Üstünlük kompleksi olan insanlar kendilerinden başka kimseyi sevmez gibi görünürler. Sık sık kendilerinden bahseder ve genelde karşılarındaki insanlarla alay eder gibi üstünlük kurmaya çalışır, başkalarının hayatlarını küçümserler. Fakat bu insanların ortak özellikleri ciddi bir özgüven sorunudur. Vakaların yüzde 95’i aşağılık hissini bastırmak için aslında bir savunma mekanizması olarak üstünlük kompleksi geliştirir.
Üstünlük kompleksi, 1900'lerin başında Alfred Adler tarafından bireysel psikoloji ekolünün bir parçası olarak ortaya atılan bir terimdir. Adler, üstünlük kompleksini, benlik algısını zedeleyen bazı olumsuz duygular ile başa çıkmak için geliştirilen bir savunma mekanizması olarak tanımlar. Güvensizlik, utanç veya yetersizlik duygusu etrafında şekillenen bu savunma mekanizması aslında aşağılık hissini bastırmak için ortaya çıkar ve zamanla yerleşip, bir bilişsel çarpıklığa dönüşür.
Üstünlük kompleksi olan kişiler, olmak istedikleri ideal kişi ile gerçekte kim oldukları arasındaki ayrımı yapamayacak kadar çarpık bir benlik algısı ile diğerlerinden daha iyi olduklarına inanır ve davranış ve tutumlarını da buna göre şekillendirir.
Üstünlük kompleksinin belirtileri aslında narsist kişilik bozukluğu belirtilerine benzer : Kendini çok sevmek, kendine hayran olmak ve kendisi dışındaki kişileri aşağıda görmek. Tabiki bu tur davranışları görmezden gelmek kolay değildir! Bu yüzden sosyal çevrede bu tip tutumlar çok hoş karşılanmayabilir, antipatik bulunabilir ve hatta etrafına zarar verici hale gelebilir.
Üstünlük kompleksi belirtileri aşağıdaki gibi sıralanabilir;
🧠 Aslında çoğumuzun bilmediği ise bu tür davranışların arkasında sevildiğini hissetmek, takdir görmek ve onaylanma ihtiyacı için içgüdüsel olarak ortaya çıktığıdır. Üstünlük kompleksine sahip kişi, yakınlarının sevgisine ulaşabilmek için "mükemmel" olması gerektiğini düşünür. Bu özellikle ergenlik döneminde hızla gelişebilen bir komplekstir.
👉 Bunun bir kişilik bozukluğu olmadığını unutmayın. Aşırıya kaçıldığında bu paranoyak bir bozukluğa yol açabilir ama bu nadirdir. Narsisizmle de karşılaştırılabilir ama alakası yoktur.
En başta belirttiğimiz gibi, çoğu durumda, "üstünlük kompleksi" aslında "aşağılık kompleksi" ile ilişkilidir. Aşağılık hissi ile mücadele etmek için kişi, üstünlük kurma çabasına girer ve bu aslında bir psikolojik savunma mekanizması demektir. Kişiyi korkutan, aşağılık hissettiren şeylerden korumak için zihin, bir üstünlük kompleksi yaratarak bu duygulardan kaçmaya çalışır.
🤯 Bu durumu genellikle çocuklarından çok fazla şey isteyen ebeveynlerin çocuklarında görürüz. Çocuk, kendisinin en iyi olması gerektiği düşüncesiyle büyüdüğünde ve daha sonra bir yetişkin olduğunda, kendisinin en iyi olduğuna kesinlikle inanır ama aynı zamanda başkalarının sevgisinin de her zaman en iyisi olmasına bağlı olduğunu düşünür. İşte bu yüzden üstün olmalıyım düşüncesine kapılır.
Üstünlük kompleksi olan kişi başarısız olduğuna ya da başkalarının ondan daha başarılı olabileceğine dair tecrübelere sahip olsa bile, bunları diğerlerinin hile yapmasına, şansının yaver gitmesine vb bağlayacaktır… Yani aslında en iyisi odur fakat başka etkenler nedeniyle bu sefer başarısız olmuştur. Aksini hayal bile edemez çünkü onun için en iyisi olmak bir zorunluluktur.
