Tükenmişlik, yaşamın herhangi bir alanında birikmiş stresin psikolojik ve fiziksel yansımalarıdır. Ebeveyn olarak çocukların gelişimi bizim için her şeyden önemli. Bu yüzden bazen kendimize aşırı yüklendiğimizi görmeyiz. İyi bir ebeveyn olmak ve mutlu çocuklara sahip olmak amacı ile ebeveynin kendi ihtiyaçlarını ihmal ettiğini fark etmemesi sıklıkla yaşanan bir durum. Kronik stres ve sürekli fiziksel ve duygusal yorgunluk hali anne babaları tükenmişliğe karşı uyarmalı. Ebeveyn tükenmişlik sendromuna göz attıktan sonra risk faktörleri ve neler yapılması gerektiğine dair kısa bir özet geçeceğim.
Evet aslında tüm derdimiz bu... "İyi bir ebeveyn ..." cümlesindeki boşluğu doğru şekilde doldurmak. Ve itiraf edelim, anne baba olmak kolay değil. Bu bir gerçek.
Emzirme nöbetleri, uyku eğitimi, 3 yaş sendromu, nerede olduğunuza bakmaksızın patlak veren öfke nöbetleri... Sürekli değişen, gelişen, büyüyen ve eşlik etmeniz gereken minik insanlar yetiştirmek zor...
Çocuklar, anne ve babalar için önemli bir tatmin ve neşe kaynağı. Bunu reddetmek olmaz. Aynı zamanda bir bitkinlik kaynağı da olabiliyorlar. Bunu da reddetmek olmaz! Çoğu insan bunu çelişkili bir açıklama olarak görüyor ancak durum öyle değil. Doyum ve tükenmişlik bir arada var olabilir; kişi çocuklarını sevebilir ve yine de ebeveyn rolünde kendini bitkin hissedebilir.
Hele ki, (sürekli olarak) çocuğunuzun ihtiyaçlarını kendinizin önüne koyuyorsanız -ki çoğumuz bunu yapıyoruz- ebeveynlik çok daha karmaşık hale gelir. Ebeveyn tükenmişliği (parental burnout) ile ilgili en anlaşılması gereken nokta bu: anne veya baba, kendi ihtiyaçlarını ihmal eder, mükemmel ebeveyn olma ideali altında kendine yatırım yapmayı bıraktığı anda bir süre sonra bu dengesiz yaşam döngüsü insanın fiziksel ve duygusal olarak tükenmesine yol açabilir.
O kadar bitkin hissedersiniz ki, çocuğunuza bile verecek hiçbir şeyiniz kalmadığını hissedersiniz.
| 📌 Ebeveynlerde tükenmişlik sendromu; ebeveyn sorumluluklarını yerine getirirken kronik strese maruz kalan ve bu stresle başa çıkacak kaynaklara (çevre sosyal desteği, zaman vb.) sahip olmayan anne babaları etkileyen bir sendromdur. |
Ebeveyn tükenmişliğinin gündelik hayatta nasıl kendini belli ettiğini kısaca açıklayalım. Belki kendinizden bir şeyler bulursunuz ve yalnız olmadığınızı görmek iyi gelir.
Ebeveyn rolünden kaynaklanan bitkinlik, genellikle ortaya çıkan ilk belirtidir. Ebeveyn bitkin, yıpranmış ve artık verecek bir şeyinin kalmadığını hisseder. Bu bitkinlik duygusal düzeyde (artık baş edemiyormuş gibi hissetme), bilişsel düzeyde (düzgün düşünememe hissi) ve/veya fiziksel düzeyde (kronik yorgunluk) ile kendini gösterebilir.
Aşırı zihinsel yük ve hayattan keyif almamak ise en belirgin ikinci semptom. Bu noktada depresiflik ile tükenmişlik hissi birbirine karışır. Ebeveyn artık ebeveyn olmayı kaldıramaz, bunalır ve ebeveynlikten artık herhangi bir zevk almaz. Kendine yabancılaşır ve sanki çocuklar için yaşıyormuş gibi hisseder.
“Anne, anne, anne acıktım, anne susadım, anne tuvalete gitmeliyim, şunu yapmalıyım, bunu yapmalıyım. Artık “anne” kelimesini duymaya dayanamıyorum."
Bir sonraki adım kişinin çocuklarından duygusal olarak uzaklaşması. Ebeveynin çocuklarıyla ilişkisine ayıracak enerjisi kalmaz ya da en azından her zamanki kadar kalmamıştır. Motivasyon eksikliği, yaşam enerjisinde düşüklük... Çocukların ne söylediğine daha az dikkat etmek, dinlermiş gibi yapmak, çocukların deneyimlerini ve duygularını eskisi kadar önemsemeyi bırakmak, olumlu ebeveynlik dürtüsünü kaybetmek veya çocuğa sevgi gösterme konusunda yetersiz kalmak.
Ebeveyn olarak yapmaları gerekeni yapmak üzerine kurulu yaşanan bu süreç sürekli stres ve baskı altında kendisinden beklenenleri verme üzerine devam eder. Kişi, ne olmak istediği ebeveyn olmayı başarabilir, ne de eskisi gibi bir ebeveyn olmayı...
