Korku hepimizi öyle ya da böyle etkileyebilir. İster gerçek bir tehlikeyle karşı karşıya kaldığımızda hissettiğimiz korku olsun, ister hayatta ilerlememizi engelleyen bir korku olsun, örneğin yalnız kalmaktan korktuğunuz için mutsuz bir ilişki içinde kalmaya devam etmek gibi. Korkularımızı anlamak bize çok şey kazandırır, çünkü tüm korkularımız aslında bize kendimizden bir mesaj iletir. Korkularınızın sizi felç etmesine izin vermektense, size ne mesaj vermek istiyor farkına varmak, daha iyi bir yaşam için onlar üzerinde çalışmak inanın bana daha iyi!
Korkuyu aşırı korumacı bir anneye benzetmişimdir hep. Başımıza bir şey gelmesin isterken bizi bir şeylerden alıkoyar durur. 😉 Korkularımız bazen bize ve ilerleyişimize engel olur. Örneğin, yeni bir şey denememizi, risk almamızı, yapmak istediklerimizi yapmamızı, istediğimiz ilişkiler içinde olmamızı engelleyebilir. Hatta bazı durumlar içinde sıkışıp kalmamıza sebep olabilir. Bu yüzden, korkularımızı anlamak ve korkularımızın ardında gizlenen gerçekleri farkına varmak daha iyi bir yaşam için kilit bir rol oynar!
| Korku, temel duygu türlerinden biridir ve bizi tehlikelere veya tehditlere karşı uyaran bir duygudur. Bizi tehlikeye karşı uyarır ve kendimizi tekrar güvende hissedebilmek için davranışlarımızı uyarlamamıza olanak tanır. |
Örneğin bize doğrultulan bir silahı gördüğümüzde tüm fizyolojik durumumuz değişir, beyne bir uyarı gönderilir. Korku durumunda stres hormonlarının salınması tetiklenir: kortizol, norepinefrin ve adrenalin. Beyne ve kana salındıklarında bu hormonlar vücudun fizyolojik parametrelerinin değişmesine neden olarak sizi hayatta kalmak için harekete geçmeye hazırlar. Hatta size bedensel sinyaller gönderir. Karın ağrısı, gerginlik hissi, boğazda sıkışma, titreme, terleme, nefes ve kalp ritminde değişiklik vb.
Tüm bunlar, uygun bir tepkiyi verebilmek için bilinçli ve bilinçsiz düzeyde işleyen bilişsel bir değerlendirmeyle paralel olarak ilerler. Bu değerlendirmeyi anlamak için ormanda ayı ile karşılaşma örneğini ele alalım. Korkuyla karşı karşıya kaldığınızda üç tepki verebilirsiniz:
| Donmak 👉 Panik moduna geçip donup kalabilirsiniz. |
| Kaçmak 👉 Ondan kaçmak için koşmaya başlayabilirsiniz. |
| Savunmak / Saldırmak 👉 Ondan korunmak için karşı saldırıya geçersiniz. |
Tüm temel duygular gibi korku da birçok türev duyguya yol açar. Bu türev duygular psikolojide ikincil duygular veya karmaşık duygular olarak bilinir. Örneğin, duygu araştırmalarında öncü olan Amerikalı psikolog Paul Ekman, utanç duygusunun, korku ve öfkenin bir karışımı olduğunu belirtir. Korku ile en ilişkili iki diğer duygu durumları : kaygı (anksiyete) ve panik.
