DEHB, tipik olarak erken çocukluk döneminde, genellikle yedi yaşından önce ortaya çıkan yaygın bir nörogelişimsel bozukluktur. Nasıl odaklandığınızı, hareketlerinizi ve davranışlarınızı nasıl kontrol ettiğinizi etkiler. Dikkat güçlüğü, hiperaktivite ve dürtüsel davranış gibi kalıcı sorunların bir araya gelmesi, DEHB'si olan kişilerin istikrarsız ilişkilere, düşük iş veya okul performansına, düşük özgüvene ve diğer sorunları sık sık yaşamasına yol açabilir. DEHB'li olup olmadığını erken fark etmek, destekleyici bir tedavi ve yaşama uyum planına sahip olmak, DEHB'si olan bir çocuk veya yetişkinin semptomlarını yönetmesine ve hayatını kolaylaştırmasına yardımcı olabilir.
DEHB, tipik olarak erken çocukluk döneminde, genellikle yedi yaşından önce ortaya çıkan yaygın bir nörogelişimsel bozukluktur. DEHB, dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu anlamına gelir ve nasıl ve ne kadar süre odaklanabildiğinizi, hareketsiz oturma yeteneğini ve davranışlar üzerindeki kontrol becerimizi etkiler. Kısaca beyindeki kimyasal işleyiş farklılıkları nedeniyle ortaya çıkan nörogelişimsel bir bozukluktur. Çocuklarda olduğu gibi yetişkinlerde de gözlemlenebilmektedir.
DEHB, çocuklarda en sık teşhis edilen nöropsikiyatrik gelişim bozukluklarından biridir ve genel olarak yaygınlığı erkek çocuklarda kız çocuklara göre daha fazladır. En yaygın tespit nedeni erken okul yıllarında, bir çocuğun dikkatini vermede sorun yaşaması, sınıf içerisindeki işleyişe uyum sağlayamaması, beden hareketlerini kontrol edememesi gibi şikayetlerin başlamasıdır.
DEHB önlenemez veya tamamen tedavi edilemez. Ancak bunu erkenden fark etmek, iyi bir takip ve kendi ile uyumlu bir yaşam planına sahip olmak, DEHB'si olan bir çocuk veya yetişkinin semptomlarını yönetmesine yardımcı olabilir.
Dikkat eksikliği/hiperaktivite bozukluğu (DEHB), odaklanmada güçlük, hiperaktivite ve dürtüsel davranış gibi kalıcı sorunların bir bütününü içerir. DEHB istikrarsız sosyal ilişkiler, düşük iş veya okul performansı, düşük özgüvene ve depresyon gibi diğer sorunlara yol açabilir.
Hemen hemen herkesin hayatının bir noktasında DEHB'ye benzer bazı semptomları yaşar. Zorluklarınız yeniyse veya geçmişte yalnızca ara sıra meydana geldiyse, muhtemelen DEHB'niz yoktur. DEHB, yalnızca semptomlar hayatınızın birden fazla alanında devam eden sorunlara neden olacak kadar şiddetli olduğunda teşhis edilir. Bu kalıcı ve yıkıcı semptomların izleri erken çocukluk dönemine kadar uzanabilir.
Yetişkinlerde DEHB'nin teşhisi zor olabilir çünkü bazı DEHB semptomları, anksiyete bozukluğu veya duygudurum bozuklukları gibi diğer durumların neden olduğu semptomlara benzer. Ayrıca DEHB'si olan birçok yetişkinin ayrıca depresyon veya anksiyete gibi en az bir başka ruh sağlığı durumu vardır.
Yetişkin DEHB'si olarak adlandırılsa da, belirtiler erken çocukluk döneminde başlar ve yetişkinliğe kadar devam eder. Bazı durumlarda, kişi bir yetişkin olana kadar DEHB teşhis edilemez. Yetişkin DEHB belirtileri, çocuklarda DEHB belirtileri kadar net olmayabilir. Yetişkinlerde hiperaktivite azalabilir, ancak dürtüsellik, huzursuzluk ve odaklanma güçlüğü ile mücadele devam edebilir.
DEHB'si olan bazı kişilerde yaşlandıkça daha az semptom görülür, ancak bazı yetişkinler günlük işleyişe müdahale eden önemli semptomlar yaşamaya devam eder. Yetişkinlerde, DEHB'nin temel özellikleri dikkati vermede güçlük, dürtüsellik ve huzursuzluk olabilir. Semptomlar hafif ila şiddetli arasında değişebilir.