"Artık mutsuz bir insanım, mutsuz bir çalışan ve en önemlisi kötü bir anneyim"
Bunu farkettiği anda, yetersizlik hissi, kendini suçlama ve kendi ile ilgili sınırlayıcı düşünceler kişiyi sarar. Kendine yabancılaşma ve dönüştüğü ebeveynden utanma hali.
"Çocukları kaldır, yedir, okula götür, akşam al, ödev yaptır, besle, duşa sok ve yatır. Ama daha fazlasına gelince tükenmiş hisset. Artık kendimin gölgesiyim sanki. Kendimi tanıyamıyorum. Ben eski ben değilim. Aynı zamanda, o kadar yorgunum ki kendimden kopmuş hissediyorum. Kendimi boşlukta hissediyorum. Öfke, tahammülsüzlük, durduk yere ağlama isteği, artık devam edemeyeceğimi hissediyorum ve çaresizim."
Kendinizde az çok benzerlikler seziyor musunuz? Sakin olun, farkındalık yolunda ilk adımı attınız ve içinizde bulunduğunuz durumun ne olduğunu anladınız. Şimdi kendiniz için bir şey yapın ve tükenmiş ebeveyn sendromundan muzdarip olduğunuzda kendinize nasıl yardımcı olabilirsiniz?, ona bakın!
Ebeveyn tükenmişliği deneyimlememek için veya bu durumdan kurtulmak için yapabileceklerinizi 5 adımda topladım.
Tükenmiş hissediyorsanız yapabileceğiniz (ve yapmanız gereken) ilk şeylerden biri eşiniz, diğer ebeveyn veya sevdiğiniz kişi veya partnerinizle konuşmak olacaktır.
Neyle uğraştığınızı ve nasıl hissettiğinizi açıklayın. Dürüst olun. Mücadele ettiğinizi veya fazla çalıştığınızı ve bunalmış olduğunuzu kabul etmekten korkmayın. Mümkünse somut adımların ana hatlarını çizerek onlara neye ihtiyacınız olduğunu söylemekten çekinmeyin.
➕ Romantik ilişkilerde iletişim: pozitif dil ve önemi
➕ Romantik ilişkilerde şiddetsiz iletişim nasıl kullanılır?
Ebeveyn tükenmişliğinde, ebeveynliği bırakmak gibi bir seçenek yoktur, bu yüzden stresten kaçmanız mümkün olmayacaktır ancak stresi azaltmanın yolları mevcut.
Destekleyici bir partnere veya eşe sahip olmak harikadır, ancak daha fazla yardıma ihtiyacınız da olabilir. Diğer anne babalar? Ebeveynlik grupları, benzer düşünen bireylerle tanışmak için harika bir yoldur. Ayrıca duyulduğunuzu, görüldüğünüzü ve anlaşıldığınızı hissetmenize yardımcı olabilirler.
Çocuk yetiştirmek hem zorlayıcı hem de ödüllendirici. Hayal kırıklığı ve bitkinlik duyguları meydana gelebilir (ve gelir). Bu normal. Çoğu kişi ebeveyn tükenmişliği yaşar. Ama kendine nasıl davrandığın çok önemli.
👉Her şeyle tek başına yüzleşmek ya da süper bir anne ya da baba olmak zorunda değilsin. Bir insan olduğunu unutma. Hepsine yetişmekte zorlanman normal, kendine karşı sabırlı ol, nazik ol.
Bazen imkansız gibi görünse de, her gün kişisel bakım uygulamanız önemlidir. Her sabah 2 dakikanızı sadece nefes almak ve kendinizi düşünmek için ayırın. Günün sonunda banyo yapmak fiziksel ve zihinsel olarak rahatlamanıza yardımcı olabilir. Vaktiniz varsa meditasyon, kısa bir yoga rutini veya sadece yürümek, hepsi mükemmel öz bakım fikirleri olabilir.
Yazar notu: kendinize yüklenmeyi bırakın!Yaklaşan tükenmişlik belirtilerinin farkında olsanız da, kırılma noktasını çoktan geçmiş olsanız da, şunu bilin: Siz kötü bir insan değilsiniz. Ayrıca böyle yaşamak zorunda değilsin. Başa çıkmanın yolları var. Özellikle molaya ihtiyacınız varsa, bir çocuk bakıcısı veya bakıcısı bulmak iyi bir seçenektir.Hâlâ bunalmış hissediyorsanız, bir psikolog veya terapistle iletişime geçmek isteyebilirsiniz. Bazen sadece konuşmak, daha neşeli olmamızı destekleyen daha büyük bir bakış açısı veya yeni içgörüler kazanmamıza yardımcı olabilir. 🔗Ücretsiz psikolojik destek almanın yolları #BornToBeMe |
Kaynak
Kaleme alan Yudum , Wengood yazarı
🤩Hayatımı fiziksel ve zihinsel harekete adadım. 🖋️Yazmayı, 💭düşünmeyi, 📖okumayı ve 🔎araştırmayı çok seviyorum. 😺💕🧘♀️Kedim ve yoga matım vazgeçilmezim.