| Korku 👉 | Kişinin gerçek ve acil bir tehlike karşısında hissettiği güçlü ve yoğun duygu. Hayatta kalma içgüdümüz tetiklenir. 💭 Zihin: refleks düşünceler 🧘♀️ Beden: titreme, hayatta kalma içgüdüsünün yönlendirdiği refleks hareketler ⏳ Süre: ani ve geçici |
| Kaygı / Anksiyete 👉 | Beklentilere dayanan korkular. Gerçek ya da hayali bir tehlike beklentisiyle ortaya çıkan güvensizlik ve endişe duygusu buna eşlik eder. 💭 Zihin: karamsar, endişeli, tekrarlayan düşünceler. 🧘♀️ Beden: kas ağrısı, nefes düzensizliği ⏳ Süre: süreklilik gösteren |
| Panik 👉 | Mantık yürütme mekanizmasını bozan yoğun ve ani bir duygu. Kontrol kaybı ve ciddi bir tehlikenin yaklaştığı düşüncesi eşlik eder. 💭 Zihin: panik, kendini kontrol etmekte zorluk 🧘♀️ Beden: Solunumda sıkışma hissi, hızlı kalp atışı, midede balon hissi. ⏳ Süre: ani ve geçici. |
Korku ve kaygı arasındaki fark aynı zamanda "işlevsel ve yerinde" veya "aşırı ve işlevsiz duygular" arasındaki farka dayanmaktadır. Korku, belirli, gerçek bir tehlikeye verilen duygusal bir tepkidir; kaygı ise çeşitli uyaranların tetikleyebileceği aşırı ve odaklanmamış bir duygudur ve olabilme ihtimali olan bir şeyle ilgili endişe veya rahatsızlık duymakla ilgilidir.
🔗 Korku ve kaygıyı birbirinden ayırt ederek onlardan kurtulun ⛓️
İster gerçek bir tehlikeyle karşı karşıya kaldığımızda ani bir korku, ister ilerlememizi engelleyen kronik kaygı olsun. Tüm duygularımız bize dinlemesi iyi olan önemli bir mesaj iletir. Korku hissettiğimizde, güvende hissetmemiz için güvenceye ihtiyacımız var demektir.
Korku, güvenlik ve korunma ihtiyacıyla doğrudan bağlantılı. Bunu Maslow Piramidi dediğimiz ihtiyaçlar piramidi teorisinde çeşitli şekillerde görebiliriz. Örneğin Abraham Maslow’a göre, ihtiyaçlar teorisinin en önemli basamağı fizyolojik ihtiyaçlardır. Çünkü fizyolojik ihtiyacını giderememiş bir kişi için diğer ihtiyaçların bir ehemmiyeti yoktur. İkinci seviyede ise güvenlik ihtiyacı bulunmaktadır. Çünkü birey hayatta kalmayı başardıktan sonra, güvenli ve huzurlu bir hayat sürebilmeyi arzu eder.
Kişi kendisini güvende hissetmediğinde, kaçınılmaz olarak yaşama dair korku ve kaygısı artar. Çünkü insan içsel olarak tehlikelere karşı koyma ve sahip olduğu şeyleri korumaya yönelik bir güdüye sahiptir. Bu ihtiyaçlar, kişiler arası münasebetlerde de geçerlidir. Yani, insan sürekli olarak elinde bulundurduklarını muhafaza etmek, korumak ve yaşamını güvenli bir şekilde sürdürebilmek için bir mücadele içindedir. Kısacası bu güvenlik ihtiyacı bir duygusal güvenlik arayışı şeklinde de kendini gösterebilmektedir. Dolayısıyla karşılayamadığımız ihtiyaçlar da üzüntü, öfke, kaygı ve korku gibi olumsuz duygular ortaya çıkar.
📝 Modern insanın korkuları genellikle ya hafızamıza kazınmış tehlike unsurlarından ya da bilinmeyen bir durum karşısında hissettiğimiz veya öngördüğümüz güvenlik açığına bağlı şekilde ortaya çıkan korkular oluyor. Mesela işimizi kaybetmek, terkedilmek, yalnız kalmak, değişim gibi deneyimler en az bir aslan kadar tehdit edici hissettirebiliyor.
Korku duygusu ile çalışan kaç veya kendini savun mekanizması, bizi daha gerçekçi ve ölümcül tehlikelere karşı uyarmak için vardı. Günümüzde ise hayati tehlikeler daha nadir ortaya çıkıyor. Ama şunu unutmayın: korku, "tehlikeyle ya da potansiyel bir tehlikeyle" karşı karşıya kaldığınızda kendini gösterir. O zaman burada önemli olan "tehlikenin veya potansiyel tehlikenin" sizin için ne anlama geldiği!
