Bazen güçlü bir yemek yeme isteği, duygusal olarak en zayıf anınızda ortaya çıkar. Zor bir durumla karşılaştığınızda, stresli olduğunuzda, hatta can sıkıntısı hissettiğinizde bilinçli veya bilinçsiz olarak rahatlamak için yemeğe yönelebilirsiniz. Duygulara tepki olarak yemek yediğinizde buna "duygusal yeme" denir. Yalnız değilsiniz. İnsanların büyük bir kısmı zor duygularla başa çıkmanın bir yolu olarak duygusal yeme davranışını benimser.
Yemek yaptığımız pek çok şeyin merkezinde yer alıyor aslında. Yemek kutlamalarımızın bir parçası olabilir. Zor bir dönemden geçen birini yemeğe davet edebiliriz. Birine onu önemsediğinizi göstermek için ona yiyecek bir şeyler hazırlayabilirsiniz. Veya yiyeceğinizi başkalarıyla paylaşmak bağlantı kurmanın bir yolu olabilir. Sonuç, yiyecekle duygusal bir bağın olması doğaldır. Ayrıca, vücudumuzun hayatta kalabilmesi için gıdaya ihtiyacı vardır.
Yemek yemenin 🧠 beyindeki ödül sistemini harekete geçirmesi ve kendinizi daha iyi hissetmenizi sağlaması mantıklı gibi görünüyor olabilir, ancak, duygusal yeme sıklıkla yaşandığında ve duygularla başa çıkmanın başka yollarını bilmediğinizde, bu bir soruna dönüşebilir ve bir yeme bozukluğu belirtisi olarak değerlendirilmelidir.
Duygulara tepki olarak yemek yediğinizde buna "duygusal yeme" denir. Bazı insanlar güçlü duygular karşısında "yemeden içmeden kesilir", daha az yemek yemek isteyebilir. Ancak insanların bir kısmı da eğer duygusal bir sıkıntı içindeyse dürtüsel yeme veya aşırı yemeye yönelebilir.
Bu durumda herhangi bir şeyi keyif almadan hızla tüketebilirsiniz. Aslında duygularınız yeme alışkanlıklarınıza o kadar bağlı hale gelebilir ki, öfkelendiğinizde veya strese girdiğinizde, ne yaptığınızı düşünmeden otomatik olarak atıştırmalıklara yönelirsiniz. Yiyecek aynı zamanda dikkat dağıtma görevi de görür. Örneğin, yaklaşmakta olan bir olaydan endişeleniyorsanız, acı veren bu durumla uğraşmak yerine rahatlamak için yemeye başlarsınız ve ödül sistemini harekete geçirip dikkatinizi dağıtmaya çalışırsınız.
Sizi aşırı yemeye iten duygular ne olursa olsun, sonuç genellikle aynıdır. Etki geçicidir, duygular geri döner ve muhtemelen kilo almanın getirdiği ek suçluluk yükünü üstlenirsiniz. Olumsuz beden algısı ile mücadele ediyorsanız, bu aynı zamanda sağlıksız bir döngüye de yol açabilir; duygularınız sizi aşırı yemeye tetikler, kilo vermek için kendinizi hırpalarsınız, kendinizi kötü hissedersiniz ve tekrar aşırı yemek yersiniz.
Dürtüselliğe dayanan veya bağımlılığa dönüşmüş davranış ve koşulların ardındaki biyolojik süreçler araştırıldığında zevk ve acı arasındaki bağlantı ortaya çıkıyor. Ödül mekanizması burada devreye giriyor.
Yemek yemenin bir başa çıkma mekanizmasına dönüşmesi, yemek yediğinizde dopamin salgılıyor olmanız yüzündendir. Dopamin kendimizi iyi hissetmemizi sağlayan bir beyin kimyasalı. Dolayısıyla acı verici duygularla baş etmek gerektiğinde istemsizce sizi mutlu edecek bir eyleme yönelirsiniz. Duygusal yeme söz konusu olduğunda yemekle ilgili bazı alışkanlıklar ve rutinler geliştirmişizdir. Stresli olduğunuz anlarda atıştırmalık yerseniz bir süre sonra stresin ilk belirtisinde farkında olmadan yemeğe uzanabilirsiniz.
Her ne kadar duygularla başa çıkmanın bir yolu gibi görünse de yemek yemek asıl meseleyi çözmüyor. Kendinizi stresli, endişeli, sıkılmış, yalnız, üzgün veya yorgun hissediyorsanız, yemek bu duyguları düzeltmez. Hatta kilo problemi yaşayan bazı insanlar için bu başa çıkma mekanizması olarak işleyen bu dürtüsel yeme davranışı döngüsü, suçluluk duygusu ve utanç yaratır ki, bu üstesinden gelinmesi daha zor duygularla mücadele etmek anlamına gelir.
Çözüm, farkındalıklı beslenmeye geçiş yapmak ve ne zaman, neyi, nasıl yiyeceğiniz konusunda bilinçli bir karar vermenizi sağlamaktır.
