Homofobi nedir? Homofobi ile mücadele etmenin yolları

⚠️

Uluslararası örgütlerin ortaya koyduğu araştırmalara göre; 

"Her 48 saatte bir, eşcinsel bir kişinin homofobiyle bağlantılı şiddete maruz kalarak öldürülüyor."

Homofobi nedir?

Homofobi, aslında kadınların erkeklere, erkeklerin ise kadınlara yaptığı seksizm ile çok benzer motivasyonlara sahip. Homofobi, eşcinsellere veya eşcinselliğe karşı duyulan nefret, önyargı, hoşnutsuzluk, korku veya ayrımcılık anlamına gelmektedir ve homofobik eylemler, LGBTQIA+ topluluğu üyelerine yönelik taciz ve şiddet olaylarını içerebilir.

Toplumumuzda homofobik olan koca bir popülasyon var, ancak bu homofobiyi kabul edilebilir bir bakış açısı haline getirmiyor. Bunun nedeni, başkalarına zarar vermesi ve öfke ve korkudan kaynaklanmasıdır. Homofobik olmak ırkçı olmaya benzer. 🙅🏻‍♀️ Sizi tarihin yanlış tarafı olarak kabul edilen bir yere ve tüm insanların eşit olduğu bir dünyadan uzakta bir yere konumlar. 

Devamında, homofobinin kendini gösterme biçimlerini konuşuyor olacağız. Ayrıca homoseksüel bireylere yönelik ayrımcılığın ve onlara karşı duyulan korku ve nefretin nasıl önüne geçebileceğimize bakacağız...  

Homofobinin Tarihi

Homofobi sözcüğü 1960'larda Psikolog George Weinberg tarafından ortaya atılmış ve ilk kez 1969'da bir Time dergisi makalesinde kullanılmıştır.

Eşcinselliği bir hastalık olarak görmek daha önce bilimsel bir isme sahip olmasa da, tarih boyunca toplumlarca benimsenmiş bir yanılgı idi ve LGBTQIA+ kişilere karşı ayrımcılık veya onlara karşı olumsuz tutumlar tarih boyunca devam etti. Buna örnek olarak, birçok eşcinsel ilişkinin yaygın olduğu ancak tüm insanlar tarafından onaylanmadığı Antik Yunanistan ve aynı cinsiyetten ilişkilerin toplum tarafından bazı zamanlarda hoş görülüp bazı zamanlarda hoş görülmediği Orta Çağ sayılabilir.

Eşcinsel olduklarını belirten insanlar ve LGBT hakları ile ilgili tutumlarımız ve anlayışımız, özellikle bilim LGBTQIA+ kimliklerinin ardındaki genetiği inceledikçe, yıllar içinde değişmeye devam etti ve ediyor.

Eşcinsellik bir zamanlar zihinsel bir bozukluk olarak görülse de, artık homofobik eylemler suç sayılıyor. Hala gökyüzünün gökkuşağı ile donanmış olduğunu söyleyemeyiz fakat yolda olduğumuzu bilmek insanlık ve barış adına beni heyecanlandırıyor.  

Türkiye'de homofobi

Türkiye'de eşcinsellik kanunen yasak değildir. Eşcinselliği ya da eşcinsel örgütlenmeyi yasaklayan herhangi bir kanun yoktur. Ancak toplumda genel olarak normal dışı ve kabul edilemez olarak algılanmakta olduğunu söylemek zor değil.

Türkiye'de homofobinin oldukça yaygın olduğunu gösteren araştırma bulguları bulunmasına rağmen bazı eşcinseller, toplumsal baskı nedeniyle, ailelerinden dışlanmakta, işlerini kaybetmekte, toplumun düşmanca davranışlarına maruz kalmakta ve baskı görmektedir.