Sahip olduğumuz korkuları doğuştan getirmeyiz, deneyim veya öğrenme yoluyla edinilir. Çocukken ateşin yaktığını bilmiyordunuz, sizi tehlikelerden korumak için bunu size öğreten, tekrarlayan anne babanızdı. Hayatınızdaki bazı deneyimler de belirli durumlardan korkmanıza yol açmış olabilir ve bunlardan kaçınıyor olabilirsiniz. Bu durumları hatırlayacaksınız ve her karşılaştığınızda korku veya türevlerini yaşayacaksınız. Daha sonra seçimlerinizi ve tepkilerinizi buna göre yönlendireceksiniz.
Örneğin, bir araba kazası geçirdiniz: muhtemelen tekrar araba sürme fikri konusunda çok endişeli olacaksınız. Sonuç olarak kendimizi korumak istediğimiz durumlar herkes için farklılık gösterebiliyor. Gerek çocukluk öykümüz, geçmiş yaşantılarımız, hayat deneyimlerimiz, psikolojik travmalarımız gerekse bize öğretilen korkular ile mücadele edebiliyoruz.
Gerçek korkular diyince aklımıza, bir arabanın son hızla size doğru gelmesinden korkmak, havlayarak üzerinize atlayan bir köpeğin karşısında dehşete kapılmak gibi durumlar gelebilir. Bu korkular meşrudur çünkü kendinizi korumanıza izin verirler. Hareket eden arabadan veya saldıran köpekten uzaklaşmanız önemlidir.
Geçmiş deneyimlerinize bağlı olarak gelişmiş gerçek dışı korkular da vardır, ki hepimiz en çok bunlardan çekeriz. Örneğin, başarısız olma korkusu, dışlanma korkusu, karanlıktan korkma, aşık olmaktan korkma, aldatılmaktan korkma, yalnız kalmaktan korkma, yeterince iyi olmamaktan korkma vb. Tüm bu korkular, sizi korumaya çalışan zihninizin yansıtmalarıyla bağlantılıdır.
Beyninizin amacı sizi hayatta tutmaktır ancak gerçek korku ile gerçek dışı korku arasındaki farkı bilmez. Belirli korkuları besleyen genellikle düşüncelerinizdir. Bunun hakkında ne kadar çok düşünürseniz, bu korkuları o kadar pekiştirme eğiliminde olursunuz.
| 🚨 Kaygı sürekli bir duygu durumu haline geldiğinde, kaygı yaşamaya dair korku geliştirebilirsiniz. Bu döngü, korkuya neden olan şeylerden kaçınmanın bir yolu olarak sağlıksız davranışları ortaya çıkarır. Bu duruma psikolojide kaygı döngüsü de denir. Görünüşte normal olaylar karşısında oluşan bu baskın duygular, doktor randevuları, market alışverişi veya şehirde dolaşma gibi günlük yaşamı etkilemeye başladığında kaygı bozuklukları olarak sınıflandırılır. Toplumun yaklaşık %20'si yaşamları boyunca anksiyete bozukluğu belirtileri yaşıyor. |
🔗 Kaygı döngüsünden çıkmak | ☔ RAIN yöntemi
Ne olursa olsun, bazı korkularımızın nereden geldiğini anlamak, neye ihtiyacımız olduğunu anlamak ile eş değer.
| 💬 “Seçimlerinizin korkularınızı değil, umutlarınızı yansıtmasına izin verin” Nelson Mandela |
Her korkuyla karşı karşıya kaldığınızda, sizi belli bir tehlikeden korumak için korunmaya ihtiyaç duyduğunuzu varsayın. Bu tehlike mutlaka gerçek olmayabilir ancak korkunun neyi gizlediğini anlamak için kendinize birkaç soru sorarak bunu tanımlayabilirsiniz.
Bir şeyi yapmaktan korkuyorsanız, risk almaktan kaçınmak için bunu yapıyorsunuzdur. Kaçındığınız eylem sonucunda daha önce belli rahatsızlıklar yaşamışsınızdır. Örneğin, birine güvenmekten korkuyorsanız, bu hayal kırıklığını önlemek için olabilir. Belki hayal kırıklığına uğradığın bir zamanı hatırlıyor olabilirsin.
