Duygusal yeme | Neden olur? Nasıl başa çıkılır?

tarihinde Damla , Wengood yazarı tarafından güncellendi

Bazen güçlü bir yemek yeme isteği, duygusal olarak en zayıf anınızda ortaya çıkar. Zor bir durumla karşılaştığınızda, stresli olduğunuzda, hatta can sıkıntısı hissettiğinizde bilinçli veya bilinçsiz olarak rahatlamak için yemeğe yönelebilirsiniz. Duygulara tepki olarak yemek yediğinizde buna "duygusal yeme" denir. Yalnız değilsiniz. İnsanların büyük bir kısmı zor duygularla başa çıkmanın bir yolu olarak duygusal yeme davranışını benimser.

Duygusal yeme | Neden olur? Nasıl başa çıkılır?

Yemek yaptığımız pek çok şeyin merkezinde yer alıyor aslında. Yemek kutlamalarımızın bir parçası olabilir. Zor bir dönemden geçen birini yemeğe davet edebiliriz. Birine onu önemsediğinizi göstermek için ona yiyecek bir şeyler hazırlayabilirsiniz. Veya yiyeceğinizi başkalarıyla paylaşmak bağlantı kurmanın bir yolu olabilir. Sonuç, yiyecekle duygusal bir bağın olması doğaldır. Ayrıca, vücudumuzun hayatta kalabilmesi için gıdaya ihtiyacı vardır. 

Yemek yemenin 🧠 beyindeki ödül sistemini harekete geçirmesi ve kendinizi daha iyi hissetmenizi sağlaması mantıklı gibi görünüyor olabilir, ancak, duygusal yeme sıklıkla yaşandığında ve duygularla başa çıkmanın başka yollarını bilmediğinizde, bu bir soruna dönüşebilir ve bir yeme bozukluğu belirtisi olarak değerlendirilmelidir.

Duygusal yeme nedir?

Duygulara tepki olarak yemek yediğinizde buna "duygusal yeme" denir. Bazı insanlar güçlü duygular karşısında "yemeden içmeden kesilir", daha az yemek yemek isteyebilir. Ancak insanların bir kısmı da eğer duygusal bir sıkıntı içindeyse dürtüsel yeme veya aşırı yemeye yönelebilir. 

Bu durumda herhangi bir şeyi keyif almadan hızla tüketebilirsiniz. Aslında duygularınız yeme alışkanlıklarınıza o kadar bağlı hale gelebilir ki, öfkelendiğinizde veya strese girdiğinizde, ne yaptığınızı düşünmeden otomatik olarak atıştırmalıklara yönelirsiniz. Yiyecek aynı zamanda dikkat dağıtma görevi de görür. Örneğin, yaklaşmakta olan bir olaydan endişeleniyorsanız, acı veren bu durumla uğraşmak yerine rahatlamak için yemeye başlarsınız ve ödül sistemini harekete geçirip dikkatinizi dağıtmaya çalışırsınız. 

Sizi aşırı yemeye iten duygular ne olursa olsun, sonuç genellikle aynıdır. Etki geçicidir, duygular geri döner ve muhtemelen kilo almanın getirdiği ek suçluluk yükünü üstlenirsiniz. Olumsuz beden algısı ile mücadele ediyorsanız, bu aynı zamanda sağlıksız bir döngüye de yol açabilir; duygularınız sizi aşırı yemeye tetikler, kilo vermek için kendinizi hırpalarsınız, kendinizi kötü hissedersiniz ve tekrar aşırı yemek yersiniz.

Yemek yemek sizi neden yatıştırır? 

Dürtüselliğe dayanan veya bağımlılığa dönüşmüş davranış ve koşulların ardındaki biyolojik süreçler araştırıldığında zevk ve acı arasındaki bağlantı ortaya çıkıyor. Ödül mekanizması burada devreye giriyor. 