👧 Çocuklarda DEHB Belirtileri 🧒Çocukların zaman zaman ödevlerini unutmaları, derste hayal kurmaları, düşünmeden hareket etmeleri veya yemek masasında kıpırdanmaları normaldir, ancak DEHB, çocukların spontan tepkilerini engellemelerini zorlaştırır. Örneğin, hareketten konuşmaya ve dinleme anlamaya kadar her şeyi içerebilen tepkiler. 👉 Ödevleri bitirmekte zorlanmak 👉 Hareketsiz oturmakta, sessizce oynamakta veya rahatlamakta güçlük çekmek 👉 Sürekli hareket etmek, genellikle uygunsuz olacak şekilde koşmak, tırmanmak, aşırı konuşmak. 👉 Düşünmeden hareket etmek 👉 Bir sorunu çözmek için zaman ayırmaktansa tahmin yürütme, 👉 Çağrılmayı veya tüm soruyu duymayı beklemeden sınıfta cevapları ağzından kaçırma. 👉 Başkalarının konuşmalarına veya oyunlarına müdahale etmek. 👉 Sık sık başkalarının sözünü kesmek 👉 Yanlış zamanda yanlış şeyi söylemek 👉Güçlü duyguları kontrol altında tutamamak, öfke patlamalarına veya öfke nöbetlerine maruz kalmak, şiddet eğilimi |
🙋♀️ Yetişkinlerde DEHB belirtileri 🙋DEHB'si olan birçok yetişkin, buna sahip olduğunun farkında değil ve sadece günlük görevleri yerine getirmekte yetersiz bireyler olduklarını düşünüyorlar.👉 Düzensizlik ve önceliklendirme sorunları 👉 Zayıf zaman yönetimi becerileri 👉 Bir göreve odaklanma sorunu, sürekli odağın dağılması 👉 Çoklu görevleri yerine getirmekte zorluk yaşama 👉 Aşırı aktivite, bir işten diğerine atlama, veya huzursuzluk 👉 Zayıf planlama yeteneği 👉 Hayal kırıklığına tahammül edememe 👉 Sık ruh hali değişimleri 👉 Görevleri takip etme ve tamamlama sorunları 👉 Aniden sinirlenme 👉 Stresle başa çıkmakta güçlük |
Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu üç ana türe ayrılıyor. Dikkatsiz DEHB, Hiperaktif-dürtüsel DEHB ve Karma DEHB.
Dikkatsiz DEHB; yalnızca dikkat eksikliğine bağlı semptomları barındıran DEHB türüne verilen isim. Hiperaktif-dürtüsel DEHB'de ise hiperaktivite bozukluğu ve dürtüselliğe dayalı sorunlar bulunmaktadır. Karma DEHB, tüm belirtileri bir arada bulunduran ve en yaygın gözlemlenen DEHB türüdür.
Her iki tür DEHB'de görülen davranışlar gözlemlenir.
Çalışmalar, bir dizi risk faktörünün DEHB gelişiminde rol oynayabileceğini bulmuştur. DEHB'ye tam olarak neyin neden olduğu konusunda bir fikir birliği olmasa da, en olası nedenin genetik kaynaklı olduğuna inanılıyor. DEHB öyküsü olan ailelerde doğan çocuklara, ailede DEHB öyküsü olmayan çocuklara göre DEHB teşhisi konma olasılığı daha yüksek. Ayrıca, ebeveyn davranışları, erken bebeklik ve doğum öncesi çevresel faktörlere maruz kalmanın DEHB riskini arttırdığı biliniyor.
| 🤰 Hamilelik sırasında bebeğin beyin gelişimini etkileyen faktörler Annenin zayıf beslenmesi Enfeksiyonlar Sigara ve alkol içmek Madde bağımlılığı Annenin aşırı stresli veya depresif olması Erken doğmak Kurşun gibi toksinlerin kanda fazla olması Beyin hasarı veya nörobozukluk. (Beynin frontal lob olarak adlandırılan ön kısmındaki hasar, dürtüleri ve duyguları kontrol etmede sorunlara neden olabilir.) Beslenme davranışları (İlave şeker, yağlar ve sodyum açısından yüksek ve lif ve omega-3 yağ asitleri açısından düşük bir beslenme alışkanlığı) Ailenin sosyo ekonomik durumu. (Düşük gelirli ailelerden veya gelirlerinde düşüş olan ailelerden gelen çocukların DEHB'ye sahip olma şansı daha yüksektir.) |
DEHB tanısı koyabilmek için tek bir test yoktur. Bunun yerine, doktorlar aşağıdakiler de dahil olmak üzere birkaç şeye başvururlar:
Doktor, kişinin semptomlarının günlük ruh halini, davranışlarını, üretkenliğini ve yaşam tarzı alışkanlıklarını ne kadar etkilediğini görmeye çalışır. Çocuk söz konusu ise, doktor ebeveynlerle gördükleri DEHB belirtileri hakkında konuşacaktır. Hastadaki davranışların hangi yaşta başladığını ve çocuğun belirtilerini nerede ve ne zaman gösterdiğini bilmek isteyecektir. Aynı şekilde çocuğun öğretmeninden bir davranış raporu, karne ve okul çalışması örnekleri isteyebilir.
