şeklini saplantı haline getiriyor ve kendim olmakta zorlanıyorum... Peki hayatın bir rekabet olduğunu kim söyledi? Her şekilde mükemmel olmak zorunda mısın? Bir adım geri atarak, özgüven kazanarak ve zihnimi tekrar düzenleyerek hayal kırıklığına uğramaktan korkma eğilimine bir son vermek mümkün. Benim hikayem şöyle…

Narsist düzelir mi? Bir narsist değişebilir mi?

Narsist bir insanla tanışıp onu sevmiş bulunduysanız, muhtemelen yukarıdaki soru aklınızdan geçiyordur. Narsist kişilik bozukluğu tanısı olan insanlar empatiden yoksundur, kendisini başkalarından üstün görür. Bu durum, narsistlerle yakın ilişki kuran diğer insanları ruh sağlığı ve duygusal olarak yıpratabilir. Gerçek şu ki, narsistik kişilik bozukluğu olan bir insanda, toksik özellikler o kadar derinlere işlemiştir ki, değişme ve daha iyi insanlar olma ihtimalleri yoktur. Bir narsistin değişemeyecek olduğunu kabul etmek, ve kişinin kendine bunu itiraf etmesi, kendi psikolojik sağlığı için oldukça önemlidir.

⚠️ Narsist insanı tanımak için bu işaretlere dikkat edin!

Patronunuz, eşiniz, veya sevdiğimiz bir yakınımız... Gün gelir hepimiz narsist bir sapkınla karşılaşabilir ve yıkıcı bir sarmalın içine çekilebiliriz. Peki kimdir bu narsistler? Onları nasıl tanıyabiliriz? İşte çevrenizdeki narsist biri varsa tespit etmek için 10 işaret!

Obsesif Kompulsif Bozukluk (OKB) hakkında bilmeniz gerekenler

Ben OKB olan insanlar arasında değilim, ancak bu oldukça yaygın bir hastalık. Türkiye’de büyük toplum kesimlerinde yapılan araştırmalarda OKB'nin her 100 kişiden 2-3'ünde görüldüğü saptanmış. Obsesif kompülsif bozukluk sahibi değilim fakat, sevdiğim bir yakınım ile bu sınavı beraber verince, bir yazı kaleme almak istedim. Endişeleri nedeniyle, bir takım şeylerin uzun süre takıntılı bir şekilde kafasını meşgul ettiğine şahit oldum. OKB'yi tanımlayan şey işte budur, bu hislere neden olan anksiyete ve atakları. Peki OKB nasıl tedavi edilir? Obsesif Kompulsif Bozukluğa neler sebep olur? Hadi açıklayalım!

Kendini sınırlamana neden olan inanç kalıpları | 🚫 TOP15

"Ben zaten şöyleyim", "Ben zaten böyleyim", "Ben yapamam...", “Benden olmaz…” Kendi kendini sabote etmene neden olan sınırlayıcı düşünceler, gerçek potansiyelini küçümsemene neden olur. Kendine farketmeden koyduğun bu sınırlar, öz motivasyonunu ve kendini gerçekleştirme girişimlerini engeller. Kısacası, kendin olmanı engeller. Herkesin deneyimi kendine, ama sınırlayıcı düşünce kalıpları az çok aynı. En yaygın 15 sınırlayıcı düşünce ve inançları kendinizden uzak tutmak için önce farkına varın.

Varoluşsal sancılar : Rahat atlatmak için yardım almaktan çekinme

Hayatın bir noktasında anlamı ve amacı aramaya başlamak. Varoluşsal bir sancı yaşamak için illa “30 yaş sendromu”nun gelmesini beklemeniz gerekmiyor maalesef, ergenlik desem, lise sıraları desem... Gözünüzde canlandı mı? Varoluşsal sancılar sırasında her şeyi sorgulamak mümkün: romantik ilişkileri, iş hayatını ve hatta yaşadığınız evi, neredeyim? ne yapıyorum? Kendini sorgulamak ve hayatla ilgili tüm bu soruları sormak sizi, kararlar almaya ve her şeyi değiştirmeye yöneltebilir. Peki neden bu sancıları yaşıyoruz? Ve varoluşsal sancıların nasıl üstesinden gelebiliriz?... bunları konuşalım!