Bu ön yargılı tutum ve davranışlar bütünü yani homofobi nedeniyle Türkiye'de birçok eşcinsel birey, aile içinde, ilişkilerinde ve kendi cinsel yönelimini bilen arkadaşları içinde huzursuz hissetmekteler. Bu yaşantılar bireylerin, depresyon, kaygı bozukluğu gibi psikolojik sorunları heteroseksüellere oranla daha fazla yaşamalarına neden olmaktadır.

😤2010 Mart ayında AK Partili Kadın ve Aileden Sorumlu Devlet Bakanı Selma Aliye Kavaf'ın "Eşcinsellik hastalıktır ve tedavi edilmelidir." şeklindeki sözleri çeşitli LGBT örgütler ve insan hakları savunucuları tarafından eleştirilmişti. Bugün kınanması gereken bu söylemler maalesef daha geniş kitlelerce kabul görerek nefret suçlarının önü açılıyor. Öyle ki geçtiğimiz günlerde toplum huzuruna hizmet etmesi gereken kamu kuruluşları aracılığı ile İstanbul'da homofobik eylemler düzenlenerek nefret ve öfkeyi besleyen sloganlar atıldı.  

Homofobik davranış ve tutumlar | Örnek

Homofobi, tıpkı ırkçılık gibi bariz veya üstü kapalı şekilde ortaya çıkabilir. Yine tıpkı ırkçılık gibi kişisel olduğu kadar kurumsal olarak da karşımıza çıkar. Gelin, toplumumuzda homofobinin nasıl var olduğuna bir göz atalım.

• Çocuklara ve yetişkinlere yönelik zorbalık ve taciz
• Mikro saldırılar
• LGBTQIA+ kişilerin eşit hakları hak etmediği inancı
• LGBTQIA+ olduğundan şüphelendiğiniz kişilerle sosyalleşmemek
• LGBTQIA+ kişiler hakkında genelleştirilmiş ifadeler kullanmak (sapık, sapkın, nemfomanyak gibi...)
• LGBTQIA+ kişilerin bir "gündemi" olduğunu düşünmek
• LGBTQIA+ kişilerin çocukları "dönüştürmek" istediğini düşünmek
• Dininiz veya kültürünüz nedeniyle LGBTQIA+ kişilere karşı hoşnutsuzluğunuzu kabul edilebilir olarak gerekçelendirmek
• LGBTQIA+'ların kimlikleri nedeniyle öldürülmesine varan ve dahil olan şiddet eylemleri uygulamak / desteklemek
• LGBTQIA+ kişilerin sizden farklı olduğuna veya dünya için sizden daha az değerli olduğuna inanmak
• Bir LGBTQIA+ kişinin sizi dönüştürmeye çalışacağından endişe etmek

Eşcinselliğin kanunen yasak olmadığı fakat homofobinin çok yaygın olduğu bazı ülkelerde LGBT kişileri hedef alan cinayet sayısı oldukça yüksektir. Bunlar genellikle nefret suçu kapsamında değerlendirilir.

Homofobinin nedenleri

Homofobinin nedenleri toplumsal, dini, ideolojik ya da psikolojik olarak ele alınabilir. Homofobinin en yaygın nedenlerinden bazıları ise şöyle...

