İş psikolojisi : nedir ve ne işe yarar?

İş psikolojisi: amacı

İş psikolojisin temel amacı, kurumların karlılık ihtiyacını bireylerin gelişim ihtiyacı ile uzlaştırmaktır. İş psikoloğu, şirket çalışanlarını dinler ve onlara tavsiyelerde bulunarak danışmanlık sağlar. Peki iş psikolojosi çalışma alanının kapsamı nedir? İşlevi, amacı ve önemi hakkında daha fazla bilgi...

İş psikolojisi: tanımı

İş psikolojisi; klinik, endüstri ve sosyal psikolojinin iç içe geçtiği bir alan. İlk tanımı endüstriyel psikoloji alanı altında ortaya çıkmıştır. İşyerinde insan davranışlarını inceleyen psikoloji dalıdır. Çalışanların, yöneticisinden işgörenine kadar, bireysel veya grup düzeyinde ilişki ve davranışlarını bütün boyutlarıyla inceler ve performansı artırmak için olası tüm koşulları doğru şekilde tanımlamaya çalışır.

İş psikolojisi: işlevi

Ekipler halinde çalışma artık en yaygın çalışma türü ve insanlar arası etkileşimin en fazla olduğu çalışma türü de bu. Çalışma ortamlarının bu denli etkileşime açık olduğu ortamlarda kurumlarda stres yönetimi ile birlikte iş ve çalışma psikolojisi yönetimi çok önemlidir. İş psikologları özetle 3 temel ilişki sistemine bakar: bireyin kendi görevleri ile ilişkişi, bireyin diğer çalışanlar ve kurum ile ilişkisi bir de kurumun yapıları arasındaki yani farklı ekipler arasındaki ilişki. Dolayısıyla şirkette bir çok işlevi bulunmaktadır. Bunları 3 temel başlıkta toplayabiliriz.

• Kurumsal organizasyon gelişimi: şirket içi yapıları planlamak ve bu yapıların görevlerini belirlemek, hedefleri tanımlamak
• Çalışanların gelişimi: Çalışanların ihtiyaçlarını tanımlamak, eğitim ve gelişimleri için sağlıklı çözümleri belirlemek ve gözetmek.
• Şirket gelişimi: Şirket politikaları, yönetim ve idari görevlere ilişkin sorumlulukları tanımlamak. Etkin yönetim biçimlerini geliştirmek.

İş psikoloğu: görevleri

1. Ekip çalışması koşullarını optimize etmek ve işyeri stresini minimize etmek

İş psikoloğu, çatışma durumundaki bireylerin tekrar sağlıklı iletişim kurmalarına yardımcı olur ve böylece morallerinin ve psikolojik sağlıklarının iyileştirilmesini sağlar. İşyerindeki toksik ilişkileri ortadan kaldırır ve üretim ve verimliliği iyileştirmiş olur.

2. Değişimlere eşlik etmek

Organizasyonel bir değişiklik söz konusu olduğunda, iş psikoloğu bu değişikliğin çalışanlar üzerindeki potansiyel etkilerini dikkate alır ve inceler, optimal çözümler üretmeye çalışır.

3. Yöneticilere eşlik etmek

İş psikologları, yöneticilerin doğru reflekslere sahip olmalarına ve riskli durumları belirlemelerine yardımcı olmaktadır.

Şirketin idari birimleri veya işyeri hekimlerinin talebi üzerine iş psikologları işyerinde bireylerin ruh sağlığını tehdit edebilecek durumlarla ilgili müdahalede bulunabilir. Günümüzde çalışma ortamının psikososyal özelliklerinin çalışanların sağlığı üzerinde önemli etkilere sahip olduğu artık bilinmekte. İşyerinde yaşanılan olumsuz sosyolojik ortam ve genel psikolojik stres tüm çalışanların (özellikle dikkat gerektiren veya makina ile çalışan iş görenlerin) sağlık, güvenlik ve verimliliği için risk oluşturabiliyor. Bu riskler, psikososyal riskler başta olmak üzere, moral düşüklüğü, görevden ayrılma, tükenmişlik sendromu yaniburn-out veya bore-out gibi rahatsızlıklar olabiliyor.

İş psikologları işyerindeki olumsuz koşulların insan psikolojisi üzerindeki etkilerine hakim uzman psikologlardır ayrıca çalıştıkları şirketin işleyişinin ve değerlerinin gelişiminde de sorumluluk sahibidirler. Başta da belirttiğimiz gibi klinik, endüstri ve sosyal psikolojiyi birleştiren yetkinlik alanları iş psikologlarının aktif dinleme ve danışmanlık hizmetlerine olanak sağlıyor. Bir çalışanın herhangi bir ekibe entegrasyonu veya bir yöneticinin kriz veya risk halinde nasıl bir yöntem izlemesi gerektiği konusunda sorulan sorulara iş psikologları yanıt sağlarlar.