Peki duygusal yiyici olup olmadığınızı nasıl anlarsınız? Duygusal yeme deneyimi yaşayan kişiler genellikle şunları hissedebilir:
👉 Sadece belirli yiyecekleri özlemek: sadece bazı yiyeceklere karşı dayanılmaz bir arzu hissediyorsanız bu durum duygusal yemenin güçlü bir belirtisi olarak kabul edilir. O an bastırılması gereken şey açlık değil o yiyeceğe duyduğunuz yoğun istek.
👉 Güçlü duygular hissettiğinde yemek yeme dürtüsü: genellikle bazı duyguların yemek yeme isteğini tetiklediğini fark edebilirsiniz. Örneğin, endişeli düşünceler, stres, sinir, çaresizlik ve değersizlik hissi.
👉 Fiziksel olarak aç olmasalar bile yemek yeme isteği: Aşırı yeme, duygusal yemenin bir başka özelliğidir. Ne kadar yediğiniz farketmeksizin, mide bulantısı ya da aşırı tokluk hissi yaşasanız da kendinizi durduramazsınız.
👉 Yiyeceklerin onları sakinleştirmesi veya ödüllendirmesi: Çoğu insanın bahsettiği ortak duygu, o yiyeceğin kendilerini daha iyi hissettirmesi veya tatmin hissetmelerini sağlaması.
👉 Yedikten sonra utanç ya da suçluluk hissetmek: yeme alışkanlıklarınız nedeniyle duygusal sıkıntı hissetmek başka bir işarettir.
Duygusal yemenin birçok temel nedeni vardır. Ancak fiziksel ve duygusal açlığı ayırt etmede zorluk yaşamak en belirleyici nedenlerden biri.
İnsan yaşamak için yemek yemek zorundadır. Yiyeceğe ihtiyaç duymak ve belirli tatları veya dokuları arzulamak doğaldır. Duygusal yeme söz konusu olduğunda, genellikle fiziksel açlığı ifade eden içsel ipuçları, tokluğun veya açlığın fiziksel belirtilerini farkına varmayı bilmiyoruz. Bu durum ise duygusal açlık ve fiziksel açlık arasındaki farkı anlamakta zorluk yaşamanıza neden oluyor. Örneğin; genel olarak gün içinde yeterince yemek yemiyorsanız, ve fiziksel açlığınıza nasıl kulak vereceğinizi bilmiyorsanız duygusal yeme yaşama olasılığınız daha yüksektir.
Duygusal ve fiziksel açlık işaretleri arasındaki farkı nasıl anlayacağınızı merak ediyor olabilirsiniz. Bu kolay bir şey değil, alıştırma gerektirir çünkü bazen her ikisinin birleşimi de bizi yemek yemeye itebilir.
İşte farkı anlamanıza yardımcı olacak bazı ipuçları.
| Fiziksel açlık | Duygusal açlık |
| zamanla yavaş yavaş gelişir | aniden ortaya çıkar |
| Doygunluk hissi farkedilir ve bu yemeyi bırakmak için bir işaret olarak algılanır | Doygunluk hissi fark edilmez ve bu sizin daha fazla yemek yeme arzunuzu önleyemez |
| en son yemek yediğiniz zamana bağlıdır | rahatlama ihtiyacı ile tetiklenir |
Duygusal yeme tek başına bir yeme bozukluğu değildir. Ancak, yeme bozukluğunun gelişmesine yol açabilecek düzensiz yeme belirtisi olabilir.
Düzensiz yemekten ne anlamalıyım? Örneğin;
Beslenme ve Diyetetik Akademisi'ne göre yeme bozuklukları, kişinin yeme davranışlarının belirli kriterleri karşılaması durumunda teşhis ediliyor.
⚠️ Birçok kişinin yeme davranışları bozuktur ancak yeme bozukluğu kriterlerini karşılamamaktadır. Yardım istemek için yeme bozukluğu tanısı almanıza gerek yok. Yemekle iyi bir ilişkiye sahip olmayı hak ediyorsunuz. Yeme davranışlarınızın bozuk olduğunu düşünüyorsanız bir ruh sağlığı uzmanıyla veya bir beslenme uzmanı ile konuşun.
🤩 Bu içeriği okuyanlar bunları da mutlaka okuyor! 🤩
🔗 Kabız yapan yiyecekler | Bu 15 şeyden uzak durun!
🔗 Yemekten önce meyve yemek sağlık mı? | Meyve nasıl yenmeli?
🔗 Regl ağrısına iyi gelen pozisyonlar | 5 yoga pozu
🔗 Karın şişliği: düz bir karın için 7 ipucu
Yazar notu: duygularla başa çıkmakDuygusal açlık, olumsuz duyguların kötü yönetimi, zayıf duygusal düzenleme veya psikolojik dayanıklılık ile bağlantılıdır. Bu nedenle, bizi aşan bu duyguları kabul etmeyi öğrenmek önemlidir, bunlar sadece geçicidir, onları dinlemeliyiz, her zaman bize söyleyecekleri bir şeyleri vardır. Duygularınızı yönetmeyi öğrenmek, kendinizi duygusal olarak düzenlemeyi öğrenmek destek gerektirebilir tabi ki, bir ruh sağlığı uzmanından yardım almaktan çekinmeyin. #BornToBeMe |
Kaynak
“Yemek ya da Yememek”, Psk. Dr. Feyza Bayraktar, Doğan Kitap
Kaleme alan Damla , Wengood yazarı
Kahkahası ile meşhur, hayatı olabildiğince basit okuyan birisi...