• Sömürgecilik: Dünyanın dört bir yanındaki yerli toplumları fethederken, sömürgeciler tek eşli, heteroseksüel ilişkilerin kabul edilebilir tek tip olduğu inancını ve uygulamasını dayattılar.
• Din: Çok sayıda tek tanrılı din, eşcinsel ilişkilere karşı çıkan metinlere sahiptir ve bu dinlerin mensubları bazen bu metinleri, Tanrılarının LGBTQIA+ kimliklerini kabul etmediğinin "kanıtı" olarak kullanırlar. Cinsel ilişkinin ve cinselliğin tabu olduğu dinsel öğretilerde küçük yaştan itibaren kendini bu öğretinin içinde bulan birey, okudukları ve duyduklarının ışığında küçük yaşta homofobik yaklaşımlar içerisine girebilmektedir.
• Bilinmeyenden korkma / Farklı olana karşı direnç: Aşina olmadığınız bir şeyden korkmak kolaydır ve bazen insanlar homofobiktir çünkü bir LGBTQIA+ bireyiyle hiç etkileşimde bulunmamışlardır. Bir arada yaşam ve demokrasi bu anlamda insanların farklı olduklarından çok benzer olduklarının farkına varmaları açısından çok değerlidir.
• Öz kimliğin keşfedilmemiş / kabul edilmemiş olması: Bir kişi kendi kimliğini kabul etmek istemiyorsa, homofobiyi içselleştirilebilir. Kendi kimliğinde başa çıkamadığı duyguları dışarıya karşı öfke ve nefret dağıtarak hafifletmeye çalışır.
• Eğitim eksikliği: Araştırmalar göstermiştir ki, insanlar LGBTQIA+ kişiler hakkında ne kadar çok eğitilirse, onlardan korkma veya onlara karşı olumsuz tutumlara sahip olma olasılıkları o kadar az olur. Ancak maalesef eşcinsellik daha görünür hale gelmesi gerekirken top yekün yasaklamalara gidilmektedir.

Homofobinin Etkisi

Homofobinin LGBTQIA+ kişiler üzerinde birçok olumsuz etkisi vardır. Bunlar homofobinin zararlı olduğunun kanıtı niteliğini de taşıyan bazı maddeler;

• Ruh sağlığı üzerine olumsuz etki
• Kötüleşen fiziksel sağlık
• Stres ve travma bozukluğu
• İntihar düşünceleri / eylemleri
• İçselleştirilmiş utanç
• Madde ve alkol bağımlılığı
• Düşük yaşam kalitesi (iş bulamama, aile kuramama, ev bulamama vb.)

Homofobik Olup Olmadığınızı Nasıl Anlarsınız?

Hayatta büyüdükçe hepimiz öğreniriz, öğrenmeye devam ederiz. Bazen kendimizi, sahip olduğumuz bakış açılarının en iyileri olmayabileceğini fark ederken buluruz. Aslında kendinizin de homofobik olabileceğinizin farkına varıyorsanız, durumun böyle olup olmadığını anlamanın bazı yollarını aşağıda paylaşıyorum.

Homofobi Mağduruysanız Ne Yapmalısınız?

Ne yazık ki, kültürümüzde homofobi olayları yaygın olmaya devam ediyor. İçgüdünüz buna karşı savaşmak olsa da, bu tehlikeli olabilir. Harekete geçmeden önce her zaman kendi güvenliğinizi sağlamalısınız.

Homofobi kurbanı olduysanız , genellikle başkalarından yardım istemek en iyi seçeneğinizdir. Olay bir kurumda meydana geldiyse, okul veya iş yerindeki idare veya yetkililerle iletişime geçin. Durumu açıklayın ve çözmek için onlardan yardım isteyin.

Olay, bir iş yerinde meydana gelmeyen kişisel bir olaysa, yetkilileri aramak, özellikle translar ve diğer marjinal kimlikler için zor bir hareket olabilir - ancak yine de genellikle daha güvenli olanıdır. Kendiniz için ayağa kalkmak idealdir, ancak bunu yalnızca fiziksel ve duygusal olarak sizin için güvenliyse gerçekleştirmelisiniz. Aksi takdirde, durumu çözmek için dışarıdan yardım almalısınız.

Türkiye'de LGBTQI+ topluluklarının bir araya gelip sivil insiyatif oluşturduğu bir çok dernek ve oluşum var. Örneğin Kaos GL, Lambda İstanbul, Pembe Hayat, ve Listag gibi. Bu dernek ve oluşumlar size destek olabilir, bu konuda daha sağlıklı ve ayrıntılı çalışmaları size sağlayabilir.

