Üstünlük kompleksi nedir?
Üstünlük kompleksi, 1900'lerin başında Alfred Adler tarafından bireysel psikoloji ekolünün bir parçası olarak ortaya atılan bir terimdir. Adler, üstünlük kompleksini, benlik algısını zedeleyen bazı olumsuz duygular ile başa çıkmak için geliştirilen bir savunma mekanizması olarak tanımlar. Güvensizlik, utanç veya yetersizlik duygusu etrafında şekillenen bu savunma mekanizması aslında aşağılık hissini bastırmak için ortaya çıkar ve zamanla yerleşip, bir bilişsel çarpıklığa dönüşür.
Üstünlük kompleksi olan kişiler, olmak istedikleri ideal kişi ile gerçekte kim oldukları arasındaki ayrımı yapamayacak kadar çarpık bir benlik algısı ile diğerlerinden daha iyi olduklarına inanır ve davranış ve tutumlarını da buna göre şekillendirir.
Üstünlük kompleksi belirtileri nelerdir?
Üstünlük kompleksinin belirtileri aslında narsist kişilik bozukluğu belirtilerine benzer : Kendini çok sevmek, kendine hayran olmak ve kendisi dışındaki kişileri aşağıda görmek. Tabiki bu tur davranışları görmezden gelmek kolay değildir! Bu yüzden sosyal çevrede bu tip tutumlar çok hoş karşılanmayabilir, antipatik bulunabilir ve hatta etrafına zarar verici hale gelebilir.
Üstünlük kompleksi belirtileri aşağıdaki gibi sıralanabilir;
- Kendinden emin bir tutum
- Diğer insanlar ve tercihleri ile hemen dalga geçme
- Şişkin bir ego
- Hatalı ya da yanlış olmayı kabul etmeme
- Her konuda en iyi olduğunu düşünme
- Abartılı şekilde sürekli övgüye ihtiyaç duyma
- Her şeyi eleştirme
- Başkalarının başarısına katlanamama
🧠 Aslında çoğumuzun bilmediği ise bu tür davranışların arkasında sevildiğini hissetmek, takdir görmek ve onaylanma ihtiyacı için içgüdüsel olarak ortaya çıktığıdır. Üstünlük kompleksine sahip kişi, yakınlarının sevgisine ulaşabilmek için "mükemmel" olması gerektiğini düşünür. Bu özellikle ergenlik döneminde hızla gelişebilen bir komplekstir.
👉 Bunun bir kişilik bozukluğu olmadığını unutmayın. Aşırıya kaçıldığında bu paranoyak bir bozukluğa yol açabilir ama bu nadirdir. Narsisizmle de karşılaştırılabilir ama alakası yoktur.
Bu makaleyi beğendiniz mi?
Daha fazla bilgi almak ister misiniz 🤔 ?
Doğrudan yazara yazınBanu Karadeniz, Psikolog !
Banu Karadeniz'e bir soru sor
Düşüncelerinizi paylaşmak ister misiniz? Yorum bırakın