🥊 Psikolojik savunma mekanizmaları nelerdir?

Herhangi stresli bir durumdan kaçınmak için kendi kendinizi farkında olmadan "kandırıyor" olabilirsiniz. İnsanlar gündelik hayatlarını yaşarken, psikolojik dengelerini koruyabilmek amacı ile çeşitli psikolojik savunma mekanizmaları kullanırlar. Bu savunma mekanizmaları hali hazırda kişinin kötü duygu ve düşüncelerden kaçınmasını, daha az psikolojik gerilimler yaşamasını sağlıyor olsa da, sorunların asıl kaynağı da olabiliyor. Savunma mekanizmaları egonun üzerindeki baskı ile başa çıkabilmek için oluşturulmuş düşünce, tutum ve davranışlardır... En yaygın örnekleri ise; inkar veya yadsıma, erteleme, bastırma, yön değiştirme, yansıtma, mizahlaştırma, somatizasyon vb.

Yas tutan birine baş sağlığı mesajları | 🖤 Taziye mesajları

Yaşam öyle yaratılmıştır ki sonunda hep bir son/başlangıç vardır. Doğadaki tomurcuklar gibi döngümüz, devir daim mi, bilmiyorum ama ne yazık ki ölüm bizi sevdiklerimizden ayırabiliyor. Geride kalanlara ne diyeceğini bilmek zor. Yakını vefat eden birine nasıl baş sağlığı dilenir? Kelimeler bazen kifayetsiz hissettirse de güçlüdür. Bir acıyı dindirmiyorsa da en azından biraz olsun yatıştırabilir. Sıradan bir “başın sağolsun” yerine çok daha içten, doğal ve samimi taziye mesajları örnekleri baş sağlığı dileklerinizi iletmek için size yardımcı olabilir.

Toksik romantik ilişkilere dair 10 kırmızı çizgi 🚩

Toksik bir ilişki aslında sinyallerini tanışma veya flirt aşamasında veriyor. Bu yüzden toksik bir ilişkiye başlamamak için tehlikeli sinyallerin bir listesini yapalım dedik. İçinde bulunduğun ilişkinin toksik olduğunu gösteren 10 kırmızı çizgi! 🚩

İlişkimde mutsuzum, ne yapmalıyım?

Cicim aylarının büyüsü ortadan kalktı, karnındaki kelebekler yok oldu ve heyacan azaldı. Bir ilişki içinde olmak, bizi yükselten bir hayat arkadaşına sahip olmak anlamına gelir. Sen nasıl hissediyorsun? Mutsuz, umutsuz, depresif, yorgun? Veya anlaşılmadığını düşünüyorsun? Hayat arkadaşınızın sizi güldürmekten çok ağlattığını anladığınız anda, ilişkiyi sorgulamak meşrudur... Ama gemileri yakmadan ve çekip gitmeden önce, bilin ki çözümler de mümkün! İlişkimde mutlu değilim, ne yapmalıyım diye soruyorsan doğru yerdesin.

🎧 Spotify

İşe gidip gelirken, yürüyüşe çıkarken, yemek yaparken veya uyumadan önce size eşlik etsin. Wengood Podcast serisi: RDV Coaching'i kaçırma! 

🎥 Youtube

Aslı ile Yoga seansları!

Mentor Özlem Şen ile RDVCoaching serisi Youtube'da da devam ediyor olacak! 

Kanala 💜abone ol , 🔔 bildirim zilini aç ve tabii, 👍videoları beğenmeyi ve ✍🏻 bize yorumlardan ulaşarak hangi konularda içerik istediğini söylemeyi unutma!

Ayrıca: En sevilen içerikler, günlük mutluluk, destek ve motivasyon dozları için; 

Instagram📸

📍Pinterest