Son olarak You Are Heard platformundan bahsetmek istiyorum. Batı Balkanlar ve Türkiye’deki LGBTQİ topluluğunun ve müttefiklerinin nefret vakalarını raporlayabileceği ve destek bulabileceği bir yer! Raporları bu platformda toplayarak, LGBTQİ kişilerin hakları için birlikte mücadele etmeye yardımcı olacak bir kanıt havuzu oluşturmayı amaçlıyorlar. Ayrıca, bu platform, insanları ihtiyaç duydukları desteğe daha kolay ulaştırmanın yollarını da arıyor.

Homofobi ile mücadele etmenin yolları | Bireysel harita!

Homofobi, kültürümüzün bir parçası olmak zorunda değildir. Homofobik davranmadığımızdan emin olmak için hepimizin alabileceği bazı önlemler var.

1) Varsayımlarda Bulunma!

Dünya her türden insanla dolu ve onları tanıyana kadar herhangi bir bireyin nasıl biri olduğunu bilmek imkansız. Kendinizi LGBTQIA+ olduğuna inandığınız bir kişi hakkında varsayımlarda bulunurken bu cümleyi aklınıza getirin ve kendi kendinizi yakalayıp durdurun.

Onları tanımadığınızı ve olumsuz duygularınızı bir insanın veya insan grubunun üzerine yüklemeye hakkınız olmadığını unutmayın. Aynı şekilde, bir kişinin cinsel yöneliminin dış görünüş ile anlaşılamayacağını kendinize hatırlatın. Birinin "... gibi" görünüyor olması öyle olduğu anlamına gelmez. Onlara bakarak ne olduklarını anlayabileceğinizi varsaymak yerine, o kişiye yaklaşıp onunla tanışmak ve sohbet etmek daha sağlıklı bir tutum olacaktır. Dilerseniz kişisel sınırlarına saygı duyduğunuzdan emin olarak "cinsel yönelimi" sorulabilir.  

2) Kendini geliştir!

Kitap okuyun, dizi veya film izleyin ve LGBTQIA+ kişilerin sosyal medya hesaplarını takip edin. Onların da herkes gibi olduklarını çabucak öğreneceksiniz. Ayrıca geçmişteki bakış açınızı değiştirmek ve bunların yol açtığı zararı anlamak için homofobi ile ilgili atölyelere katılabilirsiniz.

3) Bu konuda dalga geçme!

Pek çok kişi için gerçekten zararlı olduklarından, LGBTQIA+ kişiler hakkında asla şaka yapmayın. Yapılan şakalar insanların öldürülmesine yol açan ciddi bir sorunu meşru göstermeye yarıyor. İnsanların yaşam hakkı engelleniyor ve bu asla şakaya gelmez.

4) Soruların Varsa, Sor!

Kimseyi duygusal olarak zorlamadan, veya kişisel sınırları aşmadan, bir LGBTQIA+ kişinin kimliğini merak ediyorsanız, kibarca ona sorabilirsiniz. Önce check-in yapmak yani sorularınızın memnuniyetle karşılanacağından emin olmak en iyisidir.

5) Destek ol!

İster kendinize saklayın ister başkalarına söyleyin, LGBTQIA+ bireylere destek olun! İnsanların sizinle aynı haklara sahip olmalarını engellemeye çalışarak hiçbir şey elde edemezsiniz, halbuki onları savunarak birçok kişinin hayatına yardımcı olabilirsiniz.

🤩Bu makaleler de ilgini çekebilir! 

🔗 Orgazm olmak: orgazm eşitsizliğine 6 pratik çözüm!

🔗 Kadın mastürbasyonu: kendi kendini tatmin etme

🔗 Açık ilişki yaşamak, iyi bir fikir mi? 

🔗 Panseksüel nedir? Panseksüellik: kısaca etiket tanımayan aşk! 

Kaynakça

Burton N. When Homosexuality Stopped Being a Mental Disorder.