Yetişkinlerde DEHB söz konusu ise, doktor hastanın eşi veya diğer aile üyeleriyle konuşmak isteyebilir. Hastanın çocukluk döneminde semptomları olup olmadığını öğrenmek isteyeceklerdir. Bir yetişkinin çocukken DEHB davranışına sahip olup olmadığını bilmek tanı koymak için oldukça önemli.
Öncelikle doktor bir DEHB teşhisi koyarsa , tedaviyi takip etmek çok önemlidir. Doktor ilaçlar ve davranış terapisi önerebilir. Bu tedaviler semptomlardan kurtulma veya semptomların hastanın yaşamına karşı olumsuz etkilerinde azalma sağlayabilir. Böylece DEHB ile yaşamak kolaylaştırabilir.
Yetişkin DEHB tedavisi, çocukluk DEHB tedavisine benzer. Yetişkinlerde DEHB tedavisi ilaçları, psikolojik danışmanlığı (psikoterapi) içerir.
Metilfenidat veya amfetamin içeren ilaçlar gibi uyarıcılar, tipik olarak DEHB için en sık reçete edilen ilaçlardır, ancak başka ilaçlar da reçete edilebilir. Uyarıcılar, nörotransmiterler adı verilen beyin kimyasallarının seviyelerini artırıyor ve dengeliyor.
DEHB'yi tedavi etmek için kullanılan diğer ilaçlar, uyarıcı olmayan atomoksetin ve bupropion gibi bazı antidepresanlar içerir. Atomoksetin ve antidepresanlar, uyarıcılardan daha yavaş çalışır, ancak sağlık sorunları nedeniyle uyarıcı alamıyorsanız veya uyarıcılar ciddi yan etkilere neden oluyorsa bunlar daha iyi seçenekler olabilir.
⚠️ Herhangi bir ilacın yararları ve riskleri hakkında doktorunuzla konuşun. Doğru ilaç ve doğru doz kişiden kişiye değişir, bu nedenle sizin için neyin doğru olduğunu bulmak zaman alabilir. Doktorunuza herhangi bir yan etki hakkında bilgi verin.
Bilişsel davranışçı terapi, davranışınızı yönetmek ve olumsuz düşünme kalıplarını olumlu olanlara dönüştürmek için belirli beceriler öğretir. Okul, iş veya ilişki sorunları gibi yaşam zorluklarıyla başa çıkmanıza ve depresyon veya madde kötüye kullanımı gibi diğer ruh sağlığı durumlarını ele almanıza yardımcı olabilir. Ayrıca DEHB'si olan kişiler için psikoterapi size şu konularda yardımcı olacaktır;
Yazar notu: DEHB'si olan birine nasıl davranmalı?DEHB'si olan birisi zaten sosyal hayata ve gündelik sorumluluklara karşı kendini yetersiz hissetmeye meyillidir. Kendini suçlama eğiliminde olan birey aslında sadece farklı olduğu için sorun yaşamakta. Bu yüzden kendini tanıması ve kendine uygun bir hayat tarzı benimsemesi DEHB hastalarının yapması gereken en önemli şey.🟢 Kişiyi rutindeki herhangi bir değişiklik konusunda önceden açıkça uyarın. 🟢 Çok fazla görsel dikkat dağıtmayan, sakin ve sessiz bir atmosfer sağlayın. 🟢 Göz teması kurarak doğrudan kişiye hitap ederek sohbete başlayın. 🟢 Onunla konuşmadan önce dikkatini verene kadar bekleyin. 🟢 Aynı anda birden fazla istekte bulunmak yerine talimatları adım adım verin. Kişinin talimatları size tekrarlamasını sağlayın. 🟢 Açık ve basit kurallar sağlayın. Kuralları görünür bir yere asmayı düşünün. 🟢 Kişinin hangi konularda iyi olduğunu öğrenin ve bunu faaliyetlere dahil edin. 🟢 Kişiye neyin yardımcı olacağını düşündüğünü sorun ve işbirliği yapın. #BornToBeMe |
Kaynak
ADHD Institute. Adhd Epidemiology | Adhd Institute.
Kaleme alan Gözde , Wengood yazarı
🍂Modern zamanlarda bir adet romantik.