Hiç bazı insanlarla zaman geçirdikten sonra kendinizi kaygılı, suçlu, kafası karışmış veya tükenmiş hissettiniz mi? Eğer öyleyse, muhtemelen toksik insanlarla karşılaştınız. Bu yazıda, toksik insan nedir, toksik insan özellikleri nelerdir, hepsini konuşuyoruz. Toksik insanların yaşamınıza etkisini ve ruh sağlığınızı nasıl koruyabileceğinizi öğrenin.
Hepimiz zaman zaman kaygı hissederiz, fakat genellikle belirtiler hızlıca kaybolur ve sorun yaratmaz. Kaygı belirtileri sürekli ve ciddi bir şekilde devam ettiğinde ise kişi yaşam kalitesinde düşüş hissederek şikayet etmeye başlar. Baskın bir şekilde hissedilen anksiyete, sürekli devam ettiğinde işe gitme, okula gitme, arkadaşlarla görüşme veya günlük yaşantıdaki görevleri yerine getirmek zorlaşır. Bu durum normal bir kaygı olmayabilir. İşte bu noktada devreye "anksiyete (kaygı) bozukluğu" girer. Anksiyete halinin bir hastalığa dönüştüğü bu durum ile ilgili bilmeniz gereken her şey bu yazıda!
1992 yılından beri Dünya Ruh sağlığı federasyonu tarafından 10 Ekim Dünya Ruh Sağlığı Günü olarak kutlanıyor. Ruh sağlığını genel insan sağlığından ayrı düşünemeyiz. Çünkü iyilik hali, bedensel ve ruhsal sağlığın bütününe bağlıdır. Ruh sağlığının önemini anlamak sadece kişiler için önem teşkil etmez, toplumun refahı için de oldukça önemlidir. Mental sağlığımıza dair bilmeniz gereken her şey bu makalede!
Benim aslında sorun olmayan bir sorunum var. Güler yüzlü bir insan değilim. Güler yüzlü olmak bir zorunluluk mu? Bence güler yüzlü olmamak gayet normal; yüzümü illa güldürmeyen duygularım ve fikirlerim var, o kadar! “Erkekler, güler yüzlü kadın sever”, “Kadın dediğin güler yüzlü olur.”, “Öyle asık suratlı olursan, seni beğenmezler”... Bana her şeyi yakıp yıkma isteği veren bir şey varsa o da bu tür seksist yaklaşım ve dayatmalar. Kadınlara yönelik bu dayatmalara artık tahammül edemiyorum. Bize gülümsememizi söylemeyi bırakın! Veya kahkaha atarken nelere dikkat etmemiz gerektiğini söylemeyi! Kadın ve güler yüz beklemek: neden cinsiyetçi bir yaklaşım?
Yaşlandıkça, çocukluk travmalarının bizi hâlâ nasıl etkilediğini ve bazen başa çıkılması gerçekten zor olduğunu daha fazla keşfediyorum. Çocukken yaşanan bu travmalar, genellikle göz ardı edilmiş veya küçümsenmiş olsa da, yetişkin hayatımda büyük bir yer tutuyor. Çocukluğumuzun bizi tamamen nasıl şekillendirdiğini görmek şaşırtıcı bir durum. Bu etkileri daha iyi anlamak ve yönetmek için bu yazıyı mutlaka okuyun!
Motive edici sözler duymaya mı ihtiyacınız var? Güzel sözler söyleyen biri olsa da biraz motivasyon olsa mı diyorsunuz? O zaman doğru yerdesiniz. Motivasyon sözleri kısa ama etkili oluyor. Kişi kendini çıkmazda hissettiğinde motivasyon sözleri birer ışık oluyor. Hiçbir şey, hiçbir zaman senden daha önemli değil. Tek önemli olan şeyi yap ve ne olursa olsun, hayattaki zorlukların seni vazgeçirmesine izin verme. Bir iki güzel söz oku, yeniden güç bul. 💪 İşte arada bir açıp bakmalık 20 maddelik motivasyon sözleri listesi!
İşe gidip gelirken, yürüyüşe çıkarken, yemek yaparken veya uyumadan önce size eşlik etsin. Wengood Podcast serisi: RDV Coaching'i kaçırma!
Aslı ile Yoga seansları!
Mentor Özlem Şen ile RDVCoaching serisi
Kanala 💜abone ol , 🔔 bildirim zilini aç ve tabii, 👍videoları beğenmeyi ve ✍🏻 bize yorumlardan ulaşarak hangi konularda içerik istediğini söylemeyi unutma!
Ayrıca: En sevilen içerikler, günlük mutluluk, destek ve motivasyon dozları için;