Bize her zaman özgüvenli olmamız ve öz saygımızı kuvvetlendirmemiz önerilir fakat bunu üstünlük kompleksinden nasıl ayırırız ? Gerçek bir özsaygı, tüm benliğinizi yani kusurlu ve zayıf yönleriyle de kendinizi tamamen kabul etmek ve kucaklamaktır. Bu durumda başkalarının bizden daha iyi olduğunu kabul etmekte güçlük çekmeyiz fakat kendi iyi özelliklerimizi de unutup kendimize olan saygımızı yitirmeyiz. Eğer eksik ve hatalı yönlerimizi kabul edemeden kendimize hayranlık duyarsak işte o zaman bu üstünlük kompleksine yol açabilir.
Bu durumdan sıyrılmak her zaman kolay olmayabilir çünkü genellikle üstünlük kompleksine sahip kişiler içinde bulundukları durumun pek farkında değillerdir. Ayrıca gerçeklikten kopuklardir yani başarısız oldukları durumla yüzleşmek ve kabullenmek imkansızdır. Başarısızlıklarının sebebini her zaman başkalarına ve dış etkenlere yüklerler ve tam da bu nedenle bu kişilerin tedaviyi talep etmesi ve bundan kurtulmak için çaba sarfetmesi çok nadir görülür.
🙄 Kişinin bu durumun farkına varabilmesi için sınırlarının gerçekten zorlanması gerekebilir. Belki de bazılarının bu durumun altında yatan başka psikolojik rahatsızlıkların temeline inebilmeleri için bir uzman yardımı almaları gerekebilir. Daha sonra amaç, kişinin özgüveninin yeniden ve sağlıklı bir şekilde inşa edilmesi ve kendisini kabul etmesini sağlamak olacaktır.
👉 Üstünlük kompleksine sahip biri ile yaşayan kişi için de hayat bir o kadar zordur çünkü üstünlük kompleksine sahip kişi itici ve rahatsız edici olabilir. Bu nedenle, ergenlikten itibaren, özgüven üzerinde çalışmak ve daha sağlıklı temeller üzerinde ilişkiler ve bir yaşam kurmamıza izin vermek için bu eğilimi fark etmeyi mümkün kılan sinyallere dikkat etmeliyiz.
🤩Bu makaleler de ilgini çekebilir!
🔗 “Kısıtlanmaya tahammülüm yok!” Kısıtlanmak istememek
🔗 Özgüven nasıl kazanılır? | Beyoncé gibi yetişmeye geldik!
🔗 Seni aşağıya çeken komplekslerden kurtulmanın yolları
🔗EFT tekniği: Duygusal özgürleşme tekniği nedir?
Yazar Notu : Üstünlük kompleksi olan biriyle yaşamak : işkence !Yazıda anlatıldığı üzere üstünlük kompleksine sahip kişi bundan tamamen habersizdir ve aslında bir rahatsızlık hissetmez. Fakat bu komplekse sahip biri ile yaşayan kişiler için bu durum çok zor ve yorucu olabilir çünkü sürekli karşınızdaki kişi tarafından aşağılanmak ve değer görmemek kolay hazmedilir durumlar değildir. Bu nedenle kendinizi kötü hissediyorsanız destek almaktan asla çekinmeyin ve bir uzmanla iletişime geçin !#BornToBeMe |
Kaleme alan Yudum , Wengood yazarı
🤩Hayatımı fiziksel ve zihinsel harekete adadım. 🖋️Yazmayı, 💭düşünmeyi, 📖okumayı ve 🔎araştırmayı çok seviyorum. 😺💕🧘♀️Kedim ve yoga matım vazgeçilmezim.
Hiç bazı insanlarla zaman geçirdikten sonra kendinizi kaygılı, suçlu, kafası karışmış veya tükenmiş hissettiniz mi? Eğer öyleyse, muhtemelen toksik insanlarla karşılaştınız. Bu yazıda, toksik insan nedir, toksik insan özellikleri nelerdir, hepsini konuşuyoruz. Toksik insanların yaşamınıza etkisini ve ruh sağlığınızı nasıl koruyabileceğinizi öğrenin.