Bazı korkular onlardan faydalanmanıza yardımcı olmak için vardır. Örneğin işimi geliştirirken çoğu zaman yeterli paraya sahip olamamaktan korkuyordum. Bu korku düzenli gelir elde etmek için çalışmamı sağladı. Yaptığım eylemlerden vazgeçmemi uzun süre engelledi. Daha sonra bu bir engel haline geldi ve kendimi ondan kurtarmayı öğrenmek zorunda kaldım
Bazı korkulardan kurtulmak için onların neyi gizlediğini anlamalısınız. Korkunun neyi gizlediğini tanımlayın. Bir korkunun var olduğunu fark ettiğinizde, onun ne tür bir korku olduğunu keşfedebilirsiniz. Çoğu zaman ilk izlenimde bulunuruz:
“Bu pozisyon için aday olmaktan korkuyorum”
Arkasında başka bir endişe, hatta birkaç endişe gizleniyor. Kendinize birkaç kez şu soruyu sorun: “Aslında korktuğum şey ne?". Dipteki nedeni bulmalıyım. Ve o zaman asıl korktuğunuzu sandığınız şeyin hayal ettiğiniz gibi olmadığını anlayacaksınız.
Yukarıdaki örnekte olduğu gibi gerçek korkularınız şunlar olabilir:
Ne zaman korksanız, kendinize asıl korkunun ne olduğunu sorun. Bu, onu anlamanıza ve eğer haklı değilse muhtemelen yapısını bozmanıza yardımcı olacaktır.
Bu içeriği okuyanlar bunu da mutlaka okuyor >> Beklentisel kaygı veya anksiyete | Hep en kötüsünü beklemek
Yazar notu: Korkularınızın kökenlerini belirleyin, kendinizi onlardan kurtarmak için onları tanımlayınBu makalenin başında da belirttiğimiz gibi korkularımız doğuştan değil, geçmiş deneyimlerimiz sonucunda edinilmiştir. Ve bu deneyimler zamanla birikir ve bazen korkular da birikecektir.Eğitiminiz, anne-babanızın ve çevrenizdekilerin size gönderdiği mesajlara bağlı olarak bazı endişeleri, korkuları ve dehşetleri beslemiş olabilirsiniz. Aileniz paranın bitmesinden mi korkuyordu? Belirli insanlardan veya insan kategorilerinden şüpheleniyorlar mıydı? Size kedilerin hastalık taşıdığını söylediler mi? Atalarınızın veya bağlanma modellerinizin ardındaki korku nedenlerini bir bir keşfederek, şüphesiz mevcut korkularınızdan çok daha kolay arınacaksınız. Çünkü kendiniz ile ilişkiniz değişecek, her şeyi daha iyi anlayacaksınız. Daha sonra anne babanıza ihanet ediyormuş gibi hissetmeden onların işlevsel olmayan aktarımlarını terk etmeye karar verebilirsiniz. İnançlarınız veya önyargılı fikirleriniz de değişime daha açık olacak. 🤗"KENDİNİ DİNLE, KABUL ET VE MUTLU OL! HEMEN ŞİMDİ, BAŞLA..." #BornToBeMe |
Kaynakça:
Kaleme alan Yudum , Wengood yazarı
🤩Hayatımı fiziksel ve zihinsel harekete adadım. 🖋️Yazmayı, 💭düşünmeyi, 📖okumayı ve 🔎araştırmayı çok seviyorum. 😺💕🧘♀️Kedim ve yoga matım vazgeçilmezim.