Hiç bazı insanlarla zaman geçirdikten sonra kendinizi kaygılı, suçlu, kafası karışmış veya tükenmiş hissettiniz mi? Eğer öyleyse, muhtemelen toksik insanlarla karşılaştınız. Bu yazıda, toksik insan nedir, toksik insan özellikleri nelerdir, hepsini konuşuyoruz. Toksik insanların yaşamınıza etkisini ve ruh sağlığınızı nasıl koruyabileceğinizi öğrenin.
Hepimiz zaman zaman kaygı hissederiz, fakat genellikle belirtiler hızlıca kaybolur ve sorun yaratmaz. Kaygı belirtileri sürekli ve ciddi bir şekilde devam ettiğinde ise kişi yaşam kalitesinde düşüş hissederek şikayet etmeye başlar. Baskın bir şekilde hissedilen anksiyete, sürekli devam ettiğinde işe gitme, okula gitme, arkadaşlarla görüşme veya günlük yaşantıdaki görevleri yerine getirmek zorlaşır. Bu durum normal bir kaygı olmayabilir. İşte bu noktada devreye "anksiyete (kaygı) bozukluğu" girer. Anksiyete halinin bir hastalığa dönüştüğü bu durum ile ilgili bilmeniz gereken her şey bu yazıda!
1992 yılından beri Dünya Ruh sağlığı federasyonu tarafından 10 Ekim Dünya Ruh Sağlığı Günü olarak kutlanıyor. Ruh sağlığını genel insan sağlığından ayrı düşünemeyiz. Çünkü iyilik hali, bedensel ve ruhsal sağlığın bütününe bağlıdır. Ruh sağlığının önemini anlamak sadece kişiler için önem teşkil etmez, toplumun refahı için de oldukça önemlidir. Mental sağlığımıza dair bilmeniz gereken her şey bu makalede!
Benim aslında sorun olmayan bir sorunum var. Güler yüzlü bir insan değilim. Güler yüzlü olmak bir zorunluluk mu? Bence güler yüzlü olmamak gayet normal; yüzümü illa güldürmeyen duygularım ve fikirlerim var, o kadar! “Erkekler, güler yüzlü kadın sever”, “Kadın dediğin güler yüzlü olur.”, “Öyle asık suratlı olursan, seni beğenmezler”... Bana her şeyi yakıp yıkma isteği veren bir şey varsa o da bu tür seksist yaklaşım ve dayatmalar. Kadınlara yönelik bu dayatmalara artık tahammül edemiyorum. Bize gülümsememizi söylemeyi bırakın! Veya kahkaha atarken nelere dikkat etmemiz gerektiğini söylemeyi! Kadın ve güler yüz beklemek: neden cinsiyetçi bir yaklaşım?
Yaşlandıkça, çocukluk travmalarının bizi hâlâ nasıl etkilediğini ve bazen başa çıkılması gerçekten zor olduğunu daha fazla keşfediyorum. Çocukken yaşanan bu travmalar, genellikle göz ardı edilmiş veya küçümsenmiş olsa da, yetişkin hayatımda büyük bir yer tutuyor. Çocukluğumuzun bizi tamamen nasıl şekillendirdiğini görmek şaşırtıcı bir durum. Bu etkileri daha iyi anlamak ve yönetmek için bu yazıyı mutlaka okuyun!
Motive edici sözler duymaya mı ihtiyacınız var? Güzel sözler söyleyen biri olsa da biraz motivasyon olsa mı diyorsunuz? O zaman doğru yerdesiniz. Motivasyon sözleri kısa ama etkili oluyor. Kişi kendini çıkmazda hissettiğinde motivasyon sözleri birer ışık oluyor. Hiçbir şey, hiçbir zaman senden daha önemli değil. Tek önemli olan şeyi yap ve ne olursa olsun, hayattaki zorlukların seni vazgeçirmesine izin verme. Bir iki güzel söz oku, yeniden güç bul. 💪 İşte arada bir açıp bakmalık 20 maddelik motivasyon sözleri listesi!
İşe gidip gelirken, yürüyüşe çıkarken, yemek yaparken veya uyumadan önce size eşlik etsin. Wengood Podcast serisi: RDV Coaching'i kaçırma!
Aslı ile Yoga seansları!
Mentor Özlem Şen ile RDVCoaching serisi
Kanala 💜abone ol , 🔔 bildirim zilini aç ve tabii, 👍videoları beğenmeyi ve ✍🏻 bize yorumlardan ulaşarak hangi konularda içerik istediğini söylemeyi unutma!
Ayrıca: En sevilen içerikler, günlük mutluluk, destek ve motivasyon dozları için;
çok faydalı bilgiler, teşekkürler emeğinize.
Bora Küçükyazıcı 9 ay önce
Merhaba Bora bey, teşekkür ederiz 🤗 Bizi takip etmeyi unutmayın 😉
Wengood , yazar ekibi