Yemek yemenin bir başa çıkma mekanizmasına dönüşmesi, yemek yediğinizde dopamin salgılıyor olmanız yüzündendir. Dopamin kendimizi iyi hissetmemizi sağlayan bir beyin kimyasalı. Dolayısıyla acı verici duygularla baş etmek gerektiğinde istemsizce sizi mutlu edecek bir eyleme yönelirsiniz. Duygusal yeme söz konusu olduğunda yemekle ilgili bazı alışkanlıklar ve rutinler geliştirmişizdir. Stresli olduğunuz anlarda atıştırmalık yerseniz bir süre sonra stresin ilk belirtisinde farkında olmadan yemeğe uzanabilirsiniz.

Her ne kadar duygularla başa çıkmanın bir yolu gibi görünse de yemek yemek asıl meseleyi çözmüyor. Kendinizi stresli, endişeli, sıkılmış, yalnız, üzgün veya yorgun hissediyorsanız, yemek bu duyguları düzeltmez. Hatta kilo problemi yaşayan bazı insanlar için bu başa çıkma mekanizması olarak işleyen bu dürtüsel yeme davranışı döngüsü, suçluluk duygusu ve utanç yaratır ki, bu üstesinden gelinmesi daha zor duygularla mücadele etmek anlamına gelir. 

Çözüm, farkındalıklı beslenmeye geçiş yapmak ve ne zaman, neyi, nasıl yiyeceğiniz konusunda bilinçli bir karar vermenizi sağlamaktır.

Duygusal yemenin belirtileri nelerdir?

Peki duygusal yiyici olup olmadığınızı nasıl anlarsınız? Duygusal yeme deneyimi yaşayan kişiler genellikle şunları hissedebilir:

👉 Sadece belirli yiyecekleri özlemek: sadece bazı yiyeceklere karşı dayanılmaz bir arzu hissediyorsanız bu durum duygusal yemenin güçlü bir belirtisi olarak kabul edilir. O an bastırılması gereken şey açlık değil o yiyeceğe duyduğunuz yoğun istek.

👉 Güçlü duygular hissettiğinde yemek yeme dürtüsü: genellikle bazı duyguların yemek yeme isteğini tetiklediğini fark edebilirsiniz. Örneğin, endişeli düşünceler, stres, sinir, çaresizlik ve değersizlik hissi.

👉 Fiziksel olarak aç olmasalar bile yemek yeme isteği: Aşırı yeme, duygusal yemenin bir başka özelliğidir. Ne kadar yediğiniz farketmeksizin, mide bulantısı ya da aşırı tokluk hissi yaşasanız da kendinizi durduramazsınız. 

👉 Yiyeceklerin onları sakinleştirmesi veya ödüllendirmesi: Çoğu insanın bahsettiği ortak duygu, o yiyeceğin kendilerini daha iyi hissettirmesi veya tatmin hissetmelerini sağlaması. 

👉 Yedikten sonra utanç ya da suçluluk hissetmek: yeme alışkanlıklarınız nedeniyle duygusal sıkıntı hissetmek başka bir işarettir.

Fiziksel ve duygusal açlığı ayırt etmede zorluk yaşamak

Duygusal yemenin birçok temel nedeni vardır. Ancak fiziksel ve duygusal açlığı ayırt etmede zorluk yaşamak en belirleyici nedenlerden biri. 

İnsan yaşamak için yemek yemek zorundadır. Yiyeceğe ihtiyaç duymak ve belirli tatları veya dokuları arzulamak doğaldır. Duygusal yeme söz konusu olduğunda, genellikle fiziksel açlığı ifade eden içsel ipuçları, tokluğun veya açlığın fiziksel belirtilerini farkına varmayı bilmiyoruz. Bu durum ise duygusal açlık ve fiziksel açlık arasındaki farkı anlamakta zorluk yaşamanıza neden oluyor. Örneğin; genel olarak gün içinde yeterince yemek yemiyorsanız, ve fiziksel açlığınıza nasıl kulak vereceğinizi bilmiyorsanız duygusal yeme yaşama olasılığınız daha yüksektir.

Duygusal ve fiziksel açlık işaretleri arasındaki farkı nasıl anlayacağınızı merak ediyor olabilirsiniz. Bu kolay bir şey değil, alıştırma gerektirir çünkü bazen her ikisinin birleşimi de bizi yemek yemeye itebilir. 