1992 yılından beri Dünya Ruh sağlığı federasyonu tarafından 10 Ekim Dünya Ruh Sağlığı Günü olarak kutlanıyor. Ruh sağlığını genel insan sağlığından ayrı düşünemeyiz. Çünkü iyilik hali, bedensel ve ruhsal sağlığın bütününe bağlıdır. Ruh sağlığının önemini anlamak sadece kişiler için önem teşkil etmez, toplumun refahı için de oldukça önemlidir. Mental sağlığımıza dair bilmeniz gereken her şey bu makalede!
Benim aslında sorun olmayan bir sorunum var. Güler yüzlü bir insan değilim. Güler yüzlü olmak bir zorunluluk mu? Bence güler yüzlü olmamak gayet normal; yüzümü illa güldürmeyen duygularım ve fikirlerim var, o kadar! “Erkekler, güler yüzlü kadın sever”, “Kadın dediğin güler yüzlü olur.”, “Öyle asık suratlı olursan, seni beğenmezler”... Bana her şeyi yakıp yıkma isteği veren bir şey varsa o da bu tür seksist yaklaşım ve dayatmalar. Kadınlara yönelik bu dayatmalara artık tahammül edemiyorum. Bize gülümsememizi söylemeyi bırakın! Veya kahkaha atarken nelere dikkat etmemiz gerektiğini söylemeyi! Kadın ve güler yüz beklemek: neden cinsiyetçi bir yaklaşım?
Finansal stres, önemli bir stres faktörü türüdür, ödemenin imkansız olduğunu bildiğiniz devasa bir faturanın bizi beklediğini bilmek üzerimize ağır bir yük bindirir. Gelir gider dengesi, bütçe planlaması, enflasyon ve ekonomik sıkıntılar derken, ruh sağlığımız doğrudan etkileniyor ve hayatımızın her alanı bu stres türünden etkileniyor. Bilimsel çalışmalar bunu "finansal stres" veya "finansal kaygı" olarak tanımlıyor. Bugün bu konuyu konuşalım çünkü meslektaşlarınız, arkadaşlarınız, aileniz veya herhangi biri ile bunu konuşmanız önemli. Unutmayın söylenmeyen her şey bizi içten içe kemirir...
Yaşlandıkça, çocukluk travmalarının bizi hâlâ nasıl etkilediğini ve bazen başa çıkılması gerçekten zor olduğunu daha fazla keşfediyorum. Çocukken yaşanan bu travmalar, genellikle göz ardı edilmiş veya küçümsenmiş olsa da, yetişkin hayatımda büyük bir yer tutuyor. Çocukluğumuzun bizi tamamen nasıl şekillendirdiğini görmek şaşırtıcı bir durum. Bu etkileri daha iyi anlamak ve yönetmek için bu yazıyı mutlaka okuyun!
Motive edici sözler duymaya mı ihtiyacınız var? Güzel sözler söyleyen biri olsa da biraz motivasyon olsa mı diyorsunuz? O zaman doğru yerdesiniz. Motivasyon sözleri kısa ama etkili oluyor. Kişi kendini çıkmazda hissettiğinde motivasyon sözleri birer ışık oluyor. Hiçbir şey, hiçbir zaman senden daha önemli değil. Tek önemli olan şeyi yap ve ne olursa olsun, hayattaki zorlukların seni vazgeçirmesine izin verme. Bir iki güzel söz oku, yeniden güç bul. 💪 İşte arada bir açıp bakmalık 20 maddelik motivasyon sözleri listesi!
Birçok kişi, günümüzün yoğun ve stresli hayatında kişisel mutluluğu ve mental sağlığı korumanın yollarını arıyor. Bu yolculukta, bizi kendimizi daha iyi anlamamıza ve kabul etmemize yardımcı olan yöntemlerden biri Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT) olabilir. Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT), özellikle depresyon, anksiyete, fobi ve obsesif kompülsif bozukluk gibi psikolojik rahatsızlıkların üstesinden gelmek için etkileri kanıtlanmış bir tedavi yöntemi ve psikolojik yaklaşım tipidir. Özetle duygu ve davranışlarımız arasındaki bağlantıları keşfederken bize nasıl daha mutlu ve dengeli bir yaşam sürebileceğimizi gösterir.
İşe gidip gelirken, yürüyüşe çıkarken, yemek yaparken veya uyumadan önce size eşlik etsin. Wengood Podcast serisi: RDV Coaching'i kaçırma!
Aslı ile Yoga seansları!
Mentor Özlem Şen ile RDVCoaching serisi
Kanala 💜abone ol , 🔔 bildirim zilini aç ve tabii, 👍videoları beğenmeyi ve ✍🏻 bize yorumlardan ulaşarak hangi konularda içerik istediğini söylemeyi unutma!
Ayrıca: En sevilen içerikler, günlük mutluluk, destek ve motivasyon dozları için;