Hepimiz zaman zaman kaygı hissederiz, fakat genellikle belirtiler hızlıca kaybolur ve sorun yaratmaz. Kaygı belirtileri sürekli ve ciddi bir şekilde devam ettiğinde ise kişi yaşam kalitesinde düşüş hissederek şikayet etmeye başlar. Baskın bir şekilde hissedilen anksiyete, sürekli devam ettiğinde işe gitme, okula gitme, arkadaşlarla görüşme veya günlük yaşantıdaki görevleri yerine getirmek zorlaşır. Bu durum normal bir kaygı olmayabilir. İşte bu noktada devreye "anksiyete (kaygı) bozukluğu" girer. Anksiyete halinin bir hastalığa dönüştüğü bu durum ile ilgili bilmeniz gereken her şey bu yazıda!
1992 yılından beri Dünya Ruh sağlığı federasyonu tarafından 10 Ekim Dünya Ruh Sağlığı Günü olarak kutlanıyor. Ruh sağlığını genel insan sağlığından ayrı düşünemeyiz. Çünkü iyilik hali, bedensel ve ruhsal sağlığın bütününe bağlıdır. Ruh sağlığının önemini anlamak sadece kişiler için önem teşkil etmez, toplumun refahı için de oldukça önemlidir. Mental sağlığımıza dair bilmeniz gereken her şey bu makalede!
Benim aslında sorun olmayan bir sorunum var. Güler yüzlü bir insan değilim. Güler yüzlü olmak bir zorunluluk mu? Bence güler yüzlü olmamak gayet normal; yüzümü illa güldürmeyen duygularım ve fikirlerim var, o kadar! “Erkekler, güler yüzlü kadın sever”, “Kadın dediğin güler yüzlü olur.”, “Öyle asık suratlı olursan, seni beğenmezler”... Bana her şeyi yakıp yıkma isteği veren bir şey varsa o da bu tür seksist yaklaşım ve dayatmalar. Kadınlara yönelik bu dayatmalara artık tahammül edemiyorum. Bize gülümsememizi söylemeyi bırakın! Veya kahkaha atarken nelere dikkat etmemiz gerektiğini söylemeyi! Kadın ve güler yüz beklemek: neden cinsiyetçi bir yaklaşım?
Yaşlandıkça, çocukluk travmalarının bizi hâlâ nasıl etkilediğini ve bazen başa çıkılması gerçekten zor olduğunu daha fazla keşfediyorum. Çocukken yaşanan bu travmalar, genellikle göz ardı edilmiş veya küçümsenmiş olsa da, yetişkin hayatımda büyük bir yer tutuyor. Çocukluğumuzun bizi tamamen nasıl şekillendirdiğini görmek şaşırtıcı bir durum. Bu etkileri daha iyi anlamak ve yönetmek için bu yazıyı mutlaka okuyun!
Motive edici sözler duymaya mı ihtiyacınız var? Güzel sözler söyleyen biri olsa da biraz motivasyon olsa mı diyorsunuz? O zaman doğru yerdesiniz. Motivasyon sözleri kısa ama etkili oluyor. Kişi kendini çıkmazda hissettiğinde motivasyon sözleri birer ışık oluyor. Hiçbir şey, hiçbir zaman senden daha önemli değil. Tek önemli olan şeyi yap ve ne olursa olsun, hayattaki zorlukların seni vazgeçirmesine izin verme. Bir iki güzel söz oku, yeniden güç bul. 💪 İşte arada bir açıp bakmalık 20 maddelik motivasyon sözleri listesi!
İşe gidip gelirken, yürüyüşe çıkarken, yemek yaparken veya uyumadan önce size eşlik etsin. Wengood Podcast serisi: RDV Coaching'i kaçırma!
Aslı ile Yoga seansları!
Mentor Özlem Şen ile RDVCoaching serisi
Kanala 💜abone ol , 🔔 bildirim zilini aç ve tabii, 👍videoları beğenmeyi ve ✍🏻 bize yorumlardan ulaşarak hangi konularda içerik istediğini söylemeyi unutma!
Ayrıca: En sevilen içerikler, günlük mutluluk, destek ve motivasyon dozları için;