İşte farkı anlamanıza yardımcı olacak bazı ipuçları.

Fiziksel açlık
Duygusal açlık
zamanla yavaş yavaş gelişir
aniden ortaya çıkar
Doygunluk hissi farkedilir ve bu yemeyi bırakmak için bir işaret olarak algılanır
Doygunluk hissi fark edilmez ve bu sizin daha fazla yemek yeme arzunuzu önleyemez
en son yemek yediğiniz zamana bağlıdır
rahatlama ihtiyacı ile tetiklenir

Duygusal yeme, yeme bozukluğu mudur? 

Duygusal yeme tek başına bir yeme bozukluğu değildir. Ancak, yeme bozukluğunun gelişmesine yol açabilecek düzensiz yeme belirtisi olabilir.

Düzensiz yemekten ne anlamalıyım? Örneğin;

  • yiyecek seçimlerinde çok katı olmak
  • yiyecekleri “iyi” veya “kötü” olarak etiketlemek
  • sık sık diyet veya yiyecek kısıtlaması uygulamak
  • genellikle fiziksel açlıktan ziyade duygulara tepki olarak yemek yeme
  • düzensiz yemek zamanlaması
  • Yemekle ilgili hayatınızın geri kalanını etkilemeye başlayan takıntılı düşünceler
  • “Sağlıksız” olarak gördüğünüz yiyecekleri yedikten sonra suçluluk veya utanç duyguları yaşamak

Beslenme ve Diyetetik Akademisi'ne göre yeme bozuklukları, kişinin yeme davranışlarının belirli kriterleri karşılaması durumunda teşhis ediliyor. 

⚠️ Birçok kişinin yeme davranışları bozuktur ancak yeme bozukluğu kriterlerini karşılamamaktadır. Yardım istemek için yeme bozukluğu tanısı almanıza gerek yok. Yemekle iyi bir ilişkiye sahip olmayı hak ediyorsunuz. Yeme davranışlarınızın bozuk olduğunu düşünüyorsanız bir ruh sağlığı uzmanıyla veya bir beslenme uzmanı ile konuşun.

🤩 Bu içeriği okuyanlar bunları da mutlaka okuyor! 🤩 

🔗 Kabız yapan yiyecekler | Bu 15 şeyden uzak durun!

🔗 Yemekten önce meyve yemek sağlık mı? | Meyve nasıl yenmeli? 

🔗 Regl ağrısına iyi gelen pozisyonlar | 5 yoga pozu

🔗 Karın şişliği: düz bir karın için 7 ipucu

Yazar notu: duygularla başa çıkmak

Duygusal açlık, olumsuz duyguların kötü yönetimi, zayıf duygusal düzenleme veya psikolojik dayanıklılık ile bağlantılıdır. Bu nedenle, bizi aşan bu duyguları kabul etmeyi öğrenmek önemlidir, bunlar sadece geçicidir, onları dinlemeliyiz, her zaman bize söyleyecekleri bir şeyleri vardır. 

Duygularınızı yönetmeyi öğrenmek, kendinizi duygusal olarak düzenlemeyi öğrenmek destek gerektirebilir tabi ki, bir ruh sağlığı uzmanından yardım almaktan çekinmeyin.

🤗"KENDİNİ DİNLE, KABUL ET VE MUTLU OL! HEMEN ŞİMDİ, BAŞLA..."
#BornToBeMe

Kaynak

“Yemek ya da Yememek”, Psk. Dr. Feyza Bayraktar, Doğan Kitap

Kaleme alan
Damla, , Wengood yazarı

"Kahkahası ile meşhur, hayatı olabildiğince basit okuyan birisi..."

En yeni makaleler

🎁 Yeni Yıl Hediyeleri: Sevdiklerinizi Mutlu Edecek Öneriler

Yeni bir yılın heyecanı hepimizi sararken, sevdiklerimizi mutlu edecek hediyeler seçmek de bu dönemin en keyifli yanlarından biri. Ancak kime ne hediye alacağınızı seçmek bazen zorlayıcı olabilir. 🎄 Anneniz, babanız, sevgiliniz, kardeşleriniz ya da arkadaşlarınız için anlamlı ve yaratıcı hediye fikirleri mi arıyorsunuz? Endişelenmeyin! Bu yazıda, herkes için uygun ve kişiselleştirilmiş yeni yıl hediyesi önerilerini bulabilirsiniz.