Eğer bu yılbaşını tek başınıza geçirecekseniz, üzülmek yerine bu zamanı kendinize ayırarak değerlendirebilirsiniz. Bu yazıda, yılbaşını yalnız geçirmenin neden kötü bir şey olmadığını, bu özel geceyi nasıl anlamlı hale getirebileceğinizi ve kendinizi mutlu etmek için neler yapabileceğinizi keşfedeceksiniz. Hazırsanız, yeni yıl ruhunu kucaklamaya başlayalım! 🎄✨
Hayatınızda yeni bir sayfa açmak istiyor ya da hayata yeniden başlamak mı istiyorsunuz? Peki yeni kararlar almak ve hayata sıfırdan başlamak için hazır mısın? Yeniden doğmak herkes ister, ancak yapmak istediklerimizi gerçekleştirme cesaretini hepimiz gösteremiyoruz. E, tabii kolay sorular beklemez insanı. Hayatınıza yeniden başlamak için önce hangi adımı atacağını bilmek ve ne yapmak istiyorum sorusunun cevabını keşfetmiş olmak gerekir. Amacımız, feleğin çarkını şaşırtmak niyetinde olan sana motivasyon ile ilgili sözler sıralamak değil. Yeniden başlamak ve yeni hayatını şifayla, sağlıkla donatmak isteyen insanların ortak kaygı, korku, duygu ve yol haritalarını incelemek.
Yeter! İmajının incinmesine, sürekli olarak manipüle edilmeye ve kendini aşağılık veya suçlu hissetmene bir dur de artık! Otoriter yüksekten bakan, her şeyden sizi sorumlu tutan, burnu büyük ve yalancı kadın veya adamlardan kendini korumanın vakti. Narsist sapkınlık kişiliklerin özellikleri arasında son derece toksik olan şey “manipülasyon”. Bu hem psikolojik, hem de duygusal istismar devam ederken ne olursa olsun kurban bir süre ne olduğunu anlayamaz ve karşı karşıya kaldığı narsist sapkının masum olduğunu düşünür. Zorlandığın ve incindiğin gerçeğini yok sayma. Kendine ve hayatına sahip çıkıp dizginleri eline almaya hazır mısın? Narsistlerin sonu adlı film başlıyor!
Birinin gönderdiğiniz mesaja cevap vermemesi veya geç cevap vermesi "ben önemli değilim" gibi hissettirebilir. Şu anda bence eskisinden çok daha yaygın bir davranış bu. WhatsApp'ta mavi tik, son görülme, ve hatta yanıtın geleceğini gösteren küçük noktaları bile gördünüz ama sonra hiçbir şey olmadan ortadan kayboldular... Ama neden? Neden mesajıma cevap vermiyor? Bu olayı bu kadar kişiselleştirmemek için size bazı ipuçlarım var...
Bir narsistle nasıl baş edileceğini öğrenmek zordur çünkü narsistler empatiden yoksundur, aşırı övgüye ihtiyaç duyarlar ve kendileriyle ilgili abartılı imajlara sahiptirler. Genellikle aldatıcıdırlar ve kendileriyle geçinmeyi neredeyse imkansız hale getiren derin güvenlik açıklarına sahip olurlar. Bir narsistle mücadele etmenin anahtarı yüzleşmekten kaçınmak, etkileşimleri kısa tutmak ve mümkün olduğunda mesafeli bir ilişki kurmak!
Toksik olan ve olmayan bir ilişki arasında kesin çizgiler yoktur, bu yüzden bunu söylemek çoğu zaman zordur. Ancak işler sürekli olarak tatsızsa, kendinizi bitkin hissediyorsanız, sınırlarınızı aşıyorsanız ve kötü zamanlar iyi olanlardan daha ağır basıyorsa, ilişkiniz çizginin toksik bölgesine girmiş olabilir. Buyurun test edin!
Bir şeylerin kırıldığını mı hissediyorsun? Artık birbirinizi anlamıyor musunuz? Aranızda iletişim bozukluğu mu var? En ufak şey tansiyonun yükselmesine mi neden oluyor? Öncelikle şöyle bir nefes al, muhtemelen bir kriz anındasınız.
Birbirinden anlayan sevgili bekarlara adanmış bu köşemize hoş geldin! Kendi hikayelerimizi, nasıl ve neler hissettiğimizi konuşuyor olacağız. Ve tabi ki de sana yaraşır özel hayatı yaşaman için seninle tavsiyelerimizi paylaşacağız.
Youtube kanalımıza 💜 abone olmayı, 🔔 bildirim zilini açmayı, 👍videoları beğenmeyi, veee ✍🏻 bize yorumlardan ulaşabileceğini unutma!
Spotify hesabımızı takip ediyor musun?