Yeni Yıl Kararları: Kendinle Uyumlu Hedefler Nasıl Belirlenir?

Yeni bir yıl, yeni umutlar ve yeni başlangıçlar demektir. Ancak çoğu zaman, aldığımız kararlar birkaç hafta içinde unutuluyor. Peki, bu yıl farklı bir şey yapmaya ne dersiniz? Kendinizle uyumlu, sürdürülebilir hedefler belirleyerek hem kendinizi daha iyi hissedebilir hem de bu hedeflere ulaşabilirsiniz. İşte bu yazıda, yeni yıl kararlarınızı nasıl daha etkili hale getirebileceğinizi keşfedeceksiniz.

2025 Yılbaşını Aileyle Geçirmek: Unutulmaz Bir Akşam İçin İpuçları

2025 yılına girerken evde ailecek kutlama mı yapacaksınız? Yeni yıl gecesi herkes için özel ve anlamlı, hepimiz en iyi şekilde yılbaşını geçirmek istiyoruz. Aile içindeki farklı beklentiler, geçmişteki anlaşmazlıklar veya monotonluk hissi bu özel geceyi gölgeleyecekmiş gibi geliyor olabilir. Peki, yılbaşını daha keyifli ve anlamlı hale getirmek mümkün mü? Tabii ki mümkün! Bu yazıda, yılbaşını aileyle geçirirken hem eğlenmenizi hem de unutulmaz anılar biriktirmenizi sağlayacak öneriler sunuyoruz. Hazırsanız, yeni yıla pozitif bir başlangıç yapmanın yollarını birlikte keşfedelim! 🎉

Arkadaşlık testi soruları | 50 soru! ✅

Arkadaş çevremiz bizim için önemli bir sosyal destek alanını oluşturuyor. Arkadaşların seni ne kadar tanıyor? Veya sen arkadaşını ne kadar tanıyorsun? Hiç merak ettin mi? Arkadaşlıklarınızın ne durumda olduğunu öğrenmek veya birbirinizi daha iyi tanımak için çok etkili ve eğlenceli bir yöntem var: Arkadaşın ile birbirinizi yeniden keşfetmek ve yeniden bağ kurmak için 50 soruluk arkadaşlık testi ile tanışın! Ayrıca, arkadaşlarla paylaşmak için mükemmel bir test! 😊😉

Yılbaşını Tek Başına Geçirmek: Nasıl Keyifli Hale Gelir?

Eğer bu yılbaşını tek başınıza geçirecekseniz, üzülmek yerine bu zamanı kendinize ayırarak değerlendirebilirsiniz. Bu yazıda, yılbaşını yalnız geçirmenin neden kötü bir şey olmadığını, bu özel geceyi nasıl anlamlı hale getirebileceğinizi ve kendinizi mutlu etmek için neler yapabileceğinizi keşfedeceksiniz. Hazırsanız, yeni yıl ruhunu kucaklamaya başlayalım! 🎄✨

🎧 Spotify

İşe gidip gelirken, yürüyüşe çıkarken, yemek yaparken veya uyumadan önce size eşlik etsin. Wengood Podcast serisi: RDV Coaching'i kaçırma! 

#3 | Algı yönetimi nedir? Uydumculuk psikolojisi ve soru sorma becerisi #algı #ikna #sorgulama

Ekim 2022 · RDV Coaching | Wengood

29:12

🎥 Youtube

Aslı ile Yoga seansları!

🎥 Youtube

Mentor Özlem Şen ile RDVCoaching serisi 

Kanala 💜abone ol , 🔔 bildirim zilini aç ve tabii, 👍videoları beğenmeyi ve ✍🏻 bize yorumlardan ulaşarak hangi konularda içerik istediğini söylemeyi unutma!

Ayrıca: En sevilen içerikler, günlük mutluluk, destek ve motivasyon dozları için; 

Instagram📸

📍Pinterest